Podział rynku finansowego ze względu na instrumenty Pochodne:

• Futur es

• Forward

• Opcja

Podział ze względu na zasięg terytorialny:

• Krajowy

• Regionalny

• Światowy

Podział ze względy na moment rozliczenia transakcji:

• Rynek transakcji natychmiastowych (kasowych) – rozliczanie na Bierzach

• Rynek terminowy – transakcja rozliczana jest po upływie jakiegoś czasu

Temat: System bankowy.

Instytucje finansowe – podmiot ekonomiczny zajmujący przyjmowaniem na siebie zobowiązań finansowych oraz odbieranie tych zobowiązań.

Factoring – przedterminowa odsprzedaż swoich należności

Kreowane instrumenty	Kreowane instrumenty
Instytucje wyłącznie redystrybuujące instrumenty finansowe (pośrednicy pasywni)
Kantory walutowe Domy maklerskie Firmy factoringowe	- - -
Instytucje tworzące instrumenty finansowe (pośrednicy aktywni)
B.1. Instytucje tworzące niepieniężne instrumenty finansowe
Towarzystwa ubezpieczeniowe Fundusze inwestycyjne	Polisy ubezpieczeniowe Jednostki uczestnictwa
B.2. Instytucje tworzące pieniądz
Banki Centralne komercyjne	Baza monetarna Depozyty

System bankowy obejmuje całokształt instytucji bankowych, a także normy określające wzajemne powiązania z otoczeniem.

Funkcje systemu bankowego:

1. tworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowanie

2. zapewnienie możliwości dokonywania płatności między podmiotami gospodarczymi

3. zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym

4. zapewnienie informacji cenowej

5. stworzenie warunków do transakcji środków inwestowania (co do czasu, wielkości i ryzyka).

Elementami sytemu bankowego są:

• banki komercyjne

• inwestycje

• uniwersalne

• banki emisyjne (centralne)

Na rozwój systemów bankowych wpływ wywierają także czynniki jak:

• porządek społeczny i gospodarczy, który określa społeczne wartości i cele gospodarcze

• struktura i wielkość popytu na usługi bankowe

• regulacje prawne działań bankowych

• skłonność banków do innowacji

Według ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim podstawowym celem jego działalności jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to realizacji tego celu.

Do innych zadań NBP należy:

1. ograniczenie rozliczeń pieniężnych

2. prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi i działalności dewizowej

3. regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie

4. kształtowanie rachunków niezbędnych do rozwoju systemu bankowego

5. prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa

Funkcje banku centralnego:

1. banku emisyjnego

   1. emisja znaków pieniężnych

   2. określa ja ustawa, która mówi, iż „znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, a wzory i wartość nominalna, stop, próbę i masę monet oraz wielkość emisji znaków pieniężnych jak również terminy w prowadzeniach do obiegu ustala przez NBP

2. funkcja banku banków

   1. przyjmuje rezerwy gotówkowe banków komercyjnych i udziela im kredytów

   2. wpływa na potencjał kredytowy banków komercyjnych poprzez instrumenty polityki pieniężnej

   3. rezerwuje wielkość tworzonego przez banki komercyjne pieniądze oraz płynność systemu bankowego

   4. przechowuje papiery wartościowe ich innych banków i zarządza nimi

   5. prowadzi konta walutowe banków oraz kupuje i sprzedaje po urzędowych cenach najważniejsze waluty wymienne

   6. stwarza warunki do zapewnienia prawidłowego obrotu płatniczego w kraju i za granicą

3. funkcja banku państwa

   1. prowadzenie rachunków jednostek budżetowych i bieżącą obsługą budżetu państwa

   2. pełnienie roli agenta rządu w zakresie długu państwowego (obsługa, wprowadzenie do obrotu nowych emocji banków i obligacji skarbowych)

   3. administrowanie rezerwami dewizowymi państwa oraz złotem

   4. realizowanie polityki kursu walutowego oraz rezerw walutowych państwa

   5. pełnienie roli doradcy i koordynatora rządu oraz jego jednostek organizacyjnych

Niezależność banku centralnego można zdefiniować za pomocą pięciu cech, którymi są:

• nie podległe instytucjom rządu

• zakaz bezpośredniego finansowania sektora publicznego

• suwerenność w zakresie prowadzenia polityki kursu walutowego

• przepisy gwarantujące osobistą niezależność członków zarządu i rady

• konstytucyjna ranga statusu banku centralnego

Rodzaje zależności BC:

1. Niezależność instytucjonalna NBP wiąże się ze strukturą organizacyjną jego władz oraz wynika ze sposobu ich powoływania i odwoływania, a także z ich kadencyjności i możliwości usuwania w czasie trwania kadencji. Najważniejszymi organami władzy w NBP są przez Rada Polityki Pieniężnej, zarząd.

