Wykonywanie zadań praktyczno-wytwórczych- ogniwo 6
Proces przechodzenia od teorii do praktyki polega na przekształcaniu wiedzy w umiejętności i nawyki- jako podstawowy składnik wszelkiej działalności praktycznej. Ta droga od informacji w głowie ucznia do informacji wcielonej w działanie, realizowana z udziałem mowy głośnej i cichej, jest znamienna dla wszystkich sfer życia ludzkiego. Zwraca się na nią uwagę przy charakterystyce różnych przedmiotów nauczania, nawet tak praktycznych, jak wychowanie zdrowotne, gdzie czynności gimnastyczno – sportowe miałyby być „zasilane” w informacje medyczno-fizjologiczne.
Opanowanie umiejętności i nawyków jest wszakże tylko pierwszym etapem przechodzenia od teorii do praktyki. Etapem drugim, nie mniej ważnym , jest samo wykonywanie zadań praktycznych, służących przetwarzaniu rzeczywistości.
Pracę traktuje się jako nieoderwalną w procesie kształcenia formę praktyki, ale i jako czynnik poznania. Wytwarzając różne przedmioty ,pracując w ogrodzie szkolnym czy też w gospodarstwie rolnym uczeń poznaje świat zewnętrzny. Nadaje obiektom nowe cechy, wprowadza nowe związki i zależności. Praca sprzyja weryfikacji poznania. Końcowy produkt pracy jest potwierdzeniem słuszności reguł, na których jego wytwarzanie zostało oparte, a także stopnia zrozumienia tych reguł oraz ich związku z prawami nauki.
Praca jako decydujący czynnik przekształcania rzeczywistości ma również duże wartości wychowawcze. Kształtuje ona postawę odpowiedzialności, wdraża do współdziałania z innymi i daje poczucie wartości wysiłku dla dobra innych ludzi. Łączenie teorii z praktyką oznacza wiązanie poznania bezpośredniego (praktyka) z poznaniem pośrednim (teoria), oraz łączenie zdobywanych wiadomości i posługiwanie się nimi w działaniu. Teoria i praktyka to podstawowe pojęcia tego ogniwa. Teoria (T)- to zespół twierdzeń dotyczących danej dziedziny rzeczywistości, znajomość praw i zasad. Praktyka (P)- jest najlepszym sprawdzianem wiedzy, jednocześnie dzięki praktyce wiadomości uczniów mogą stać się głębsze i pełniejsze. Praktyka pobudza ucznia do aktywności myślowej, sprzyja rozwojowi jego samodzielności.
Łączenie teorii z praktyką:
- PraktykaTeoriaPraktyka (funkcja poznawcza)
-TeoriaPraktykaTeoria (funkcja weryfikacyjna)
-TeoriaPraktyka ( funkcja przekształcająca)
Funkcje praktyki:
funkcja poznawcza
funkcja weryfikacyjna
funkcja przekształcająca
Jeżeli uświadomimy sobie, że proces rozwoju osobowości ucznia, proces przygotowania go do życia i pracy w różnych kręgach społecznych rozpoczyna się już od pobytu dziecka w przedszkolu, to zrozumiemy dlaczego należy dużą troską otoczyć wychowanie przedszkolne i nauczanie początkowe. O skuteczności pracy dydaktyczno – wychowawczej w przedszkolu i szkole najlepiej świadczy znana prawda, że kto miał szczęście spotkać w dzieciństwie dobrego nauczyciela, ten z wdzięcznością wspomina go przez całe życie. Nauczanie początkowe jest sztuką trudną, która wymaga od nauczyciela gruntownego przygotowania naukowego i psychologiczno – pedagogicznego.
Proces kształtowania się umiejętności i nawyków obejmuje następujące etapy:
a. nauczyciel uświadamia uczniom nazwę i znaczenie danej umiejętności
b. uczniowie formułują w oparciu o przypomniane wiadomości jedną lub kilka reguł działania
c. nauczyciel pokazuje uczniom wzór danej czynności
d. uczniowie zaczynają wykonywać daną czynność pod stałą kontrolą nauczyciela
e. uczniowie wykonują systematyczne, samodzielne ćwiczenia przyswojonej umiejętności
Nauczyciele na tym etapie kształcenia popełniają następujące błędy:
pomijanie jednego lub więcej etapów kształcenia umiejętności oraz nawyków
nieodpowiednia dydaktyczna realizacja etapów kształcenia
rezygnacja z kształcenia umiejętności i nawyków
pokazywanie uczonej czynności tylko raz
niekontrolowanie pierwszych samodzielnych czynności uczniów
niewłaściwe rozłożenie ćwiczeń w czasie
zadawanie do domu zbyt trudnych ćwiczeń w stosunku do tych realizowanych podczas lekcji
za szybkie tempo realizacji ćwiczeń
jedynie powtarzanie i pomijanie części ćwiczeń
brak dostosowania ćwiczeń do wieku, zręczności oraz umiejętności uczniów
Trudności uczniów na tym etapie kształcenia:
brak motywacji
nuda i zniechęcenie
niewłaściwe objaśnienie przydatności danej czynności
brak adekwatności wykonywanych czynności z tempem uczniów
nieodpowiedni sposób wyjaśniania
braki uczniów w zakresie poprzedniego materiału
zbyt skomplikowane umiejętności
Cele i zadania praktyk:
Podstawowym celem praktyk pedagogicznych jest wdrożenie studentów do przyszłej pracy zawodowej oraz praktyczne przygotowanie ich do pełnienia obowiązków nauczyciela.
Praktyka ma charakter próbnej pracy nauczycielskiej studentów w szkole. Ma ona umożliwić kandydatom na nauczycieli:
pogłębianie znajomości metod i form nauczania i ich praktycznego wykorzystania w zakresie studiowanej specjalności
gromadzenie przez studenta materiału obserwacyjnego
poznanie ogólnych zasad organizowania i prowadzenia pracy dydaktyczno-wychowawczej w szkole
praktyczne zapoznanie się z pracą i życiem szkoły
W czasie praktyki studenci:
Zapoznają się z podstawową dokumentacją szkolną:
szczegółowym planem nauczania przedmiotów kierunkowych
programem nauczania
podręcznikiem ucznia
literaturą pomocniczą do danego przedmiotu
dziennikiem lekcyjnym i jego prowadzeniem