Uniwersytet Gdański
Wydział Zarządzania
Dzienne Studia Licencjackie
Kierunek: Finanse i Rachunkowość
Specjalność: Finanse przedsiębiorstw i controlling
Sandra Conradi, nr albumu 196693
Monika Muzyka, nr albumu 196717
Kształcenie controllerów na uniwersytetach w Polsce.
Praca zaliczeniowa z przedmiotu
Podstawy controllingu
Sopot 2012
WSTĘP 2
1. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 2
1.1 Założenia studium 2
1.2 Cel studium 2
1.3 Program 2
2. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 2
2.1 Założenia studium 2
2.2 Cel studium 2
2.3 Program 2
3. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2
3.1 Założenia studium 2
3.2 Cele studium 2
3.3 Program 2
4. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 2
4.1 Założenia studiów 2
4.2 Cele studiów 2
4.3 Program 2
5. Uniwersytet Gdański 2
5.1 Założenia studium 2
5.2 Cele studium 2
5.3 Program: 2
6. Uniwersytet Opolski 2
6.1 Założenia studium 2
6.2 Cel studiów 2
6.3 Program 2
7. Uniwersytet Łódzki 2
7.1 Założenia studium 2
7.2 Cel studium 2
8. Uniwersytet Szczeciński 2
8.1 Założenia studium 2
8.2 Cel studiów 2
8.3 Program studiów 2
9. Ranking uczelni wyższych według pracodawców 2
Podsumowanie 2
Źródła 2
WSTĘP
W prosperujących obecnie zarówno na Polskim, jak i światowym rynku przedsiębiorstwach dla monitorowania sytuacji firmy stosuje się komputerowe systemy finansowo- księgowe.
Mimo dużej popularności istotną wadą tych systemów jest wąskie zastosowanie dostarczanych przez nie danych, gdyż pozwalają one skrupulatnie ocenić wyłącznie wyniki oraz dynamikę rozwoju przedsiębiorstwa, pomijając dokładne ustalenie osiągniętego poziomu efektywności zarządzania firmą.
Aby poprawnie skorygować te niedociągnięcia konieczne jest przyrównanie założonego planu z osiągniętymi wynikami oraz podjęcie, określonych na podstawie wykrytych odchyleń, akcji korygujących błędy. Działania takie są domeną systemu controllingu, określanego jako system zawierający w sobie zarówno elementy analizy i zasilania w informacje, jak i planowania, sterowania oraz kontroli.
Z tej właśnie przyczyny coraz więcej zarządów zauważa korzyści płynące z wdrożenia controllingu do poszczególnych dziedzin działalności swoich przedsiębiorstw, a co za tym idzie, na rynku pracy wzrasta popyt na zaznajomionych i umiejących się nim sprawnie posługiwać pracowników, określanych mianem controllerów.
Warto zauważyć jednak, że aplikujący na to stanowisko kandydaci posiadać muszą wiele umiejętności, szczególnie analitycznych i numerycznych, biegle posługiwać się komputerem, dobrze znać prawo, szczególnie finansowe oraz wciąż aktualizować swoją wiedzę z zakresu finansów i rachunkowości. Konieczne jest także posiadanie dyplomu wyższej uczelni, na której kandydat zdobywać może wymienione powyżej umiejętności oraz bezcenne rady przygotowujących go do tej roli profesorów.
Biorąc pod uwagę fundamentalne znaczenie uczelni wyższych w kształceniu osób pragnących zdobywać wiedzę w tej dziedzinie, warto zapoznać się z przygotowanym poniżej opisem trybu tego typu studiów na polskich uniwersytetach.
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach jest możliwość studiowania kierunku „Controlling” w systemie studium podyplomowego. Okres trwania owych studiów wynosi 2 semestry, czyli 176 godzin.
1.1 Założenia studium
Studia są przeznaczone dla właścicieli przedsiębiorstw, dyrektorów ekonomiczno-finansowych, głównych księgowych, kierowników wszystkich szczebli zarządzania, obecnych i potencjalnych controllerów.
