Inwentaryzacja – ustala faktyczny stan majątku i kapitałów przedsiębiorstwa.

Cele:

- doprowadzenie danych wynikających z ksiąg rachunkowych do zgodności ze stanem rzeczywistym

- rozliczenie osób odpowiedzialnych za powierzone im składniki majątku.

- dokonanie oceny gospodarczej przydatności składników majątkowych

- przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarowaniu majątkiem przedsiębiorstwa.

Inwentaryzacja może być prowadzona metodą pełnej inwentaryzacji okresowej albo pełnej ciągłej.

Pełna inwentaryzacja okresowa polega na określeniu faktycznego stanu wszystkich elementów aktywów i pasywów, które są objęte ewidencją.

Pełna inwentaryzacja ciągła o9znacza sukcesywne ustalenie rzeczywistego stanu poszczególnych składników majątku – tak, aby w wyznaczonym czasie stan ten został ustalony dla wszystkich składników aktywów i pasywów.

Inwentaryzacja może być przeprowadzona 3 metodami:

- spis z natury

- uzgodnienie sald

- porównanie danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami.

SPIS Z NATURY

Polega na fizycznym spisaniu lub dokonaniu pomiaru składników majątku przez ich policzenie, zmierzenie, zważenie przez osoby powołane do przeprowadzenia inwentaryzacji. Dokumentem umożliwiającym przeprowadzenie inwentaryzacji jest arkusz spisu z natury.

Stosowany w odniesieniu do:

-środki pieniężne w kasie

- rzeczowe składniki aktywów obrotowych( materiały, towary)

- papiery wartościowe

- środki trwałe

- maszyny i urządzenia w trakcie realizacji inwestycji

Obejmuje także znajdujące się w p0rzedsiębiorstwie aktywa , będące własnością innych jednostek, powierzone jej do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania z powiadomieniem tych jednostek o wynikach spisu.

METODA UZGODNIENIA I POTWIERDZENIA SALDA

Polega na uzyskaniu od partnerów gospodarczych potwierdzenia prawidłowości salda wzajemnych rozrachunków( zobowiązań i należności) Żeby je uzyskać wierzyciel wysyła 2 egzemplarze pisma z wyszczególnieniem salda uzyskane potwierdzenie powinno być pisemne. brak zgodności salda – konieczność wyjaśnienia przyczyn rozbieżności.

Droga uzgodnienia i potwierdzania sald ustalany jest stan:

- środków pieniężnych na rachunku bankowym

- stan rozrachunków z bankiem z tytułu zaciągniętych kredytów

- stan należności i zobowiązań wynikających z obrotu gospodarczego.

PORÓWNANIE DANYCH Z ODPOWIEDNIMI DOKUMENTAMI

Stosuje się w przypadku:

- należności spornych i wątpliwych

- należności i zobowiązań wobec pracowników

Należności i zobowiązań publiczno- prawnych

- gruntów

- trudno dostępnych środków trwałych.

Zgodnie z ustawa o rachunkowości obowiązują nas terminy i częstotliwość

1. Inwentaryzacja składników aktywów ( bez pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku oraz materiałów, towarów i produktów gotowych) rozpoczyna się nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego a kończy się do 15 dnia następnego roku.

2. Inwentaryzacja zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów w zastrzeżonych składowiskach i objętych ilościowo ewidencją raz na 2 lata.

3. Środki trwałe. Maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie- raz na 4 lata.

Do zadań komisji inwentaryzacyjnej należy:

-powołanie grup spisowych i kontrolerów spisowych

- przygotowanie inwentaryzacji w tym przygotowanie dokumentów inwentaryzacyjnych

- przeprowadzenie inwentaryzacji i jej rozliczenie.

Proces inwentaryzacji wymaga stworzenia planu inwentaryzacji oraz instrukcji. Harmonogram tworzy się na potrzeby 1 roku obrotowego.

