METODOLOGIA

p. p. Paluchowski, wykład z dnia 10.03.2010

Po co się uczyć metodologii?

1)By móc prowadzić badania empiryczne

2)By umieć czytać co piszą inni w innych pracach (naukowych, gazetach) gdy publikują wyniki badań, by móc je zweryfikować

Psychologia jest nauką humanistyczną. Co to znaczy, że jest nauką? Nauka zajmuje się wyjaśnianiem pewnych praw i rzeczywistości. Nauka nie zajmuje się pojedynczymi przypadkami. Zajmuje się zjawiskami powtarzalnymi. Sposób jest istotny! Jeżeli czymś się zajmujemy w określony sposób to to staje się nauką.

NIENAUKOWE, POZANAUKOWE – to jest to czym się nie zajmujemy

Coś się bada i udaje,

Że jest naukowe

Nauka dostarcza nam wiedzy na temat rzeczywistości.

Nauka jako wytwór twierdzeń, do którego doszli owi rzemieślnicy (uczeni). Nauka to rzemiosło uczonych.

Nauka jest procesem społecznym – wielu ludzi robi wiele podobnych rzeczy na podobny temat i wspólnie dochodzą do pewnych praw. Ta całość jest nauką.

Różne rodzaje źródeł wiedzy:

a)potoczna-jest praktyczna, zdrowy rozsądek, jest zbiorem praktycznych porad, są niespójne i fragmentyczne, racje ma ten, który mówi głośniej, rację mają ci, których jest więcej, często jest wartościująca, rozumieniu poprzez analogię, wiedza nie jest krytyczna, przypadki podtrzymujące tezę, np.: „mów wszystkim dzień dobry”, ZAWSZE, KAŻDY; brak krytycyzmu, wiedza to musi być po prostu praktyczna, robię tak bo wszyscy tak robią,

b)mądrość-kto to mówi jest ważne, ktoś wiedzący-autorytet, wykorzystywanie wiedzy, umiejętność podejmowania decyzji, abstrahowanie od egoistycznego myślenia, panowanie nad emocjami, kiedyś to byli ludzie starsi, starość = mądrość

c)wiara-pytanie jak? siły ponadnaturalne, ktoś kto ma uprzywilejowany kontakt z siłami ponadnaturalnymi

d)nauka-jak? Jeśli metodologiczne poprawnie to jest ok.

Model poznania naukowego

„klasyczny empiryzm” są rzeczy, które badamy mogą być takimi,

Fakty istnieją niezależnie od które nie istnieją poza obszarem badania

Jej poznania, rzeczywistość ma samo Bad. Powołuje cechy rzeczy tutaj nauka

Cechę niezależnie od tego czy ją jest nieskończona!

Badamy czy nie.

1)Natura jest poznawalna tzn., że jeśli znajdziemy jakiś sposób to dojdziemy do pewnych prawd.

2)Natura jest uporządkowana. Światem rządzą prawidłowości i regularności.

Prawo jest opisem prawidłowości, prawo jest to ograniczenie prawidłowości, to z kluczem-jest wiele różnych odp., ale 1 mają prawdopodobieństwo. My formułując prawidłowości i możemy zostać na poziomie tych sformułowań i opisu, albo dociekać dlaczego tak jest?

(prawidłowość, że po zimie jest wiosna itd. I teraz dlaczego tak jest?)

3)Wszystkie naturalne zjawiska mają naturalne przyczyny. Są poznawalne, nie ma tajemnic. Ma swój porządek i jest poznawalne, ale może być jeszcze niepoznane.

4)Nic nie jest dowiedzione samo w sobie, jak jeden coś powie to lepiej to sprawdzić. Trzeba być krytycznym. Czy oni na pewno mają rację.

5)Wiedza jest wyprowadzana z nabywanego doświadczenia-wiedza jest empiryczna. Z empirii się wywodzi i do tego wraca. Badamy to co jest dostępne w zmysłach i doświadczeniach. Wiedza jest empiryczna-trzeba ją uogólnić dzięki mózgowi i coś z niej wyciągnąć.

6)Istotą naukowości jest procedura. Nauka jest łatwo dostępna dla wielu

Odrzucanie pewnych kawałków wiedzy jest na podstawie metodologii. ZAWSZE!!!

Nieprzestrzeganie sposobów metodologicznych. Najpierw trzeba przeczytać instrukcję.

