1)Co to jest układ krystalograficzny ?

Jest to system klasyfikacji kryształów ze względu na układ wewnętrzny cząsteczek w sieci krystalicznej. System wyróżnia siedem układów:

- układ regularny (sól kamienna, diament, magnetyt)

- układ tetragonalny (kasyteryt, cyrkon)

- układ heksagonalny (apatyt, profit)

- układ trygonalny (kalcyt, kwarc)

- układ rombowy (siarka, oliwin)

- układ jednoskośny (gips, augit, ortoklaz)

- układ trójskośny (aksynit, albit)

2) Wietrzenie sialitowe?

Jest to wietrzenie ilaste, które zachodzi w warunkach klimatu umiarkowanego. Jego produktami są nowe minerały (ilaste!), głównie związki krzemu (Si) i glinu (Al). Przykładem jest rozkład ortoklazu w obecności wody i dwutlenku węgla:

2KAlSi₃O₈ + 2H₂O + CO₂ → K₂CO₃ + 4SiO₂ + H₂Al₂Si₂O₈*H₂O

3) Flisz Karpacki?

To seria naprzemianlegle ułożonych warstw skał osadowych morskiego pochodzenia, składająca się z ławic i warstw na przemian zlepieńców, piaskowców, mułowców i iłowców, rzadziej rogowców i margli. Powstała na dnie mórz wskutek działalności tzw. prądów zawiesinowych, które doprowadziły do charakterystycznego, frakcjonalnego uwarstwienia.

Proces powstawania fliszu karpackiego trwał wiele milionów lat. Teren dzisiejszych np. Beskidów przykrywały wody przybrzeżnego morza Tetyda. Na jego dnie osadzał się, w formie charakterystycznych warstw, materiał znoszony przez wody z pobliskiego lądu. Później nagromadzony, zdiagenezowany materiał skalny uległ sfałdowaniu, nasunięciu ku północnemu zachodowi, północy, północnemu wschodowi i wschodowi w formie płaszczowin i wypiętrzeniu.

Z fliszu karpackiego zbudowane są Karpaty Zewnętrzne (zwane też fliszowymi). Osadami fliszowymi wypełnione są także doliny otaczające Tatry.

4) Hydroizohipsy?

Linie krzywe na mapie hydrogeologicznej łączące punkty o tej samej wysokości zwierciadła wody podziemnej względem przyjętego poziomu odniesienia, zwykle poziomu morza. Hydroizohipsy przypominają nieco poziomice, jednostką są metry n.p.m.

5) Na podstawie jakich cech analizy makroskopowej można określić stan gruntu spoistego?

Rozpoznanie stanu gruntu spoistego polega na wykonaniu próby wałeczkowania: stan gruntu oznaczamy w oparciu:

- wcześniej oznaczamy rodzaj gruntu,

- liczbę pełnych – zaliczonych wałeczkowań i nomogram z normy PN- 74/B-04452, nr 7 lub opis z normy PN- 88/B- 04481 pkt 3.3.

6) Wyjaśnij pojęcia składniki allogeniczne i autogeniczne?

Składniki autogeniczne- składniki skał osadowych powstają w miejscu ich osadzania się tzn. sedymentacji , dominują w skałach pochodzenia organicznego i chemicznego.

Składniki allogeniczne- składniki skał osadowych powstające poza miejscem osadzania się, dominujące w skałach okruchowych.

7) Podział gruntów wg kryterium zagęszczenia?

Stan gruntu	Symbol	Stopień zagęszczenia
Luźny	In	ID ≤0,33
Średni zagęszczony	szg	0,33< ID ≤0,67
Zagęszczony	zg	0,67 <ID ≤0,80
Bardzo zagęszczony	bzg	ID >0,80

I_D=( e_max -e)/ (e_max-e_min)

e_max- wskaźnik porowatości przy najluźniejszym ułożeniu ziaren

e_min- wskaźnik porowatości przy najgęstszym ułożeniu ziaren

e- wskaźnik porowatości przy naturalnym ułożeniu ziaren

8) Podział gruntów wg kryterium spoistości?

