II. UWARUNKOWANIA ZEWN. ZMIAN W POL 90.XXw.

Zmiany leksykalne fonetyczne i składniowe: zmiana jęz polityki, zabiegi nazewnicze i nominacyjne, neosemantyzmy, nowe produkty, technologie, ekspansja potoczności, zanik gwar Pol, tworzy się jęz reklam i komp,, mieszanie odmian stylistycznych, uproszczenie etykiety, zanik przymiotników na rzecz wyr modnych, liberalizacja norm jęz, bylejakość, nieustabilizowane zapisy, zamieszanie ortograficzne. Zmiany fonetyki, morfologi,słownictwa, składni i organizacji tekstu.innowacje.

FLEKSJA: upowszechnienie końcówki –a zam –u (pół punkta); ekspansja –a w bierniku (kupić losa); stosow końc –i/-y zam –ów (pokoi) – bo ludzie uproszczają i eliminują wyjątki.

Zmiany polityczne, społ, gosp:

- zmiana systemu politycznego, odzysk niepodległ. Zmiana ustroju z komunistycz na demokrat.

- powst nowy ustrój gospod, wolny rynek, upadek państwowych przedsiębiorstw, prywatyzacja, nowe firmy, giełda, papiery wartość, bezrobocie.

-powst nowe instytucje-Sejm, Senat, Prezydent, partie

- zmiana stosunków na wsi

- uwolnienie spod wpływów Zw Radzieckiego

- kult konsumpcyjna

-społ informacyjne, środki mas przekazu, wulgaryzmy, potocz,

L 90. XX odegrały większe znaczenie w j.pol niż 2WŚ. Na początku 90. Społ zaczęło wchodzić w fazę postliteracką-nie czytanie książek, na rzecz filmów, góruje obraz i dźwięk, spłycenie przekazu.

Pozyt. cechy dziś polszczyzny: bogactwo leksykalne, różnorod. stylów, rozwój języków, zaspokojenie potrzeb nazewniczych. Negat: ekspansja wyr zapożycz, wulgaryzmy, dezintegracja gwar, obniżenie prestiżu jęz literackiego, ubóstwo jęz. Dominacja polszczyzny konsumpcjonistycznej.

Demokratyzacja- spadek mocy jęz literackiego, rozpad obowiązujących norm i tworzenie nowych, rozwój funkcjonalnych odmian jęz, hybrydalność stylów, zatarcie granic między jęz pis-mów, oficj-nieof.

Marketyzacja- wpływ mechanizmów rynkowych na język; przejawy językowo-kulturowej macdonaldyzacji, prymitywizacji, wulgaryzacji, narastania analfabetyzmu, użytkownicy posługują się kodem ograniczonym.

Technologizacja- wywołana jest szybkością świata. Ludzie są coraz bardziej pasywni językowo. obecnie posługiwanie się jęz jest spontaniczne, skrótowość, dominacja komunikatów audiowizualnych.

Amerykanizacja- uleganie fascynacji narodem ameryk, wartościowanie ich elementów kultury i cywilizacji (muz moda, urządzenia, kariera, relacje produkty(pizza, hot-dog) model człowieka sukcesu.

Najważniejsze zmiany językowe:

1. ZMIANA JĘZ POLITYKI: po demokratycznych wyborach 1989 zaszły zmiany w jakości mówienia o sprawach politycz. (nowomowa komunistyczna). Jęz skierowany ku wartościom-naród, Polska, tradycja niepodległ rodzina chrześcijaństwo. Bliżej 2000 osłabienie emocjonalności, mówiono o reformach, działaniach parti. Politycy ulegają modzie na potoczność, przełamanie dystansu, kształt wypowiedzi ma wpływ na wybory. Częsty patos, powołanie na Pol, patriotyzm rodzine. Polityka postrzegana jak gra

2. ZM. SYSTEMU LEKSYKALNEGO: jęz rozrósł się. Nadawanie znanym nazwom nowego znaczenia (metal, góral) tworzenie noesemantyzmów; Rodzime procesy słowotwórcze (wywiadownia); Tworzenie złożonych jednostek leksykalnych-tv kablowa; przejmowanie nazw obcych, popularne konstrukcje z bio, euro Eko mini; zapożyczenia, tworzenie derywatów. 4 aspekty zapoż: wyst w nazwach firm, logo, reklamach ksero land bartex; wyrazy związ z codziennością chipsy, zupa instant; zamieszanie w wymowie i pisowni-wymowa literowa Orange, zamieszanie ortograf xero/ksero; moda na zapoż.

