Zdefiniuj pojęcia: półprzewodnik (wymień znane ci materiały, rodzaje), defekty
strukturalne ( opisz ich naturę).
PÓŁPRZEWODNIKI - są to materiały nieorganiczne lub organiczne najczęściej krystaliczne
o rezystywności (10-6 ÷ 106 Ωm), co plasuje je między przewodnikami a izolatorami.
Wartość rezystancji półprzewodnika maleje ze wzrostem temperatury. Półprzewodniki posiadają pasmo wzbronione między pasmem walencyjnym a pasmem przewodzenia w zakresie 0 - 5 eV.
Są to materiały, których własności elektryczne (rezystywność) silnie zależą od:
- temperatury
- oświetlenia
- koncentracji domieszek (czystości)
Ze względu na skład chemiczny dzieli się je na:
pierwiastkowe (zbudowane z atomów jednego pierwiastka)
IV gr.- StIV, GeVI, CIV, (BIII, SeVI, TeVI)
związki chemiczne (o składzie ilościowym zgodnym z wymaganiami
wartościowości - skład stechiometryczny)
AIVBIV,- SiC, AIIIBv - GaAs, AIIBVI - ZnS, CdTe,HgTe, AIVBVI
kryształy mieszane (dwa lub więcej pierwiastków lub związków, skład ilościowy może się zmieniać w szerokich granicach, nie są idealnie jednorodne)
GexSi1-X (0< x <1), GaAs1-x PX - mieszanina GaAs i Gap -> LED
W przemyśle elektronicznym najczęściej stosowanymi materiałami półprzewodnikowymi są
pierwiastki grupy 14 (np. krzem, german) oraz związki pierwiastków grup 13 i 15 (np. arsenek galu, azotek galu, antymonek indu) lub 12 i 16 (tellurek kadmu).
Materiały półprzewodnikowe są wytwarzane w postaci monokryształu, polikryształu lub proszku.
DEFEKTY STRUKTURALNE - są to zakłócenia spowodowane nieprawidłowym rozmieszczeniem niektórych atomów w sieci krystalicznej.
- luki węzłowe - wakanse, węzły sieci krystalicznej przypadkowo nie obsadzone przez właściwe atomy
- atomy międzywęzłowe - dodatkowe atomy własne znajdują się w położeniach, które w idealnej sieci nie powinny być obsadzone.
- atomy obce - w węzłach lub położeniach międzywęzłowych sieci.
- dyslokacje - zaburzenia ciągłości przesunięcie części sieci w stosunku do pozostałej części
- powierzchnia - powierzchnia kryształu na której urywa się periodyczna struktura sieci
krystalicznej
Domieszki (zanieczyszczenia sieci) powodują pojawienie się dozwolonych poziomów
energetycznych w paśmie wzbronionym, energia jonizacji domieszek jest bardzo mała w
porównaniu z szerokością pasma wzbronionego, zatem nośniki z poziomów domieszkowych
mogą być łatwo dostarczane do odpowiednich pasm.
Defektami nazywa się półprzewodniki niesamoistne lub półprzewodniki domieszkowe.
Dokonaj klasyfikacji materiałów z użyciem modelu pasmowego. Podaj przykłady
współczesnych materiałów półprzewodnikowych.
W powszechnie stosowanej klasyfikacji materiałów elektronicznych wyróżnia się :
- przewodniki
- półprzewodniki
- dielektryki (izolatory)
W klasyfikacji tej jako kryterium podziału zwykle przyjmuje się umownie wartości graniczne
rezystywności p w temperaturze T = 300. Innym często stosowanym kryterium głębiej ujmującym istotę fizyczną tej klasyfikacji jest wartość szerokości pasma wzbronionego Wg. Gdy szerokość pasma wzbronionego jest większa niż pewna umownie przyjęta wartość, najczęściej 2 eV, wówczas materiał jest dielektrykiem.
Dla przewodników Wg w przybliżeniu = 0, natomiast dla półprzewodników 0 <Wg < 2 eV.
Podana wyżej klasyfikacja materiałów została dokonana ze względu na właściwości elektryczne, najważniejsze ze względu na zastosowanie materiałów w elektronice. Przyjmując inne kryteria podziału można oczywiście wydzielić jeszcze inne grupy materiałów o wspólnych specyficznych cechach.