Hormeza - zjawisko polegające na tym, że czynnik występujący w przyrodzie, szkodliwy dla organizmu w większych dawkach, w małych dawkach działa nań korzystnie„ Życie zanurzone jest w morzu naturalnego promieniowania jonizującego”

Nuklidy o dz. p/bólowym: szczególnie polecane w bólach kości przy przerzutach nowotworowych

[³²P] - ortofosforan

[⁸⁹Sr] - strontu chlorek

[⁹⁰Y] - itru cytrynian

[¹⁵³Sm] - EDTMP chelat samaru

[¹⁸⁶ Re] - chelat fosfonianu renu

porównaj czystość radiochemiczna a radionuklidowa i przykłady

• czystość chemiczna- Preparat uważa się za czysty chemicznie jeśli

• nie zawiera innych związków chemicznych niż deklarowany

• czystość radiochemiczna- Preparat uważa się za radiochemicznie czysty, jeśli nie zawiera innych związków chemicznych znakowanych danych izotopem niż deklarowany oraz wolnego izotopu. Na 131I może być zanieczyszczony Na 131IO3

• Na99mTcO4 może być zanieczyszczony samym 99mTc

• Metody oceny czystości: chromatografia PC, TLC, autoradiografia

• czystość radionuklidowa - Preparat uważa się za radionuklidowo czysty, jeśli nie zawiera innych radionuklidów niż deklarowany . . 99mTc może być zanieczyszczony 99Mo z generatora lub 131I. Wykreślanie widma na gamma lub beta- spektrometrze, Badania spadku aktywności, Badania pomiaru absorpcji

Radiofarmaceutyki: - są to związki nieorganiczne lub organiczne znakowane izotopami (lub same izotopy) stosowane w lecznictwie. Atom izotopu (pierwiastka promieniotwórczego) jest związany z resztą cząsteczki wiązaniem chemicznym lub kowalentnym Wymagania stawiane radiofarmaceutykom: Bezpieczne przy stosowaniu(pacjent, personel, rodzina, środowisko) Odpowiedni okres T1/2 Dobra charakterystyka pomiarowa (rodzaj i energia promieniowania) Trwałe chemicznie, Nie ulegają metabolizmowi (za wyjątkiem badań przemiany materii), Sterylne i apirogenne , Łatwo dostępne

Radionuklidy w chorobie zwyr, stawów:

• ERBIUM CITRATE [169Er] cytrynian erbu () (0.0-0.3 mm)

• RENIUM SULPHIDE [186Re] siarczek renu () (0.9-1.2 mm)

• YTTRIUM SILICATE [90Y] krzemian itru () (3-5 mm)

• Działanie:

• po podaniu dostawowym gromadzą się na powierzchni błony maziowej i  powodując jej zwłóknienie ograniczają zmiany wysiękowe

1. źródła promieniowania: Źródła promieniowania :

• Naturalne: ( Gleba, Powietrze , Woda )

• Sztuczne ( Elektrownie jądrowe ⁸⁹Sr , Opad po próbach jądrowych ⁹⁰Sr, ¹³⁴Cs , Spalanie węgla ²²²Rn, ¹³¹I , Telewizja, Diagnostyka medyczna ,Radiofarmaceutyki )

• Wewnętrzne ( Żywność ¹³⁷Cs , Powietrze ²²² Rn ,Woda , Dym tytoniowy , ²¹⁰ Pb, ²¹⁰Po

Aplikatory: RADIOIZOTOPY JAKO IMPLANTY (APLIKATORY)- Postać: metalowe cylinderki (1-2 x 5-10 mm) tzw. Igły radowe wprowadzane bezpośrednio do tkanki nowotworowej lub w jej pobliżu [⁹⁰Y] Radio-Yttrium [⁹⁰Sr] Radio-Strontium [¹⁰⁶Ru] Radio-Rutenium [¹³¹I] Radio-Iodine [¹⁹²Ir] Radio-Iridium

• Hipoteza progowa, a bezprogowa:

• : Hipoteza progowa :liniowa jest nie prawidłowa, nie ma liniowej zależności pomiędzy dawką prom. a skutkami na zdrowie<HORNEZA>

• Deficyt czynnika (dawka < D) powoduje objawy niedoboru

• Małe dawki, pomiędzy D i T, poprawiają stan zdrowia

• Dawki wyższa od T powodują toksyczne i inne szkodliwe skutki.

• N oznacza przybliżoną średnią dawkę naturalną promieniowania jonizującego.

Bezprogowa: twierdzi, że każda dawka prom jest szkodliwa

Sterylizacja radiacyjna : Promieniowanie gamma (γ) ⁶⁰ Co ¹³⁷ Cs Promieniowanie beta (β) ⁸⁹ Sr ⁹⁰ Sr Strumień elektronów z akceleratora o energii 5-10 MeV Promieniowanie hamowania*Zalety : Skuteczność (do 5 lat) , Szybkość , Temperatura Opakowanie, Postać leku

Radiodiagnostyki mięśnia sercowego:

SODIUM PYROPHOSPHATE [^99mTc] pirofosforan sodowy (g)Działanie: po podaniu dożylnym gromadzi się w obrębie zmian martwiczychZastosowanie:w diagnostyce mięśnia sercowego Czułość metody największa 24-72 h po zawale. Badaniem scyntygraficznym wykrywa się ogniska wysokiej radioaktywności w mięśniu sercowym

THALLIUM CHLORIDE [²⁰¹Tl] chlorek talu (g)Działanie: po podaniu dożylnym gromadzi się w mięśniu sercowym, nie gromadzi się w komórkach niedotlenionych i martwychZastosowanie:w diagnostyce mięśnia sercowego. Badaniem scyntygraficznym wykrywa się ogniska braku radioaktywności w mięśniu sercowym

Preparaty z 131Iod SODIUM IODINE [131I]

jodek sodowy ( 94 % - diagnostyka i b 6 % - leczenie)Działanie:po podaniu dożylnym i doustnym gromadzi się w tarczycy Zastosowanie: diagnostyka zaburzeń tarczycy wykrywanie zmian ogniskowych, przerzutów nowotworowych tzw. guzki „zimne” nie gromadzą jodu , guzki „ciepłe” gromadzą jod w stopniu takim, samym jak pozostałe tkanki tarczycy, guzki „gorące „ gromadzą jod w nadmiarze leczenie wola guzkowatego tarczycy, nadczynność tarczySkuteczność jest konkurencyjna z leczeniem operacyjnym

preparaty z 111Ind: służą do znakowania płytek krwi oraz krwinek białych. Działanie: znakowane białe krwinki gromadzą się w miejscach skrzepu <zawał serca> natomiast płytki krwi w ogniskach zapalnych<ropnie, brodawki, zapalenie krtani>. Badania scyntygraficzne umożliiwają określenie położenia zmian <wykrywa się obszary gdzie związał się radionuklid>.