Ochrona własności intelektualnej
wykład 1 05.03.2015r.
Intellectual Property
1967r. - Konwencja Sztokholmska ustanawiająca Światową Organizację Własności Intelektualnej
Pojęcie kojarzone z wytworem twórczości:
literackiej,
naukowej,
wynalazczej
oraz ochroną jaką przyznaje się uprawnionym.
Własność intelektualna jest względnie młodą dyscypliną prawną liczącą dopiero 300 lat.
Zbiorcze określenie w języku prawniczym dla pojęć:
własność literacka,
własność artystyczna,
własność przemysłowa.
Dobra materialne i niematerialne
Medium, w którym utrwalono utwór jest rzeczą w rozumieniu prawa cywilnego i podlega przepisom prawa rzeczowego. W konsekwencji jeden podmiot może być właścicielem dobra niematerialnego, a inny właścicielem nośnika.
"Harry Potter" - utwór literacki książka - nośnik
Kupując książkę nabywamy własność egzemplarza ale nie prawa majątkowe do utworu
O skali i czasie trwania ochrony dóbr niematerialnych decyduje ustawodawca. Bierze pod uwagę:
nowość,
twórczy charakter,
użyteczność,
innowacyjność,
zdolność do odróżnienia towarów i usług,
nakład inwestycyjny tych dóbr
Własność przemysłowa - użyte po raz pierwszy podczas Konwencji Paryskiej (1883) o ochronie własności przemysłowej nawiązując do tematyki związanej z :
wynalazkami,
wzorami użytkowymi,
wzorami przemysłowymi,
znakami towarowymi i usługowymi,
nazwami handlowymi,
nazwami i oznaczeniami pochodzenia.
Ochrona własności intelektualnej:
prawo cywilne i inne gałęzie prawa,
na podstawie kryterium przedmiotu i metody regulacji regulowane są stosunki prawne o doniosłości? majątkowej oraz związanych z nimi stosunkami niemajątkowymi.
W ramach własności intelektualnej wyróżnia się różne zakresy uprawnień wynikające z prawa autorskiego i praw pokrewnych, chroniących przede wszystkim twórczość literacką i artystyczną oraz prawo własności przemysłowej.
Chroni:
rozwiązania o charakterze technologicznym (wynalazki topograficzne układów scalonych, wzory użytkowe),
rozwiązania o charakterze estetycznym (wzory przemysłowe),
oznaczenia odróżniające (znaki towarowe i oznaczenia geograficzne),
dobra chronione ustawami szczególnymi( prawa do nowych odmian roślin czy baz danych),
Czym jest wynalazek tego ustawa Prawo własności przemysłowej nie mówi. Technika rozwija sie szybko i w zbyt nieprzewidywalnych kierunkach, żeby warto było formułować definicję wynalazku/ Wystarczy, że ustawa określa warunki udzielenia ochrony patentowej, wynalazek musi należeć do jakieś dziedziny techniki, musi być nowy, mieć poziom wynalazczy (być nieoczywistym dla odbiorcy)
Cechy wynalazku:
wynalazek to przedmiot, urządzenie, układ, substancja, sposób postępowania (sekwencja czynności), zastosowanie wytworu,
opisany cechami technicznymi (zrozumiałymi i jednoznacznymi dla znawcy z danej dziedziny techniki),
tytuł jednoznacznie musi identyfikować przynależność do danej dziedziny technicznej ,
wytwór powinien być określony cechami konstrukcyjnymi, materiałowymi, składem,
wynalazek w kategorii sposobu - sekwencja czynności prowadzących do rezultatu
Cechy wzoru użytkowego: nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy, zestawienie przedmiotu o trwałej postaci. Może być tylko przedmiotem i to zachowującym trwale swoją postać - nie spełniają tego wymogu: pasty, napoje, kremy, związki chemiczne, sposoby czy zastosowania. . Cechy techniczne wzoru użytkowego mogą być tylko cechami konstrukcyjnymi. Nie można go określić tylko za pomocą cech funkcjonalnych.
Wykład 2 19.03.2015r.