3. JĘZ WSI: dezintegracja gwar ludowych,kt przejmują elementy innych odmian języka, szczeg z odmiany ogólnej. Na wsi mieszają się sposoby mówienia. Gwarą mówią głownie na Podhalu Kaszubach. Przełączanie kodu. Giną nazwy związ z obyczajami, obrzędami, maszynami rol. 3 odmiany polszczyzny na wsi: gwara, odmiana mieszana-najwięcej gwary, trochę jęz potocznego i odmian środowiskowych plus wyr z polszczyzny ogólnej; odmiana ogólna-zawiera elementy regionalne ale nie gwarowe

4. REKLAM: rozpowszechnia nowe słowa związ z kult konsum. Perswazja. Reklam przedmiotów codziennego użytku wnosi nowe słowa. Reklama jest oszczędna w słowo, slogany, bardziej dźwięk obraz. Zabiegi perswazyjności: akt chwalenia, obietnicy, gwarancji. Rekl wartościuje, nadużywa kategori nowoczesności, przydatności, skuteczn, naturaln. Stosuje metafory, porówn, przysłowia, zw fraz, gra jęz. Łączenie stylów, humor, absurd.

5. JĘZ KOMP: fascynacja maszyną technologią, przekazem info. Mieszanie słown oficjal z nieof- zapisać/zasejwować plik. zapoż z ang.i Skróty DTP, PCI, zapoż leksykalne-joystick, notebook. Jęz poczty elektr

6. MODA NA POTOCZNOŚĆ: reakcja na szablonowe mów­­­ienie. Niechęć do refleksji intelektualnej i językowej, negatywny wpływ mediów, nie czytanie, moda, styl środowiskowy, wygodnictwo.

7. UPROSZCZ ETYKIETY JĘZ: dążenie do luzu, bezpośredniość, swobodne traktowanie rozmówcy, oszczędność w wyraż uczuć, szacunku, per ty, zanik formuł relig. Ma na to wpływ kultura masowa i demokratyzacja stosunków społ.

8. WYLGARYZACJA: brutalizacja. Obniża prestiż mówiącego, świadectwo niskiej kultury prymitywnego myślenia. To przekroczenie reguł grzeczności, naruszenie tabu, godności odbiorcy, poniżanie. Zakłóca komunikacje. Wulg wyrażają emocje zazw negat, są świadectwem postawy wobec świata.wulg wynika z nasilenia kult konsumpc. Używane przez mł. Moda na to.

9. WYR MODNE

10. LIBERALIZACJA NORMY JĘZ: nasilenie błędów jez, fonet, frazeol, składniowych. Obniżenie poziomu sprawności ort interp, wariantywność ort – extra/ekstra, tekst/text.

JĘZ MÓWIONY/PIS. ODMIANA OFIC/NIEOFICJ

ODMIANA: KRYT SUBSTANCJALNE: odm mów, pis; KR ZASIĘGU TERYTORIAL/ŚRODOWISK: od ogólna, regionalna, środowiskowa; KR WIĘZI SPOŁ: o oficjal, nieoficj.

Narzędzia i warunki przekazu: składniki fizyczne: liczba uczestników, narzędzia warunki, miejsce, czas. Typ relacji między osobami, relacje socjalne, składnik merytoryczny (tematy, kt warunkują dobór słownictwa)

JĘZ MÓWIONY: zależny od kontekstu, odległości (kod proksemiczny: dystans indywidualny, przestrzeń społ, przestrz publiczna); nadawca-odbiorca, mimika gesty intonacja; tworzywem jest słowo odbierane za pomocą aparatu słuch; spontaniczny, bez wysiłku umysłowego; ulotny, nietrwały, ograniczony do tematu. Skrótowość, zd urwane. Nie obowiązuje ort interp. Bezpośredni kontakt, na co dzień.

JĘZ PISANY: bardziej kontrolowany, większy wysiłek, trwały, możl popraw, magazynuje wiedzę. Staranny dobór słów, brak powt, przemyślana kompozycja, poprawny ort, styl interp, trwały. Akty komunikacji pisanej: faza kodowania i f dekodowania.

ODM OFICJ: poprawność, staranność wymowy, dbałość o zasady gramatyki. Struktura zdań z proszę, ę ą. Poprawna wymowa mógł, upadł. Popraw stylist. Spójniki i oraz; albo lub; ale lecz, bo ponieważ.

