Cel doświadczenia:

Celem doświadczenia jest wyznaczenie poziomu promieniowania γ na terenie PSW.

Krótki opis teoretyczny:

Promieniowanie jonizujące - wszystkie rodzaje promieniowania, które wywołują jonizację ośrodka materialnego, tj. oderwanie przynajmniej jednego elektronu od atomu lub cząsteczki albo wybicie go ze struktury krystalicznej. Za promieniowanie elektromagnetyczne jonizujące uznaje się promieniowanie, którego fotony mają energię większą od energii fotonów światła widzialnego.

Promieniowanie może jonizować materię dwojako:

• bezpośrednio

• pośrednio

Promieniowanie jonizujące bezpośrednio to strumień cząstek obdarzonych ładunkiem elektrycznym jonizujących głównie przez oddziaływanie kulombowskie. Może to być m.in.

• promieniowanie alfa (α, jądra helu; ładunek elektryczny +2e)

• promieniowanie beta (β–, β+, elektron i antyelektron, ładunek elektryczny -e, +e, odpowiednio).

Promieniowanie jonizujące pośrednio to promieniowanie składające się z obiektów nieposiadających ładunku elektrycznego. Jonizuje ono materię poprzez oddziaływania inne niż kulombowskie, np.

• rozpraszanie komptonowskie

• efekt fotoelektryczny

• kreację par elektron - pozyton

Najważniejsze przykłady: promieniowanie neutronowe (n), promieniowanie elektromagnetyczne (promieniowanie rentgenowskie (X), promieniowanie gamma (γ); o energiach wyższych od energii promieniowania ultrafioletowego).

(Przenikliwość promieniowania jądrowego)

Względną szkodliwość biologiczną danego rodzaju promieniowania jonizującego opisuje bezwymiarowa wielkość zwana współczynnikiem wagowym promieniowania wR, przeliczająca dawkę pochłoniętą w grejach (J/kg) na dawkę równoważną w siwertach (ICRP 60). Dawniej do tego celu stosowany był współczynnik jakości promieniowania Q (ang. Quality Factor, QF, ICRP 26), przy czym różnice między tymi wielkościami (wR i Q) nie polegają wyłącznie na różnych wartościach przypisanych różnym rodzajom promieniowania.

Promieniowanie jonizujące można wykrywać jedynie metodami pośrednimi. Detektory promieniowania jonizującego rejestrują zmianę energii promieniowania na formę mierzalną (reakcje chemiczne, światło, prąd elektryczny, ciepło).

Współczynnik wagowy promieniowania w_R- mnożnik dawki pochłoniętej, pozwalający uwzględnić różnice w skutkach biologicznych poszczególnych rodzajów promieniowania jonizującego na organizmy żywe i obliczyć równoważnik dawki pochłoniętej.

Rodzaj promieniowania	Energia	Współczynnik wagowy wR
fotony (Promieniowanie rentgenowskie, γ)		1
elektrony (Promieniowanie β), pozytony i miony		1
neutrony	< 10 keV	5
	10–100 keV	10
	100 keV – 2 MeV	20
	2–20 MeV	10
	> 20 MeV	5
protony (mniejsze energie podobnie jak neutrony)	> 2 MeV	5
cząstki α, fragmenty rozszczepień, ciężkie nukleony		20

Dawka pochłonięta – podstawowa wielkość dozymetryczna D, zdefiniowana, jako:

$$D = \ \frac{\text{dE}}{\text{dm}}$$

gdzie:

dE – energia przekazana przez promieniowanie jonizujące materii w elemencie objętości,

dm – masa materii zawarta w elemencie objętości.

Dawka promieniowania – zasadnicza ilościowa charakterystyka promieniowania jonizującego pochłoniętego przez organizmy żywe. Zwykle wyrażana w siwertach (jednostka SI) lub rentgenach (jednostka pozaukładowa). Badaniem metod pomiaru i określania dawek zajmuje się dozymetria. Wielkość dawek promieniowania mierzy się za pomocą dozymetrów.

Wartości dawek służą do powiązania biologicznych efektów oddziaływania promieniowania na funkcjonowanie organizmów żywych.