Podobieństwo wzoru użytkowego do wynalazku
Zarówno jedno jak i drugie są rozwiązaniami jakiegoś problemu technicznego. Spinacz rozwiązuje problem tymczasowego złączenie ze sobą luźnych kartek. Jeżeli w świetle dotychczasowego stanu techniki spinacz jest nowy i dla znawcy z dziedziny techniki biurowej jest nieoczywisty, to może być chroniony i patentem na wynalazek i prawem ochranianym na wzór użytkowy . Jeżeli natomiast jest nowy, ale znawca postawiony przed problemem tymczasowego łączenia kartek doszedłby na postawie stanu techniki i swojej ogólnej wiedzy do takiego samego rozwiązania czyli jeżeli pomysł na spinacz jest oczywisty to taki spinacz mógłby być chroniony jako wzór użytkowy.
Wytwory, które nie rozwiązują żadnego problemu technicznego, nie mogą być chronione ani patentem na wynalazek ani prawem ochronnym na wzór użytkowy . Piłeczka pingpongowa zamknięta w butelce nie jest wytworem przyczyniającym się do rozwoju techniki, nie stanowi rozwiązania żadnego problemu technicznego . Na taki wytwór nie może uzyska ć patentu.
Wynalazek, a wzór użytkowy
Aby na wynalazek został udzielony patent, rozwiązanie musi:
być nowe,
musi mieć odpowiedni poziom wynalazczości,,
nadawać się do przemysłowego stosowania.
Wzór użytkowy:
być nowy,
być rozwiązaniem użytecznym o charakterze technicznym,
dotyczyć kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
Opatentować można wszystko, coś co jest materialne, konstrukcje, urządzenia, które ma konkretny kształt, budowę lub składa się z różnych innych elementów mających kształt (ogólnie mówiąc), ale równie dobrze mieszaninę chemiczną, związek chemicznym, stop metali, skład tworzyw sztucznych . Można patent uzyskać na coś niematerialnego np. technologię są to wynalazki dot. sposobu produkcji.
Wzorem użytkowym może być tylko coś materialnego. Musi mieć kształt lub być w jakiś sposób zbudowane, ponieważ jest to coś materialnego, to opis wzoru musi zawierać rysunek. Jednak wymagana jest taka sama nowość, jak w przypadku wynalazków! Tak więc aby rozwiązanie zostało uznane za nowe nie może być częścią znanego stano techniki (nie zostało opublikowane przed datą zgłoszenia do Urzędu Patentowego).
Wzór użytkowy i wzór przemysłowy
Wzór użytkowy - użyteczne rozwiązanie problemu technicznego
Wzór przemysłowy - nie musi być użyteczny, techniczny, dotyczy wyglądu jakiegoś wytworu. Nie Jest ważne, czy wzór przemysłowy może do czegokolwiek służyć. Ważne, żeby mógł być wytwarzany przemysłowo, czyli żeby jego cechy wizualne były powtarzalne.
Kolebką ochrony wzorów przemysłowych jest Francja. 1806r. Napoleon wydał ustawę, w której przewidziano , że warunkiem dochodzenia roszczeń z tytułu wzoru jest zdeponowanie w archiwach specjalnego urzędu odpowiedniej próbki w kopercie zaopatrzonej w godło właściciela.
Projekty racjonalizatorskie : typowe dla krajów socjalistycznych w ZSRR koncepcję doskonalenia produkcji w sektorze gospodarki uspołecznionej. W Polsce, w dekrecie z dnia 12.10.1950r. o wynalazczości pracowniczej wprowadzono dwie kategorie projektów: typu racjonalizatorskiego "udoskonalenie techniczne", " usprawnienie " W 1962r. połączono je w jedną kategorię o nazwie "projekt racjonalizatorski".
Znaki towarowe i oznaczenia geograficzne
Średniowiecze: oznaczenie produktów stało w ścisłym związku z reglamentacją działalności rzemieślniczej i handlowej przez cechy rzemieślnicze i gilde kupieckie. Majstrowie mieli nie tylko prawo, ale obowiązek oznaczania swoich wyrobów znakami zapisywanymi w księgach cechowych.
1726 r: Jedna z pierwszych regulacji dla indywidualnego oznaczania produktów znakami towarowymi: Jerzy I (Anglia) przyznał szkockim tkaczom prawo desygnowania wyrabianego przez nich płótna.