Rodzaj gruntu	Symbol	Wskaźnik plastyczności
Niespoisty	ns	Ip≤ 1%
Spoisty:
- mało spoisty	ms	1%<Ip≤10%
- średnio spoisty	ss	10%<Ip≤20%
- zwięzło spoisty	zs	20%<Ip≤30%
- bardzo spoisty	bs	30%<Ip

I_p= wskaźnik plastyczności

I_p= w-w_p

w- wilgotność naturalna

w_p- granica plastyczności- grunt zaczyna odkształcać się plastycznie

w_s w_p w_L

9) Z jakich skaleni się składa granit?

Granit składa się głównie ze skaleni alkalicznych. Skalenie stanowią od 40%-60% całego składu mineralnego, a skaleń potasowy (ortoklaz, milkroklin) stanowi od 35% do 90% wszystkich skaleni.

10) W wyniku metamorfizmu jakich skał powstaje kwarcyt?

Kwarcyt - skała metamorficzna, która powstała przez przeobrażenie piaskowców i mułowców zbudowanych niemal wyłączne z okruchów kwarcu.

11) Minerały budujące skały magmowe?

Minerały skałotwórcze skał magmowych:

1)Główne: występują w ilości powyżej 10 % masy skały i stanowią o jej stanowisku systematycznym:

-skalenie: plagioklazy, ortoklaz

- minerały ciemne: pirokseny, amfibole, oliwiny,

- miki: mika czarna, mika biała/

- kwarc,

- skaleniowce

2) poboczne: występują w ilości kilku procent, nie stanowią o stanowisku systematycznym skały: piryt, hematyt, magnetyt.

3)akcesoryjne: niestowarzyszone z minerałami głównymi na stałe. Jednak sporadycznie mogą występować w dużych ilościach w skale co uwzględnia się w jej nazwie: granaty, Chromit, Ilmenit.

12) Co to jest twardość minerałów, podać skalę Mosha?

Twardość- zdolność powierzchni minerału do stawiania oporu zewnętrznemu działaniu usiłującemu naruszyć jego powierzchnię.

Skala Mosha- zestaw minerałów uporządkowanych wg rosnącej twardości.

Twardość
Minerał
Talk
Gips
Kacyt
Fluoryt
Apatyt
Ortoklaz
Kwarc
Topaz
Korund
Diament

13) Podział skał osadowych na klasy i wymienić przykłady?

Skały okruchowe:

-piroklastyczne: piaski, pyły, tufy wulkaniczne,

- grubookruchowe: gruzy, żwiry, brekcje,

- średniookruchowe; piaski, piaskowce, szarogłazy,

- drobnookruchowe ; lessy, mułowce, łupki osełkowe.

Skały ilaste:

- zasobne w illit: iły illitowi,

- zasobne w kaolinit: kaolinit, łupki ogniotrwałe,

- zasobne w montmorullonit : bentonity, iły bentonitowe,

- skały zbliżone do ilastych- skały attapulgitowe,

- skały krzemionkowe: martwice krzemionkowe,

- skały allitowe; latoryt, boksyty,

- skały żelaziste: limonity,

- skały węglanowe: dolomity, opoki,

-skały gipsowe: gips,

-skały fosforanowe: fosforyty,

-kopalne paliwo stałe: t orf, węgiel brunatny,

- kopalne paliwo płynne: ropa naftowa, asfalty.

14) Piaskowiec:

Piaskowiec, zwięzła skała osadowa należąca do grupy skał okruchowych, powstała w wyniku diagenezy piasku.
W zależności od składu mineralnego wyróżnia się: piaskowce kwarcowe - złożone głównie z ziarn kwarcu (ponad 80%), arkozy - zawierające ponad 20% ziarn skalenia potasowego oraz szarogłazy - złożone z ziarn kwarcu i skaleni wzbogaconych w okruchy skalne skał wulkanicznych.
Piaskowce należą do najbardziej rozpowszechnionych skał na kuli ziemskiej. W Polsce występują w: Karpatach (m.in. piaskowce ciężkowickie, godulskie, krośnieńskie), Górach Świętokrzyskich (piaskowce wąchockie, szydłowieckie), Sudetach (piaskowiec ciosowy, szarogłazy), a także okolicach Krakowa (np. arkoza kwaczalska).
Piaskowce wykorzystywane są w przemyśle materiałów budowlanych, znajdują także szerokie zastosowanie jako materiał drogowy, ogniotrwały, kwasoodporny i zdobniczy (głównie jako posadzki i okładziny).

