SCENARIUSZ LEKCJI

Temat: Klimaty kuli ziemskiej.

Cel ogólny:

Poznanie klimatów występujących na Ziemi. Ćwiczenie umiejętności rysowania, analizowania i odczytywania diagramów klimatycznych.

Cele szczegółowe:

A - uczeń zna:

• typy klimatów występujących na Ziemi;

• charakterystyczne cechy poszczególnych klimatów, w tym cechy klimatu morskiego i kontynentalnego;

• sposób obliczania średniej rocznej temperatury powietrza, rocznej amplitudy temperatury, rocznej sumy opadów;

B - uczeń rozumie:

• różnice między morską i kontynentalną odmianą klimatu;

C - uczeń potrafi:

• odczytać informacje zawarte w tabeli klimatycznej;

• narysować na podstawie danych diagram klimatyczny;

• obliczyć średnią roczną temperaturę powietrza, roczną amplitudę temperatury, roczną sumę opadów;

• odczytać treść mapy klimatycznej;

• wskazać na mapie fizycznej świata obszary na których występuje określony typ klimatu;

D - uczeń potrafi:

• określić na podstawie diagramu cechy klimatu.

Postawy

Kształtowanie umiejętności pracy w grupie.

Metody:

Praca z atlasem, praca z mapą.

Środki dydaktyczne:

Karty pracy (grupa I, II, III, IV, V, VI, VII), arkusze formatu A3 z opisanymi osiami wykresu klimatycznego (załącznik nr 1), kredki, Gimnazjalny Atlas Geograficzny mapa ścienna „Świat - mapa fizyczna”.

Formy pracy:

Pogadanka, praca grupowa.

Przebieg lekcji:

FAZA WPROWADZAJĄCA (około 10 min.)

1. Czynności organizacyjne.

2. Przypomnienie wiadomości z poprzednich lekcji, dotyczących klimatu, jego składników, stref klimatycznych, czynników klimatotwórczych - nauczyciel zadaje pytania, zgłaszający się uczniowie odpowiadają na nie.

3. Nauczyciel zwraca uczniom uwagę na istnienie różnych typów klimatów w obrębie poszczególnych stref. Wydaje uczniom polecenie odszukania mapy „Srefy klimatyczne” w atlasie

4. Nauczyciel zadaje pytanie: „Jakie typy klimatów wyodrębniono w poszczególnych strefach klimatycznych?” Uczniowie odpowiadając, wymieniają typy klimatów.

FAZA REALIZACYJNA (około 20 min.)

1. Nauczyciel dzieli uczniów na 7 grup.

2. Każda grupa otrzymuje kartę pracy (grupa I, II, III, IV,V, VI lub VII), arkusz z opisanymi osiami wykresu klimatycznego oraz kredki. Nauczyciel wyznacza czas na wykonanie zdań (20 min).

3. Uczniowie pracują w zespołach (każdy zespół opracowuje inny typ klimatu) wykonując kolejne zadania: czytają treść tabeli klimatycznej, rysują diagram klimatyczny, dokonują jego analizy, obliczają średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury i roczną sumę opadów, określają na podstawie diagramu cechy klimatu, porównują mapy w atlasie (klimatyczną i hipsometryczną) i wypisują obszary kuli ziemskiej na których występuje określony typ klimatu.

4. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów. W razie potrzeby pomaga lub wyjaśnia problemy.

FAZA PODSUMOWUJĄCA (około 15 min.)

1. Przedstawiciele poszczególnych grup (uczniowie wytypowani przez kolegów) przedstawiają efekty pracy swojego zespołu: prezentują narysowany wykres klimatyczny, podają cechy danego klimatu, wskazują na mapie ściennej obszary Ziemi na których klimat ten występuje.

2. Nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów o informacje których zabrakło lub koryguje nieścisłości.

3. Nauczyciel dzieli się z uczniami uwagami na temat pracy zespołów. Ocenia efekty działań poszczególnych grup uwzględniając: estetykę i dokładność wykonania diagramu, poprawność obliczeń, trafność spostrzeżeń wynikających z analizy danych, umiejętność odczytywania treści mapy.