   1. Prezes NBP jest wnioskowany na 6 lat przez prezydenta

   2. Rada Polityki Pieniężnej – 9 członków (3 powoływanych przez sejm, 3 powoływanych przez prezydenta, 3 powoływanych przez senat) 6 lat

   3. Zarząd (Prezes, do 8 członków) powoływany przez prezydenta na wniosek NBP

2. Niezależność funkcjonalna oznacza możliwość podejmowania przez organy banku samodzielnych decyzji w odniesieniu od kształtowania polityki monetarnej, czyli bez ulegania presji ze strony władz państwowych.

3. Niezależność finansowa oznacza że NBP prowadzą gospodarkę finansową w oparciu o plan finansowy, który zatwierdza Rada Polityki Pieniężnej.

Polityka Pieniężna – kontrolowanie ilości pieniądza by nie doprowadzić do inflacji

Polityka Pieniężna:

• Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilnego poziomu cen

• Od 1999 roku w realizacji polityki pieniężnej wykorzystuje się strategię bezpośredniego celu inflacji

Instrumenty PP – instrumenty za pomocą których może oddziaływać na politykę pieniężną.

Ze względu na sposób działania BC:

• Instrumenty oddziaływania bezpośredniego (stopa procentowa)

• Instrumenty sterowania bezpośredniego, np. limity kredytowe

• Oddziaływanie perswazyjne np. w trakcie spotkań prezesów banków

Ze względu na zakres:

• Instrumenty kontroli ogólnej (skierowane do całego sektora bankowego)

• Instrumenty kontroli selektywnej (skierowane do określonego sektora np. do banków detalicznych)

Rezerwa obowiązkowa – ilość środków pieniężnych, które banki komercyjne muszą utrzymać w postaci rezerw obowiązkowych na swoim rachunku w BC. Jest proporcjonalna do ilości zebranych przez depozytów i określa przez stopę rezerw obowiązkowych.

Rola systemu rezerw obowiązkowych:

• Poprawa bezpieczeństwa depozytów w bankach. Środki zgromadzone na rachunkach rezerw obowiązkowych były odkładane na wszelki wypadek, gdyby nagle wielu klientów banków zgłosiło się w celu wycofania depozytów

• Kontroli kreacji pieniądza

Operacje otwartego rynku:

• Dokonane są z inicjatywy BC z bankami komercyjnymi

• Polegająca na zakupie lub sprzedaży papierów wartościowych (bazy pieniężne NBP)

Rodzaje transakcji:

• Bezwarunkowe – operacje bezwarunkowego zakupu lub bezwarunkowej sprzedaży bez żadnych dodatkowych zobowiązań

• Warunkowe – transakcje warunkowego zakupu – zawierają zobowiązanie transakcji odwrotnej. Są to transakcje krótkoterminowe (z terminem zapadalności 1 – 14 dni)

  • Repo – zakup przez bc od Bk papierów wartościowych pod warunkiem ich odsprzedaży w określonym terminie i po określonej cenie

  • Reverse repo – sprzedaż przez bc Bk papierów wartościowych pod warunkiem odkupu w określonym terminie po określonej cenie.

Operacje kredytowo – depozytowe

• Łagodzą wahania stup procentowych

• Prowadzone z bankami komercyjnymi i ich inicjatywy

Rodzaje operacji:

• Kredyt lombardowy NBP

  • Udzielany bankom komercyjnym pod zastaw skarbowy papierów wartościowych a wysokość kredytu nie może przekroczyć 80% ich wartości nominalnej

  • Jest krótkoterminowy o terminie płatności od kilku dni do trzech miesięcy

  • Jest bardzo wysoko oprocentowany

• Kredyt redyskontowy

  • BC odkupuje od banków komercyjnych weksle, które zostały przez nie uprzednio zdyskontowane

• Lokaty terminowe banków w NBP (depozyt na koniec dnia)

  • Lokaty przyjmowane są do końca dnia operacyjnego, a zwrot kwoty depozytu wraz z należnymi odsetkami następujące w kolejnym dniu operacyjnym

  • Lokaty terminów NBP pozwalają bankom komercyjnym na zagospodarowanie nadwyżek środków. W efekcie przeciwdziałają spadkowi krótkookresowych stóp na rynku miedzy bankowym, stup procentowych.