15) Co to jest metamorfizm?

Wewnętrzna przebudowa skał wewnątrz skorupy ziemskiej w strefach wyższych temperatur i ciśnień bez zmian stanu stałego w ciekły.

Czynniki metamorfizmu:

- temperatura,

- ciśnienie statyczne,

- ciśnienie kierunkowe.

16) Różnice pomiędzy gruntem antropogenicznym w PN i ISO?

PN- grunty antropogeniczne obejmują odpady stałe powstałe w wyniku działalności gospodarczej i bytowej człowieka: przemysłowe, górnicze, rolnicze, bytowe.

ISO- mogą być zbudowane z materiału naturalnego np. różnego rodzaju nasypy drogowe czy kolejowe lub z materiału sztucznego, np. z odpadów poprodukcyjnych typu żużle i popioły.

17) Podział gruntów nieskalistych organicznych?

Nazwa gruntów	Symbol	Zawartość części organicznej
H- humus	Gh Ph	Iom= 2-5%
Nm- namuł	Nmg Nmp	Iom = 5-30%
Gy- gytia	Gy	Iom= 10%-30% CaCO3 > 10%
Torf	T	Iom>30%

Humus- pozostałości roślin, żywe organizmy i ich odchody razem ze składnikami nieorganicznymi.

Gytia- rozłożone szczątki roślinne i zwierzęce

Torf:

-włóknisty- łatwo rozpoznawalne tkanki roślinne,

- pseudowłkónisty – rozpoznawalne tkanki roślinne,

- amorficzny- brak widocznych struktur roślinnych.

18) Dylantacja?

Zdolność do wydzielania wody w trakcie przerzucania grudki gruntu między dłońmi.

19) Podział gruntów skalistych ze względu na spękanie?

Skała lita- / Li/ - brak widocznych spęka ń

Skała mało spękana - /Ms/- szczeliny występują nie gęściej niż co 1 m i maja szerokość nie większa niż 1 mm.

Skała średnio spękana -/Ss/- szczeliny występują gęściej niż co 1 m i mają szerokość nie większa niż 1 mm, lub szczeliny występują nie gęściej niż 1 m, lecz mają szerokość większą niż 1 mm.

Skała bardzo spękana- /Bs/- szczeliny występują gęściej niż co 1 m i mają szerokość większą niż 1 mm.

20) Przykład gruntów organicznych w ISO?

Torf włóknisty- struktura włóknista, łatwo rozpoznawalne tkanki roślinne zachowuje pewna wytrzymałość,

Torf pseudowłóknisty- rozpoznawalne tkanki roślinne

Torf amorficzny- brak widocznych struktur roślinnych, konsystencja papkowata,

Gytia- rozłożone szczątki roślinne i zwierzęce , może zawierać składniki organiczne,

Humus- Pozostałości roślin, żywe organizmy i ich odchody razem ze składnikami nieorganicznymi, tworzy grunt na powierzchni terenu.

21) Czym różni się nasyp budowlany od niebudowlanego?

Nasyp budowlany to nasyp, którego rodzaj i stan odpowiadają wymaganiom budowli ziemnych lub podłoża pod budowę. Nasyp niebudowlany nie spełnia wyżej wymienionych warunków.

22) Podać przykład gruntu skalistego organicznego?

Węgiel kamienny, Węgiel brunatny.

23) Co to jest zredukowana frakcja iłowa?

Zredukowana zawartość frakcji iłowej-tzn. zawartość frakcji iłowej odczytana z krzywej uziarnienia odniesiona do części gruntu bez frakcji bardzo gruboziarnistych.

Fi ‘ =100*fi)/[100-(fk+fż)]

fi- zawartośc frakcji iłowej

fk- zawartość frakcji kamienistej

fż- zawartość frakcji żwirowej

44.Zjakich skał powstały gnejsy?