OD NIEOF: jęz potoczny codzienny, odmiana jęz mówionego. Duża ekspresja, wulgaryzmy, potocyzmy. Uproszczenia pierszy, wogle. E, a zam ę ą. Pomijanie czy w pyt. Dominują formy z tryb rozkaz. Spójniki i albo ale bo.

KULTURA JĘZ: dbałość o jęz, wynikająca ze świadomości jego znaczenia w życiu społ, przejawiająca się w różnych działaniach, odnoszących się do samego jęz i do ludzi kt się nim posługują.

ZNACZENIA: 1 Działalność kulturalno językowa 2 nazwa dyscypl naukowej, kt wykształciła się jako rezultat zainteresowania językoznawców kwestiami normatywnymi 3. Umiejętność sprawnego mówienia/ pis zgodnego z regułami i wzorcami styl 4 nazwa pozytyw postawy wobec jęz osób kt się nim posługują.

SKŁADNIKI KUL –poprawność językowa, sprawność jez nadawcy, etyka i estetyka słowa

TEKST indywidua wypowiedz pis/mów o określonej budowie, początek koniec, przekazywana (wygłasz/zapis) przez określonego nadawcę do odbiorcy w pewnej sytuacji komunikatywnej.

UZUS panujący w pewnym środowisku lub występujący powszechnie w pewnych typach tekstów zwyczaj używania określonych form językowych. To zarówno wyrazy, ich formy jak i połączenia kt zyskały powszechną aprobatę i są używane ogólnie za poprawne, jak i te składniki tekstów kt dotąd jej nie zyskały i rażą niektórych członków danej społeczności, niemniej mają charakter obiegowy i są tradycyjnie używane (wyłanczać, jakżeśmy)

SYSTEM J ogół morfemów występujących w języku i modeli ich łączenia, a także reguł ich zespalania w jednostki tworzące tekst.

NORMA J zbiór tych elementów językowych kt są w pewnym okresie uznawane przez jakąś społeczność (p.w przez warstwy wykszt) za wzorcowe, poprawne lub dopuszczalne

POZIOMY, TYPY NORM 1 wzorcowa: wypowiedzi zgodne z regułami semant i stylist akceptowalne przez większość wykszt ludzi. 2. Użytkowa: zbiór wyrazów form używ w kontaktach nieoficj swobodnych. *n profesjonalna (teksty aprobowane w danym środowisku) *n potoczna regionalna (na pole) *n potoczna ogólna (osoby db się znają, mieliła, kasa)

WARIANTY W NORMIE I ICH TYPY:

1 wariancja alternatywna- gdy w jęz wyst 2 poprawne formy; przystanka- przystanku, bd spać spał

2 war recesywna gdy jeden z elementów jest przestarzały, wychodzi z użycia; pisarzy-rzów, gjenerał

3 war ekspresywna wiąże się z wpływami obcymi kt wypierają słowa zakotwiczone w jęz; lider prezydencja

INNOWACJA każdy nowy element w tekście, uzusie, normie, systemie. To też nowy sposób wymawiania określonej głoski/ połączenia głosek, nowy sposób akcentowania wyrazu, nowa forma fleksyjna, nowy model słowotwórczy, nowy typ połączenia składniowego, nowy wyraz, jego znaczenie, nowy frazeol. Innow można podzielić na fonetyczne, gramatyczne (fleksyjne, składniowe) leksykalne (słowotwórcze, wyrazowe, semantyczne, frazeol) stylistyczne, ortogr, interpunk.

PODZIAŁ INN Z WZG NA FUNKCJE

1 in uzupełniające związane z rozwojem techniki, nowe nazwy powst dla nowych urządzeń (billing catering Tel kom) uzupełniają luki w jez, związ ze stanem emocjonal (wow zajebisty) promocja.

2 regulujące pojawiają się nowe elementy a ich funkcją jest eliminowanie wyjątków (liściami, tą książkę) ma uprościć system.

