Zabrze, dn. 28 maja 2010 r.
POLITECHNIKA ŚLĄSKA
WYDZIAŁ ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Teoria i Praktyka Podejmowania Decyzji Kierowniczych
Projekt
Temat: Analiza i ocena ekonomicznej efektywności wybranego przedsięwzięcia inwestycyjnego wraz z oceną ryzyka jego realizacji
Założenia 18
Wykonał:
Hubert Skrzypulec SIwTP 4
Przygotowanie informacji niezbędnych dla podjęcia decyzji o realizacji określonego przedsięwzięcia inwestycyjnego, a w szczególności:
Ocena ekonomicznej efektywności przedsięwzięcia inwestycyjnego
Ocena ryzyka realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego
Ocenę ekonomicznej efektywności przedsięwzięcia dokonano przy wykorzystaniu metody NPV. Przeprowadzona została analiza wrażliwości wskaźnika NPV na zmiany wartości następujących czynników ryzyka:
Produkcja
Cena
Koszt
Nakłady inwestycyjne
Stopa dyskontowa
Ocena ekonomicznej efektywności przedsięwzięcia została przeprowadzona na scenariuszu najbardziej prawdopodobnym przy założonych wielkościach produkcji, cenach, kosztów oraz nakładów inwestycyjnych. Dodatkowo ocena zostanie przeprowadzona również na scenariuszu optymistycznym i pesymistycznym przy ich założonych wielkościach produkcji, cenach, kosztów oraz nakładów inwestycyjnych.
Przedsięwzięcie inwestycyjne realizowane będzie w latach 2008 – 2013.
Na początku przeprowadzana będzie ocena ekonomicznej efektywności przedsięwzięcia dla scenariusza najbardziej prawdopodobnego.
Tabela 1 Nakłady inwestycyjne w tys zł
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Budynki i budowle | 2 145,0 | 1 625,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
stawka amortyzacji | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
Inne aktywa trwałe | 0,0 | 1 105,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
stawka amortyzacji | 0,00 | 0,30 | 0,30 | 0,30 | 0,00 | 0,00 |
Nakłady inwestycyjne ogółem | 2 145,0 | 2 730,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Tabela 2 Przychody ze sprzedaży, koszty całkowite, wynik finansowy brutto i netto w tys. zł
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Wielkość produkcji, szt | 200,0 | 205,0 | 210,0 | 215,0 | ||
Cena jednostkowa | 0,0 | 0,0 | 95,0 | 95,0 | 95,0 | 95,0 |
Przychody ze sprzedaży | 0,0 | 0,0 | 19 000,0 | 19 475,0 | 19 950,0 | 20 425,0 |
Amortyzacja | 708,5 | 708,5 | 708,5 | 377,0 | ||
Energia | 1 275,0 | 1 312,5 | 1 350,4 | 1 389,0 | ||
Materiały | 2 000,0 | 2 101,3 | 2 205,0 | 2 311,3 | ||
Wynagrodzenia | 8 250,0 | 8 492,3 | 8 738,1 | 8 987,3 | ||
Usługi obce | 700,0 | 735,4 | 771,8 | 808,9 | ||
Inne koszty | 450,0 | 463,2 | 476,6 | 490,2 | ||
Koszty całkowite | 0,0 | 0,0 | 13 383,5 | 13 813,3 | 14 250,4 | 14 363,8 |
Wynik finansowy brutto | 0,0 | 0,0 | 5 616,5 | 5 661,7 | 5 699,6 | 6 061,2 |
Podatek dochodowy 19% | 0,0 | 0,0 | 1 067,1 | 1 075,7 | 1 082,9 | 1 151,6 |
Wynik finansowy netto | 0,0 | 0,0 | 4 549,4 | 4 586,0 | 4 616,6 | 4 909,6 |
Tabela 3 Zestawienie składników przepływów pienięznych netto oraz wskaźnika NPV w tys. zł
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Nakłady inwestycyjne | 2 145,0 | 2 730,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Przychody ze sprzedaży | 0,0 | 0,0 | 19 000,0 | 19 475,0 | 19 950,0 | 20 425,0 |