1.2 Cel studium
Podstawowym celem studiów jest kształcenie profesjonalnych kadr wszystkich szczebli kierowniczych w dziedzinie nowoczesnego zarządzania finansami podmiotów gospodarczych poprzez controlling. Zapoznanie słuchaczy z nowoczesnymi i praktycznymi technikami, narzędziami i instrumentami zapewniającymi sukces ekonomiczny zarządzania to jedno z zadań owego kierunku.
Studiując na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach możemy oczekiwać niezbędnej wiedzy interdyscyplinarnej z obszaru planowania, rachunkowości finansowej, rachunkowości zarządczej, kontrolowania i analizy finansowej, a służącą efektywnemu systemowemu zarządzaniu, czyli dla controllingu. Ostatnim, jednak nie ostatecznym celem jest wykształcenie u słuchaczy umiejętności praktycznych w korzystaniu z technik i narzędzi controllingu za pomocą odpowiednich ćwiczeń z wykorzystaniem programów komputerowych.
1.3 Program
Program zajęć na Studium Podyplomowym obejmuje następujące zagadnienia:
Istota controllingu jako metody zarządzania,
Rachunek zysków i strat,
Polityka bilansowa przedsiębiorstwa,
Przepływy środków pieniężnych jako podstawowa kategoria ekonomiczna,
Planowanie jako podstawa wyjściowa controllingu, w tym budowa planu finansowego,
Strategiczna karta wyników jako narzędzie controllingu,
Pomiar, grupowanie i rozliczanie kosztów,
Tradycyjne systemy rachunku kosztów i wyników,
System rachunku kosztów stałych i zmiennych,
Analiza relacji Koszt-Wolumen produktu-Zysk,
Podejście procesowe w zarządzaniu i system rachunku kosztów działań,
Budżetowanie operacyjne w zarządzaniu przedsiębiorstwem,
Budżetowanie kapitałowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem,
System informacji menedżerskiej,
Controlling personalny,
Controlling marketingowy,
Wykorzystanie techniki komputerowej w controllingu.
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu jest możliwość studiowania kierunku „Controlling i rachunkowość zarządcza” w systemie studium podyplomowego.
2.1 Założenia studium
Studium jest kierowane do pracowników jednostek gospodarczych zajmujących się działalnością produkcyjną, usługową, handlową i innych. Studia podyplomowe na owym uniwersytecie w szczególności przydadzą się controllerom, menedżerom wszystkich szczebli kierowniczych, pracownikom działów rachunkowości zarządczej, pracownikom służb finansowo-księgowych oraz analitykom finansowym.
2.2 Cel studium
Celem podanego kierunku jest połączenie teorii z zakresu zarządzania jednostką gospodarczą z praktyką. Również poszerzenie wiedzy na temat stosowania rachunkowości zarządczej oraz controllingu znajduje się w sferze Zasań studium jak i rozwijanie umiejętności analitycznego myślenia wymaganego w zarządzaniu jednostkami gospodarczymi.
2.3 Program
Program zajęć na Studium Podyplomowym obejmuje następujące zagadnienia:
Analiza finansowa w controllingu,
Budżetowanie kosztów i przychodów,
Controlling działalności marketingowej,
Controlling finansowy,
Controlling operacyjny,
Controlling personalny,
Controlling strategiczny,
Informatyczne wspomaganie controllingu,
Organizacja controllingu,
Planowanie finansowe,
Pozyskiwanie i analiza danych biznesowych,
Rachunek kosztów,
Rachunkowość a controlling,
Symulacje w controllingu,
Systemy zarządzania kosztami,
Wdrażanie controllingu,
Zaawansowana rachunkowość zarządcza,
Zarządzanie projektami,
Zarządzanie ryzykiem w controllingu,
Zrównoważona karta wyników.
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu jest możliwość studiowania kierunku „Analiza Ekonomiczna i Controlling” w systemie studium podyplomowego. Okres trwania owych studiów wynosi 220 godzin.
