BUDOWA CZĄSTECZKOWA: Woda zbudowana jest z 2 atomów wodoru i 1 atomu tlenu. Może istnieć 36 odmian izotopowych wody, zależy to od występowania w przyrodzie trwałych izotopów wodoru i tlenu: izotopy wodoru 1H, 2H, izotopy tlenu 16O, 17O, 18O. Masa atomowa wody wynosi 18,01µ. 99,73% tyle wynosi zawartość wody zwykłej (H2O) w wodzie a wielkość cząsteczek wody to
1,38 * 10-10m. Cząsteczka wody pod względem elektrycznym jest cząsteczką obojętną, ładunek jest nałożony nierównomiernie. Cząsteczka wody tworzy dipol. H+ O
Moment dipolowy jest to iloczyn bezwzględnej wartości ładunku pomnożony przez odległość.
Siły Van der Vaalsa – siły międzycząsteczkowe związane z dipolem, oddziaływują na niewielkie odległości.
STAN SKUPIENIA WODY: Woda może występować w stanie: ▪ stałym – budowa krystaliczna wody, w czasie zamarzania woda zwiększa swoja objętość; ▪ ciekłym – przejściowym; ▪ gazowym – oddziałowywanie chwilowe.
SUBLIMACJA - przejście wody, ze stanu stałego pod wpływem ogrzewania w parę wodną. Przejście odwrotne nazywa się resublimacją.
WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE:
ŚCIŚLIWOŚC: ściśliwość charakteryzuje zmianę objętość pod wpływem zmian ciśnienia. współczynnik ściśliwości: ßw= -γV / Vγp ρ
βw dla wody = 5*10-10 Pa –1.
GĘSTOŚĆ: ρ=lim Δm / ΔV
V→0
woda ma największą gęstość ma w 4ºC ( T= 3,98ºC)
ρmax= 999,973 kg/m3
ρ10ºC = 999,7 kg/ m3
ρoºC = 999,84 kg/m3
obliczanie liczby cząsteczek w 1 m3:
no=m/mc=Vρ/mc=(1m3 * 999,973 kg/m3 )/ 2,99*10-26kg = 3,34*1028
d=
ρ = c*eββ*p związek między gęstością a ciśnieniem.
LEPKOŚĆ: n- normalna do powierzchni
F=A VN * η współczynnik lepkości charakteryzuje on dana ciecz; V – prędkość przesuwania się płytki po nadaniu siły; η- współczynnik lepkości.
naprężęnia styczne: T= F/A; T= V/n*η ; T= dv/dn*η prawa tarcia Newtona
ciecz newetwska – taką cieczą jest woda.
η [ mPas] – jednostka współczynnika lepkości
Pa= N/m*s
kinematyczny współczynnika lepkości:
V=n/ρ[ m2 s]
η= no/ 1+0,0337T + 0,0022 T2 T – temperatura[ºC].
ηo = 1,7885 mPa*s; η10 += 1,2998; η= 1,001
TEMPERATURA: Temperatura wód podziemnych wahają się od 0˚C do 100˚C. W wyjątkowych przypadkach spotyka się wody przechłodzone o tem. poniżej 0ºC np. tak jak w krainach wiecznej marzłości, oraz przegrzane powyżej 100ºC w głębokich przewodach gejzerów. Temperatura zależy od: szerokości geograficznej miejsca na ziemi; wysokość na poziomem morza; głębokość ponad powierzchnią ziemi; prędkość płynącej wody; Geologiczno – fizycznych właściwości środowiska geologicznego. Na temperaturę w ód występujących płytko pod powierzchnią ziemi wpływają wahania temperatury powietrza i średnie temperatury rocznie. Wpływ zamian temperatury nie sięga głęboko i wygasa szybko. Stopień geotermiczny – ilość gdzie temperatura zmienia się o 1˚C jest on równy dla różnych skał. Wraz z głębokością temperatura wzrasta. Temperaturą na określonej głębokości można określić: TH= TŚR + ΔT +H-Hg/G
Tśr – średnia roczna temperatura powietrza przy powierzchni ziemi; ΔT – poprawka wynosi od 0,8 – 1,5ºC; H – wysokość, na której chcemy określić temperaturę; Hg – głębokość stałych temperatur, głębokość gdzie temperatura jest już stała.
Wahania 0,8-1,0 m; sezonowe wahania 5-8m; roczne wahania 15-40m. Przy powierzchni ziemi temperatura wód jest w przybliżeniu równa temperaturze powietrza atmosferycznego (średniej).Jeśli tem. wód jest mniejsza od Tśr to widy te nazywamy chłodnymi, Tśr< T; T= Tśr -wody zwykłe; T> tSr - wody ciepłe; Tśr na ziemi jest to temperatura 10ºC. Podział wód podziemnych pod względem uzdrowiskowym: T<20ºC - wody chłodne; T> 20ºC - wody termalne; T>40ºC -woda hipertermalne.
