Pytania na egzamin z GOJP A.D. 2012r.
ZADANIE 1: Przedstawione są przekroje artykulacyjne dwóch polskich spółgłosek:
Porównaj artykulacje tych głosek, w kolumnie nr 3 podaj dwie cechy artykulacyjne różniące podane spółgłoski (przy porównywaniu należy wziąć pod uwagę pięć następujących kryteriów: wiązadła głosowe (dźwięczność lub bezdźwięczność), języczek podniebienia miękkiego (nosowość lub ustność), środek języka (twardość, miękkość lub zmiękczenie), miejsce artykulacji (wargi, zęby, dziąsła), zapora (zwartość, wybuchowość, szczelinowość, półotwartość).
Do kolumny nr 1 wprowadź trzy odpowiednie głoski, np. tak samo twarde jak w pkt. a), ale mające inne miejsce artykulacji lub inny typ zapory. Następnie określ parametry wpisanych głosek.
Podaj przykład (w wersji fonetycznej), w którym występuje głoska ‘a’ z pkt. a, następnie wybierz z tego wyrazu niespółgłoskę i scharakteryzuj jej trzy cechy (jeżeli wybierzesz samogłoskę: opisać pionowy i poziomy ruch języka, kształt warg; jeśli wybierzesz glajd: poziome ruchy języka, układ języczka (ustny lub nosowy), kształt warg).
ZADANIE 2: Z podanego ciągu wyrażeń wybierz dwa przykłady, z których każdy ilustrowałby inny typ asymilacji głoskowych a następnie uzupełnij tabelę (poniżej przykłady i tabela przykładowa):
Ciąg wyrażeń: ‘z żalu’, ‘z dziadkiem’, ‘sklep monopolowy’, ‘Zosię’, ‘bezczelny’, ‘tramwaj’
Tabela:
| Przykład: | Warianty wymowy: | Cecha, której dotyczy asymilacja: | Mechanizm upodobnienia: |
|---|---|---|---|
| 1. | |||
| 2. | |||
| 3. | |||
| 4. |
ZADANIE 3: [Fonologia] Uzupełnij tabelkę:
| Przykład: | Przykład: | Segmenty opozycyjne: | Cecha dystynktywna: |
|---|---|---|---|
|
szary : bary, lub Harry : bary | b : sz b : h |
Szczelinowość |
ZADANIE 4: [Słowotwórstwo] Od czasownika (z zajęć) ‘żreć’ utwórz derywaty za pomocą formantów scharakteryzowanych w kolumnie nr 1 a następnie uzupełnij tabelę:
| Typ formantu: | Derywat: | Parafraza słowotwórcza: | Kategoria słowotwórcza: | Typ derywacji z uwagi na funkcję formantu: |
|---|---|---|---|---|
|
Nażreć się | |||
|
Żarłok | |||
|
Wszystkożerny | |||
|
Żer |
ZADANIE 5: Podkreśl wyrażenia zawierające allomorfy należące do tego samego zbioru co morfem rdzenny (przykład z zajęć) ‘malować’ a następnie określ zasadę, np. ustalania allomorfi // określania morfemu głównego:
‘malować, malarz, malunek, malec, maleństwo, malinowy’
ODPOWIEDŹ: - wspólnota znaczenia lub funkcji;
- powtarzalne zjawisko alternacji;
- dystrybucja komplementarna.
ZADANIE 6: [Fleksja] Poniżej podano podstawowe tematy fleksyjne (mianownik l. poj.) nieistniejących czasowników. Na podstawie kształtu tematu oraz informacji gramatycznej (podanych w nawiasie) ustal, jaką końcówkę powinny mieć wskazane formy:
Przykład 1: ‘dfrom’ – (M3, sg., Instr.): -em (nieistniejący rzeczownik ‘dfrom’ jest podobny do istniejącego ‘dom’, dzięki temu można ustalić końcówkę fleksyjną narzędnika ‘-em’).
Przykład 2: ‘gfrreta’ – (F, pl., Gen.): - ‘et (podobieństwo do rzeczownika ‘kobieta’).
ZADANIE 7: [Fleksja] Uzupełnij tabelę:
| Forma wyrazowa: | Wykładnik kategorii gramatycznej: | Wykładnik wartości kategorii gramatycznej: | Typ kategorii gramatycznej: | Typ formy wyrazowej: |
|---|---|---|---|---|
|
Osoba: -m | 1 osoba | Fleksyjna wewnątrztekstowa | Syntetyczna (prosta) fleksyjna |
ZADANIE 8: [Składnia] Podaj, jaki typ frazy oraz grupy składniowej realizuje przedstawiona niżej konstrukcja:
| Zdanie: | Fraza: | Typ grupy: |
|---|---|---|
| (przykład z zajęć) ‘Wczoraj chciałem przeczytać ciekawą książkę’ | Inf. – p. | Czasownikowo - rzeczownikowa |
| ‘Jaś jest przekonany, że jutro nie ma egzaminu’ | A – p | Przymiotnikowo - zdaniowa |
ZADANIE 9: [Składnia]
zrekonstruuj sieć powiązań akomodacyjnych między wyróżnionymi składnikami:
PRZYKŁAD (z zajęć): ‘Jaś chciał wczoraj, żebyśmy przyjechali do niego.’
Określ typ akomodacji: chciał, żeby… i wyjaśnij, na czym on polega.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ZADANIE 10: [Składnia] Uzupełnij tabelę:
| Lp.: | Schemat zdaniowy: | Przykład: |
|---|---|---|
|
||
| ‘Wczoraj dowiedziałem się od Gosi, że Ewa wyjeżdża.’ | ||
|
ZADANIE 11: [Składnia] Podany jest wykres zdania wielokrotnie złożonego, a w kolumnie nr 1 zdania składowe. Dopasuj te zdania do przedstawionego schematu, żeby powstał poprawny znaczeniowo komunikat (dopasuj numer do poszczególnych zdań) a następnie określ typ zdań i sposób ich zespolenia (np. zdania współrzędne, podrzędne względem…, dopełnieniowe, okolicznikowe, itp.).