Instrukcja powinna zawierać:

- wyjaśnienie ogólnych zasad inwentaryzacji

- sposoby przygotowywania poszczególnych składników majątku

- opis metod przeprowadzania inwentaryzacji

- zasady kompensowania niedoborów i nadwyżek.

- zasady weryfikacji i rozliczeń różnic

- kompetencje i zadania komisji i zespołów spisowych

- przemieszczanie składników majątku w trakcie inwentaryzacji

- zasady postępowania w razie ujawnienia uszkodzonych składników majątku.

Amortyzacja

W momencie zakupu środka trwałego nie następuje jednorazowe wpisanie wartości początkowej w koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa. Następuje to stopniowo w postaci umorzenia i amortyzacji.

Umorzenie to stopniowe obniżenie się wartości początkowej o kwotę zużycia

Amortyzacja- to miesięczne wpisywanie w koszty wartości zużycia środka trwałego.

Odliczanie odpisów amortyzacji rozpoczyna się 1 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło rozpoczęcie użytkowania środka

Zakończenie naliczania odbywa się w końcu miesiąca, w którym całkowite umorzenie danego środka zrównało się z jego wartością początkową.

Zużycie środków trwałych jest rozliczane z zastosowaniem:

1. Metoda liniowa odpisy jednakowe w całym okresie

2. Metoda degresywna początkowo większe następnie obniżają się

3. Metoda progresywna początkowo odpisy niewielkie później zwiększają się

METODA LINIOWA

- jednakowe odpisy umorzeniowe w całym okresie użytkowania środka trwałego lub WNiP. Roczna stopa amortyzacji obliczana

Sa%=100%/T

Gdzie

Sa%- roczna stopa amortyzacji wyrażona w %

T- czas użytkowania środka trwałego lub WNiP w latach.

Roczna stawka amortyzacji liczymy ze wzoru:

Sa= Sa% * Wp/ 100%

Gdzie Sa- roczna stawka amortyzacji

Wp- wartość początkowa

Wśród metod degresywnych cechujących się tym, że odpisy maleją występują 2 metody:

1. Malejącego salda

2. Metoda mieszana

METODA MALEJĄCEGO SALDA

Polega na wzięciu pod uwagę w kolejnych latach wartości netto środka z końca poprzedniego roku. Dodatkowym działaniem jest podwyższenie Sa o określony współczynnik

Sat= Sa% * Wnt /100%

Wnt- wartość netto bieżąca środka na początku roku obrotowego

Sat- roczna stawka amortyzacji z roku t

METODA DEGRESYWNO- LINIOWA łączy 2 metody amortyzacji:

Metodę liniową + metodę malejącego salda.

Sposób liczenia odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach:

1. W pierwszym roku użytkowania odpis jest obliczany od wartości początkowej,

2. W kolejnych latach odpis od wartości netto, czyli wartości z początku roku- zgodnie z metoda malejącego salda

3. Od roku, w którym odpis umorzeniowy liczony metoda malejącego salda będzie mniejszy niż odpis liczony metodą liniową, wtedy następuje przejście do metody liniowej.

Ewidencja amortyzacji

Do ewidencji odpisów stosowane są konta:

- „umorzenie środków trwałych” dla rzeczowych składników majątku trwałego

- „ amortyzacja”- gdy te kwotę wlicza się w koszty działalności firmy

Konto „ środki trwałe” jest kontem podstawowym, na którym ujmuje się środki trwałe wg wartości początkowej tj. ceny zakupu lub kosztu wytworzenia tych środków

Konto „ umorzenie środków trwałych” ujmuje się narastająco comiesięczne zużycie środków trwałych.

saldo tego konta stanowi korektę wartości początkowej środków trwałych

• W bilansie wykazywana jest wartość netto środków ( wartość początkowa- wartość umorzona )

• Umorzenie środków trwałych podaje się w danych uzupełniających do bilansu