3 rozszerzające rozszerzony jest zakres używania niektórych słów. Słucham audycję, 4 kocięta

4 alternatywne obok pewnych wyrazów pojawiają się nowe modne wyr. Lider prezydencja. Meczy-ów

5 nawiązujące powst nowe połączenia na podst starych wzorców. Protokół z zeznania, odgrywa znaczenie-ma Zn

6 skracające dążenie do ekonomi jęz, skrót. Komórka, przed i po reklamach

7 precyzujące eksponowanie pewnych różnic semantycznych między pojęciami. Wieczorny wieczorowy. Przewodniki/ nicy

KRYTERIA OCENY INN:

1 k wystarczalności jęz- niepotrzebne Inn są odrzucane, kt nic nie wnoszą. Body harlequin

2 ekonomiczności środków językowych- można szybko przekazać komunikat. Skróty np. kom warzywniak

3 funkcjonalności środków jęz- dobre są te zapoż kt nie komplikują systemu jęz, są funkcjonalne

4 uzualne (rozpowszechnienia) poprawne to co rozpowszechnione

5 autorytetu kulturalnego przyjmujemy te formy kt są używane przez wykszt

6 estetyczne te kt są ładniejsze

7 narodowe te kt są polskie rodzime tradycyjne, obce są odrzucane

ZAPOŻYCZENIA PODZIAŁ

I KRYT PRZEDMIOTU POŻYCZKI

• Zap właściwe- Zapożyczone zostają słowa wraz ze swoimi znaczeniami z języka żywego. hacker, notebook bestseller

• Z strukturalne/ kalki- zlepek, nowe słowo, dosłowne tłumaczenie. Tworzone z elementów pol na przykładzie obcych, republika.

• Z semantyczne/ znaczeniowe- nowy znaczenie słowa, warsztat.optyka.

• Z sztuczne- Tworzone z obcych cząstek składowych. Hybrydy- ciucholand

• Z fonetyczne- przejmowanie fonetyki obcych jęz. wiesiele

• Z gramatyczne- Słabiej są zbadane wpływy gramatyki jednego języka na drugi, choć wiele wskazuje na to, że i one odgrywają znaczącą rolę

II KR POCHODZENIA

III KR STOPNIA PRZYSWOJENIA w jak dużym stopniu słownictwo obce zadomowiło się w naszym systemie leksykalnym:

• Cytaty (zap nieprzyswojone) Wyrazy i zwroty przeniesione z innego języka w niezmienionej postaci graficznej i fonetycznej. à propos, bye bye

• Wyr częściowo przyswojone- odczuwane jako obce ze wzg na wymowę pisownię ale mocno tkwiące w jęz. Guru konfetti, bikini

• Wyr całkowicie przysw- odczuwane jako rodzime ze wzg na spolszczoną formę i odmienność. Burmistrz, cegła

KR DROGI DOSTANIA SIĘ DO JĘZ

• Zap pośrednie- Dostały się z jakiegoś języka poprzez inny. Wpłynęło to na formę słowa. Kostel- kościół

• Zap bezpośr- Dostały się do naszego języka bez pośrednika. Burmistrz.

INTERNACJONALIZMY Specjalna grupa wyrazów międzynarodowych. Słowa takie mają identyczne znaczenie w wielu językach. Różnią się tylko formą. Totalitaryzm

CELE ZAPOŻYCZEŃ

- wzbogacenie języka o nowe nieistniejące konstrukcje (wyrazy, na które nie było odpowiedników w słownictwie rodzimym. Joystick, telewidz) oraz urozmaicenie go nowymi wariantami konstrukcji już istniejących (Nowe warianty już istniejących słów. ok. dokładnie fair play)

STANOWISKA WZGL ZAP

Puryzm postawa językowa charakteryzująca się rygorystyczną dbałością o poprawność i czystość języka, wynikającą z pobudek emocjonalnych;  usunięcia z języka lub niedopuszczenia do niego tych elementów, które uważają za niepoprawne lub szkodliwe. Puryzm narodowy tradycjonalistyczny elitarny egocentryczny

Liberalizm – postawa językowa charakteryzująca się dużą tolerancją wobec wszystkich zmian zachodzących w jęz. przyjmujemy wyraz ale go nie nadużywamy ale tolerujemy. Dopuszczanie obecności w jęz ogólnym wszelkich form regionalnych, zawodowych, rzadkich i przestarzałych. Nie rażą również wyrażenia potoczne. Euro poseł babysitter

Stanowisko racjonalne-  wybieramy te zapoż kt są potrzebne, odrzucamy te kt już funkcjonują. Przedstawiciele tej postawy postrzegają język jako wartość, ale nie traktują go emocjonalnie. 