3.1 Założenia studium
Studium przeznaczone jest zarówno dla osób zarządzających w przedsiębiorstwach, jak i dla analityków oraz controllerów. O przyjęcie na studium mogą ubiegać się osoby mające ukończone studia wyższe.
3.2 Cele studium
Cele i zadania studium to głównie usystematyzowanie i pogłębienie teoretycznych oraz praktycznych aspektów podstawowych instrumentów zarządzania, jakimi są analiza ekonomiczna i controlling. Zadaniem studium będzie określenie wzajemnych relacji pomiędzy tymi instrumentami oraz wskazanie możliwości ich skutecznego wykorzystania w zarządzaniu przedsiębiorstwem, z uwzględnieniem aktualnego stanu wiedzy teoretycznej i praktycznej.
3.3 Program
Ramowy program studiów podyplomowych:
Teoretyczno-metodologiczne podstawy analizy ekonomicznej i controllingu,
Rachunkowość jako baza informacyjna w analizie ekonomicznej i controllingu,
Analiza finansowa przedsiębiorstwa,
Wybrane zagadnienia analizy techniczno-ekonomicznej,
Zarządzanie przedsiębiorstwem na zasadach controllingu,
Controlling kosztów,
Budżetowanie i analiza odchyleń,
Ocena przedsięwzięć inwestycyjnych i controlling inwestycyjny,
Strategiczna karta wyników.
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie jest możliwość studiowania kierunku „Rachunkowość i controlling” w systemie studiów stacjonarnych i niestacjonarnych I stopnia. Są to studia licencjackie.
4.1 Założenia studiów
Studia przeznaczone są dla osób, które pragną uzyskać studia wyższe oraz podjąć pracę w biurach rachunkowych bądź instytucjach kontrolnych. Kandydaci mają do wyboru dwie specjalizacje, mianowicie controlling oraz rachunkowość, co pozwala na dokładnym zapoznaniu się ze specyfiką zawodu controllera i nie tylko.
4.2 Cele studiów
Kierunek Rachunkowość i controlling ma charakter unikatowy w skali kraju. Powstał w wyniku kilkuletnich prac prowadzonych w Katedrze Rachunkowości oraz Katedrze Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw. Z sukcesem zakończone działania ukierunkowane były na stworzenie planu i programu studiów dostarczającego w sposób całościowy nowoczesnej wiedzy z zakresu rachunkowości i controllingu oraz przygotowującego studentów od strony praktycznej do przyszłej pracy zawodowej.
Nowy kierunek „Rachunkowość i controlling” nakierowany jest na wszechstronne i profesjonalne przygotowanie absolwentów, zarówno w zawodach ściśle związanych z rachunkowością, jak i controllingiem. Wzrost konkurencji i rozwój przedsiębiorstw sprawia, że rośnie zapotrzebowanie na specjalistów z dziedziny controlling'u takich jak: controllerzy, kierownicy procesów biznesowych, menadżerowie projektów, analitycy gospodarczy oraz doradcy finansowi.
Obserwacja praktyki wskazuje, że duże i średnie przedsiębiorstwa dostrzegają potrzebę optymalizacji procesów operacyjnych i strategicznych zachodzących w obszarze logistyki, produkcji i sprzedaży. W programie nowego kierunku dużą uwagę poświęcono praktycznemu wykorzystaniu narzędzi informatycznych w rachunkowości i controllingu.
4.3 Program
Program dla treści kierunkowych:
Podstawy marketingu,
Podstawy informatyki,
Prawo gospodarcze,
Organizacja rachunkowości,
Rachunkowość finansowa,
Rachunek kosztów,
Programy komputerowe w rachunkowości,
Rozwój teorii rachunkowości,
Sprawozdawczość finansowa,
Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa,
Ekonomika przedsiębiorstwa,
Zarządzanie produkcją,
Controlling operacyjny,
Controlling strategiczny,
Zastosowanie informatyki w zarządzaniu,
Zarządzanie zasobami ludzkimi,
Zarządzanie informacjami,
Zarządzanie projektami ekonomicznymi i organizacyjnymi.
