(pozytywizm) Młoda Polska (XX-lecie międzywojenne. Od1890-1918(do odzyskania niepodległości) Młoda Polska- inaczej modernizm dekadentyzm, symbolizm, nowy prąd, zmieniający dotychczasowe myślenie. neoromantyzm - popiera indywidualizm, kult jednostki i sztuki, zainteresowanie sferą duchową, niechęć do materializmu. Symbolizm- pojęć ze świata prawdziwego nie da sie opisać za pomocą języka, może to tylko zrobić symbol, można to poznać za pomocą intuicji, emocji, podświadomości. Symbol- wieloznaczny, znaczenie ma charakter indywidualny, sens nie jest jasny i wyraźny. Alegoria- jednoznaczny sens, jedna właściwa interpretacja, przekazuje ogólne abstrakcyjne znaczenie. Dekadentyzm- przekonanie o upadku kultury, nieodwracalnym kryzysie sztuki wszelkich ideologii, wszystko bez sensu, osoba była bezradna wobec świata. Fin de siecle - fr. "koniec wieku" lub "końca pewnej epoki". dot. wielu dziedzin, atmosfera schyłkowa, końca cywilizacji i śmierci dotychczasowej kultury. przyczyny kryzysu filozofi pozytywistycznej: migracja ludzi do miast , konflikty społeczne, katastrofalne nastroje końca wieku, spór pokoleń. główne ośrodki kultury : Lwów, Zakopane, Kraków. Modernizm- dążenie do oryginalności, innowacyjności, krytyczny stosunek do tradycji i dokonań przeszłych pokoleń. (teoria A. Schopenhauera, F. Nietzschego)filozofia- A.

Schopenhauera- fenomenalizm-wszystko co widzimy jest wytworem naszego umysłu, to co zasłania nam świat to Maja ( zasłona). Wola to klucz do poznania prawdy o naturze świata. pesymista, niezaspokojenie, niezadowolenie, stała pogoń za zaspokojeniem potrzeb. F. Nietzsche- krytyk współczesnej moralności, dowodził zze poznanie ludzi tak jak wszystkie czynności człowieka wypływa z potrzeb życiowych i jest im podporządkowane, równość wolność wpisane w normy i prawa wartości moralnych. Bergson- krytyka intelektu- sprzeciwił sie nauce i wiedzy potocznej ponieważ uważał że obie mają podobne podstawy 9 obie sa dziełem intelektu, umysł deformuje wszystko aby było to przydatne dla człowieka, zalecił opierać się na intuicji( rodzaj instynktu) dzięki temu rzeczywistość jest ciekawa, Natura rzeczywistość- rzeczywistość jest inna niż ta przestrzegana przez intelekt( nie jest harmoniczna itp.) erystyka- sztuka prowadzenia sporów. nirwana - całkowite oderwanie od życia, stan pełnej szczęśliwości spokoju który występuje po wyzbyciu się wszelkich pragnień i woli życia. Podstawa apollińska- opanowanie spokój, zrównoważenie, postępowanie z pewnymi regułami. podstawa Dionizyjska- dynamika, siła, energiczność, potęga, twórcze myślenie, obalenie praw. intuicjonizm- intuicja podstawą poznania życia i świata. nadczłowiek- F. nietzscher., "wyższy etap" rozwoju człowieka przewyższający zwyczajnych ludzi pod Każdym względem. witalizm - siły witalne( niematerialne), są obecne w zjawiskach życiowych . Bergson "elan vitel"- "pęd życiowy". Kierunki w sztuce: filoz.- nietzscheanizm, schopenhaueryzm, bergsonizm. Artystyczne- symbolizm, impresjonizm( kierunek w sztuce, opierający twórczość na subiektywnych wrażeniach artysty), ekspresjonizm( jedynym bytem jest byt duchowy, artyści odizolowani od otoczenia, przeżywający obsesje śmierci , odrazy, piękno uważali za element podrzędny), dekadentyzm, naturalizm . secesja- dążenie do stylowej sztuki dzięki łączeniu działań w różnych jej dziedzinach, płynne faliste linie, asymetria. postimpresjonizm- odwrót od impresjonizmu, dzieła mniej wrażeniowe, silna ekspresja, dekoracyjność lini. Styl zakopiański- S. Witkiewicz, architektura i sztuka górska, która miała stać sie stylem ogólnopolskim, świadczącym o jedności wszystkich polaków. korespondencja sztuki- zw. zależności między poszczególnymi dziedzinami sztuki, zasadnicza wspólnota wszystkich sztuk. Synestezja- odbieranie sztuki wszystkimi zmysłami.