Gnejsy najstarsze skała metamorficzna powstała w wyniku metamorfizmu regionalnego lub dyslokacyjnego. Ortognejsy-powstały z przeobrażenia skał magmowych. Pragnejsy-z przeobrażenia skał osadowych.

45. Czym rózni się arkoza od piaskowca?

Piaskowiec powstał w wyniku scementowania ziaren kalcytu,dolomitu,minerałów ilastych,krzemionki lepiszczem ilastym a arkoza w wyniku scementowania lepiszczem żelazistym. Różnia się strukturą(arkoza gruboziarnista, piaskowiec średnioziarnista.

46.Granit

KLASA GRANITU:

-skała głębinowa kwaśna:

(80%-100%-kwarcu skaleni alkalicznych i plagioklazu 0-20% min.akcesorycznych, duża zawartość krzemionki)

-barwa jasna: min.jasne: kwarc, ortoklaz, piagioklazy kwaśne(digoklaz), biotyt

-ciemne: pirokseny i amfibole (małe ilości)

-apatyt, beryl, cyrkon (akcesoryczne)

-różne barwy: szare, różowo-czarne, zielone, czerwone. Struktura średnioziarnista, tekstura zbita i nieuporządkowana.

-duża twarsość i wytrzymałość na czynniki zew. (budownictwo: płyty okładzinowe, krawężniki)

-2 rodzaje w Polsce: Dolnośląski: dominuje otoklaz 50% -szary (Strzelisty Masyw, Strzegąski, Karkonosze–czerwony) /(utlenienie żelaza) Tatrzański: plagioklaz kwaśny (chroniony)

-geneza: •Granityzacja –oddziaływanie na skały otaczające: dostarczenie krzemu, sodu i potasu.

•Dyferencjacja –różnicowanie się magmy

47. Jak powstają lessy?

Lessy są skała drobnookruchową zawierajacą 70-90%f. pyłowej psadzanej przez wiatr na ladzie w warunkach stepowych, do 10% f. iłowej i kilka %f.piaskowej.

-facja eoliczna-less typowy tworzą pokrywy wydmowe na wysoczyznach oraz stokach na ogół pnlub pn-wch. Tekstura bezładna i makroporowata

Facja dolinna-aluwialna- związana pochodzeniem z lessem eolicznym, powstała w wyniku osadzania w dolinach wyerodowanych ze stoków materiałów. Tekstura równoległa i lita z wyraźnie zaznaczona dynamiką sedymentacji.

-facja soliflukcyjna – powstała z wymrażania, erozji i sedymentacji na zboczu wzgórza lessowego. Tekstura równoległa,silnie zróznicowana granulometrycznie w poszcz. Warstwach.

Polskie lessy powstały między zlodowaceniami, gdy tworzyły się pustynne przestrzenie, powstawały burze piaskowe które niosły piasek i gdy napotkały przeszkodę tworzyły wydmy np.w okolicach Sandomierza, Lubelszczyzny,

48.Róznica między zlepieńcem i brekcją?

Brekcje składaja się z ostrokrawędzistych okruchów frakcji kamienistej lub żwirowej a zlepieńce powstaja w wyniku cementacji otoczaków o frakcji kamienistej lub żwirowej i składa się z obtoczonych okruchów skał czym różni się od brekcji. Brekcje nie mają zastosowania a zlepieniec ma np. zlepieniec zygmuntowski.

49. Jak powstaje kwarcyt?

Kwarcyty skały metamorficzne powstaja z przeobrażenia piaskowców o lepiszczu krzemionkowy lub analogicznych mułowców i SA zwykle podobne do kwarcytów osadowych powstałych w wyniku diagenezy osadów. Naogł jednak rekrystalizacja spowia krzemionkowego jest w meta kwarcytach dalej przesunieta co wpływa na bardziej jednolity,szklisty wyglad powierzchni ich przełomu. Prócz kwarcu jako głównego minerału w kwarcytach metamorficznych może występować także muskowit, rzadziej skalenie lub granaty.

50. Na czym polega dolomityzacja w obrębie rafy koralowej (wzór chemiczny)

2CaCO₃ + MgCl₂ = MgCa (CO₃)₂ [dolomit] + CaCl₂

Proces przemiany kalcytu w dolomit powodujący zmiane osadów i skał wapiennych w osady i skały dolomitowe w wyniku częściowego zastapienia wapnia magnezem.