BARWA: Barwa rzeczywista spowodowana jest wyłącznie rozpuszczonymi w wodzie związkami, barwa pozorna zaś spowodowana jest mechanicznymi zawiesinami, które mogą być usunięte. Barwę odznacza się w stopniach skali platynowo – kobaltowej przez porównanie próbki ze wzorami.
ROZPUSZCZALNOŚĆ: następuje jeżeli energia oddziałowywania cząsteczek wody na cząsteczkę roztworu będą większe niż oddziałowywanie miedzycząsteczkowe roztworu. Jest to proces odwracalny. Część cząsteczek łączy się i następuje krystalizacja. ROZTWÓR W RÓWNOWADZE- to taki roztwór, w którym cząsteczki się krytalizują i tyle samo się jednocześnie rozpuszcza. ROZPUSZCZANIE- ilość rozpuszczonej substancji w określonej objętości lub masie wody, w danych warunkach temperaturowych i ciśnienia.
ROZPUSZCZALNOŚC CIAŁ STAŁYCH:
łatwo rozpuszczalne >10g/100g wody
średnio rozpuszczalne 2-10g/100g wody
trudno rozpuszczalne 0,1-2g/100g wody
bardzo trudno rozpuszczalne 0,01-0,1g/100g wody
nierozpuszczalne <0,01g/100g wody.
TWARDOŚĆ WODY: Twardość wody decyduje o zużyciu mydła bez wytwarzania piany. Twardość wody nadają jony wapnia (Ca2+) i jony magnezu (Mg2+). Twardość wody określa się obecnie mwal/dm3. Dawniej określano (ºn). 1 stopień 1ºn= 10 mg CaO /1 dm3 wody
1 mwal/ dm3 → 28 mg CaO / dm3. Twardość wody: 1. twardość węglanowa – (przemijająca) – związana jest z obecnością kwaśnych węglanów Ca (H2CO3). 2. twardość niewęglanowa – nie można jej zmniejszyć poprzez gotowanie. 3. twardość ogólna. W zależności od twardości węglanowej, wody dzielą się na: 1. wody bardzo miękkie 2. miękkie 3.średnio twarde 4.twarde 5. bardzo twarde.
mwol/dm3 ºn
< 1,5 b. miękkie <4,2
1,5 – 3,0 miękkie 4,2 ÷ 8,4
3,0 – 6,0 śr. twarde 8,4 ÷ 16,8
6,0 – 10 twarde 16,8 ÷ 18
>10 b. twarde >28,0
PRZEŹROCZYSTOŚĆ, MĘTNOŚĆ: norma PN – 71/c – 04583 Przezroczystość wody – jest to zdolność przepuszczania przez nią promieni świetlnych. Odwrotnością przezroczystości jest mętność – zdolność do absorwowania promieni świetlnych. Wody podziemne są przeważnie doskonale przezroczyste a to dzięki filtrującemu, czyli oczyszczającemu działaniu ziaren w skałach porowatych. Zdarzają się jednak wody mętne, jak np. płytkie wody kontaktujące się z bagnami lub mokradłami, z których przenikają szczątki organiczne nadające wodzie mętność. Występują też wody podziemne, które są zanieczyszczone pyłami pochodzącymi ze złóż kopalin, np. węgla brunatnego. Często zdarza się, że woda podziemna po wydobyciu i zetknięciu się z powietrzem mętnieje w skutek utleniania się zawartego w niej dwuwęglnanu żelaza .
MINERALIZACJA: Wody podziemne są zmineralizowane w różnym stopniu. Ilościowym tego wyrazem jest ogólna mineralizacja, którą określa się masą suchej pozostałości. Jest to osad jaki powstaje po odparowaniu wody w temperaturze 105ºC i następnie po wysuszeniu w 150ºC. Oznaczenie suchej pozostałości jest ilościowym wskaźnikiem orientacyjnym, gdyż daje przybliżoną zawartość nielotnych składników wody. Oznaczona w ten sposób ogólna mineralizacja wody jest nieco zaniżona, bo podczas suszenia suchej pozostałości pewna ilość węglanów ulega rozkładowi i ulatnia się w postaci dwutlenku węgla. Na postawie ogólnej mineralizacji widy można podzielić na grupy: ultra słodkie o suchej pozostałości mniejszej niż 0,1g/l; słodkie przy suchej pozostałości 0,1-0,5 g/l; akratopegi, czyli wody o podwyższonej mineralizacji 0,5-1,0 g/l, jeśli temperatura ich jest wyższa od 20ºC nazywamy je akratorami; mineralne wskazujące suchą pozostałość większą niż 1 g/l i dochodzącą w skrajnych przypadkach do ponad 400 g/l. Wyróżniamy także wody: słabo zmineralizowane o suchej pozostałości 1-3 g/l w ich składzie dominują wyraźnie kwaśne węglany wapnia i magnezu; wody średni zmineralizowane o suchej pozostałości 3-10 g/l, obok kwaśnych węglanów występują też siarczany wapnia i magnezu oraz chlorki sodu; w ody silnie amnieralizowane albo słone o suchej pozostałości 10-35 g/l , w skaładzie ich domniuja chlorki sodu i wapnia; solanki o suchej pozostałości ponad 25 g/l.