Koszty całkowite | 0,0 | 0,0 | 13 383,5 | 13 813,3 | 14 250,4 | 14 363,8 |
Wynik finansowy brutto | 0,0 | 0,0 | 5 616,5 | 5 661,7 | 5 699,6 | 6 061,2 |
Podatek dochodowy | 0,0 | 0,0 | 1 067,1 | 1 075,7 | 1 082,9 | 1 151,6 |
Wynik finansowy netto | 0,0 | 0,0 | 4 549,4 | 4 586,0 | 4 616,6 | 4 909,6 |
Amortyzacja | 0,0 | 0,0 | 708,5 | 708,5 | 708,5 | 377,0 |
Przepływy pienięzne netto | -2 145,0 | -2 730,0 | 5 257,9 | 5 294,5 | 5 325,1 | 5 286,6 |
0,1 | 0,9091 | 0,8264 | 0,7513 | 0,6830 | 0,6209 | 0,5645 |
Zaktualizowana wartośc przpływów pienięznych netto | -1 950,0 | -2 256,2 | 3 950,3 | 3 616,2 | 3 306,5 | 2 984,2 |
NPV | -1 950,0 | -4 206,2 | -255,9 | 3 360,3 | 6 666,8 | 9 651,0 |
Tabela 4 Zestawienie przepływów pieniężnych netto oraz wskaźnika NPV
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
NPV | -1 950,0 | -4 206,2 | -255,9 | 3 360,3 | 6 666,8 | 9 651,0 |
Przepływy pienięzne netto | -2 145,0 | -2 730,0 | 5 257,9 | 5 294,5 | 5 325,1 | 5 286,6 |
Rysunek 1 Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto oraz NPV
Wartość przepływów pieniężnych netto zaczyna być dodatnia w 2010 roku oraz wzrasta do poziomu 5257,9 tys. zł, który to poziom w zasadzie utrzymuje się do końca badanego okresu.
Wartość NPV zaczyna być dodatnia w 2011 roku i sukcesywnie wzrasta do poziomu 9651 tys. zł, co przedstawia oraz , a oznacza to, że przedsięwzięcie zaczyna być opłacalne.
Tabela 5 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian wybranych czynników ryzyka
-30% | -20% | -10% | 0% | 10% | 20% | 30% | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Produkcja | 3238,3 | 5675,1 | 8111,8 | 10548,5 | 12985,2 | 15421,9 | 17858,6 |
Cena | -1981,1 | 2206,5 | 6377,5 | 10548,5 | 14719,4 | 18890,4 | 23061,4 |
Koszt | 10548,5 | ||||||
Nakłady inwestycyjne | 11446,0 | 11146,8 | 10847,6 | 10548,5 | 10249,3 | 9950,1 | 9651,0 |
Wahania poziomu produkcji powodują znaczne zmiany w wartości NPV, natomiast w żadnym wypadku nie powodują one strat. Wahania produkcji wpływają znacząco na poziom zysków. Wahania sięgają ponad 14000 tys. zł..
Zmiana ceny również mocno oddziałuje na zysk z inwestycji. Jednakże spadek ceny o 30% może doprowadzić do nieopłacalności przedsięwzięcia. Również i tutaj wahania są bardzo znaczące i sięgają prawie 25000 tys. zł.
Zmiana nakładów inwestycyjnych w zasadzie nie wpływa na opłacalność inwestycji. NPV jest cały czas „mocno na plusie”, a wahania nie przekraczają 2000 tys. zł., co przy kwotach rzędu 10000 – 12000 tys. zł. nie robi wielkiego wrażenia.
Rysunek 2 Kształtowanie się NPV w zalezności od zmian wybranych parametrów
Z wykresu wynika, że największy wpływ, na zmianę wartości NPV, a zatem na opłacalność przedsięwzięcia, ma zmiana ceny. Najmniejszy wpływ ma natomiast zmiana nakładów inwestycyjnych, ponieważ nawet ich wzrost o 30% nie spowoduje, iż przedsięwzięcie stanie się nieopłacalne a spadek NPV będzie niewielki.
Tabela 6 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej
Stopa dyskontowa | 10% | 20% | 30% | 40% | 50% | 60% |
---|---|---|---|---|---|---|
NPV | 10548,5 | 6622,3 | 4227,8 | 2709,2 | 1714,9 | 1 046,7 |
Z powyższej tablicy wynika, iż w miarę wzrostu stopy dyskontowej następuje spadek wartości wskaźnika NPV, co może prowadzić do małej opłacalności przedsięwzięcia.
