SIŁY KONWENCJONALNE WE WSPÓŁCZESNEJ WOJNIE

1. Potęga i wojna w historii:

• Potęga w siłach konwencjonalnych w dużym stopniu zależna jest od zasobów finansowych państwa (zwłaszcza jeśli chodzi o marynarkę wojenną i lotnictwo), ale także od sprawnego administrowania, stabilności instytucjonalnej, położenia geograficznego oraz determinacji.

• W walce strona, której wojsko ma wyższe morale i walczy nawet przy dużych stratach, może pokonać bardziej zaawansowanego technologicznie wroga o niskim morale

• Mniejsze, lecz świetnie wyszkolone wojsko, może rozbić większego liczebnie wroga – wszystko zależy od okoliczności

• Ostateczny wynik użycia sił konwencjonalnych w wojnie jest nieprzewidywalny, a dominującym rezultatem wojen pozostaje wyczerpanie się sił wszystkich uczestników

2. Zmiany ładu światowego - 1945, 1989, 2001:

• Od 1815 do 1945 – duże znaczenie sił konwencjonalnych, które w dużym stopniu budowały potęgę kolonialną państw europejskich

• Po 1945 – rozwój zbrojeń jądrowych ograniczył skłonność do toczenia wojen konwencjonalnych między potęgami. Użycie sił konwencjonalnych w interwencjach w państwach słabiej rozwiniętych oraz w lokalnych konfliktach. Nasilenie się konfliktów nieregularnych

• Po 1989 – zmiana układu sił, państwa zachodnie zmniejszają wydatki na zbrojenie o 25%, rosną w siłę nie związane z zachodem państwa azjatyckie.

• Po 11 września 2001 – wzmocnienie sił konwencjonalnych USA w związku z wojnami w Iraku i Afganistanie, wzrost budżetów na obronność.

3. Potęga i hiperpotęga:

• Pod względem potęgi konwencjonalnej państwa można podzielić na 4 grupy:

  • I. USA

  • II. Wysoko rozwinięte państwa kapitalistyczne o różnej wielkości, przeważnie o ustroju liberalnej demokracji (np. Europa Zachodnia, Singapur)

  • III. Silne państwa rozwijające się, głównie z autorytarnymi rządami i dużą bazą przemysłową (np. Chiny, Brazylia, Pakistan, Indie, Iran, Rosja, Turcja)

  • IV. Państwa słabe (część azjatyckich, większość afrykańskich)

  • Na potęgę państwa składają się dwa równie ważne czynniki: bogactwo i wola.

  • Największe światowe potęgi konwencjonalne to USA, Rosja i Chiny.

  • Większość rozwiniętych państw utrzymuje liczne siły konwencjonalne, przeznaczone jednak głównie do obrony własnego terytorium. Tylko nieliczne mają dużą zdolność ekspedycyjną (USA, Francja, UK)

  • Potęga konwencjonalna i jądrowa Stanów Zjednoczonych częściej służy do odstraszania potencjalnych wrogów (groźba użycia siły), niż do faktycznego toczenia wojen.

4. Rewolucja i kontrrewolucja w sprawach wojskowych:

• O potędze militarnej USA po 1989r w dużym stopniu decyduje wprowadzanie programu RMA – Revolution In Military Affairs, który ma na celu oparcie przewagi USA na nowoczesnej technologii i informacji, zwiększenie precyzji działań oraz zastępowanie sfery dowodzenia i dyscypliny wysoko rozwiniętym wywiadem i mechanizmami błyskawicznego przekazywania informacji. Mechanizmy te mają łączyć w sobie wszystkie niezbędne kompetencje (C4ISR – command, control, communication, computing, intelligence, surveillance, reconnaissance). Postrzeganie informacji jako głównego czynnika przewagi sprowadza zwycięstwo w wojnie do sparaliżowania u nieprzyjaciela procesów zależnych od informacji (co uniemożliwia mu dowodzenie i ocenę sytuacji). W tej koncepcji nowoczesne technologicznie siły konwencjonalne zyskują ogromną wagę.
  System ten ma jednak wady, takie jak chociażby nierównomierny rozwój różnych rodzajów sił bądź niedostosowanie do każdego potencjalnego przeciwnika.

• Technologiczny rozwój sił konwencjonalnych może prowadzić do zmiany struktury sił zbrojnych – jeśli w przyszłości lotnictwo oparte będzie na samolotach bezzałogowych i rozwinie się technologia kosmiczna, prawdopodobne, że oprócz marynarki i sił lądowych przeznaczonych do bezpośredniego kontaktu, innymi rodzajami sił zbrojnych będą siły kosmiczne oraz siły rakietowe, operujące zarówno z powietrza, jak i z morza i lądu.

• Współczesne przemiany sił konwencjonalnych praktycznie w ogóle nie objęły dziedzin walki lądowej w bliskim kontakcie oraz walki z partyzantami.

5. Sposoby prowadzenia wojny:

• Atakowanie miast jest złym posunięciem strategicznym – walki miejskie dają ogromną przewagę broniącym się, przewaga w wyszkoleniu czy uzbrojeniu atakujących przestaje mieć znaczenie, poza tym znacznie zwiększa się liczba ofiar wśród cywilów (porażka na tle prawa wojennego i medialna).

• Szansą na przeciwstawienie się potędze konwencjonalnej USA i strategii RMA dla państw słabiej rozwiniętych jest wojna niekonwencjonalna, broń masowej zagłady, terroryzm, walki miejskie i partyzantka.

• Przyszłością konfliktów zbrojnych są wojny w cyberprzestrzeni, wojny elektroniczne, psychologiczne, medialne, propagandowe.

6. Militarny układ sił:

• W przyszłości potęga państw będzie w coraz większym stopniu opierać się na wojskowym zastosowaniu potencjału przemysłowego.

• Potęga konwencjonalna państw zachodnich jest obecnie w odwrocie, podczas gdy duży potencjał w tej kwestii mają państwa azjatyckie, zwłaszcza Indie i Chiny, które modernizują swoje przestarzałe uzbrojenie, a jednocześnie mają ogromny potencjał demograficzny.

7. Co można dziś zwojować?

• Współcześnie siły konwencjonalne mają większe zastosowanie w tworzeniu potencjału obronnego i odstraszania, niewiele państw rozbudowuje je dla celów ofensywnych (w tej sferze zdecydowaną przewagę mają środki niekonwencjonalne)

• Użycie sił konwencjonalnych powinno ograniczać się do pewnych granic, zwłaszcza jeśli w konflikcie udział bierze strona posiadająca broń masowego rażenia – przeciągający się konflikt może sprowokować do użycia broni masowego rażenia bądź też przejścia słabszej strony do działań partyzanckich i terrorystycznych.