Program dla specjalności „controlling”:
Zarządzanie kapitałami przedsiębiorstwa,
Rachunkowość zarządcza,
Analiza i diagnostyka ekonomiczna,
Narzędzia informatyczne w controllingu,
Systemy motywacji i premiowania.
Uniwersytet Gdański
Na Uniwersytecie Gdańskim jest możliwość studiowania kierunku „Controlling w zarządzaniu przedsiębiorstwem” w systemie studium podyplomowego. Czas trwania studiów to 2 semestry, mianowicie 196 godzin.
5.1 Założenia studium
Uniwersytet Gdański oferuje kształcenie wysokokwalifikowanych specjalistów z zakresu controllingu stosowanego w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Uczestnicy studiów poznają niezbędne podstawy teoretyczne z zakresu szeroko rozumianego controllingu oraz zarządzania finansami, rachunkowości zarządczej, rachunku kosztów i audytu wewnętrznego.
5.2 Cele studium
Podstawowym celem studiów są aspekty praktyczne zastosowań controllingu w zarządzaniu przedsiębiorstwami, w szczególności controllingu strategicznego, operacyjnego, finansowego, logistycznego, inwestycyjnego oraz personalnego. Problemy wdrażania controllingu
w przedsiębiorstwach obejmują także techniki budżetowania oraz zarządzanie strukturą kapitałów, wartością przedsiębiorstwa i płynnością finansową.
5.3 Program:
Ramowy program studiów podyplomowych:
Zarządzanie finansami a controlling w przedsiębiorstwie,
Podstawy controllingu w przedsiębiorstwie,
Controlling strategiczny,
Rachunkowość zarządcza,
Rachunek kosztów,
Budżetowanie I,
Budżetowanie II (zaawansowane techniki),
Praktyczne aspekty controllingu,
Controlling finansowy,
Zarządzanie płynnością finansową,
Controlling logistyczny,
Zarządzanie strukturą kapitału,
Controlling w inwestycjach,
Zarządzanie projektami,
Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa,
Psychologia controllera,
Controlling personalny,
Audyt wewnętrzny systemów zarządzania.
Uniwersytet Opolski
Na Uniwersytecie Opolskim jest możliwość studiowania kierunku „Rachunkowość i controlling w zarządzaniu przedsiębiorstwem” w systemie studium podyplomowego. Czas trwania studiów to 2 semestry, mianowicie 220 godzin w systemie zaocznym.
6.1 Założenia studium
Ukończenie studiów umożliwia ubieganie się o licencję na usługowe prowadzenie biura rachunkowego bez zdawania dodatkowych egzaminów. Od słuchaczy tego kierunku studiów podyplomowych wymaga się ukończonych studiów wyższych wraz z dyplomem magisterskim, inżynierskim lub licencjackim, dojrzałości intelektualnej i umiejętności samodzielnego studiowania w zakresie finansów i rachunkowości.
Absolwent zdobywa wiedzę z zakresu zarządzania, planowania, rachunkowości finansowej i zarządczej oraz analizy finansowej i sprawozdawczości, a także praktyczne umiejętności obsługi programów komputerowych, księgowania operacyjnego, sporządzania dokumentacji księgowej i sprawozdań finansowych. Zdobyta wiedza i praktyczne wiadomości pozwalają absolwentom na sprawne zarządzanie firmą i efektywnie zarządzanie kosztami, podejmowanie decyzji w zakresie progu rentowności, budżetowania i inwestycji oraz najnowocześniejszych instrumentów controllingu.