Dolomityzacja pierwotna(sedymentacyjna) powstaje w wyniku wytrącania z wód morskich dolomitu przez kalcyt.

Wtórna dolomityzacja(metasomatoza) wypieranie jednego składnika przez drugi.Dolomit w dolnej cz. Rafy koralowej a kalcyt w górnej.

51. Wymień skalenie ze skał osadowych

Skalenie sodowe i potasowe

52. Dyferencjacja magmy

Róznicowanie się magmy jest zjawiskiem powodującym tworzenie się w obrebie skorupy ziemskiej stopów krzemionowych i innych o zróżnicowanym składzie chemicznym. Czynniki powodujące zjawisko:

• Likwacja magmy - odmieszanie ciekłych skł magmy o różnej gestości wskutek obniżania się temp

• Konwekcja przy udziale gazów – unoszenie przez gazy magmowe prady powstałe na skutek różnicy temp w magmie niektórych jej składników ku górze zbiornika

• Frakcyjna krystalizacja magmy kolejne wydzielanie się kryształów za stopu w czasie jego krzepniecia: stadium wczesne oliwinu czyli najcięższe minerały,

stadium główne większość minerałów i stadium koncowe krystalizacja kwarcu najlżejszego minerału

• Asymilacja – reagowanie magmy z otaczającymi skałami – stapianie ich- powstanie magmy wtórnej – powtórna krystalizacja. Na styku batolitu i skał otaczających magma pierwotna stapia siez nimi (magma wtórna) i krystalizuje, powstaja skały strefy kontaktowej (sjenity, dioryty)

53. Granityzacja

To powolny proces upodobnienia się skał magmowych i osadowych do granitu – doprowadzenie do skał jonów Si, K, Na, a wyparcie Mg, Fe, Ca. Może w ten sposób dojść do utworzenia granitów.

54. Podział skał magmowych wg kryterium strukturalnego:

• Głębinowe – powstały w wyniku krzepnięcia magmy wewnątrz skorupy Ziemi. Struktura grubo i średnio krystaliczna np. sjenit, dioryt, gabro, granit,

• Wylewne – powstałe w wyniku krzepnięcia lawy przy powierzchni Ziemi. Struktura drobno- skrytokrystaliczne porfirowe, np. bazalt andezyt, melafir, trachit, ryolit, porfir,

• Żyłowe –lamprofiry i diabazy, pegmatyty,

55. Definicja łupliwości, podać stopnie.

Łupliwość – zdolność minerału do pękania i rozpadania wzdłuż płaskich i gładkich powierzchni pod wpływem uderzenia lub nacisku.

• Ł. Doskonała (kryształy mik i florytu) dzielą się na cienkie blaszki wg dwuścianu podstawowego na skutek nacisku, rozłupanie w innym kierunku niemożliwe,

• Ł. Dokładna (kalcyt, halit) pod wpływem uderzenia dziela się na odłamki ograniczone ścianami przypominające ściany kryształów

• Ł. Dobra (skalenie, ortoklaz) po rozbiciu, odłamki ograniczone płaskimi ścianami, nieregularne formy, przełomy

• Ł. Wyraźna pod wpływem uderzenia pękają wzdłuż równych płaszczyzn łupliwości, obok których pojawiają się przełamy w kierunkach przypadkowych, np. anhydryt, amfibol, oliwiny

• Ł. Niewyraźna lub brak dzielą się na odłamki ograniczone wyłącznie przełomami, przełam ma charakter muszlowy

56. Charakterystyka riolitu:

-skała wylewna kwaśna (lub subwulkaniczna): min. Jasne potasowe: ortoklaz i sodowe: albit

-geneza: •wulkanizm- wylewanie się magmy na pow.ziemi.

•subwulkanizm- zastyganie w pobliżu pow.ziemi.

