Skały osadowe powstają w wyniku akumulacji (osadzania materiału skalnego różnego pochodzenia).

W zależności od materiału który ulega osadzaniu skały osadowe dziali się na dwie grupy: a)okruchowe(klastyczne) powstają w wyniku mechanicznego niszczenia skał magmowych i innych posiadają ten sam skład chemiczny, b)chemiczne- powstały w wyniku nagromadzenia związków chemicznych które są efektem rozpuszczania skał podlegających niszczeniu. Ich skład pierwiastkowy jest inny. Utworzone są nowe minerały: -organogeniczne. –nieorganiczne.

Organogeniczne- skały pochodzenia biochemicznego(występuje czynnik żywy bio) powstały w wyniku nagromadzenia resztek organizmów żywych

Nieorganiczne- powstały w wyniku wytrącania pewnych związków chemicznych. Występujące w basenach sedymentacyjnych w których powstały złoża.

Czynniki wpływające na właściwości i charakter tworzenia się skał osadowych: -jakość wyjściowa skał (skład chemiczny, mineralogiczny),- przebieg procesu niszczenia skał z których później powstały skały osadowe,- droga nowo skalnego materiału,- pozostawianie materiału na miejscu w którym został zniszczony lub transportowanie na nowe miejsce.

Podstawowe procesy niszczenia skał osadowych: proces wietrzenia, erozji, ruchy masowe

Wietrzenie: a) fizyczne (mechaniczne) które prowadzi do rozdrobnienia skał bez zmiany jego składu chemicznego, b)insolacyjne- wpływ słońca na skały prowadzi do rozluźnienia więzi krystalicznej w minerałach które rozgrzewają się w dzień a w nocy oddają to ciepło do środowiska, następuje kurczenie się minerałów, c)chemiczne- daleko idące zmiany zwłaszcza w składzie chemicznym. czynnikami wietrzenia chemicznego są podobne do wietrzenia poprzedniego. Bardzo duża rolę pełni tlen, dwutlenek węgla, kwasy organiczne które są efektem działalności mikroorganizmów znajdujących się w przyrodzie. Mamy tu do czynienia z reakcjami rozpuszczania, hydratacji, procesami utleniania u redukcji.

Etapy tworzenia skał: 1)transport skał osadowych,2)sedymentacja(gromadzenie osadów na dnie basenów),3)diageneza(łączenie się nagromadzonych materiałów i tworzenie pewnych warstw i pokładów), 4) wytrącanie się związków(najpierw te trudno rozpuszczalne a później te łatwiej)

Skały osadowe tworzyły się podczas wysokiej temperatury, parowania wody, wytrącania związków z mórz.

Skały organogeniczne- torfy- roślinność pobierająca składniki chemiczne nie uległa humifikacji i powstały dwie warstwy. Nagromadzenie się szkieletów drobnych organizmów wodnych oraz glon, rafy koralowe, węglany wapnia i magnezu

Lepiszcze- element spajający poszczególne elementy skał do takich lepiszczy należą: krzemionkowe, wapienne, żelaziste i ilaste.

Spoiwa mieszane: krzemionkowo- żelaziste, wapienno- ilaste

Systematyka skał osadowych

Klastyczne	Chemiczne
Grubo ziarniste i średnio ziarniste	Drobno i bardzo drobno ziarniste
-psefity(żwir) -psamity(kwarcyt,piaski)	-aleuryty(mulowce) -pelity(iły) -gliny i margle -piroklastyczne (tufy, tufity)

Skały osadowe okruchowe poznajemy po specyficznej strukturze, teksturze i składzie mineralnym.

Skały osadowe chemiczne strukturę określamy na podstawie stopnia krystalizacji lub na podstawie obecności materiału organicznego

Struktura skał osadowych: -kamienisto żwirowa średnica>2mm, piaszczysta od 2 -0,1mm, pyłowa 0,1- 0,01mm,ilasta <0,01mm, mieszana, biomorficzna, krystaliczna.

Podział ze względu na kształt: obtoczone, ostrokrawędziste

Podział ze względu na stosunek ziaren: równoziarniste, różnoziarniste

Tekstura skał osadowych w zależności od ułożenia: -bezładna, -warstwowa(gdy ziarna są ułożone w dające się rozróżnić warstwy: makro warstwy, mikro warstwy, łupkowe, -zbita(gdy w skale brak wolnych otworów przez wypełniane minerały, -porowata(występują wolne przestrzenie miedzy poszczególnymi warstwami.

Skały metamorficzne –powstają ze skał magmowych lub osadowych w wyniku ich przeobrażenia we wnętrzu ziemi. Przemieszczanie się skał magmowych, osadowych zmienia ich położenie w wyniku ruchów górotwórczych. Główne czynniki przeobrażenia: temperatura, położenie we wnętrzu ziemi.

Rodzaje metamorfizmu: -kontaktowy(oddziaływuje magma w postaci lawy na skały znajdujące się w sąsiedztwie, w wyniku wysokich tem., gorących gazów dochodzi do przekształcania minerałów. Tworzą się struktury krystaliczne II rzędu, skład mineralny ulega zmianie) –dyslokacyjny(obszary ruchów górotwórczych są czynnikiem przeobrażającym. Ciśnienie i temperatura ma tu największe znaczenie) – regionalny( oddziaływania wysokich temperatur i ciśnienia, termodynamiczny metamorfizm)

Warunki i oddziaływania jakie napotykają skały we wnętrzu ziemi, strefy charakteryzujące się przebiegiem warunków: -epi(najpłytsza pod powierzchnia gleby do 10 km), -mezo( 10-20 km, 400MPa, 500C), -kata (20-40 km, 600MPa, 800C)

Struktura skał metamorficznych: -krystalobrastyczna(nie występują charakterystyczne formy kryształów ,wzrost minerałów w wolnych przestrzeniach. Struktura ta dzieli się na strukturę kserobrastyczną i iglobrastyczna , -krystaliczna(holokrystaliczna)

Tesktura skał metamorficznych: -łupkowa(regularne, równoległe ułożenie ziaren mineralnych w obu kierunkach: łyszczyki, amfibole), -gnejsowa( równolegle ułożone minerały blaszkowe przedzielone warstwami gruboziarnistymi), -oczkowa(twarde składniki w formie płaskich soczewek otoczone blaszkowatymi minerałami: łyszczyki),-bezkierunkowa(wszystkie elementy dowolnie uporządkowane.