O sztuce: A. Górski- bez celu, nowe odkrycie duszy, osamotniony artysta, miał w Maryi pocieszenie, indywidualizm( najważniejsza wartość). Z. Przesmycki- używa symbolu, ma przekazać coś czego nie da sie przekazać normalnym językiem, ma cel. S.Przybyszewski- "sztuka dla sztuki" bez konkretnego celu, jest religią, artysta jak kapłan, nie mówi o odbiorcach, poczucie beznadziejności, traktował innych z wyższością. Kasprowicz "przeprosiny Boga" -proste słownictwo, nie ma metafor, hiperboli, rytmiczny prosty język, Bóg- troszczy się, jest prosty, zrozumiały. "Dies irae" - jest hiperbola, skomplikowane słownictwo, metafory, Bóg- obojętny, wielki , daleki. "Zielony balonik" - byli bez programu, żartobliwe wystąpienia, tematyka dnia codziennego, radość , przesiadywali w barzei cały dzień rozmawiali. " Dzika kaczka" H. Ibsma - konflikt między idealizmem a realizmem. Hagen Wegle- reprezentuje realistyczne podejście do życia, syn Grzegorz jest niepoprawnym idealistą, romantyczny pogląd na życie, miłość ,prace. "złudzenia życiowe" nie zadowolą w końcu ani tego ani tego.

............................................................................

(pozytywizm) Młoda Polska (XX-lecie międzywojenne. Od1890-1918(do odzyskania niepodległości) Młoda Polska- inaczej modernizm dekadentyzm, symbolizm, nowy prąd, zmieniający dotychczasowe myślenie. neoromantyzm - popiera indywidualizm, kult jednostki i sztuki, zainteresowanie sferą duchową, niechęć do materializmu. Symbolizm- pojęć ze świata prawdziwego nie da sie opisać za pomocą języka, może to tylko zrobić symbol, można to poznać za pomocą intuicji, emocji, podświadomości. Symbol- wieloznaczny, znaczenie ma charakter indywidualny, sens nie jest jasny i wyraźny. Alegoria- jednoznaczny sens, jedna właściwa interpretacja, przekazuje ogólne abstrakcyjne znaczenie. Dekadentyzm- przekonanie o upadku kultury, nieodwracalnym kryzysie sztuki wszelkich ideologii, wszystko bez sensu, osoba była bezradna wobec świata. Fin de siecle - fr. "koniec wieku" lub "końca pewnej epoki". dot. wielu dziedzin, atmosfera schyłkowa, końca cywilizacji i śmierci dotychczasowej kultury. przyczyny kryzysu filozofi pozytywistycznej: migracja ludzi do miast , konflikty społeczne, katastrofalne nastroje końca wieku, spór pokoleń. główne ośrodki kultury : Lwów, Zakopane, Kraków. Modernizm- dążenie do oryginalności, innowacyjności, krytyczny stosunek do tradycji i dokonań przeszłych pokoleń. (teoria A. Schopenhauera, F. Nietzschego)filozofia- A.

