WSEIiI

Tomaszewska Karolina

ZABURZENIA ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ, W SCHEMACIE CIAŁA

Zaburzenie orientacji przestrzennej jest złożone, ponieważ u podstaw spostrzegania przestrzennego leżą związki czasowe między analizatorami: ruchowym, wzrokowym, słuchowym i kinestetycznym.

Orientacja w prawej i lewej stronie własnego ciała oraz w przestrzeni kształtuje się u dziecka przez wiele lat i jest wynikiem skomplikowanego procesu rozwojowego, którego początek przypada na lata przedszkolne, dalsza zaś jego realizacja dokonuje się w młodszym wieku szkolnym.

Na wykształcenie orientacji przestrzennej u dzieci wpływa wiele czynników. Do najważniejszych należą wpływy środowiska i niezamierzone zazwyczaj przez rodziców oraz wychowawców uczenie i ćwiczenie.

Zabawy i ćwiczenia usprawniające orientację w schemacie ciała i przestrzeni

I. Orientacja w schemacie ciała.

1.Poznawanie własnego ciała.
•Dotykanie poszczególnych części ciała.
•Oglądanie swojego ciała w lustrze.
•Pokazywanie, naśladowanie min w lustrze.
•Pokazywanie poszczególnych części ciała, dotykanie ich, poklepywanie.
•Poruszanie wskazaną częścią ciała.
•Wskazywanie i nazywanie poszczególnych części ciała.

2. Wyrobienie i utrwalenie autoorientacji.
•Podnieś prawą rękę, pokaż lewe oko, chwyć się za prawe kolano, pokaż lewe ucho itd.
•Lewą ręką pokaż prawe oko, prawą ręką chwyć lewe ucho itd.

3. Wyrabianie i utrwalanie orientacji w schemacie ciała osoby stojącej naprzeciw.
•Ćwiczenia z lustrem (takie jak w punkcie 2 tylko przed lustrem).
•Rób to, co ja – naśladowanie czynności wykonywanych przez drugą osobę.
•Ja mówię, ty pokaż – mama mówi np.: pokaż głowę, dziecko pokazuje, połóż ręce na głowie, dziecko kładzie ręce na głowie itp.
•Róbmy to razem – wspólne działania dziecka i mamy, np. złapmy się za ręce, kładziemy ręce na swoich ramionach itp.
•Ćwiczenia z drugą osobą – stań przede mną, za mną, do mnie przodem, tyłem, idź do przodu, tyłu itp.
•Ćwiczenia z osobą naprzeciw – dorosły wymienia części swojego ciała, dziecko obserwuje, a następnie je wskazuje u stojącej naprzeciw osoby.

II. Orientacja w kierunkach przestrzeni.

1. Określanie przestrzeni.
•Podnieś ręce do góry, popatrz w dół, spójrz za siebie, powiedz, co jest po twojej prawej stronie, co leży na stole, co jest przed tobą, co jest za biurkiem, pod krzesłem, itp.
•Połóż lalkę na łóżku, z lewej strony krzesła, pod biurkiem, za zasłonką itp.
•Ćwiczenia z przedmiotem, np.: stań za piłką, przed piłką, obok piłki, poturlaj piłkę po podłodze, rzuć piłkę do góry, do mnie, itp.

2. Chodzenie pod dyktando.
•Pójdź 2 kroki do przodu, 3 kroki w lewo, 2 do tyłu, 5 w prawo itp.

3. Ćwiczenia utrwalające orientację na kartce papieru.
•Dużą białą kartkę przypinamy do ściany. Zadaniem dziecka jest pokazanie górnego brzegu, dolnego brzegu, prawej (lewej) strony.
•Kartkę kładziemy na stole. Dziecko określa brzegi jak poprzednio.

4. Zamalowywanie dużych powierzchni farbami, rysowanie szlaczków o rozmaitych kształtach, rysowanie kształtów literopodobnych z zachowaniem kierunków od lewej do prawej, od góry do dołu i w przeciwną stronę do wskazówek zegara.

5. Rysowanie oburącz np.: choinki, serca, domku itp.

6. Kreślenie egipskich wzorów – dziecko wg instrukcji dorosłego rysuje szlaczki. Każda kreska ma długość kratki. Rozpoczynamy od kropki. 1 kratka w górę, 1 w prawo, 1 w dół, 1 w prawo, 1 kratka w górę, 1 w prawo, 1 w dół, 1 w prawo. Dalej potrafisz sam. Dokończ szlaczek.

7. Labirynty - dziecko wg instrukcji dorosłego rysuje labirynt. Rozpoczynamy od kropki.
1 kratka w górę, 1 w prawo, 2 w dół, 2 w lewo, 3 w górę, 3 w prawo, 4 w dół, 4 w lewo, 5 w górę, 5 w prawo, 6 w dół, 6 w lewo … Dalej potrafisz sam. Dokończ labirynt.

8. Rysowanie przedmiotów w odpowiednim położeniu, np.:
•Dorysuj pod oknem ławkę, obok drzewa dorysuj krzew, dorysuj dym z komina, nad drzewami dorysuj chmurkę, dorysuj kamyki na drodze, pod drzewem dorysuj grzybek itp.
•Pomiędzy klockami dorysuj piłkę, włosy lalki z prawej strony pomaluj na brązowo, sukienkę lalki z lewej strony pomaluj na czerwono, obok lalki, która prawą rękę trzyma w górze narysuj balonik itp.

9. Kolorowanie obrazka wg podanej instrukcji, np.:
•Pola oznaczone kropką pomaluj na niebiesko, pola oznaczone krzyżykiem na żółto itp.

10. Łączenie kropek.

11. Kalkowanie wzorów