Rysunek 3 Kształtowanie się wartości NPV w zależności od stopy dyskontowej
Dla scenariusza optymistycznego rozwoju sytuacji na rynku przyjęte zostały następujące założenia dotyczące wskaźników zmian wybranych czynników:
wskaźnik zmian wielkości produkcji 110%
wskaźnik zmian ceny 105%
wskaźnik zmian kosztów 90%
wskaźnik zmian nakładów inwestycyjnych 90%
Tabela 7 Nakłady inwestycyjne dla scenariusza optymistycznego
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Budynki i budowle | 1 485,0 | 1 125,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
stawka amortyzacji | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
Inne aktywa trwałe | 0,0 | 765,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
stawka amortyzacji | 0,00 | 0,30 | 0,30 | 0,30 | 0,00 | 0,00 |
Nakłady inwestycyjne ogółem | 1 485,0 | 1 890,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Tabela 8 Przychody ze sprzedaży, koszty całkowite, wynik finansowy brutto, wynik finansowy netto
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Wielkość produkcji, szt | 220,0 | 225,5 | 231,0 | 236,5 | ||
Cena jednostkowa | 0,0 | 0,0 | 99,8 | 99,8 | 99,8 | 99,8 |
Przychody ze sprzedaży | 0,0 | 0,0 | 21 945,0 | 22 493,6 | 23 042,3 | 23 590,9 |
Amortyzacja | 490,5 | 490,5 | 490,5 | 261,0 | ||
Energia | 1 338,8 | 1 378,9 | 1 419,6 | 1 461,0 | ||
Materiały | 2 200,0 | 2 311,4 | 2 425,5 | 2 542,4 | ||
Wynagrodzenia | 8 662,5 | 8 922,2 | 9 185,7 | 9 453,0 | ||
Usługi obce | 770,0 | 809,0 | 848,9 | 889,8 | ||
Inne koszty | 472,5 | 486,7 | 501,0 | 515,6 | ||
Koszty całkowite | 0,0 | 0,0 | 13 934,3 | 14 398,7 | 14 871,3 | 15 122,7 |
Wynik finansowy brutto | 0,0 | 0,0 | 8 010,8 | 8 095,0 | 8 171,0 | 8 468,1 |
Podatek dochodowy 19% | 0,0 | 0,0 | 1 522,0 | 1 538,0 | 1 552,5 | 1 608,9 |
Wynik finansowy netto | 0,0 | 0,0 | 6 488,7 | 6 556,9 | 6 618,5 | 6 859,2 |
Tabela 9 Zestawienie składników przepływów pienięznych netto oraz wskaźnika NPV
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Nakłady inwestycyjne | 1 485,0 | 1 890,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Przychody ze sprzedaży | 0,0 | 0,0 | 21 945,0 | 22 493,6 | 23 042,3 | 23 590,9 |
Koszty całkowite | 0,0 | 0,0 | 12 540,8 | 12 958,8 | 13 384,1 | 13 610,5 |
Wynik finansowy brutto | 0,0 | 0,0 | 9 404,2 | 9 534,8 | 9 658,1 | 9 980,4 |
Podatek dochodowy | 0,0 | 0,0 | 1 786,8 | 1 811,6 | 1 835,0 | 1 896,3 |
Wynik finansowy netto | 0,0 | 0,0 | 7 617,4 | 7 723,2 | 7 823,1 | 8 084,1 |
Amortyzacja | 0,0 | 0,0 | 490,5 | 490,5 | 490,5 | 261,0 |
Przepływy pienięzne netto | -1 485,0 | -1 890,0 | 8 107,9 | 8 213,7 | 8 313,6 | 8 345,1 |
0,1 | 0,9091 | 0,8264 | 0,7513 | 0,6830 | 0,6209 | 0,5645 |
Zaktualizowana wartośc przpływów pienięznych netto | -1 350,0 | -1 562,0 | 6 091,6 | 5 610,1 | 5 162,1 | 4 710,6 |
NPV | -1 350,0 | -2 912,0 | 3 179,6 | 8 789,7 | 13 951,7 | 18 662,3 |
Tabela 10 Zestawienie przepływów pienięznych netto oraz NPV
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
NPV | -1 350,0 | -2 912,0 | 3 179,6 | 8 789,7 | 13 951,7 | 18 662,3 |
Przepływy pienięzne netto | -1 485,0 | -1 890,0 | 8 107,9 | 8 213,7 | 8 313,6 | 8 345,1 |
Rysunek 4 Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto oraz NPV
Wartość przepływów pieniężnych netto zaczyna być dodatnia w 2010 roku, z powodu nakładów inwestycyjnych jakie trzeba ponieść, wzrasta do poziomu 8107,9 tys. zł, który dość stabilnie utrzymuje się w kolejnych analizowanych latach wahając się o maksymalnie 200 tys. zł.
Wartość NPV zaczyna być dodatnia w 2010 roku i sukcesywnie wzrasta do poziomu 18662,3 tys. zł, co przedstawia oraz .
