STREFOWOSĆ KLIMATYCZNA

NA KULI ZIEMSKIEJ

OPRACOWAŁA

PRACA ZALICZENIOWA NA ZAJĘCIA Z INFORMATYKI

RADOM 17.11.2013R.

Rysunek 1 - Strefy klimatyczne na kuli ziemskiej 4

Rysunek 2 - Okapi 5

Rysunek 3 - Wombat 5

Rysunek 4 - Welwiczja 6

Rysunek 5 - Tamaryszek 6

Rysunek 6 - Koń Przewalskiego 7

Rysunek 7 - Raróg 7

Rysunek 8 - Cedr 8

Rysunek 9 - Pinia 8

Rysunek 10 - Gekon 8

Rysunek 11 - Muflon 8

Rysunek 12 - Strefy krajobrazowe na świecie 10

Tabela 1 - Roślinność strefy klimatów równikowych 4

Tabela 2 - Strefa klimatów równikowych 4

Tabela 3 - Strefa klimatów zwrotnikowych 6

Tabela 4 - Strefa klimatów podzwrotnikowych 7

Tabela 5 - Strefa klimatów umiarkowanych ciepłych 9

Tabela 6 - Strefa klimatów umiarkowanych chłodnych 11

Wstęp

Moja praca dotyczy strefowości klimatycznej na Ziemi. Celem mojej pracy jest jak najdokładniejsze zobrazowanie stref klimatycznych i wskazanie różnic pomiędzy nimi. Postaram się w dość jasny i zwięzły temat scharakteryzować poszczególne strefy klimatyczne na różnych kontynentach z podaniem przykładów roślin, zwierząt itp. Moja praca jest ubogacona w zdjęcia, wykresy, tabele, które sprawiają, że informacje są pokazane dość czytelnie.

Klimat

Co to jest klimat?

Klimat – jest to ogół zjawisk pogodowych na danym obszarze, powtarzający się w cyklu rocznym, określany na podstawie wieloletnich obserwacji.

• Elementy klimatu:

• Temperatura powietrza

• Zachmurzenie

• Nasłonecznienie

• Wilgotność powietrza

• Opady

• Ciśnienie atmosferyczne

• Wiatr

Najbardziej charakterystyczną cechą klimatów na Ziemi jest ich strefowość. Występowanie stref klimatycznych wynika za zróżnicowanej ilości energii słonecznej docierającej do kuli ziemskiej. Szerokość geograficzna decyduje o tym ile energii dociera do  danego miejsca. Generalnie wraz z oddalaniem się od równika w kierunku biegunów ilość tej energii, a więc i ciepła, maleje. W obrębie każdej strefy występują określonetypy klimatów. Wydziela się je na podstawie zróżnicowania wielkości i przebieguopadów atmosferyczne.

Strefa klimatów równikowych

Roślinność

Tabela 1 - Roślinność strefy klimatów równikowych

Równikowy wybitnie wilgotny	Podrównikowy wilgotny	Sawanny^1
Na suchszych obszarach rosną lasy kolczaste i lasy sukulentowe, w których przeważającą roślinnością są  gatunki magazynujące wodę przez dłuższy czas: kaktusy, wilczomlecze, baobaby, palmy, akacje czy eukaliptusy.	W strefach znajdujących się pod wpływem działania monsunów tworzą się lasy monsunowe. W wilgotnych lasach monsunowych dominują liany i epifity^2, a w suchych drzewo tekowe i bambus. Lasy te  zajmują głównie południowo-wschodnią Azję.	W szacie roślinnej dominują kępy sucholubnych traw (np. afrykańska trawa słoniowa). Sawanny występują na znacznych obszarach Afryki i Ameryki Południowej na północ i  południe od strefy lasów równikowych