Rozwój przemysłu i handlu zainicjował również w innych częściach Europy konieczność regulacji w tym zakresie.
Krajowe źródła prawa
Ustawa "Prawo autorskie i prawa pokrewne" z 04.02.1994r. reguluje:
podmiot i przedmiot prawa autorskiego,
treść praw autorskich, osobistych, majątkowych,
dopuszczalność dozwolonego użytku chronionych utworów,
czas trwania autorskich praw majątkowych oraz ich obrót,
ochrona praw osobistych, majątkowych,
prawo autorskie do szczególnych kategorii autorów.
Ustawa z dnia 27.07.2001 o ochronie baz danych, w której uregulowano:
Przesłanki ochrony,
Podmioty uprawnione,
Treść prawa i czas jego trwania,
Obrót nim,
Dozwolony użytek baz danych,
Ochronę prawa do baz danych.
Wykład 14.05.2015r.
Ustawa z dnia 30.06.2000r. Prawo własności przemysłowej reguluje:
wynalazki,
wynalazki biotechnologiczne,
wzory użytkowe,
wzory przemysłowe,
produkty lecznicze,
produkty ochrony roślin,
znaków towarowych,
oznaczeń geograficznych,
topografii układów scalonych,
kwestie związane z funkcjonowaniem Urzędu Patentowego RP.
Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej:
przyjmowanie i badanie zgłoszeń dot. wynalazków, worów użytkowych, przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych, dokonanych w celu uzyskania ochrony,
orzekanie w sprawach udzielania patentów i dodatkowych praw ochronnych na wynalazki, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe, a także praw z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych,
rozstrzyganie spraw w postępowaniu spornym,
prowadzenie rejestru patentowego, rejestru wzorów użytkowych, rejestru wzorów przemysłowych, rejestru znaków towarów, rejestru oznaczeń geograficznych i rejestru topografii układów scalonych,
wydawanie ?organu? urzędowego pod nazwą "Wiadomości Urzędu Patentowego" i "Biuletynu Urzędu Patentowego",
udział w pracach organów międzynarodowych z tytułu zawartych przez RP umów międzynarodowych w sprawach z zakresu własności przemysłowej
prowadzenie centralnego zbioru polskich i zagranicznych opisów patentowych,
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych z siedzibą w Słupi Wielkiej, która m.in.:
sporządza i udostępnia:
informacje o odmianach wpisanych do krajowego rejestru,
opisy botaniczne odmian wpisanych do krajowego rejestru,
listy odmian rolniczych, warzywnych, sadowniczych wpisanych do krajowego rejestru.
Prawo autorskie - chroni "utwory" czyli przejawy działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalone w jakiejkolwiek postaci niezależnie od formy, sposobu wyrażenia jakości i przeznaczenia.
Przejaw działalności twórczej:
twórca wzbogacił istniejący stan rzeczy o nowe elementy,
wysiłek intelektualny autora.
Utwór musi charakteryzować się indywidualnym charakterem, na co ma wpływ jego autor. Ten sam temat, np. temat muzyczny, może zostać potraktowany jako walc, a przez innego kompozytora jako tango.
Fonogram i Wideogram
Fonogramem jest pierwsze utrwalanie warstwy dźwiękowej, wykonanie utworu albo innych zjawisk akustycznych. (art.91 ust.1)
Wideogramem jest pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów, z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego, czy stanowi ono utwór audiowizualny. (art. 94 ust. 2)
Każdy utwór audiowizualny jest wideogramem, lecz nie każdy wideogram jest utworem audiowizualnym.
Utworem audiowizualnym jest film fabularny, rysunkowy, reklamowy.
Nakręcona scena z imprezy jest wideogramem, ale nie utworem audiowizualnym. Mimo wszystko przysługuje wideogramowi wyłącznie prawo do rozporządzania i korzystania z wideogramu w zakresie:
zwielokrotniania określoną techniką,
wprowadzenie do obrotu,
najmu oraz użyczanie egzemplarzy,
publicznego udostępniania fonogramu lub wideogramu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
Takie same prawa przysługują producentowi fonogramu.