Mówiliśmy sobie, że mamy cztery modele rynku: konkurencję doskonałą, konkurencję monopolistyczną, oligopol i monopol.
W konkurencji doskonałej liczba producentów jest nieograniczona, a towar wszędzie taki sam. Rynek jest doskonale przejrzysty, bariery wejścia nie występują. Producenci nie maja wpływu na ceny.
Mamy wielkość, produkcji, cenę i przychód całkowity w tabeli:
Q | P | PC | PP | PM |
---|---|---|---|---|
0 | 10 | 0 | Nie istnieje | |
1 | 10 | 10 | 10 | 10 |
2 | 10 | 20 | 10 | 10 |
3 | 10 | 30 | 10 | 10 |
4 | 10 | 40 | 10 | 10 |
5 | 10 | 50 | 10 | 10 |
Jak się okazuje przychód marginalny jest zawsze równy cenie, bo zwiększenie produkcji o jednostkę powoduje zwiększenie przychodów o wartość ceny. Zatem PM = P. Co więcej przychód przeciętny jest zawsze równy cenie, skoro ta się nie zmienia PP = P. Mamy zatem wykres (1). Dzisiaj mówi się o zysku zadowalającym. Niemniej jednak klasycznie przedsiębiorca zawsze dąży do maksymalizacji zysku. ZYSK = PC – KC. Zysk występuje tylko przy polu zakreślonym na wykresie (2), czyli wtedy gdy PC jest większe od KC. Pytanie jednak kiedy zysk osiąga swoje maksimum. By to stwierdzić należy przeanalizować poniższą tabelę.
Q | P | PC | KS | KZ | KC | Dochód | KM |
---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | 600 | 0 | 1000 | 0 | 1000 | -1000 | - |
1 | 600 | 600 | 1000 | 500 | 1500 | -900 | 500 |
2 | 600 | 1200 | 1000 | 900 | 1900 | -300 | 400 |
3 | 600 | 1800 | 1000 | 1000 | 2000 | -200 | 100 |
4 | 600 | 2400 | 1000 | 1300 | 2300 | 100 | 300 |
5 | 600 | 3000 | 1000 | 1700 | 2700 | 300 | 400 |
6 | 600 | 3600 | 1000 | 2300 | 3300 | 300 | 600 |
7 | 600 | 4200 | 1000 | 3000 | 4000 | 200 | 700 |
8 | 600 | 4800 | 1000 | 3900 | 4900 | -100 | 900 |
9 | 600 | 5400 | 1000 | 4900 | 5900 | -500 | 1000 |
10 | 600 | 6000 | 1000 | 6000 | 7000 | -1000 | 1100 |
Jeżeli dochód ma wartości ujemne to strata, a jeżeli dodatnie to zysk. Największy zysk jest w dwóch przypadkach, ale przedsiębiorca wybierze ten z większą produkcją, bo ma tendencję do monopolizacji rynku.
Zysk jest max gdy KM= PM, a KM rośnie (3). Ma to miejsce w punkcie E, zwanym punktem równowagi rynkowej. Jest to warunek równowagi konkurencji doskonałej.
KC = KCP x Q
PC = P x Q
Zad. 1 Znajdź wynik finansowy przedsiębiorstwa będącego w punkcie równowagi.
Ten punkt oznacza że zysk przedsiębiorstwa wynosi zero. Czyli jest równy także kosztowi marginalnego. P=PM=PP=KCP min = KM (5)
Wyobraźmy sobie sytuację, że zysk sięgałby do min KZP. Przychód pokrywałby tutaj tylko koszty zmienne. Jeżeli przychód pokrywa tylko koszty zmienne to mamy punkt zamknięcia przedsiębiorstwa albo graniczny punkt nieopłacalności przedsiębiorstwa. To znaczy że przedsiębiorstwo nie zarabia nawet na surowce.
P = PM = PP = KZPmin
W tym punkcie przychód całkowity zaledwie pokrywa koszty zmienne.
Zad. 4 – firmy ABC działają w warunkach konkurencji doskonałej. Kształtowanie się ich niektórych parametrów przedstawia tabela.
Firma | P | Q | PC | KC | KS | KZ | KCP | KZP | KM | Jeżeli Q rośnie to KM |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A | 6 | 3000 | 18000 | 15000 | Min | 5 | 6 | Rośnie | ||
B | 7 | 10000 | 70000 | 130000 | 50000 | 80000 | 13 | 8 | 7 | Rośnie |
C | 4 | 400 | 1600 | 2000 | 200 | 1800 | 5 | 4,5 | 4 | maleje |
Uzupełnij tabelę tak, żeby odpowiedzieć na pytanie jaką decyzję spośród niżej podanych wariantów powinien podjąć dyrektor każdej z firm w celu maksymalizacji zysku:
nic nie zmieniać w działalności firmy, gdyż osiągany zysk jest maksymalny
spowodować wzrost ceny sprzedaży
spowodować obniżkę ceny sprzedaży
zwiększyć wielkość produkcji swojej firmy
zmniejszyć wielkość produkcji firmy
zamknąć firmę
Musimy sprawdzić czy firma jest w punkcie równowagi. Przedsiębiorstwo B jest w punkcie równowagi, bo KM = P = PM ma największy zysk jaki można osiągnąć. Przedsiębiorstwo wykazuje jednak stratę. Co więcej przychody nie pokrywają KZ. Należy zamknąć firmę. Nie można podnieść ceny, bo jest konkurencja doskonała.
C – KM = P, ale KM maleje, więc przedsiębiorstwo nie jest w stanie równowagi. Należy zwiększyć produkcję.