6.2 Cel studiów
Kształcenie profesjonalnych kadr wszystkich szczebli kierowniczych w dziedzinie nowoczesnego zarządzania finansami podmiotów gospodarczych poprzez controlling oraz osób, które w przyszłości chciałyby zajmować podobne stanowiska. Zapoznanie słuchaczy z nowoczesnymi i praktycznymi technikami, narzędziami i instrumentami zapewniającymi sukces Ekonomiczny zarządzania. Przekazanie słuchaczom niezbędnej wiedzy interdyscyplinarnej z obszaru planowania, rachunkowości finansowej, rachunkowości zarządczej, kontrolowania i analizy finansowej, a służącą efektywnemu systemowemu zarządzaniu, czyli dla controllingu. Wykształcenie u słuchaczy umiejętności praktycznych w korzystaniu z technik i narzędzi controllingu za pomocą odpowiednich ćwiczeń z wykorzystaniem programów komputerowych.
6.3 Program
Program studiów podyplomowych:
Controlling w systemie zarządzania przedsiębiorstwem,
Controlling w systemie zarządzania przedsiębiorstwem z zastosowaniem komputera,
Fundusze europejskie w polityce rozwoju firmy,
Podstawy rachunkowości,
Podstawy zarządzania przedsiębiorstwem w otoczeniu międzynarodowym,
Wdrożenie i organizacja controlingu,
Rachunek kosztów,
Organizacja i funkcjonowanie biura rachunkowego,
Rachunkowość finansowa,
Sprawozdawczość finansowa,
Rachunkowość zarządcza,
Rachunkowość zarządcza,
Analiza finansowa,
Audyt i jego znaczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem,
Prawne podstawy działalności gospodarczej,
Podatki, opłaty i zobowiązania o charakterze podatkowym,
Usługi bankowe.
Uniwersytet Łódzki
Na Uniwersytecie Łódzkim jest możliwość studiowania kierunku „Rachunkowość zarządcza i controlling” w systemie studium podyplomowego. Czas trwania studiów to 2 semestry.
7.1 Założenia studium
Studium oferuje nowoczesny i unikalny program. Adresowany jest głównie do dyrektorów generalnych i finansowych, członków zarządu, głównych księgowych, analityków
finansowo-księgowych, oraz do wszystkich osób zawodowo zajmujących się problemami analizy kosztów, budżetowania, kontroli kosztów i przychodów; jak również szeroko pojętej rachunkowości zarządczej i contollingu.
7.2 Cel studium
Celem uczęszczania na podane studia jest zapoznanie słuchaczy z zasadami rachunkowości i ich zastosowaniem w praktyce; wprowadzenie ich w zaawansowany zakres wiedzy i umiejętności dotyczący kalkulacji i rozliczania kosztów, przedstawienie koncepcji rachunku kosztów oraz określenie ich przydatności informacyjnej do sterowania podmiotami gospodarczymi. Wykształcenie wśród słuchaczy poczucia znaczenia informacji o kosztach i dochodach oraz jej wpływu na zachowanie ludzi, a także praktycznej przydatności koncepcji i metod rachunku kosztów do podejmowania decyzji oraz planowania i kontroli działalności podmiotów gospodarczych. Przekazanie słuchaczom praktycznych zasad projektowania systemów informacyjnych rachunkowości zarządczej i controllingu w różnych rodzajach przedsiębiorstw. Nabycie umiejętności stosowania narzędzi i technik budżetowania i kontroli kosztów oraz pracy w systemie budżetowania, przy wykorzystaniu arkusza kalkulacyjnego. Nauczanie słuchaczy analizy sprawozdań finansowych i zapoznanie uczestników z nowoczesnymi metodami zarządzania finansami przedsiębiorstw.
Uniwersytet Szczeciński
Na Uniwersytecie Szczecińskim jest możliwość studiowania kierunku „Controlling” w systemie studium podyplomowego. Czas trwania studiów to 2 semestry.
8.1 Założenia studium
Studia kierowane są do kadry kierowniczej różnych szczebli zarządzania oraz specjalistów przedsiębiorstw, banków, ubezpieczycieli, jednostek samorządu terytorialnego i innych jednostek.