JĘZ POLITYKI CECHY:

Perswazja potocz konkret naginanie prawdy agresja indywidualizacja dotarcie do grupy docelowej wyróżnianie się, przezwiska, etykietki stygmatyzująe, zmienia się wraz ze zmianami zachodzącymi w państwie, stosunków między nadawcą a odbiorcą, niejednoznaczność, manipulacja sloganowość, tendencja do skrótów myślowych, stos prostych struktur składniowych, powtórzenia wyliczenia metafory, pyt retor. Wykrzyknienia apostrofy

PRZYCZYNY ZMIAN:

1990 zniesienie cenzury. Pojawiły się nowe sposoby mówienia Polit. Po 89 korzysta z potocznego, wulgaryzmy. Ważna rola odbiorcy kt decyd o wyborze; polityka negatyw pojęcie; wielość gatunków w zależn od sytuacji debata expose program TV. media głównym kanał przekazu. W latach osiemdziesiątych wystąpiły zróżnicowane style mówienia w polityce, politycy zaczęli mieć własne zwyczaje językowe, obok języka sztywnego i pełnego szablonów pojawił się język prosty, nawet kolokwialny, a także język uczony, erudycyjny. Nadawca musiał się dostosować językowo do wyborców i ich sposobu odbierania świata.

I Zjawiska leksykalno semantyczne:

-dyplomatyczna ostrożność inerpret jako nieumiejętność formułowania myśli

-patos wypowiedzi; ma tworzyć wspólnote ale śmieszy

- styl niski, potocyzmy, ubliżenia przezwiska

- etykietki stygmatyzujące Sldowiec ubek,

- postawy- Kwaśniak

- słowa kluczowe- tradycja Polska rodzina chrześć polityka prorodz

- zabiegi nominacyjne (partia źle się kojarzy- Unia ruch

- slogany Polit Tu jest Polska

- perswazja

- jez oddalony od specjalistycznego słownictwa

II Tekst wyborczy jako akt mowy:

AKT MOWY wypowiedz kt ma jakiś cel. Pływa na to kontekst. Wyróżniamy akty dyrektywne, grzecznościowe. MAKROAKTY WG OŻOGA: akt prośby, stwierdzenia, prezentacji kandydata, chwalenia się, obietnicy wyborczej, akty konwencjonalne/ grzecznościowe

III Retoryka form osobowych w dyskursie politycznym:

- 1 i 2 os l poj. Nadawca może siebie ujmować w różnych osobach

- pojawia się on, oni zam ja, my Proszę wszystkich by głosowali.

- ujmowanie siebie w 3 os. Wałęsa

- przechodzenie od 3 os do 1. Zabiegaliśmy

- ja zam my. Zbudowałem

- brak nadawcy, wypowiedz w imieniu zbiorowości, anonimowość

- my inkluzywne- brońmy swego.

JĘZ POTOCZNY

Odmiana jęz mówionego. Wyznaczniki: bezpośr kontakt, ustny przekaz, ekspresja, słowa negatywne, żartobliwe grubiańskie wulgar, używ słów potocz. Fajny gadać. Niesie za sobą prosty obraz postrzegania świata. Moda na potoczność dot każdej sfery, jest reakcją na jez używany w komunizmie.

Pododmiany: styl familiarny, towarzyski, specjalistyczny

Przejawy potoczności: fonetyka- zanikanie sam a, e, spół g /tego/ zmiany w artykulacji t, d. fleksja- końc –a zam –u karabina; końc –iy zam ów- meczy.

POT W REKLAMIE: po 89 reklama jest wszechobecna, potoczność przejawia się w perswaz reklam. Gra słowem, przełamywanie stereot, frazeol i ich modyfikacje, potocz dialogi. Dotarcie do szer grona. Niejednorodnosć stylist- styl ofic dla info i nieof, potocz dla sloganu.

POT W STYLU POPULAR NAUK: zastępuje specjalist terminy, objaśnia trudne zwroty przyrównując je do zjawisk znanych z doświadczenia, metafory wyjaśnia fachowe treści, zmniejsza dystans, wprowadza żartobliwy nastrój. Pojawia się dynamizacja wypowiedzi- dialog, wrażenie bezpośredniości kontaktu przez fragm. Dialogów, leksyka potoczna służy neutralizowaniu jęz oficjal. Pot- mówienie o problemach naukowych w sposób zrozumiały, postać określeń przykładów; przekładają naukowy obraz świata na bardziej konkretny, przyziemny; kolokwializmy sprzyjają łagodzeniu oficjalnego tonu, zmniejsza dystans, lżejszy odcień interakcji.

