Azotowe produkty przemiany materii

1. Tworzenie:

białka/pirymidyny aminokwasy amoniak + ketokwas

puryny kwas moczowy metabolity pośrednie mocznik

aminokwas ketokwas (łańcuchy węglowe) nowy aminokwas

Rodzaj wydalanych końcowych produktów metabolizmu azotowego oraz sposób wydalania jest uzależniony od środowiska w jakim żyje organizm. Dlatego wyróżniamy zwierzęta:

• Amonoteliczne (pierwotniaki, bezkręgowce wodne, niższe strunowce wodne, krokodyle, larwy płazów).

• Ureoteliczne (płazy, ssaki, ryby chrzęstnoszkieletowe).

• Urykoteliczne (gady, ptaki, bezkręgowce lądowe).

2. Cykl ornitynowy (mocznikowy) - cykl przemian zachodzących w hepatocytach (a dokładniej w mitochondriach oraz cytoplazmie). Podczas tej przemiany toksyczny amoniak przekształcany jest w mocznik.

Przemiany cukrów

• Glukoneogeneza polega na syntezie glukozy ze związków niebędących cukrowcami – kwasu mlekowego, aminokwasów, glicerolu. Zachodzi w komórkach wątroby. Kwas mlekowy pochodzi z mięśni, gdzie powstaje podczas oddychania komórkowego w warunkach niedoboru tlenu. Synteza glukozy z aminokwasów zachodzi w warunkach niedoboru cukrów.

• Glikogeneza - proces powstawania glikogenu w wątrobie z glukozy pod wpływem insuliny obecnej we krwi.

• Glikogenoliza - proces odwrotny do glikogenezy. Pod wpływem glikogenu, glikogen przekształca się w glukozę.

• Cykl pentozofosforanowy - prowadzi do wytworzenia innych monosacharydów niż glukoza. Roślinom pozwala uzyskać RuBP w cyklu Calvina. Cykl polega na dekarboksylacji ufosforylowanej i utlenionej wcześniej glukozy, w wyniku czego powstaje RuBP. Podlega on następnie dalszym przemianom, podczas których powstają cukry o różnej liczbie atomów węgla. Ponadto redukcja NADP⁺ podczas cyklu umożliwia jego wykorzystanie w wielu reakcjach syntezy i dostarczanie wielkich ilości energii.

• Cylk glioksalanowy - zachodzi w glioksysomach nasion oleistych oraz u bakterii. Polega na przemianie tłuszczowców w cukry.