Tabela 11 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian wybranych czynników ryzyka
-30% | -20% | -10% | 0% | 10% | 20% | 30% | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Produkcja | 10206,3 | 13025,0 | 15843,7 | 18662,3 | 21481,0 | 24299,7 | 27118,4 |
Cena | 4898,2 | 9486,2 | 14074,3 | 18662,3 | 23250,4 | 27838,5 | 32426,5 |
Koszt | 18662,3 | ||||||
Nakłady inwestycyjne | 19528,6 | 19239,9 | 18951,1 | 18662,3 | 18373,6 | 18084,8 | 17796,1 |
Wahania poziomu produkcji powodują znaczne zmiany w wartości NPV, natomiast w żadnym wypadku nie powodują one strat, wpływają jednak znacząco na poziom zysków. Wahania sięgają 17000 tys. zł..
Zmiana ceny również mocno oddziałuje na zysk z inwestycji. Zmiana ceny również jak również wahania poziomu produkcji nie spowoduje strat. Wahania są jednak bardzo znaczące i przekraczają 27000 tys. zł.
Zmiana nakładów inwestycyjnych w zasadzie nie wpływa na opłacalność inwestycji. NPV jest cały czas „mocno na plusie”, a wahania nie przekraczają 2000 tys. zł., co przy kwotach rzędu 18000 – 20000 tys. zł. nie robi wielkiego wrażenia.
Rysunek 5 Kształtowanie się NPV w zalezności od zmian wybranych parametrów
Z wykresu wynika, że największy wpływ, na zmianę wartości NPV, a zatem na opłacalność przedsięwzięcia, ma zmiana ceny. Najmniejszy wpływ ma natomiast zmiana nakładów inwestycyjnych, ponieważ nawet ich wzrost o 30% nie spowoduje, iż przedsięwzięcie stanie się nieopłacalne a spadek NPV będzie niewielki.
Tabela 12 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej
Stopa dyskontowa | 10% | 20% | 30% | 40% | 50% | 60% |
---|---|---|---|---|---|---|
NPV | 18662,3 | 12239,0 | 8273,6 | 5722,0 | 4022,2 | 2 856,6 |
Z powyższej tablicy oraz poniższego wykresu wynika, iż w miarę wzrostu stopy dyskontowej następuje spadek wartości wskaźnika NPV, co może prowadzić do zmniejszenia się opłacalności przedsięwzięcia.
Rysunek 6 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej
Dla scenariusza optymistycznego rozwoju sytuacji na rynku przyjęte zostały następujące założenia dotyczące wskaźników zmian wybranych czynników:
wskaźnik zmian wielkości produkcji 90%
wskaźnik zmian ceny 90%
wskaźnik zmian kosztów 110%
wskaźnik zmian nakładów inwestycyjnych 120%
Tabela 13 Nakłady inwestycyjne
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Budynki i budowle | 1 980,0 | 1 500,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
stawka amortyzacji | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
Inne aktywa trwałe | 0,0 | 1 020,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
stawka amortyzacji | 0,00 | 0,30 | 0,30 | 0,30 | 0,00 | 0,00 |
Nakłady inwestycyjne ogółem | 1 980,0 | 2 520,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Tabela 14 Przychody ze sprzedaży, koszty całkowite, wynik finansowy brutto, wynik finansowy netto
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Wielkość produkcji, szt | 180,0 | 184,5 | 189,0 | 193,5 | ||
Cena jednostkowa | 0,0 | 0,0 | 85,5 | 85,5 | 85,5 | 85,5 |
Przychody ze sprzedaży | 0,0 | 0,0 | 15 390,0 | 15 774,8 | 16 159,5 | 16 544,3 |
Amortyzacja | 654,0 | 654,0 | 654,0 | 348,0 | ||
Energia | 1 211,3 | 1 246,1 | 1 281,3 | 1 317,0 | ||
Materiały | 1 800,0 | 1 891,1 | 1 984,5 | 2 080,1 | ||
Wynagrodzenia | 7 837,5 | 8 062,5 | 8 290,6 | 8 521,7 | ||
Usługi obce | 630,0 | 661,9 | 694,6 | 728,0 | ||
Inne koszty | 427,5 | 439,8 | 452,2 | 464,8 | ||
Koszty całkowite | 0,0 | 0,0 | 12 560,3 | 12 955,3 | 13 357,1 | 13 459,8 |
Wynik finansowy brutto | 0,0 | 0,0 | 2 829,8 | 2 819,4 | 2 802,4 | 3 084,5 |