POT W MEDIACH: zjednanie sobie słuchacza, zniwelowanie dystansu. Wyst w tekstach degradujących osoby państwo instytucje. Potocyzmy decydują o ironicznym i negatywnym stosunku do zdarzeń programu. Pośrednio chronologizują zdarzenia. Tłumaczenie trudnych pojęć, przełożenie kodu, łatwiejsze dotarcie do odbiorcy, niwelowanie różnic międzyklasowych.

JĘZ MŁODZIEŻ: wynik kult konsumpc, mass media, muzyka grupy,

• Kod ograniczony- postawa mieć. Rozszerzaniu tego sprzyja muz filmy gry moda na wulgarność. Post mieć-nastawiona na posiadanie, konsumpcjonizm wzmacniane przez śr mass. Nastawienie na utylitaryzm używanie życia, luz. Chłonie się to z reklam czasopism muzyki,prasy. Kod ogranicz- składa się na środowiskową odmianę jęz młodz. Cechy: ubóstwo myśli i środków jęz, prymitywizm wyrażania nieporadność, nastawienie na materialne rzezcy, używ wulgat słów erot, tudności. Bylejakość mówienia, luz, ekspresywność, używ elementów obcych, ekonomiczność. Zdrobnienia/ zgrub, moda na agresję. Słowa fajny spoko. Poczucie wolności, brak szacunku, wygodnictwo, bierność intelekt, bełkot mówienia, bud odp 1 wyrazem. Skłonnośc do żartu ironi. Zwroty obcojęz thanks. Fuck.

• pos Być- nastawiona na głęb przeżywanie, wyjście do 2 człowieka, radość, szukanie sensu życia, zainteres sztuką literat. Przejawy w ambitnym kinie, liter sztuce teatr. Kod rozwin- bogate słownictwo, łatwość wyraż uczuć myśli, nazywania. Większy zasób słów. Tu Większość osób.

KRĘGI TEMATYCZNE: 1 związ cechami fiz psych człowieka: bajerant, gość 2 wulgaryzmy: element mody dorosłości szpan wyróżnienie podporządkowanie grupie. 3 zwroty podtrzym rozmowę, nastawione na kontakt. Nara, weź. 4 relacja między os. Cienki Bolek ciacho. 5 części ciała balony biust, czajnik 6 stany psych, intelektualne czaić bazę walić głupa. 7 przedmioty bryka fura.8 wyrażanie ocen spoko cool, 9 rozrywka czas wolny- bandżo bania 10 szkoła dom wampirów 11 miłosć sex lizać się beret. 12 powiedzenia a mnie to rybka.

JĘZ W REKLAMIE: po 89 reklamy w Pol są wszechobecne. Potoczność wpływa na pers waz reklam. Gra słowem przełamywanie stereotypów humor prowokacja potocyzmy frazeol dialogi, modyfikacje zw frazeol. Niejednorodność styist- ST oficjal dla info, styl pot dla sloganu.

hasło, apel, dyrektywa, dewiza, sentencja, używany w celu zachwalenia towaru, do wzbudzenia chęci kupna i skorzystania z usługi; wpływa na świadomość odbiorcy przez stereotyp, oklepany zwrot, często wyrażana jest w formie równoważników zdań, rzeczowników i przymiotników w funkcji emocjonalnej, np. raj, niebo, luksus.  tworzy odbiorcy magiczny świat, działa na wyobraźnię, jest łatwy do zapamiętania, krótki, podany w atrakcyjnej formie językowej. Język reklam tworzy stereotypy szczęśliwych ludzi i zdrowego, bezproblemowego życia.

Chwyty w rekl: znane osoby, dowód opini publ, porównanie, zachęta do spróbowania, gwarancja zwrotu kasy. Zwroty wartościujące, gra na emocjach, szybkość info,

KATEGORIE SEMANTYCZNE:

- kat nowości: nowość jako opozycja starości, słowo nowość wzmacniane dodat określeniami absolutna now. Nowoczesność, w stopniu najwyższym najnowsza,

- k tradycji: odnosi się do prod długo utrzymujących się na rynku, wskazuje na ciągłość hist. Poprzez podanie liczby lat trwania. Słowa: od pokoleń/ lat, doświadczony prod.