-jasne: fioletowo-szare, szare ciasto skalne, jasno-brązowa

- struktura porfirowa- pojedyńcze ...kryształy: kwarc, sanidyn, różne odmiany skaleni

-tekstura: bezładna, równoległa –fluidalna

-min.ciemne: biotyt, amfibole i pirokseny, opal, kalcedon – krzem bez wody

-krystalizuje się na końcu; w wodzie; uwodniona krzemionka –opal

-zastosowanie: budowa dróg, kostki brukowe

-występowanie: Krakowskie i Dolnośląskie obszary

57. Podział skał osadowych na klasy (podać 2 przykłady z każdej klasy)

1.Skały okruchowe: piroklastyczne (bomby wulkaniczne, tufy wulkaniczne), grubookruchowe (żwiry, brekcje, zlepieńce), średniookruchowe( piaskowce, arkozy), drobnookruchowe (lessy, mułki)

2. Skały ilaste: zasobne w illit (iły illitowi), zasobne w kaolinit ( kaoliny, iły kaolinitowe), zasobne w montmorillonit ( bentonity, iły bentonitowe), zbliżone do ilastych ( skały attapulgitowe, skały wermikulitowe).

3. Skały pochodzenia organicznego i chemicznego: krzemionkowe (martwice krzemionkowe, Krzemieńce), allitowe (lateryty, boksyty), żelaziste (limonity, syderyty), gipsowe i solne ( gipsm anhydryt), węglanowe ( muszlowce, nawozy wapienne), fosforanowe( fosforyty, guano), kopalne paliwa stałe (torf, węgiel brunatny), kopalne paliwa płynne( ropa naftowa, asfaltyty), łupki palne ( łupki bitumiczne).

58. W wyniku przeobrażeń jakich skał powstają łupki kwarcowe?

Łupki krystaliczne powstały z przeobrażenia osadów ilastych zasobnych w różne domieszki zatem łupki kwarcowe powstały w wyniku przeobrażeń krzemionki.

59. Czym różni się zwietrzelina od rumosza?

Zwietrzelina występuje w miejscu wietrzenia skały, rumosz poza miejscem wietrzenia skały pierwotnej lecz nie podlega procesom transportu i osadzania w wodzie.

60. Narysować wstęgę plastyczności (definicja stopnia plastyczności)

Stopień plastyczności- parametr określający stan gruntu spoistego,

I_L= w-w_p/w_L-w_p

61.Wskaźnik konsystencji

I_C – wilgotność naturalna, w której stożek jest zanużany w próbie, głębokość zagłębienia odpowiada lokalizacji na wstędze plastyczności, jest to odwrotność stopnia plastyczność wg ISO.

I_C= W_L-W_N/I_P

62. W jaki sposób (grunty drobnoziarniste, analiza makroskopowa) wyznaczamy wartość frakcji iłowej

Poprzez wykonanie próby wałeczkowania i porównanie wyników tej próby z tabelą ( rozpoznanie domieszki frakcji iłowej a więc stwierdzenie czy mamy doczynienie z pyłem, glina, gliną zwięzłą czy iłem. Jeśli od początku próbka ma połysk i przy próbie rozmakania grudka rozmaka w czasie dłuższym niż 1 doba wtedy zawartość frakcji iłowej wynosi >30%.

63. Warunki złożonego podłoża gruntowego, podać warunki które kwalifikują budowle i podłoże do II kat geotechnicznej.

Warunki złożonego podłoża:

- warstwy nierównoległe do siebie, przewarstwiane gruntami słabymi, warstwy niejednorodne i nieciągłe, zmienne genetycznie i litologicznie, obejmujące grunty słabonośne,

- poziom wód gruntowych wyżej poziomu posadowienia,

- podłoże pogarsza się,

II kategoria obejmuje obiekty budowlane w prostych i złożonych warunkach gruntowych wymagające ilościowego ocenienia danych geotechnicznych i analiz tj.

- budowle na podłożu złożonym wykonane w systemie tradycyjnym,

- budowle wysokie w systemie tradycyjnym na podłożu prostym,

-fundamenty bezpośrednie głębokie,

- ściany oporowe lub inne konstrukcje oporowe utrzymujące grunt lub wodę,

-wykopy lub nasypy wysokie oraz budowle ziemne,

-Przyczółki lub filary mostowe, nabrzeża,

-Kotwy gruntowe lub inne systemu kotwiące,