Załącznik nr 1

KLIMAT

1. Średnia roczna temperatura: _______________

2. Roczna amplituda temperatury: _______________

3. Roczna suma opadów: _______________

4. Cechy klimatu:

______________________________________________________________

______________________________________________________________

5. Obszary występowania klimatu:

______________________________________________________________

______________________________________________________________

KARTA PRACY Grupa I - klimat równikowy

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli, narysujcie na otrzymanym arkuszu diagram
klimatyczny.

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Temp. w °C	25,7	25,4	26,1	26,2	25,8	25,2	24,5	24,7	25,1	25,2	25,2	25,1
Opady w mm	53	84	178	157	137	114	132	165	183	218	198	84

2. Obliczcie średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę
opadów. Wyniki wpiszcie poniżej wykresu.

3. Przeanalizujcie narysowany diagram i podajcie na jego podstawie co najmniej dwie cechy
klimatu równikowego.

4. Porównajcie mapę „Strefy klimatyczne” z mapą hipsometryczną świata
i sprawdźcie na których obszarach kuli ziemskiej występuje klimat
równikowy. Wpiszcie nazwy tych obszarów pod wykresem. Przygotujcie się do wskazania
wymienionych rejonów na mapie ściennej.

5. Wytypujcie osobę, która przedstawi wyniki Waszej pracy kolegom.

__________________________________________________________________________________

KARTA PRACY Grupa II - klimat podrównikowy

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli, narysujcie na otrzymanym arkuszu diagram
klimatyczny.

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Temp. w °C	23,3	24,7	27,2	28,6	27,0	25,3	24,1	23,3	24,4	25,3	24,1	23,0
Opady w mm	2	3	13	64	150	180	216	302	269	74	3	2

2. Obliczcie średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę
opadów. Wyniki wpiszcie poniżej wykresu.

3. Przeanalizujcie narysowany diagram i podajcie na jego podstawie co najmniej dwie cechy
klimatu podrównikowego.

4. Porównajcie mapę „Strefy klimatyczne” z mapą hipsometryczną świata
i sprawdźcie na których obszarach kuli ziemskiej występuje klimat
podrównikowy. Wpiszcie nazwy tych obszarów pod wykresem. Przygotujcie się
do wskazania wymienionych rejonów na mapie ściennej.

5. Wytypujcie osobę, która przedstawi wyniki Waszej pracy kolegom.

KARTA PRACY Grupa III - klimat zwrotnikowy suchy

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli, narysujcie na otrzymanym arkuszu diagram
klimatyczny.

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Temp. w °C	22,3	22,4	24,1	26,7	28,4	29,5	30,8	30,9	30,2	28,6	26,6	24,7
Opady w mm	0	24	0	0	0	0	0	0	0	0	41	15

2. Obliczcie średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę
opadów. Wyniki wpiszcie poniżej wykresu.

3. Przeanalizujcie narysowany diagram i podajcie na jego podstawie co najmniej dwie cechy
klimatu zwrotnikowego suchego.

4. Porównajcie mapę „Strefy klimatyczne” z mapą hipsometryczną świata
i sprawdźcie na których obszarach kuli ziemskiej występuje klimat
zwrotnikowy suchy. Wpiszcie nazwy tych obszarów pod wykresem. Przygotujcie się
do wskazania wymienionych rejonów na mapie ściennej.

5. Wytypujcie osobę, która przedstawi wyniki Waszej pracy kolegom.

__________________________________________________________________________________

KARTA PRACY Grupa IV - klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli, narysujcie na otrzymanym arkuszu diagram
klimatyczny.