-k natury: przywiąz wagi do naturalności, modne jest wykorz surowców mineral, często w kosmetyk. To co natural jest doskonałe. Zwroty: Eko, ekologia środowisko bio zdrowie

- k wygody, luksusu: wynika z przyzwyczajenia do nowych technologi, dobrych towarów luksusu, bogactwa. „Bogate wyposażenie i funkcjonalna aranżacja wnętrza zapewniają wysoki komfort nawet w długich podróżach

- k ceny- niska cena odgrywa decydującą rolę jako czynnik perswazyjny. nabywcy przyzwyczajeni są do stereotypowego myślenia, według którego towar droższy jest zawsze lepszy, a tani charakteryzuje się niską jakością. zmyla odbiorcę w obliczeniach, określenia: świąteczna cena, okazyjna, super, wyjątkowa, absolutnie niska.

+ k obcości: to co obce lepsze

JĘZ W MEDIACH

Atrakcyjne kształtowanie komunikatów wpływa na zainteresowanie odbiorców. Jęz mediów kształtuje oglądalność, ma udramatycznić sytuację, nacechowanie komunikatów ekspresją, łączenie w tytułach funkcji info i dyrektywnej; potoczność w tytułach, zw fraz, dużo złożeń z cząstką –mega arcy hiper. Obecnie zmiany na poziomie gramat i na poz etykiety językowej (zniesienie dystansu miedzy nad/ odbi, zdrobnienia. Komunikat zaczyna się cytatem, komentatorzy posługują się gotowymi tekstami recenzją. Media komentują ale też dostarczają rozrywki szokują- skrzyżowanie info z zabawą. Muszą dostosować się do gustów przeciętnego człow. Często kicz językowy. Bierność językowa dziennikarzy. Epatują wulgar, szokują, Posługują się rankingami używają zapożyczeń, neologizmy okazjonalizmy. Zlepki z Tele super Eko cyber.

Źródła zewn- powst poza TV. filmy prog rozr; źródła wew- produkowane przez TV dziennikarzy, kt odpowiadają za to co tworzą- audycje prog publicyst.

AGRESJA W MEDIACH: Agresja- wyłądowanie napięcia wobec przeciwnika, obelga przekleństwo poniżenie. Granica agresji. Ważne jest aby wiedzieć jak dane zachowanie zost odebrane. Odbiorca oswojony z agresją. Przekrzykiwanie się. Środki rozkaz- proszę odp.

PRZEJAWY AGRESJI- 1 stosow określonych środków jęz: środki foniczne dominujące w TV- operowanie głosem akcent. Środki gramat leksykalne, nacechowane pejoratywnie. 2 zabiegi stylist- ironia drwina sarkazm szyderstwo, kt pozornie ukrywają agresję.

WULGARYZACJA JĘZ MEDIÓW: stosow wulgar ma zmniejszyć dystans, ocieplić relacje, media chcą mówić jęz ludzi, potocznym. Zacieranie granic miedzy tym co charkt dla kult wysokiej a niskiej. Wulgaryzacja powod zubożenie jęz. Powodują iluzję- Wciąganie w uczestnictwo prog- Tel czat. Stosowanie wulg to brak kultury osob, brutal jęz. Wulgar odnoszą się do sfery tabu językowego. Granice stosowności są płynne. Przekleństwa- przerywniki. Służą określaniu stanu. Sygnał pip neutralizuje. Wyst w formie metafor przywołujących skojarzenia.

MODA JĘZ- nadużywanie jednych słow kosztem innych, czasem ich niewłaśc użycie. To mechaniczne kopiowanie wyr o duzej popularności. Językowy szablon. Moda wyst w zakresie wymowy, form gramat słowotwórstwa słownictwa frazeol i składni. Moda odzwierciedla indywidualną sprawność jezykową, możliwość ekspresji słownej, styl mówienia. Wynika z dostosow się do grupy, mass mediów. Skróty sorr zam przep. Wyr ekspresywne- spoko zajeb, wow. Zmiany w znaczeniu wyr modnego- temat hit. Moda jez zależna jest od sytuacji kulturowych, dot rożnych zjawisk kult- czesać w koń ogon. Moda na zachód obce zapoż- fan lider. Cząstki z euro bio auto Tele e- -ex. Moda obce nazwy firm by podnieść prestiż. Pisanie dużą literą nazw. Wynik kult konsump, mass. Moda na luz, swobodę, wolność = bylejakość mów, wulgarn, prymitywizm jez. Spoko- podtrzymanie rozmowy, gra słowna spoko majonez,nazwa własna; kultowy- służy reklamie, znaczy popularny, odnosi się też do prądów art., twórców kultury; klasyczny- służy promocji reklamie, znaczy najlepszy typowy.