Podatek dochodowy 19% | 0,0 | 0,0 | 537,7 | 535,7 | 532,5 | 586,1 |
Wynik finansowy netto | 0,0 | 0,0 | 2 292,1 | 2 283,7 | 2 269,9 | 2 498,4 |
Tabela 15 Zestawienie składników przepływów pienięznych netto oraz wskaźnika NPV
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Nakłady inwestycyjne | 1 980,0 | 2 520,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Przychody ze sprzedaży | 0,0 | 0,0 | 15 390,0 | 15 774,8 | 16 159,5 | 16 544,3 |
Koszty całkowite | 0,0 | 0,0 | 13 816,3 | 14 250,9 | 14 692,8 | 14 805,7 |
Wynik finansowy brutto | 0,0 | 0,0 | 1 573,7 | 1 523,9 | 1 466,7 | 1 738,5 |
Podatek dochodowy | 0,0 | 0,0 | 299,0 | 289,5 | 278,7 | 330,3 |
Wynik finansowy netto | 0,0 | 0,0 | 1 274,7 | 1 234,3 | 1 188,0 | 1 408,2 |
Amortyzacja | 0,0 | 0,0 | 654,0 | 654,0 | 654,0 | 348,0 |
Przepływy pienięzne netto | -1 980,0 | -2 520,0 | 1 928,7 | 1 888,3 | 1 842,0 | 1 756,2 |
0,1 | 0,9091 | 0,8264 | 0,7513 | 0,6830 | 0,6209 | 0,5645 |
Zaktualizowana wartośc przpływów pienięznych netto | -1 800,0 | -2 082,6 | 1 449,1 | 1 289,8 | 1 143,7 | 991,3 |
NPV | -1 800,0 | -3 882,6 | -2 433,6 | -1 143,8 | -0,1 | 991,2 |
Tabela 16 Zestawienie przepływów pienięznych netto oraz NPV
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
---|---|---|---|---|---|---|
NPV | -1 800,0 | -3 882,6 | -2 433,6 | -1 143,8 | -0,1 | 991,2 |
Przepływy pienięzne netto | -1 980,0 | -2 520,0 | 1 928,7 | 1 888,3 | 1 842,0 | 1 756,2 |
Rysunek 7 Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto oraz NPV
Wartość przepływów pieniężnych netto zaczyna być dodatnia w 2010 roku, z powodu nakładów inwestycyjnych jakie trzeba ponieść, wzrasta do poziomu 1928,7 tys. zł, który dość stabilnie utrzymuje się w dwóch kolejnych analizowanych latach wahając się o maksymalnie, żeby spaść do 1756,2 tys. zł.
Wartość NPV zaczyna być dodatnia dopiero w ostatnim 2013 roku i osiąga wartość 991,2 tys. zł.
Tabela 17 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian wybranych czynników ryzyka
-30% | -20% | -10% | 0% | 10% | 20% | 30% | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Produkcja | -5064,6 | -2785,3 | -854,9 | 991,2 | 2837,4 | 4683,6 | 6529,8 |
Cena | -12130,1 | -7495,7 | -2861,3 | 991,2 | 4745,1 | 8499,0 | 12252,9 |
Koszt | 991,2 | ||||||
Nakłady inwestycyjne | 1919,9 | 1610,4 | 1300,8 | 991,2 | 681,7 | 372,1 | 62,6 |
Wahania poziomu produkcji powodują znaczne zmiany w wartości NPV, powodując przy spadku zawsze straty. Dopiero przy założeniu wzrostu produkcji inwestycja jest opłacalna.
Zmiana ceny również mocno oddziałuje na opłacalność inwestycji. Podobnie, jak w przypadku produkcji, zmniejszenie powoduje znaczące straty, zwiększenie prowadzi do opłacalności.
Zmiana nakładów inwestycyjnych nie prowadzi do nieopłacalności inwestycji. Może jednak doprowadzić do znikomej opłacalności projektu.
Rysunek 8 Kształtowanie się NPV w zalezności od zmian wybranych parametrów
Z wykresu wynika, że największy wpływ, na zmianę wartości NPV, a zatem na opłacalność przedsięwzięcia, ma znów cena. Najmniejszy wpływ ma natomiast zmiana nakładów inwestycyjnych, ponieważ nawet ich wzrost o 30% nie spowoduje, iż przedsięwzięcie stanie się nieopłacalne.
Tabela 18 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej
Stopa dyskontowa | 10% | 20% | 30% | 40% | 50% | 60% |
---|---|---|---|---|---|---|
NPV | 991,2 | -44,8 | -615,2 | -929,8 | -1098,8 | -1 182,5 |
Z powyższej tablicy oraz poniższego wykresu wynika, iż w miarę wzrostu stopy dyskontowej projekt przestaje być opłacalny.