Jednorazowa dawka promieniowania wielkości 50 R nie powoduje ujemnych skutków. Dawka promieniowania 50 – 100 R wywołuje zmiany we krwi i pierwsze objawy choroby popromiennej (nie powoduje utraty zdolności bojowej). Dawka promieniowania 100 – 200 R wywołuje chorobę popromienną, wskutek której część porażonych może utracić zdolność bojową na kilka dni lub tygodni. Dawka promieniowania 200 – 400 R powoduje chorobę popromienną i długotrwałą utratę zdolności bojowej, a nawet wypadki śmiertelne.

Dozymetria wyróżnia wiele rodzajów dawek, różniących się definicją czy zakresem stosowalności:

• Dawka awaryjna prawnie ustalona dawka promieniowania jonizującego na którą można narazić ratownika uczestniczącego w wypadku radiacyjnym. Różni się dla działań nieratujących życie (mniejsza wartość) i ratujących życie (większa wartość).

Międzynarodowy Komitet Ochrony Radiologicznej (ICRP) zaleca nieprzekraczanie dawki 20 mSv/rok w sytuacjach ratowania lub naprawy mienia, tj. 100 mSv w ciągu 5 lat, pod warunkiem, że w następnych latach narażenie nie przekroczy 50 mSv a dawki efektywne nie przekroczą:

• 150 mSv dla soczewki oka

• 500 mSv dla skóry

• 500 mSv dla dłoni i stóp

W przypadku ratowania życia, działaniom mającym zapobiec dalszych ofiar, lub eskalacji zdarzenia, nie ustala się dawki maksymalnej z zastrzeżeniem, że powinno podjąć się wszystkie racjonalne działania, aby dawka nie przekroczyła poziomu powodującego somatyczne objawy napromieniowania, tj. 1000 mSv.

• Dawka dopuszczalna - oznacz. MPD, DMD, Dmax − wartość dawki promieniowania jonizującego określona prawem do wysokości której mogą być napromieniowane osoby mające zawodowy kontakt ze źródłami promieniowania, podczas normalnego ich użytkowania.

Międzynarodowo przyjęte wartość dawki dopuszczalnej zmieniała się w czasie:

• 1902-1925: 3 Sv/rok (Bezpieczna intensywność, Rollins)

• 1925-1934: 1 Sv/rok (Dawka tolerancyjna, Mutscheller)

• 1934-1950: 0,6 Sv/rok (ICRP)

• 1950-1956: 0,1 Sv/rok (ICRP)

• 1956-1991: 0,05 Sv/rok (ICRP)

• 1991-obecnie: 0,02 Sv/rok (ICRP)

• Dawka skuteczna, dawka efektywna E_H – suma wszystkich równoważników dawki zarówno od narażenia zewnętrznego jak i wewnętrznego, we wszystkich narządach i tkankach z uwzględnieniem współczynników wagowych poszczególnych narządów i tkanek. Dawka skuteczna określa stopień narażenia całego ciała na promieniowanie nawet przy napromieniowaniu tylko niektórych partii ciała. Określa się ją wzorem:

$$E_{H} = \ \sum_{T}^{}{w_{T}H_{T}} = \ \sum_{T}^{}w_{T}\sum_{R}^{}{w_{R}D_{T,\ R}}$$

gdzie:

H_T – równoważnik dawki pochłoniętej dla tkanki T,

w_T – współczynnik wagowy tkanki T,

w_R – współczynnik wagowy promieniowania R,

D_T, R – średnia dawka pochłonięta promieniowania R przez tkankę T.

Jednostką dawki skutecznej w układzie SI jest siwert (Sv).

Dawka graniczna (wartość graniczna dawki skutecznej) dla ogółu ludności (wyłączając osoby zawodowo narażone na działanie promieniowania jonizującego) wynosi 1 mSv/rok ponad promieniowanie tła. Jeśli wartość tła naturalnego nie jest ustalona, przyjmuje się pewną wartość odniesienia. W Polsce wynosi ona 2,4 mSv/rok.