Schopenhauera- fenomenalizm-wszystko co widzimy jest wytworem naszego umysłu, to co zasłania nam świat to Maja ( zasłona). Wola to klucz do poznania prawdy o naturze świata. pesymista, niezaspokojenie, niezadowolenie, stała pogoń za zaspokojeniem potrzeb. F. Nietzsche- krytyk współczesnej moralności, dowodził zze poznanie ludzi tak jak wszystkie czynności człowieka wypływa z potrzeb życiowych i jest im podporządkowane, równość wolność wpisane w normy i prawa wartości moralnych. Bergson- krytyka intelektu- sprzeciwił sie nauce i wiedzy potocznej ponieważ uważał że obie mają podobne podstawy 9 obie sa dziełem intelektu, umysł deformuje wszystko aby było to przydatne dla człowieka, zalecił opierać się na intuicji( rodzaj instynktu) dzięki temu rzeczywistość jest ciekawa, Natura rzeczywistość- rzeczywistość jest inna niż ta przestrzegana przez intelekt( nie jest harmoniczna itp.) erystyka- sztuka prowadzenia sporów. nirwana - całkowite oderwanie od życia, stan pełnej szczęśliwości spokoju który występuje po wyzbyciu się wszelkich pragnień i woli życia. Podstawa apollińska- opanowanie spokój, zrównoważenie, postępowanie z pewnymi regułami. podstawa Dionizyjska- dynamika, siła, energiczność, potęga, twórcze myślenie, obalenie praw. intuicjonizm- intuicja podstawą poznania życia i świata. nadczłowiek- F. nietzscher., "wyższy etap" rozwoju człowieka przewyższający zwyczajnych ludzi pod Każdym względem. witalizm - siły witalne( niematerialne), są obecne w zjawiskach życiowych . Bergson "elan vitel"- "pęd życiowy". Kierunki w sztuce: filoz.- nietzscheanizm, schopenhaueryzm, bergsonizm. Artystyczne- symbolizm, impresjonizm( kierunek w sztuce, opierający twórczość na subiektywnych wrażeniach artysty), ekspresjonizm( jedynym bytem jest byt duchowy, artyści odizolowani od otoczenia, przeżywający obsesje śmierci , odrazy, piękno uważali za element podrzędny), dekadentyzm, naturalizm . secesja- dążenie do stylowej sztuki dzięki łączeniu działań w różnych jej dziedzinach, płynne faliste linie, asymetria. postimpresjonizm- odwrót od impresjonizmu, dzieła mniej wrażeniowe, silna ekspresja, dekoracyjność lini. Styl zakopiański- S. Witkiewicz, architektura i sztuka górska, która miała stać sie stylem ogólnopolskim, świadczącym o jedności wszystkich polaków. korespondencja sztuki- zw. zależności między poszczególnymi dziedzinami sztuki, zasadnicza wspólnota wszystkich sztuk. Synestezja- odbieranie sztuki wszystkimi zmysłami.

O sztuce: A. Górski- bez celu, nowe odkrycie duszy, osamotniony artysta, miał w Maryi pocieszenie, indywidualizm( najważniejsza wartość). Z. Przesmycki- używa symbolu, ma przekazać coś czego nie da sie przekazać normalnym językiem, ma cel. S.Przybyszewski- "sztuka dla sztuki" bez konkretnego celu, jest religią, artysta jak kapłan, nie mówi o odbiorcach, poczucie beznadziejności, traktował innych z wyższością. Kasprowicz "przeprosiny Boga" -proste słownictwo, nie ma metafor, hiperboli, rytmiczny prosty język, Bóg- troszczy się, jest prosty, zrozumiały. "Dies irae" - jest hiperbola, skomplikowane słownictwo, metafory, Bóg- obojętny, wielki , daleki. "Zielony balonik" - byli bez programu, żartobliwe wystąpienia, tematyka dnia codziennego, radość , przesiadywali w barzei cały dzień rozmawiali. " Dzika kaczka" H. Ibsma - konflikt między idealizmem a realizmem. Hagen Wegle- reprezentuje realistyczne podejście do życia, syn Grzegorz jest niepoprawnym idealistą, romantyczny pogląd na życie, miłość ,prace. "złudzenia życiowe" nie zadowolą w końcu ani tego ani tego.