Tabela 2 - Strefa klimatów równikowych

STREFA KLIMATYCZNA	TYP KLIMATU	CHARAKTERYSTYKA SREFY	TEMP. POWIETRZA I AMPLITUDA TEMPERATURY	OPADY ATMOSFERYCZNE
Strefa klimatów równików	Równikowy wybitnie wilgotny	Strefa klimatów równikowych obejmuje: Amerykę Środkową wraz z wyspami Morza Karaibskiego, północną część Ameryki Południowej, Afrykę pomiędzy 15°N a 20°S, większą część wyspy Madagaskar, Archipelag Malajski, Filipiny, Papuę-Nową Gwineę, północną Australię oraz wyspy Oceanii.. Średnia roczna temp. powietrza wynosi ponad 20°C. Amplituda temperatury rośnie wraz z  suchością równika, pory deszczowe są uwarunkowane przebiegiem opadów.	Temperatura roczna ponad 20°C, roczna amplituda temperatury mała, poniżej 5°C	Opady całoroczne od 2 000 do 3 000 mm, najwyższe przy zenitalnym położeniu Słońca
	Podrównikowy wilgotny		Temperatura roczna ponad 20°C, roczna amplituda temperatury mała, poniżej 5°C	1-2 pory deszczowe^3, opady w granicach od 1 000 do 2 000 mm
	Podrównikowy suchy		Występują znaczne wahania temperatury powietrza, roczna amplituda powyżej 10°C	1 pora deszczowa, opady 500-1 000 mm

Zwierzęta

W strefie klimatów równikowych można spotkać m. in: goryle, szympansy, mandryle, żaby, ropuchy, jaszczurki, węże, termity, mrówki, stonogi, słonie leśne, antylopy, okapi, lamparty, kolibry, tukany, krokodyle, leniwce, koty drapieżne, torbacze, nietoperze, wombaty, papugi, ptaki rajskie.

Strefa klimatów zwrotnikowych

Tabela 3 - Strefa klimatów zwrotnikowych

STREFA KLIMATYCZNA	TYP KLIMATU	CHARAKTERYSTYKA SREFY	TEMP. POWIETRZA I AMPLITUDA TEMPERATURY	OPADY ATMOSFERYCZNE
Strefa klimatów zwrotnikowych	Wilgotny (morski	Obejmuje następujące obszary kuli ziemskiej: północną część Meksyku, południowo-wschodnie krańce USA (m.in. Florydę), północną Afrykę bez wybrzeża śródziemnomorskiego, Półwysep Arabski i  Bliski Wschód, Półwysep Indyjski i Indochiński, środkowy pas Ameryki), południową Afrykę (bez samego południowego krańca kontynentu) oraz większą część Australii (bez północnych i południowych krańców kontynentu).	Wahania temperatury w ciągu roku do 10°C, lata gorące powyżej 25°C, zimy ciepłe – do 20°C	Ilość opadów w ciągu roku waha się od 1 000 do 2 000 mm, przeważają latem
	Monsunowy		Wahania temperatury w ciągu roku do 10°C	Roczna suma opadów osiąga ponad 2 000 mm, najobfitsze związane są z monsunem letnim
	Suchy i skrajnie suchy, pustynny		Bardzo duża dobowa amplituda temperatury	Występują sporadycznie latem w postaci gwałtownych ulew lub w ogóle

Roślinność

Roślinność w strefie klimatów zwrotnikowych jest przystosowana do długotrwałych suszy. Charakterystyczne jest występowanie suchorośli oraz sukulentów⁴(aloes, agawa, kaktus). Często spotyka się też: : porosty, kępy traw, akacje, tamaryszki, welwiczja, krzewinki,juki, opuncje. Po opadach pojawiają się na pustyni rośliny efemeryczne. Są to rośliny rosnące przez krótki okres, gdy istnieją korzystne warunki. Bujna roślinność występuje w oazach (m.in. palmy daktylowe).

Zwierzęta

Do najczęściej spotykanych zwierząt w strefie klimatów zwrotnikowych należy: wielbłąd dwugarbny (baktrian), koń Przewalskiego, antylopa suhak, suseł, raróg, drop oraz dromader, gazele, liczne gady, płazy i owady (chrząszcze i szarańcza(w zależności od kontynentu, krainy geograficznej).

