ALGORYTM DZIELENIA PRZEZ LICZBĘ DWUCYFROWĄ (kl. IV)

Wprowadzenie algorytmu dzielenia przez liczbę dwucyfrową rozpoczyna się od postawienia problemu uczniom, przykładowe zadanie: 12 klas wzięło udział w zbiórce makulatury. Razem zebrano 876kg. Odczytując zadanie n-lka zapisuje na tablicy dane: 12 klas, 987kg. Następnie zadaje pytanie: Ile kg przeciętnie makulatury zebrała każda klasa? W tym momencie następuje również wyjaśnienie słów niezrozumiałych dla uczniów, dlatego prowadząca pyta, czy rozumieją, co oznacza wyraz: przeciętnie. Uczniowie udzielają odp. Nauczycielka podsumowuje najtrafniejsze z nich.

Kolejnym krokiem jest pytanie o sposób rozwiązania zadania. Uczniowie dochodzą do wniosku, że liczbę 876 należy podzielić przez 12, by dowiedzieć się, ile przeciętnie kg makulatury zebrała jedna klasa.

Zanim uczniowie wykonają działanie za pomocą dzielenia pisemnego, wykonują pomocnicze zadania – uzupełniają tabelę, poszukując iloczynów liczby 12. Wybrany uczeń uzupełnia 1-sze trzy iloczyny. Następnie uczniowie samodzielnie w ławkach kończą wypełnianie jej, po czym następuje sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Po wypełnieniu tabeli jeden z uczniów wykonuje na tablicy sposobem pisemnym dzielenie 876:12. Podczas wykonywania działania uczeń głośno mówi, jakie czynności wykonuje. „W ośmiu dwanaście nie mieści się , wobec tego biorę dwie pierwsze liczby. W 87 dwanaście mieści się – uczeń przygląda się tabelce i widzi tam liczbę 84 jako iloczyn 7*12. Wpisuje więc cyfrę 7 u góry i mówi dalej – 7 razy 12 jest (znów patrzy na tabelkę) 84. Teraz odejmuję 87 – 84. To jest 3. Spisuję 6. W 36 liczba 12 mieści się(znów patrzy na tabelkę) 3 razy. Pisze 3 u góry. 3 razy 12 jest 36. Odejmuję, jest 0.

UWAGI:

- Ważne jest, by zapisywać dane na tablicy.

- Uzupełnienie pomocniczej tabelki – wypisanie wszystkich iloczynów dzielnika przez liczby jednocyfrowe - jest bardzo przydatne. Po pierwsze trudności, które uczeń ma do pokonania, zostają rozłożone na dwa etapy i w czasie właściwego dzielenia ma już wszystkie potrzebne iloczyny gotowe przed oczami. Po drugie wypisanie takiej tabelki to powtórka mnożenia. Z czasem nie trzeba wypisywać wszystkich iloczynów, lecz tylko te, które są naprawdę potrzebne.

- „Algorytm dzielenia przez pełne dziesiątki nie różni się od algorytmu dzielenia przez liczby dwucyfrowe, jest jednak o tyle łatwiejszy, że iloczyny dzielnika przez liczby jednocyfrowe można łatwo obliczyć w pamięci i wypełnianie tabelki nie jest potrzebne.”