Dawka graniczna (wartość graniczna dawki skutecznej) dla osób zawodowo narażonych na działanie promieniowania jonizującego zakwalifikowanych do kategorii A wynosi 20 mSv/rok, przy czym dawka skuteczna może zostać przekroczona w ciągu roku do 50 mSv pod warunkiem, że w ciągu dowolnych, kolejnych pięciu latach dawka skuteczna wynosić będzie łącznie nie więcej niż 100 mSv. Dawka graniczna dla osób zawodowo narażonych zakwalifikowanych do kategorii B wynosi 6 mSv/rok.

• Dawka ekspozycyjna - określona miara zdolności jonizacji promieniowania przenikliwego w powietrzu. Dawka ta stanowi określoną sumę ładunków elektrycznych jonów jednego znaku, które są wytworzone w określonej jednostce masy powietrza. Jednostka dawki ekspozycyjnej jest zawarta w układzie SI i jest to kulomb na kilogram (C/kg). W ostatnich latach dawka ekspozycyjna ma coraz mniejsze zastosowanie w praktyce dozymetrycznej.

• Dawka epilacyjna – dawka promieniowania jonizującego na skórę powodująca w określonym czasie tymczasową utratę owłosienia (epilację). Epilacja wywołana promieniowaniem, np. przy teleterapii chorób skóry, może powodować bujniejsze odrastanie włosów.

Dla człowieka jej wartość wynosi około 3-3,5 siwerta, dla promieniowania o niskich energiach.

Za próg trwałego wyłysienie przyjmowana jest dawka koło 5 Sv.

• Dawka głęboka – dawka promieniowania jonizującego określająca ilość promieniowania pochłoniętą na danej głębokości napromieniowanego ciała. Może być wyrażana w procentach dawki na skórę.

• Dawka graniczna - podstawowa wielkość dozymetryczna, wartość dawki promieniowania jonizującego, wyrażona jako dawka skuteczna lub równoważna, dla określonych osób, pochodzącą od kontrolowanej działalności zawodowej, której nie wolno przekroczyć.

Dawka jest określana jako suma narażeń wewnętrznych i zewnętrznych w okresie 1 roku. Stanowi maksymalną graniczną dawkę określoną dla danego źródła promieniowania, danej grupy osób i dla określonej tkanki, narządu.

• Dawka indywidualna - jest to dawka pochłonięta przez jeden organizm poddany działaniu promieniowania jonizującego w określonym czasie. Podstawowa dawka mierzona w ochronie radiologicznej pracownika obsługującego źródła promieniowania jonizującego m.in. technika elektroradiologa. Pomiar tych dawek najczęściej odbywa się przy pomocy tzw. detektorów fotometrycznych (błon dozymetrycznych).

• Dawka śmiertelna - oznaczenie toksyczności danej substancji lub szkodliwości promieniowania jonizującego. Wartość LD oznacza dawkę potrzebną do spowodowania śmierci określonego procenta badanych zwierząt określonego gatunku po jej wchłonięciu daną drogą. Dawkę śmiertelną zapisuje się zazwyczaj, jako:

LD_xdawka (zwierzę, droga)

gdzie:

x – procent badanych zwierząt, które zmarły;

dawka – dawka wchłoniętej substancji, wyrażona najczęściej w miligramach na kilogram masy ciała (mg/kg), lub promieniowania – w siwertach (Sv) lub grejach (Gy);

zwierzę – gatunek zwierzęcia poddanego testom;

droga – droga, którą substancja została podana, np. doustnie, dożylnie, poprzez inhalację.

Gdy informacje o zwierzęciu i drodze podania nie są podane, przyjmuje się, że badania wykonano na szczurach, którym doustnie podano substancję.