Strefa klimatów podzwrotnikowych

Tabela 4 - Strefa klimatów podzwrotnikowych

STREFA KLIMATYCZNA	TYP KLIMATU	CHARAKTERYSTYKA SREFY	TEMP. POWIETRZA I AMPLITUDA TEMPERATURY	OPADY ATMOSFERYCZNE
Strefa klimatów podzwrotnikowych	Śródziemnomorski	Obejmuje obszary kuli ziemskiej, na którym średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca wynosi +10 °C i więcej w klimatach morskich do 0 °C w  klimatach kontynentalnych, zaś opady występują przeważnie w chłodnym półroczu (w klimatach monsunowych latem). Pory roku wyznacza roczny przebieg temperatury, opadów..	Średnia roczna temperatura powietrza powyżej 20°C, lata gorące, łagodna zima	500 – 900 mm, występują zimą
	monsunowy		Gorące lata, łagodne zimy, średnia temperatura najcieplejszego miesiąca wynosi powyżej 25°C	duże opady w czasie monsunu letniego, roczna suma opadów powyżej 1 000 mm
	Kontynentalny suchy, półpustynny i pustynny		Duża dobowa i roczna amplituda temperatury, zimą temperatura może spadać poniżej 0°C, lata są bardzo gorąca	Sporadyczne, od 50 do 800 mm rocznie lub ich brak

Flora

Drzewa i krzewy mają niewielkie, skórzaste, igiełkowate liście i grubą korę. Po  wyniszczeniu lasów przez człowieka, obszary te zostały zajęte przez twardolistne zarośla. Do charakterystycznych gatunków należą: dąb korkowy, cedr, pinia, cyprys, mirt, pistacja, lewkonia, oliwki europejskie.

Fauna

Najczęściej spotykane zwierzęta to: daniele, muflony, jeżozwierze, żółwie greckie, gekony, magoty, pancerniki, jaguary, pumy i grzechotniki, na terenach lasów monsunowych żyją słonie indyjskie, małpy i tygrysy, bogaty jest również świat gadów, ptaków i owadów.

Strefa klimatów umiarkowanych

Strefa klimatów umiarkowanych ciepłych

Tabela 5 - Strefa klimatów umiarkowanych ciepłych

STREFA KLIMATYCZNA	TYP KLIMATU	CHARAKTERYSTYKA SREFY	TEMP. POWIETRZA I AMPLITUDA TEMPERATURY	OPADY ATMOSFERYCZNE
Strefa klimatów umiarkowanych	Klimat umiarkowany ciepły	morski	Leży między 40 a 60°N oraz między 40 a 50°S, wyraźnie pory roku wyznaczane są zmianą temperatury, średnia roczna temperatura od 0 do 10°C, występują cztery pory roku: wiosna, lato, jesień, zima.	Roczna amplituda poniżej 23°C, zimy łagodne, chłodne lata
		przejściowy		Roczna amplituda temperatury do 23°C
		kontynentalny		Roczna amplituda 23°C (dochodzi do 40-45°C)
		monsunowy		Roczna amplituda temperatury do ok. 20°C

Roślinność

W tej strefie z reguły spotyka się stepy ( puszta, preria, pamp), trawy, kostrzewa, ostanica, turzyca, hiacynt, tulipan, cebula, czosnek, miłek wiosenny, zawilec.

Zwierzęta

Zwierzęta stepów to przede wszystkim szybkobiegacze, jak suhaki, gazele, widłorogi, oraz gryzonie jak susły, bobaki, pieski preriowe, myszy, nornice chroniące się  w  norach. Występują tu również drapieżcy – wilki, rysie, lisy. Wśród ptaków pospolite skowronki, przepiórki, kuropatwy oraz dropie; dużo jest ptaków drapieżnych. Z owadów najliczniejsze są szarańczaki i mrówki. Dawniej na stepach występowały duże stada wielkich zwierząt kopytnych, np. dzikich koni w Eurazji i bizonów amerykańskich na preriach.