Rysunek 9 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej
Aby ocenić ryzyko realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego należy określić wartość oczekiwaną przepływów pieniężnych netto dla trzech przedstawionych scenariuszy sytuacji na rynku. Aby to zrobić należy zestawić ze sobą przepływy pieniężne netto z poszczególnych scenariuszy oraz założone prawdopodobieństwa wystąpienia tych scenariuszy, które wynosi odpowiednio:
Scenariusz najbardziej prawdopodobny 0,6
Scenariusz optymistyczny 0,2
Scenariusz pesymistyczny 0,2
W tablicy poniżej zostały umieszczone przepływy pieniężne netto w poszczególnych scenariuszach, przy stopie dyskontowej, wynoszącej 10%.
Następnie, aby dokonać oceny ryzyka realizacji danego przedsięwzięcia należy obliczyć wartość oczekiwaną przepływów pieniężnych netto w poszczególnych latach, dzięki której możliwe będzie ustalenie wartości oczekiwanej zaktualizowanej netto projektu inwestycyjnego.
Ostatnimi krokami w ocenie ryzyka realizacji przedsięwzięcia jest jego pomiar, zakładając, że standardowymi miarami ryzyka są miary rozproszenia, a więc wariancja, odchylenie standardowe oraz współczynnik zmienności.
Tabela 19 Kształtowanie się przepływów pienięznych netto oraz prawdopodobienstwo ich wystąpienia w poszczególnych scenariuszach
Rok | Przepływy pieniężne netto (Dtj) | Prawdopodobieństwo (Ptj) |
---|---|---|
tys. zł | ||
2008 | -1485,0 | 0,2 |
-2145,0 | 0,6 | |
-1980,0 | 0,2 | |
2009 | -1890,0 | 0,2 |
-2730,0 | 0,6 | |
-2520,0 | 0,2 | |
2010 | 8107,9 | 0,2 |
5257,9 | 0,6 | |
1928,7 | 0,2 | |
2011 | 8213,7 | 0,2 |
5294,5 | 0,6 | |
1888,3 | 0,2 | |
2012 | 8313,6 | 0,2 |
5325,1 | 0,6 | |
1842,0 | 0,2 | |
2013 | 8345,1 | 0,2 |
5286,6 | 0,6 | |
1756,2 | 0,2 |
Wartość oczekiwaną przepływów pieniężnych netto w poszczególnych latach oblicza się na podstawie wzoru:
gdzie
wartość oczekiwana przepływów pieniężnych netto w roku t
i-ty poziom przepływów pieniężnych netto w roku t
prawdopodobieństwo wystąpienia i-ty poziomu przepływów pieniężnych netto w roku t
liczba badanych poziomów przepływów pieniężnych netto
kolejny rok okresu funkcjonowania projektu inwestycyjnego
Tabela 20 Kształtowanie się wartości oczekiwanych przepływów pieniężnych netto Et
Rok | ET=Dij X Pij | E=∑Et |
---|---|---|
tys.zł | ||
2008 | -297,0 | |
-1287,0 | ||
-396,0 | ||
E1= | -1980,0 | |
2009 | -378,0 | |
-1638,0 | ||
-504,0 | ||
E2= | -2520,0 | |
2010 | 1621,6 | |
3154,7 | ||
385,7 | ||
E3= | 5162,0 | |
2011 | 1642,7 | |
3176,7 | ||
377,7 | ||
E4= | 5197,1 | |
2012 | 1662,7 | |
3195,1 | ||
368,4 | ||
E5= | 5226,2 | |
2013 | 1669,0 | |
3172,0 | ||
351,2 | ||
E6= | 5192,2 |
Wartość oczekiwaną zaktualizowaną netto projektu inwestycyjnego oblicza się na podstawie wzoru:
gdzie
wartość oczekiwana przepływów pieniężnych netto w roku t
stopa dyskontowa
Tabela 21 Obliczenie wartości oczekiwanej NPV przedsięwzięcia - ENPV
Rok | Oczekiwane przepływy pienięzne netto (Et) | Współczynnik dyskontowy | Zdyskontowane oczekiwane przepływy pienięzne netto |
---|---|---|---|
tys.zł | |||
2008,0 | -1980,0 | 0,9091 | -1800,0 |
2009,0 | -2520,0 | 0,8264 | -2082,6 |
2010,0 | 5162,0 | 0,7513 | 3878,3 |
2011,0 | 5197,1 | 0,6830 | 3549,7 |
2012,0 | 5226,2 | 0,6209 | 3245,1 |
2013,0 | 5192,2 | 0,5645 | 2930,9 |