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Temp. w °C	8,2	9,0	10,7	13,8	17,5	21,2	24,2	24,0	21,3	16,9	12,7	9,5
Opady w mm	90	72	65	78	56	35	13	21	73	122	103	113

2. Obliczcie średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę
opadów. Wyniki wpiszcie poniżej wykresu.

3. Przeanalizujcie narysowany diagram i podajcie na jego podstawie co najmniej dwie cechy
klimatu podzwrotnikowego śródziemnomorskiego.

4. Porównajcie mapę „Strefy klimatyczne” z mapą hipsometryczną świata
i sprawdźcie na których obszarach kuli ziemskiej występuje klimat
podzwrotnikowy śródziemnomorski (morski). Wpiszcie nazwy tych obszarów
pod wykresem. Przygotujcie się do wskazania wymienionych rejonów na mapie ściennej.

5. Wytypujcie osobę, która przedstawi wyniki Waszej pracy kolegom.

KARTA PRACY Grupa V - klimat umiarkowany kontynentalny

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli, narysujcie na otrzymanym arkuszu diagram
klimatyczny.

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Temp. w °C	-17,7	-15,5	-7,9	3,3	11,3	16,5	20,2	18,9	12,8	6,2	-4,8	-12,9
Opady w mm	26	21	27	30	50	81	69	70	55	37	29	20

2. Obliczcie średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę
opadów. Wyniki wpiszcie poniżej wykresu.

3. Przeanalizujcie narysowany diagram i podajcie na jego podstawie co najmniej dwie cechy
klimatu umiarkowanego kontynentalnego.

4. Porównajcie mapę „Strefy klimatyczne” z mapą hipsometryczną świata
i sprawdźcie na których obszarach kuli ziemskiej występuje klimat
umiarkowany kontynentalny. Wpiszcie nazwy tych obszarów pod wykresem. Przygotujcie
się do wskazania wymienionych rejonów na mapie ściennej.

5. Wytypujcie osobę, która przedstawi wyniki Waszej pracy kolegom.

__________________________________________________________________________________

KARTA PRACY Grupa VI - klimat umiarkowany morski

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli, narysujcie na otrzymanym arkuszu diagram
klimatyczny.

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Temp. w °C	3,4	3,7	6,5	9,0	13,6	15,9	17,9	17,5	15,7	10,5	5,7	4,0
Opady w mm	42	39	44	49	56	56	55	55	46	61	54	56

2. Obliczcie średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę
opadów. Wyniki wpiszcie poniżej wykresu.

3. Przeanalizujcie narysowany diagram i podajcie na jego podstawie co najmniej dwie cechy
klimatu umiarkowanego morskiego.

4. Porównajcie mapę „Strefy klimatyczne” z mapą hipsometryczną świata
i sprawdźcie na których obszarach kuli ziemskiej występuje klimat
umiarkowany morski. Wpiszcie nazwy tych obszarów pod wykresem. Przygotujcie się
do wskazania wymienionych rejonów na mapie ściennej.

5. Wytypujcie osobę, która przedstawi wyniki Waszej pracy kolegom.

KARTA PRACY Grupa VII - klimat podbiegunowy

1. Na podstawie danych zawartych w tabeli, narysujcie na otrzymanym arkuszu diagram
klimatyczny.

	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Temp. w °C	-29,5	-25,7	-22,5	-16,0	-6,4	-3,8	6,0	4,4	3,2	-8,4	-21,8	-29,0
Opady w mm	21	11	9	10	12	29	32	49	44	28	18	13

2. Obliczcie średnią roczną temperaturę, roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę
opadów. Wyniki wpiszcie poniżej wykresu.

3. Przeanalizujcie narysowany diagram i podajcie na jego podstawie co najmniej dwie cechy
klimatu podbiegunowego.

4. Porównajcie mapę „Strefy klimatyczne” z mapą hipsometryczną świata
i sprawdźcie na których obszarach kuli ziemskiej występuje klimat
podbiegunowy. Wpiszcie nazwy tych obszarów pod wykresem. Przygotujcie się
do wskazania wymienionych rejonów na mapie ściennej.

5. Wytypujcie osobę, która przedstawi wyniki Waszej pracy kolegom.

---