Na wzorzec kult skłąd się angielskość medial wulgarn biznesowość.

MECHANIZMY SPRZYJAJĄCE MODZIE: Identyfikacja z grupą, prestiż w gr odróżnianie się wzmacnianie wiezi gr.

GRZECZNOŚĆ JĘZ: etykieta, okazywana jest przez stosowne wyrażanie się, uprzejmość, nie używanie wulgar, przekleństw, agresyw nieprzyzwoit słów. To uprzejme zachowanie się, gesty mimika. Zwroty proszę pana czy mógłby Pan.

MODEL grzecz jęz- system powszechnie przyjętych zasad norm, odpowiedni, kultur uprzejmy sposób zachowania. Wtedy komunikacja przebiega pomyślnie. Za złamanie zasad grzeczność grozi potępienie grupy wykluczenie zerwanie kontakt.

ZASADY modelu grzeczności 1 zas życzliwości: serdecznie witam. 2 godność i szacunek dla drugiego. 3 okazywanie skromności i dowartościowanie drugiego 4 okazywanie wdzięczności i uprzejme proszenie. 5 deklaracja pomocy 6 okaz skruchy za winę 7 delikatność wzgl drugiego, 8 okazyw szacunku dla starszych, kobiet władzy.

FUNKCJE: ułatwia komunikację, tworzenie atmosfery, wzmacnia więź, tworzy przynależność do grupy, komfort komunikacji.

OST ZMIANY W MODELU GRZECZ: uproszczeniu podlegają relacje ludzkie, miedzy obywatelami a władzą, do starszych. Jezyk się demokratyzuje. Starsze pokolenie używa jeszcze zwrotów grzeczn, np. podziękowania serdecznie, zwraca przez wy, pochwalony. Młodzi używ prostego jez, nieskomplikowanego, upraszczają dzięki sorry. Odp 1 zdaniem, brak odp oznacza niegrzeczność. By tylko zasygnalizować. Dziś grzeczność kult konsump-ej. Niechęć do czułostkowości, emocjon, przejaw uczuć. Bylejakość mów, tendencja do wyrażania uczuć negatyw. Używ zwrotów obcych sorka. Moda na luz, skupienie się bardziej na sobie niż dowartościowanie drugiego. Dziś zwroty per ty nawet w kontakcie oficjal. Prof. Zam panie prof. Mniejsze skrępowanie, zmniejszenie dystansu, równorzędność partnerów.

JĘZ WSI: wieś obecnie przeżywa kryzys kulturalny. Tradycyjne składniki przejawy kultury i folkloru zost wypierane przez kult popular konsumpc. Rolnictwo wiejskie przeszło od tradyc form upraw roli hodowli do nowoczesnych technologii produkcji. Nie używa się trad sprzętów sierp kosa pług, koń zastąp ciągnikiem. Pojaw się nowe maszyny, komp w gospodarstwach. Zderzenie się 2 światów- świętowanie obrzędy duchowość bycie we wspólnocie; z mediami Nowocz urządzenia, zerwanie kontaktów sąsiedzkich, agresja. Racje bytu mają duże gosp przemysł. Nowy jez wsi upowszechnił się przez szybkie media. W gwarze dziś mieszają się różne sposoby mówienia, wnikają elementy z jęz oficjal, odmiany ogól i potocz.

ZMIANY: w leksyce i fonetyce. Zanik nazw narzędzi, obrzędów, ST pokrewień, pór dnia. Fonetyka jęz wsi jest uważana zagorszą.

PRZYCZYNY ZMIAN: masowa migracja na zachód, przenieś do miast. Upowszech oświaty i środków mass. Pojawiła się grupa chłoporobotników prac w mieście w przemyśle.

3 odmiany polszczyzny: gwara, odmiana mieszana-najwięcej gwary, trochę jęz potocznego i odmian środowiskowych plus wyr z polszczyzny ogólnej; odmiana ogólna-zawiera elementy regionalne ale nie gwarowe

PRZEŁĄCZANIE KODU: inaczej mówimy w pracy inaczej w domu. Polega na przechodzeniu w mowie z gwary na jęz ogólny i odwrotnie.