Wartość oczekiwana NPV - ENPV | 9721,3 |
Wartość oczekiwana zaktualizowana netto danego przedsięwzięcia inwestycyjnego wynosi: ENPV = 9 721,3 tys. zł
Wariancję zaktualizowanych sald przepływów pieniężnych, czyli wariancji NPV oblicza się na podstawie wzoru:
gdzie
wartość oczekiwana przepływów pieniężnych netto w roku t
i-ty poziom przepływów pieniężnych netto w roku t
prawdopodobieństwo wystąpienia i-ty poziomu przepływów pieniężnych netto w roku t
liczba badanych poziomów przepływów pieniężnych netto
kolejny rok okresu funkcjonowania projektu inwestycyjnego
Tabela 22 Obliczenie warjancji przepływów pieniężnych netto w kolejnych latach funkcjonowania projektu A
Rok | Dtj | Etj | (Dtj-Etj)2 | Pt | (Dtj-Etj)2 x Pt |
---|---|---|---|---|---|
1 | -1485 | -1980 | 245025 | 0,20 | 49005 |
-2145 | -1980 | 27225 | 0,60 | 16335 | |
-1980 | -1980 | 0 | 0,20 | 0 | |
σ21= | 65340 | ||||
2 | -1890 | -2520 | 396900 | 0,20 | 79380 |
-2730 | -2520 | 44100 | 0,60 | 26460 | |
-2520 | -2520 | 0 | 0,20 | 0 | |
σ22= | 105840 | ||||
3 | 8108 | 5162 | 8677991 | 0,20 | 1735598 |
5258 | 5162 | 9183 | 0,60 | 5510 | |
1929 | 5162 | 10454368 | 0,20 | 2090874 | |
σ23= | 3831981 | ||||
4 | 8214 | 5197 | 9099828 | 0,20 | 1819966 |
5295 | 5197 | 9486 | 0,60 | 5692 | |
1888 | 5197 | 10948035 | 0,20 | 2189607 | |
σ24= | 4015264 | ||||
5 | 8314 | 5226 | 9531875 | 0,20 | 1906375 |
5325 | 5226 | 9790 | 0,60 | 5874 | |
1842 | 5226 | 11452816 | 0,20 | 2290563 | |
σ25= | 4202812 | ||||
6 | 8345 | 5192 | 9940792 | 0,20 | 1988158 |
5287 | 5192 | 8908 | 0,60 | 5345 | |
1756 | 5192 | 11806377 | 0,20 | 2361275 | |
σ26= | 4354778 |
Odchylenie standardowe
oblicza się na podstawie wzoru:
Odchylenie standardowe informuje, o ile przeciętnie może odchylić się przyszła wartość zaktualizowana netto NPV ocenianego przedsięwzięcia od obliczonej wartości oczekiwanej NPV.
Z powyższych obliczeń wynika, że wartość oczekiwana NPV wynosi 9721,3 tys. zł, natomiast odchylenie standardowe wynosi 2677,8 tys. zł.
W rozpatrywanym przedsięwzięciu, przyszła wartość zaktualizowana netto NPV może odchylić się od wartości oczekiwanej NPV o 2677,8 tys. zł, co oznacza, że przyszła wartość NPV będzie znajdowała się w przedziale od 7043,5 tys. zł do 12399,1 tys. zł.
Współczynnik zmienności wartości zaktualizowanej NPV oblicza się na podstawie wzoru:
Współczynnik zmienności określa ile jednostek ryzyka przypada na jednostkę wartości oczekiwanej NPV. Jest on względną miarą ryzyka danego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Im wyższy współczynnik zmienności, tym wyższy jest poziom ryzyka realizacji określonego przedsięwzięcia inwestycyjnego.
W rozpatrywanym przedsięwzięciu współczynnik zmienności wynosi 0,28, zatem ryzyko realizacji projektu jest dosyć niskie.
Rysunek 10 Krzywa gęstości prawdopodobieństwa NPV
Rysunek 11 Krzywa prawdopodobieństwa skumulowanego NPV
Analiza i ocena efektywności ekonomicznej danego przedsięwzięcia została przeprowadzona dla trzech scenariuszy sytuacji na rynku: najbardziej prawdopodobnego, optymistycznego i pesymistycznego.
Cykl życia przedsięwzięcia inwestycyjnego wynosi 6 lat (2008 – 2013). Cykl ten można podzielić na dwie fazy: fazę budowy trwającą 2 lata (2008 – 2009) oraz fazę operacyjną trwającą 4 lata (2009 – 2013).