W przypadku substancji toksycznych, najczęściej stosuje się oznaczenie LD_50. Jest to wartość umowna i ma znaczenie głównie przy porównywaniu toksyczności kilku substancji. Dla ludzi dawka LD₅₀ nie jest możliwa do eksperymentalnego wyznaczenia, dlatego podaje się w takich sytuacjach LD_Lo, czyli najniższą znaną dawkę śmiertelną. Za dawkę śmiertelną przy określaniu szkodliwości promieniowania jonizującego uznaje się taką dawkę, która spowoduje zgon w ciągu kilku tygodni od napromieniowania (także natychmiastowy). Najczęściej stosowane są oznaczenia LD₅₀ i LD₁₀₀:

• LD₅₀ – dawka powodująca zgon połowy napromieniowanych osobników w ciągu 30 dni w wyniku jednorazowego napromieniowania całego ciała (dla ludzi na poziomie 4–4,5 Sv);

• LD₁₀₀ – dawka powodująca zgon wszystkich napromieniowanych osobników w ciągu 30 dni w wyniku jednorazowego napromieniowania całego ciała (dla ludzi na poziomie 6–7 Sv; dawka większa powoduje zgon w ciągu kilku dni lub godzin).

• Dawka na całe ciało – dawka promieniowania jonizującego jaką pochłonie osobnik w przypadku równomiernej ekspozycji całego ciała. Dawka na całe ciało stanowi szczególne zainteresowanie dozymetrii i ochrony radiologicznej z uwagi na stwarzane zagrożenie, groźniejsze niż przy ekspozycji punktowej i czy ograniczonej do konkretnych narządów.

• Dawka na gonady – dawka promieniowania jonizującego pochłonięta przez gonady, narządy płciowe, osobnika. Dawkę taką wyróżnia się z uwagi na to, że decyduje o skutkach genetycznych napromieniowania, szczególnie, gdy jej wartość przekroczy dawkę podwajającą.

• Dawka na skórę – dawka promieniowania jonizującego pochłonięta przez skórę osobnika na skutek celowego (teleterapia, epilacja) lub niepożądanego napromieniowania.

• Dawka naturalna – dawka promieniowania jonizującego otrzymywana przez wszystkie żywe organizmy z uwagi na promieniotwórczość naturalną, czyli pochodzącą z naturalnych źródeł promieniowania.

Przeciętny Polak otrzymuje roczną dawkę w wysokości 2,7 mSv, z czego ponad 50% (1,4 mSv) przypada na radon uwalniany z podłoża. Najbogatsze w radon tereny to Sudety (sztolnia w Kowarach), a także Górnośląskie Zagłębie Węglowe.

• Dawka podwajająca – dawka promieniowania jonizującego wywołująca podwojenie naturalnej częstości mutacji.

Stanowi ocenę skutków genetycznych ekspozycji na promieniowanie jonizujące. U ludzi ocenia się ją na 0,5 siwerta, przy napromieniowaniu całego ciała lub narządów płciowych.

• Dawka progowa - graniczna ilość substancji, lub promieniowania jonizującego, wywołująca pierwsze dostrzegalne zmiany w organizmie. Wyznacza ona próg działania toksycznego danej substancji i jest podstawą do określania wartości tzw. najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) związków chemicznych i limitów promomieniowania w środowisku, czyli stężeń substancji, które nie powinny wywierać żadnego ujemnego wpływu na organizmy żywe przez wiele lat działania.

• Dawka terapeutyczna (lecznicza) - najmniejsza ilość substancji chemicznej lub promieniowania jonizującego, która podana osobnikowi wywołuje pożądany efekt leczniczy (terapeutyczny).

Schemat przedstawiający skutki biologiczne działania promieniowania jonizującego na organizmy żywe:

Radioaktywność (promieniotwórczość) – zdolność jąder atomowych do rozpadu promieniotwórczego, który najczęściej jest związany z emisją cząstek alfa, cząstek beta oraz promieniowania gamma.

Szczególnym rodzajem promieniotwórczości jest rozszczepienie jądra atomowego, podczas którego radioaktywne jądro rozpada się na dwa fragmenty oraz emituje liczne cząstki, między innymi neutrony, które mogą indukować kolejne rozszczepienia. Zjawisko takiej reakcji łańcuchowej jest wykorzystane w elektrowniach jądrowych oraz w bombach jądrowych.

