WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKU SPADKOWEGO

1. Ze WMS mamy do czynienia gdy majątek spadkowy przypada kilku spadkobiercom

   1. jest to wspólność w częściach ułamkowych - uprawnienie każdego ze spadkobierców do każdego z przedmiotów należących do spadku wyraża się ułamkiem

   2. stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów tytułu 8 księgi 4 KC – „WMS i dział spadku”

   3. przez majątek spadkowy należy rozumieć tylko aktywa spadku – odpowiedzialność za długi spadkowe jest uregulowana inaczej

   4. pojawiają się pewne problemy z odpowiednim stosowaniem przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych w odniesieniu do praw majątkowych innych niż własność rzeczy (np. w odniesieniu do wierzytelności)

      1. przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych – uprawnienie każdego ze współwłaścicieli jest określone ułamkiem, ale całe prawo własności rzeczy przysługuje wszystkim współwłaścicielom wspólnie

      2. prawo obligacyjne – jeśli jest kilku dłużników albo kilku wierzycieli a świadczenie jest podzielne dług i wierzytelność dzielą się na tyle niezależnych od siebie części ilu jest dłużników albo wierzycieli

      3. 2 rozwiązania tej kolizji:

         1. przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych mają odpowiednie zastosowanie do praw majątkowych innych niż własność rzeczy tylko o tyle, o ile prawa te przysługują wszystkim spadkobiercom wspólnie

            1. jeżeli z postanowień określających naturę danego prawa wynika, ze w razie wielości jego podmiotów prawo to rozpada się na tyle odrębnych praw podmiotowych ile jest podmiotów przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych na mają zastosowania nawet odpowiedniego – takie założenie legło u podstaw orzeczenia SN z 1967 r.

               • każdy ze spadkobierców może przed działem spadku dochodzić przysługującej mu z tytułu dziedziczenia wierzytelności podzielnej – taka jest przyjęta linia orzecznicza

               • ale rozwiązanie to dotyczy tylko wierzytelności, które mają charakter samodzielny – nie dotyczy to wierzytelności, które pozostają w związku gospodarczym z przedmiotem należącym do spadku i mają charakter pochodny, np. czynsz najmu

         2. Piątkowski - wierzytelności spadkowych, nawet podzielnych, przed działem spadku mogą dochodzić jedynie wszyscy współspadkobiercy wspólnie, bo:

            1. spadek to masa majątkowa, która stanowi pewną gospodarczą całość – inne rozwiązanie rozbija tą całość

            2. o sposobie podziału majątku spadkowego decyduje bądź sad w postanowieniu działowym bądź wszyscy spadkobiercy łącznie w umowie o dział spadku – inne rozwiązanie pozwalałoby spadkobiercy na samodzielne decydowanie co ma mu przypaść na poczet jego schedy spadkowej

2. ROZPORZĄDZANIE UDZIAŁEM W PRZEDMIOCIE NALEŻĄCYM DO SPADKU

   1. Spadkobierca może rozporządzić udziałem w przedmiocie majątkowym należącym do spadku za zgodą pozostałych spadkobierców (przy współwłasności współwłaściciel może rozporządzić swoim udziałem bez zgody pozostałych)

   2. w braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku bezskuteczność względna, która następuje z mocy samego prawa = dział spadku można przeprowadzić w taki sposób, jakby rozporządzenia tego nie było

   3. * należy odróżnić zbycie udziału w przedmiocie należącym do spadku (następstwo pod tytułem szczególnym; następca nie odpowiada za długi) od zbycia udziału spadkowego

3. ZARZĄD MAJĄTKIEM SPADKOWYM

   1. umowny spadkobiercy mogą określić w umowie sposób zarządu majątkiem spadkowym, np. powierzyć zarząd 1 ze spadkobierców z obowiązkiem rozliczenia się wobec pozostałych

   2. ustawowy odpowiednie zastosowanie przepisów o współwłasności

      1. do czynności zwykłego zarządu - wymagana jest zgoda większości spadkobierców obliczona wg wielkości udziałów spadkowych

      2. do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu - wymagana jest zgoda wszystkich spadkobierców

      3. czynności zachowawcze każdy ze spadkobierców może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa, np. spadkobierca może we własnym imieniu wytoczyć powództwo windykacyjne o wydanie rzeczy należącej do spadku