Przedsięwzięcie jest opłacalne w przypadku scenariusza najbardziej prawdopodobnego oraz optymistycznego. Niestety według założeń scenariusza pesymistycznego, inwestycja ta jest nieefektywna ekonomicznie, ponieważ NPV nie przyjmuje wartości dodatnich.
W rozpatrywanych scenariuszach zyski/straty z inwestycji wyniosą odpowiednio:
Scenariusz najbardziej prawdopodobny: 9 651 000 zł
Scenariusz optymistyczny: 18 662 300 zł
Scenariusz pesymistyczny: 991 200 zł
Poniesione nakłady inwestycyjne w każdym scenariuszu wynoszą:
Scenariusz najbardziej prawdopodobny: 2 900zł
Scenariusz optymistyczny: 2 610 zł
Scenariusz pesymistyczny: 3 480 zł
Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian wybranych czynników ryzyka pokazała wrażliwość NPV na zmiany ceny oraz poziomu produkcji.
Rozpatrywane przedsięwzięcie inwestycyjne jest dość odporne na wahania stopy dyskontowej i nawet jej wzrost do 60% nie powoduje nieopłacalności projektu
Przeprowadzona analiza i ocena ryzyka realizacji przedsięwzięcia metodą probabilistyczno – statystyczną pozwala uznać przedsięwzięcie, za przedsięwzięcie o dość niskim poziomie ryzyka. Na podstawie wartości oczekiwanej NPV oraz odchylenia standardowego, szacuje się, że przyszła wartość NPV może być wartością z przedziału (7043,5 tys. zł, 12399,1 tys. zł), przy współczynniku zmienności wynoszącym 0,28.
Z racji małego ryzyka niepowodzenia realizacji oraz uzyskanych zysków w scenariuszu najbardziej prawdopodobnym, projekt ten jest efektywny ekonomicznie i zalecane jest jego podjęcie się.
Tabela 1 Nakłady inwestycyjne w tys zł 4
Tabela 2 Przychody ze sprzedaży, koszty całkowite, wynik finansowy brutto i netto w tys. zł 4
Tabela 3 Zestawienie składników przepływów pienięznych netto oraz wskaźnika NPV w tys. zł 5
Tabela 4 Zestawienie przepływów pieniężnych netto oraz wskaźnika NPV 5
Tabela 5 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian wybranych czynników ryzyka 6
Tabela 6 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej 7
Tabela 7 Nakłady inwestycyjne dla scenariusza optymistycznego 8
Tabela 8 Przychody ze sprzedaży, koszty całkowite, wynik finansowy brutto, wynik finansowy netto 8
Tabela 9 Zestawienie składników przepływów pienięznych netto oraz wskaźnika NPV 9
Tabela 10 Zestawienie przepływów pienięznych netto oraz NPV 9
Tabela 11 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian wybranych czynników ryzyka 10
Tabela 12 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej 11
Tabela 13 Nakłady inwestycyjne 12
Tabela 14 Przychody ze sprzedaży, koszty całkowite, wynik finansowy brutto, wynik finansowy netto 12
Tabela 15 Zestawienie składników przepływów pienięznych netto oraz wskaźnika NPV 13
Tabela 16 Zestawienie przepływów pienięznych netto oraz NPV 13
Tabela 17 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian wybranych czynników ryzyka 14
Tabela 18 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej 15
Tabela 19 Kształtowanie się przepływów pienięznych netto oraz prawdopodobienstwo ich wystąpienia w poszczególnych scenariuszach 17
Tabela 20 Kształtowanie się wartości oczekiwanych przepływów pieniężnych netto Et 18
Tabela 21 Obliczenie wartości oczekiwanej NPV przedsięwzięcia - ENPV 19
Tabela 22 Obliczenie warjancji przepływów pieniężnych netto w kolejnych latach funkcjonowania projektu A 20
Rysunek 1 Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto oraz NPV 5
Rysunek 2 Kształtowanie się NPV w zalezności od zmian wybranych parametrów 6
Rysunek 3 Kształtowanie się wartości NPV w zależności od stopy dyskontowej 7
Rysunek 4 Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto oraz NPV 9
Rysunek 5 Kształtowanie się NPV w zalezności od zmian wybranych parametrów 10
Rysunek 6 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej 11
Rysunek 7 Kształtowanie się przepływów pieniężnych netto oraz NPV 13
Rysunek 8 Kształtowanie się NPV w zalezności od zmian wybranych parametrów 14
Rysunek 9 Analiza wrażliwości NPV w zależności od zmian stopy dyskontowej 15
Rysunek 10 Krzywa gęstości prawdopodobieństwa NPV 22
Rysunek 11 Krzywa prawdopodobieństwa skumulowanego NPV 23