Strefa klimatów umiarkowanych chłodnych

Tabela 6 - Strefa klimatów umiarkowanych chłodnych

STREFA KLIMATYCZNA	TYP KLIMATU	CHARAKTERYSTYKA SREFY	TEMP. POWIETRZA I AMPLITUDA TEMPERATURY	OPADY ATMOSFERYCZNE
Strefa klimatów umiarkowanych	Klimat umiarkowany ciepły	morski	Średnia roczna temperatura wynosi od 0°C do 10°C, w najcieplejszym miesiącu dochodzi do 20°C, w najchłodniejszym spada do -10°C, opady całoroczne	Łagodne zimy o średniej temperaturze od -4°C do 8°C, chłodne lata, amplitudy do około 15°C
		kontynentalny		Krótkie lato, mroźna zima, roczna amplituda temperatury ponad 45°C ( zdarzają się wyższe, rzędu 60°C

Fauna

Lasy liściaste klimatu umiarkowanego: jelenie, sarny, wiewiórki, dziki, żubry, łosie, zające (roślinożerne); lisy, wilki, kuny, niedźwiedzie, borsuki (drapieżniki)

Tajga: łasice, gronostaje, borsuki, rosomaki, rysie, lisy, wilki, niedźwiedzie (drapieżniki); sikorki (ptaki owadożerne); głuszec (ptaki wszystkożerne); jemiołuszka (ptaki roślinożerne); jastrząb, krogulec (ptaki drapieżne); łoś (ssaki roślinożerne)

Flora

Tajga: trzon tajgi stanowi bór szpilkowy składający się ze świerków, sosen, jodeł i modrzewie (tracą igły jesienią i podobnie jak drzewa liściaste zapadają w głęboki sen); borówki, grzyby, mchy, mech torfowiec.

Roślinność górska: Do około 1200m n.p.m. porasta dżungla. Wyżej przechodzi ona w wiecznie zielony las liściasty sięgający do 2200m n.p.m. Nad nimi znajdują się lasy mieszane i iglaste, do górnej granicy 3400m n.p.m. Do około 3500m n.p.m. rosną krzewy jałowców rodendronów przechodzące w łąki i hale, do których docierają lodowce górskie. Wyżej rozciągają się nagie stoki górskie pokryte czasem mchami i porostami. Najwyższe części Himalajów⁵pokrywają wieczne śniegi i lodowce.

Strefa klimatów okołobiegunowych

Strefa ta charakteryzuje się średnimi temperaturami w najcieplejszym miesiącu poniżej 10 °C, opady: głównie śnieg. Dzieli się na klimat subpolarny i klimat polarny. Na terenach lądowych nie pokryte lodem wykształca się tundra. Strefa okołobiegunowa znajduje się głównie na północy Europy i Ameryki Północnej. Opady są tam znikome, lata krótkie i chłodne, a zimymroźne, długie i siarczyste. W strefie tej żyją zwierzęta, takie jak: zając śnieżny, rosomak, wół piżmowy.

Strefa klimatów okołobiegunowych charakteryzuje się długimi zimami. W odmianie kontynentalnej występują najniższe na Ziemi temperatury powietrza. Właśnie na płaskowyżu Antarktydy najniższą temperaturę (-89,6 °C). Ponadto w niektórych rejonach strefy klimatów okołobiegunowych obserwuje bardzo wysokie roczne amplitudy temperatury powietrza (ponad 50 °C). W strefie tej występują niewielkie opady, głównie w postaci śniegu.

1. Bibliografia:

Geografia na czasie – podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych wyd. PWN

http://przyroda.opracowania.pl/strefowy_układ_krajobrazów_i_klimatów_na_świecie/strefa_klimatów_równikowych/

http://zadane.pl/zadanie/2343428

http://geografia.opracowania.pl/rozmieszczenie_oraz_cechy_formacji_roślinnych/

http://www.sciaga.pl/tekst/25210-26-klimat_umiarkowany_chlodny_morski

http://pl.wikipedia.org/wiki/Strefa_okołobiegunowa

---

1. Sawanna - trawiasta formacja roślinna, strefy międzyzwrotnikowej o klimacie gorącym z wyraźnie zaznaczoną porą suchą↩

2. Epifit - roślina rosnąca na innej roślinie, ale zwykle nie prowadząca pasożytniczego trybu życia. Korzysta z innego gatunku jako podpory, a odżywia się najczęściej samodzielnie↩

3. Pora deszczowa - okres w ciągu roku, charakteryzujący się intensywnymi opadami deszczu↩

4. Sukulentów – rośliny gromadzące wodę w liściach lub łodydze.↩

5. Himalaje - najwyższy łańcuch górski na Ziemi. Łańcuch Himalajów leży w południowej Azji, ma ponad 2,5 tys. km długości i około 250 km szerokości.↩