Cechy metodologii naukowej

1)Jawność warsztatów. Jeśli jest jakaś prawda, to jest opisane jak do tego doszedł. Siłą nauki jest REPLIKALNOŚĆ! Czyli powtórzenie wyników. Nie może budzić wątpliwości. Bo jeżeli komuś tak wyszło i mnie też to jest w tym jakaś prawidłowość.

2)Intersubiektywna komunikowalność – musi być ten warsztat opisany, musi być zrozumiała przez kogoś innego niż autor. Czy rozumieją co on napisał? Czy ma praktyczne zastosowanie. Przyjmujemy, że zawsze nam się przyda. To jest nie do tego. Metodologia jest źródłem procedur metod obserwacji tych obserwacji.

Podejście naukowe tkwi jego słabość i podejście. Zawsze podważa się to co jest. Prawdy, w którą się nie wątpi ludzie chcą. (to jest prawda na dziś! To co jest dziś prawdą nie koniecznie będzie nią jutro)

Naiwny empiryzm- badamy to co jest dostępne, „kubeł na śmieci” wszystko tam wrzucamy bo czekamy aż wyjdzie coś fajnego i mózg to uogólni i złoży.

2 PODEJŚCIA

1) Metodologia normatywna – zespół reguł i procedur, które musi spełnić poszczególne podpunkty dany naukowiec, jest a, b, c, d… i to jest poprawne metodologicznie.

2) metodologia rekonstruowana- odtwarzalna metodologia, jak ludzie badają i powtarzamy to, jak zapewnić obiektywność procedur.

Koncepcja Kuna, Kuhla ( wg niego nie jest normatywna) społ. działalność . Metodologia jest tworzona. Jest postęp. Dwie fazy:

1) faza nauki normalnej (formalna) – charakterystyczny dla czasu przestrzeni rutyna badań Ci uczeni tworzą instytucje (nauka instytucjonalna) np.: uniwersytety szkoły, rutyna badań naukowych, wszyscy robią to samo

Paradygmat (marksizm, feudyzm)

- on łączy to wszystko co stworzyli i wymyślili naukowcy w jedną całość

- pewien akceptowalny wzór .

Wokół paradygmatu tworzy się coraz więcej tych „kawałków” (charakter kumulacyjny). Naukowe tzn.: paradygmatalne. Gdy jest za dużo ludzi, którzy zajmują się jednym tematem to ulega to samo pod sobą. Te pytania które nie mają odpowiedzi tworzą anomalie naukowe

2)anomalie naukowe-kiedy one są to jest nowy paradygmat, rewolucja naukowa, tworzą inny, nowy ich zdaniem lepszy paradygmat, tworzy własne instytucje i rządzi się nowymi prawami, nowy paradygmat, gniecie stary paradygmat. Nauka jest procesem społ!

Popper mówił paradygmat jest więzieniem i trzeba się z niego wydobyć. Paradygmaty współistnieją. Żyją własnymi życiami i się nie „kłócą”. mówił, że nauka jest otwarta i jest miejsce na nowe paradygmaty. Naukowcy starają się wydobyć z 1-ego paradygmatu. Szukają nowych źródeł.

Reichenbach-co my rozumiemy przez naukę jako nauką (praktyka) społeczną. Książki naukowe i są komunik. Społ. Spr. Autora książki nr 3, ma rację wg ks. Nr 2 i nr 1 już to nie jest to samo. To co czyta się w komunikacie publicznym to są wyniki i nie musi to być spójne.

Metodologia normatywna

Wyjaśnianie:

*logiczne (mamy przesłanki, prawidłowość ogólną, wyciągamy wnioski)

*dedukcyjne- nie tworzy nowej wiedzy, wniosek jest w przesłankach, nie prowadzi do rozwoju nauki

*indukcyjne-próbujemy uogólnić nowe obserwacje, nowe prawo tworzy nowe prawo

*deterministyczne (z tym stołem i mierzeniem go średnią (wynik deterministyczny, a te inne wyniki wynikają) i odchyl. Jego dł. W cm. I że stół ma 99, 100, 101, 102…cm ale przy 100cm ma największe prawdopod. wystąpienia) i probabilistyczne (stół ma 100, 101, 102, 103…cm przy czym tych wartościach są określane prawdopodobieństwo, rzeczy się zdarzają) jaka jest istota świata: probabilistyczny- te rzeczy, które obserwujemy (one pokazują nam stany, które musimy zmierzyć z określonym prawdopodobieństwem), pokazuje świat.