8.2 Cel studiów
Pragnąć osiągnąć sukces firmy powinny formułować cele i zapewnić skuteczną ich realizację. Jednostki, które wdrożyły controling łatwiej i skuteczniej adaptują się do zmiennego otoczenia i realizują działalność gospodarczą w taki sposób, który zapewnia im przewagę konkurencyjną i służy realizacji celów właścicieli. Filozofia zarządzania controllingowego jest więc koniecznością zwłaszcza w warunkach globalizacji procesów gospodarczych i konkurencji. Sprostanie im wymaga przyjęcia jednolitych sposobów zachowań.
8.3 Program studiów
Program studiów podyplomowych:
Wprowadzenie do controllingu,
Rachunkowość zarządcza,
Rachunek kosztów w controllingu,
Budżetowanie,
Wskaźniki i systemy wskaźników,
Podstawy zarządzania i organizacji,
Ocena efektywności inwestycji,
Systemy informatyczne w controllingu,
Instrumenty analizy strategicznej w pracy controllera,
Wycena wartości przedsiębiorstwa,
Koszt i struktura kapitału,
Controlling ryzyka,
Motywowanie w controllingu,
Wdrażanie controllingu,
Podstawy planowania finansowego.
Ranking uczelni wyższych według pracodawców
Warto zauważyć , że często studenci wybierając typ i kierunek studiów kierują się nie tyle poziomem opracowania przez władze uczelni programu nauczania, co chęcią zdobycia w przyszłości dobrze płatnej posady. W tej kwestii ważnym aspektem jest opinia pracodawców o uczelni, wystawiona przez nich ocena poziomu kwalifikacji oraz specjalizacji studentów w danej dziedzinie jest bowiem bezpośrednią podstawą do zatrudnienia takich osób.
W 2011 r. jedna z czołowych agencji badawczych na Polskim rynku – TNS PENTOR przeprowadziła wśród właścicieli różnej wielkości przedsiębiorstw ankietę mająca na celu wyłonienie najbardziej pożądanych na polskim rynku absolwentów ze względu na ukończoną przez nich uczelnie. Ankietowanym zadano szereg pytań, do których należały m.in.:
Które uczelnie przygotowują najlepszych absolwentów danej grupy kierunków?
Jakie uczelnie najczęściej kończyli obecnie zatrudnieni młodzi pracownicy [do lat 34], którzy ukończyli jakikolwiek kierunek z danej grupy kierunków?
Absolwentów jakich uczelni wyższych – w ramach danej grupy kierunków – zamierza Pan (i) zatrudnić w ciągu najbliższego roku?
Na podstawie przeprowadzonych badań wśród uczelni przedstawionych w wcześniejszej części pracy zestawienie przedstawia się następująco:
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Uniwersytet Łódzki
Uniwersytet Gdański
Uniwersytet Szczeciński
Podsumowanie
Kształcenie z zakresu controllingu na polskich uniwersytetach jest bardzo zróżnicowane. Kryterium podziału stanowi głównie stopień studiów oraz zakres realizowanych przedmiotów mających na celu odpowiednie przygotowanie merytoryczne przyszłych controllerów do ich pracy.
Warto zaznaczyć także, że zakres realizowanych na uczelniach przedmiotów związanych z tą właśnie dziedziną wiedzy jest stale modyfikowany i aktualizowany. Przyczyną takich działań są najnowsze badania stanowiące, że controllerzy niezmiennie od kilku lat stanowią jedną z najbardziej pożądanych grup zawodowych w kraju. Naturalną konsekwencją takiej sytuacji jest wzrost liczby tego typu pracowników na rynku, a także ich specjalizacji w tej dziedzinie, co za tym idzie, podnosi się także poprzeczka stawiana uczelniom wyższym by takich specjalistów, z roku na rok lepszych, odpowiednio przygotować.
Źródła
http://www.ue.wroc.pl/
http://nowa.uek.krakow.pl/
http://www.ug.edu.pl/
http://ekon.uni.opole.pl/
http://www.uni.lodz.pl/
http://www.wneiz.pl/
http://www.kz.ae.katowice.pl/
http://ue.poznan.pl/