Promieniowanie towarzyszące przemianom jądrowym (zarówno elektromagnetyczne jak i w postaci strumienia cząstek) przechodząc przez substancję ośrodka powoduje jonizację (wybijanie elektronów z atomów). Promieniowanie to, po przekroczeniu pewnego poziomu, ma szkodliwy wpływ na żywe organizmy. Pochłonięcie jego dużej dawki może spowodować chorobę popromienną.

Źródłami radioaktywności są niestabilne izotopy pierwiastków, zarówno występujących w naturze, jak i wytworzonych przez człowieka.

( Znak ostrzegający przed substancjami promieniotwórczymi ) (Dodatkowy znak ostrzegawczy wprowadzony w 2007r)

Jednostką radioaktywności w układzie SI jest bekerel (Bq), 1 Bq = 1 rozpad na sekundę. Dawniej używaną, obecnie niezalecaną jednostką był kiur (Ci), 1 Ci = 3,7 10¹⁰ Bq.

Przykłady dawek progowych [Gy] dla niektórych skutków deterministycznych indukowanych przez promieniowanie X lub

gamma:

Ostry zespół szpikowy	1,0
Trwała niepłodność u mężczyzn	2,5 – 6,0
Trwała niepłodność u kobiet	3,5 – 6,0
Zmętnienie soczewki oka	0,5 – 2,0
Zaćma oczna	5,0
Rumień skóry	3,0
Sączące złuszczanie naskórka	20,0
Martwica skóry	50,0
Powstawanie wad rozwojowych płodu	0,1 – 1,0

Ostra choroba popromienna- Objawy ostrej choroby popromiennej występują w kilka do kilkudziesięciu godzin po napromieniowaniu. Im krótszy okres utajenia, tym cięższy przebieg choroby.

• Postać subkliniczna

Pochłonięta dawka: 0,5–2 Gy

Objawy: ogólne osłabienie, zmniejszenie ilości limfocytów we krwi obwodowej (limfopenia) występujące kilkanaście dni po napromieniowaniu

Bezpośrednia przyczyna: depresja narządów limfatycznych (limfocyty są najbardziej promieniowrażliwymi komórkami u człowieka)

Śmiertelność u człowieka: 0%

• Postać hematologiczna

Pochłonięta dawka: 2–4 Gy

Objawy: ogólne osłabienie, zmniejszenie ilości limfocytów we krwi obwodowej (limfopenia) występujące kilka dni po napromieniowaniu, później pojawia się niedokrwistość i obniżenie odporności ustroju, niekiedy skaza krwotoczna

Bezpośrednia przyczyna: depresja szpiku

Śmiertelność u człowieka: do 25% chorych

• Postać jelitowa

Pochłonięta dawka: 4–8 Gy

Objawy: dominują objawy ze strony przewodu pokarmowego z charakterystycznymi krwawymi biegunkami, skaza krwotoczna oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej z obrzękami. Objawy pojawiają się wkrótce po napromieniowaniu, najpóźniej do kilkunastu godzin

Bezpośrednia przyczyna: popromienne uszkodzenie nabłonka przewodu pokarmowego z pojawieniem się owrzodzeń

Śmiertelność u człowieka: 50–100% chorych

• Postać mózgowa

Pochłonięta dawka: 8–50 Gy

Objawy: drgawki, utrata przytomności wkrótce po napromieniowaniu

Bezpośrednia przyczyna: uszkodzenie przewodnictwa nerwowego, zwłaszcza synaptycznego

Śmiertelność: 100% napromienionych (jest to postać obserwowana u zwierząt eksperymentalnych; u człowieka może być ona obserwowana przy wypadkach radiacyjnych, przy bardzo dużej dawce pochłoniętej).

Kanadyjski fizyk i chemik Louis Slotin, który brał udział w Projekcie Manhattan, został śmiertelnie napromieniowany dawką 21 Gy. Zmarł na skutek ostrej choroby popromiennej 9 dni po wypadku w Los Alamos National Laboratory.

