2. Opisz materialne i niematerialne źródła siły państwa we współczesnych SM
Państwa są tak ważnymi podmiotami stosunków międzynarodowych, ponieważ dysponują siła. Przez uzycie siły państwa oddziaływuja na innych aktorów i moga wpływac na kierunek polityki i bieg zdarzeń .Jednak siła państwa jest złozona z różnych czynników, które mozna podzielić na naturalne, materialne i niematerialne. Do naturalnych źródeł siły państwa należą takie czynniki, które kształtuja jego potencjał, są to wielkosć, położenie geograficzne, zasoby naturalne i ludnosć. Naturalnymi źródłami siły państwa po częsci zajmuje się tez geopolityka i geografia polityczna. Jednak w pytaniu należy skupic się na materialnych i niematerialnych źródłach siły państwa.
Materialne źródła siły
Do najwazniejszych materialnych źródeł siły państwa zalicza się uprzemysłowienie. Przy zaawansowanych mozliwosciach przemysłowych zalety i wady pozycji geograficznej traca na znaczeniu. Komunikacja lotnicza sprawia, że odległosć przestaje byc barierą handlowa a zarazem zwiększa mozliwosci militarne. Uprzemysłowienie zmienia również znaczenie czynnikia ludnosciowego; wielkie ale słabo uzbrojone armie nie maja szans z mniejszymi ale doskonale wyposazonymi oddziałami. W państwach uprzemysłowionych poziom wykształcenia jest wyższy , technologia jest bardziej zaawansowana i wydajniej wykorzystuje siękapitał- to wszystko ma wpływ na materialny potencjał siły.
Niematerialne źródła siły
Niematerialny źródła siły państwa-wizerunek państwa, publiczne wsparcie dla niego oraz przywódctwo- moga być równie wazne jak materialne źródła.
Wizerunek państwa; Ludzie w różnych państwach maja pewne wyobrażenie o potencjalnej sile własnego państwa oraz potencjalnej sile innych państw a wizerunek ten przekłąda się na niematerialną siłę państwa. Wizerunek może byc kształtowany przez skuteczne prowadzenie polityki, dobrobyt i sukces gospodarczy, zaangazowanie w miedzynarodowe akcje na rzecz pokoju czy udział w prestiżowych organizacjach miedzynarodowych. Dobry wizerunek kształtuje silę państwa i sprawia, że może ono więcej na arenie międzynarodowej. Podany jest przykład Kanady, która poprzez swój udział w wielonarodowych misjach pokojowych, swiadczenie hojnej pomocy zagraniczną i reagowanie na wydarzenia miedzynarodowe wyrobiły sobie swiatową markę i pomimo niewielkiej liczby ludnosci sa znaczącym graczem na arenie międzynarodowej.
Wsparcie społeczeństwa dla państwa, wsparcie publiczne; kiedy państwo ma poparcie dla swojej polityki i działąń w społeczeństwie jego siła wzrasta. Solidarnosc społeczna i pełne oddanie dla polityki rządu sprawia, że nabiera ona mocy i jest bardzie skuteczna w działąniach. Tak samo akcej zbrojne, które maja silne poparcie w społeczeństwie mają wiekszą szanse na sukces. Przykałd wojny w Wietnemie i braku poparcia dla niej wsród Amerykańskiego społeczeństwa co skutkowało niepowodzeniem. Tak samo zarówno podczas wojny w Zatoce w 1991 jak i wojny irackiej w 2003 rou Saddam Husajn uzyskał katastrofalnie niedostateczne wsparcie ze strony swoich oddziałów, wielu zołnierzy nie było gotowych umierać za reżim.
Przywódctwo. Wizjonerzy i charyzmatyczni przywódcy potrafia mieć wpływ na los swojego kraju i jego położenie w systemie miedzynarodowycm. Tak na przykłąd Mahatma Ghandi w Indiach, de Gaulle w francji czy Otto von Bismarck potrafili podniesć potencjał siły swych państw, podejmując smiałe inicjatywy. W druga stronę działą słabe przywódctwo, kiedy kiepscy liderzy trwonia zasoby publiczne zmiejszając potencjał siły państwa i jego nadzieje na przyszły awans.
Nie ma watpliwosci, że materialne źródła siły państwa w połączeniu z niematerialnymi wzbogacają możliwosci państwa lub je zubażają a ostateczny wynik jest sumą wszystkich potencjałów i sytuacji miedzynarodowej.