• Postać enzymatyczna

Pochłonięta dawka: powyżej 50 Gy

Objawy: utrata przytomności, prawie natychmiastowa śmierć "pod promieniami"

Bezpośrednia przyczyna: zablokowanie aktywności enzymatycznej w wyniku bezpośredniego rozerwania wiązań chemicznych białek enzymatycznych przez kwanty promieniowania jonizującego (tzw. efekt tarczy)

Śmiertelność: 100% napromienionych (jest to postać obserwowana u zwierząt eksperymentalnych, poddanych napromienieniu o bardzo dużej mocy). Ocenia się, że dwukrotnie w wypadkach radiacyjnych ludzie ulegli napromieniowaniu dawką powyżej 50 Sv (>5000 REM): w wypadku w Wood River, w stanie Rhode Island (Stany Zjednoczone) 24 lipca 1964 jeden z pracowników otrzymał dawkę 100 Sv (10 000 REM) i przeżył 49 godzin po ekspozycji, a operator, który otrzymał pomiędzy 60–180 Sv (18 000 REM) na górną cześć ciała w wypadku w Los Alamos, w stanie Nowy Meksyk (Stany Zjednoczone) 30 grudnia 1958, przeżył 36 godzin

Schemat zależności otrzymanej dawki do skutków:

Działalność promieniowanie na zarodek i płód – w okresie wczesnej ciąży napromieniowanie dużą dawką prowadzi zazwyczaj do śmierci zarodka, ponieważ ludzki zarodek/płód jest bardziej promieniowrażliwy niż dorosły człowiek.

• Od 2 do 8 tygodnia ciąży może dojść do wzrostu częstości występowania wad rozwojowych narządów i części ciała;

• Od 8 do 15 tygodnia ciąży wzrasta częstość zmian strukturalnych mózgu, które będą powodować niedorozwój umysłowy różnego stopnia;

• W drugiej połowie 2 trymestru i w 3 trymestrze ciąży promieniowanie nie powoduje już anomalii rozwojowych a jedynie zwiększa ryzyko zachorowania na białaczkę przed 10 rokiem życia;

Promieniowanie gamma – wysokoenergetyczna forma promieniowania elektromagnetycznego. Za promieniowanie gamma uznaje się promieniowanie o energii kwantu większej od 50 keV. Zakres ten częściowo pokrywa się z zakresem promieniowania rentgenowskiego. W wielu publikacjach rozróżnienie promieniowania gamma oraz promieniowania X opiera się na ich źródłach, a nie na długości fali. Promieniowanie gamma wytwarzane jest w wyniku przemian jądrowych albo zderzeń jąder lub cząstek subatomowych, a promieniowanie rentgenowskie – w wyniku zderzeń elektronów z elektronami powłok wewnętrznych lub ich rozpraszaniu w polu jąder atomu. Promieniowanie gamma jest promieniowaniem jonizującym i przenikliwym. Nazwa promieniowania gamma pochodzi od greckiej litery γ.

Źródłem promieniowania gamma są m.in.:

• Reakcja jądrowa – jądra atomowe izotopów promieniotwórczych po rozpadzie znajdują się w stanie wzbudzonym. Powrót do stanu podstawowego, o niższej energii, powoduje emisję fotonu gamma.

• Nukleosynteza – dwa jądra atomowe zderzają się tworząc nowe jądro w stanie wzbudzonym. Jego przejściu do stanu podstawowego może towarzyszyć emisja jednego lub wielu kwantów gamma.

• Anihilacja – zderzenie cząstki i antycząstki, np. elektronu i pozytonu, powoduje zniknięcie obu tych cząstek i emisję co najmniej dwóch fotonów gamma.

• Rozpady cząstek elementarnych – fotony gamma mogą być produktami rozpadu wielu nietrwałych cząstek elementarnych, np. neutralny pion rozpada się najczęściej na dwa fotony.

• Promieniowanie hamowania i promieniowanie synchrotronowe – wysokoenergetyczne cząstki naładowane (najczęściej elektrony) poruszające się w silnym polu elektrycznym, np. jąder atomowych, lub polu magnetycznym mogą emitować fotony promieniowania gamma.

• Odwrotne rozpraszanie Comptona – wysokoenergetyczne elektrony mogą zderzać się z niskoenergetycznymi fotonami (np. promieniowania tła) i przekazywać im energię, zmieniając je w kwanty gamma.

Grubość warstwy materiału redukującej natężenie promieniowania gamma o połowę:

Materiał	Grubość mm
	Energia 662 keV
Ołów	63,5
Stal	172,7
Beton	533,4

Pomiary są wykonywane w 6 dowolnie wybranych miejscach na terenie PSW, każdy z pomiarów obejmuje:

• promieniowanie otoczenia;

• promieniowanie podłoża (miernik należy trzymać 30 cm od podłoża);

• promieniowanie ściany (miernik należy trzymać 30 cm od ściany);

Każdy pomiar trwa ok. 30s.

WARTOŚCI DAWEK GRANICZNYCH PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO

Osoby	Dawka skuteczna (efektywna), [mSv]	Przy zachowaniu ograniczenia dla dawki skutecznej dodatkowe ograniczenie dla dawki równoważnej (w ciągu roku kalendarzowego), [mSv]
	w ciągu roku kalendarzowego	w ciągu roku kalendarzowego
Pracownicy oraz osoby przyuczane do zawodu w wieku powyżej 18 lat	20	50 z ograniczeniem do 100 w ciągu kolejnych 5 lat
Osoby przyuczane do zawodu w wieku 16 – 18 lat	6	-
Osoby z „ogółu ludności” oraz osoby przyuczane do zawodu w wieku poniżej 16 lat	1	może nastąpić przekroczenie 1 mSv pod warunkiem, że średnia z kolejnych 5 lat nie przekroczy 5 mSv
Kobieta w ciąży Płód	Kobieta ciężarna nie może być zatrudniona w warunkach prowadzących do otrzymania przez płód dawki skutecznej przekraczającej 1 mSv. Karmiąca piersią nie może być narażona na skażenia wewnętrzne i zewnętrzne

Krótki opis przyrządu pomiarowego:

Licznik Geigera (licznik Geigera-Müllera) – urządzenie opracowane przez Hansa Geigera wraz z Walterem Müllerem w 1928 roku, służące do detekcji promieniowania jądrowego.

Konstrukcja licznika sprowadza się do szczelnego szklanego cylindra i umieszczonej w nim rury metalowej (z miedzi lub aluminium – na rysunku niebieskiej), która stanowi elektrodę ujemną – katodę. Przez środek rury katody przebiega cienki drut stanowiący elektrodę dodatnią – anodę (na rysunku czerwony). Cylinder szklany wypełniony jest mieszaniną gazów: ok. 90 % argonu lub innego gazu szlachetnego i ok. 10 % par alkoholu. Ciśnienie mieszaniny gazów w cylindrze wynosi kilkadziesiąt hektopaskali, a zatem znacznie mniej od atmosferycznego. Z elektronicznego punktu widzenia jest to zatem lampa gazowana podobna trochę do gazotronu albo gazowanej fotodiody z usuniętym elementem światłoczułym.

Opracowanie wyników:

L.p	MIEJSCE POMIARU I WARTOŚĆ
	Ściana
	[μSv/h]
1. Sala 286	0,06
2. Sala 276 (wewnątrz)	0,27
3. Rektorat	0,13
4. WC przy Kancelarii	0,34
5. Sekretariat	0,06
6. Schody główne	0,01

1mSv = 1000 μSv

ŚREDNI POMIAR
L.p
1. Sala 286
2. Sala 276 (wewnątrz)
3. Rektorat
4. WC przy Kancelarii
5. Sekretariat
6. Schody główne

SREDNI POMIAR DLA WSZYSTKICH MIEJSC
L.p
1 Piętro

Średnio na uczelni spędzamy ok.7 godzin tygodniowo, w ciągu roku przebywamy tutaj ok. 166 dni. A więc:

Dawka graniczna promieniowania joniuzujacego = 166 *  (7*0,16) = 185, 92 [μSv] ≈ 0, 19 [mSv]

Wnioski:

Zgodnie z powyższymi obliczeniami i tabelą ” WARTOŚCI DAWEK GRANICZNYCH PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO” dozwolona roczna ilość mVs nie została przekroczona dla żadnego z kryterium.