Wraki na morską

HELENA - W latach 70-tych nurkowie Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku odnaleźli wrak "Heleny" - szkuty zbudowanej w Rewie w 1872 roku. Kapitanem i właścicielem tej szkuty zatopionej przez Rosjan w 1945 roku był Klemens Długi. Przedmioty znajdują się w CMM.

WRAK W-5 „MIEDZIOWIEC” - pozostałości statku handlowego, który zatonął najprawdopodobniej wkrótce po wyjściu z portu gdańskiego, w 1408r. Nazwany został Miedziowcem ze względu na znaleziony na nim ładunek miedzi w postaci owalnych płyt. Wrak został odkryty w trakcie budowy Portu Północnego. Leżał na piaszczystym dnie na głębokości 18 metrów. Stanowisko wraka było badane w latach 1971-1975. Znaleziono na nim ponad 3000 zabytków: oprócz płyt miedzianych była tam ruda żelaza, sztaby żelaza powiązane w wiązki przy pomocy mosiężnego drutu, produkty leśne takie jak tarcica dębowa, klepki do produkcji beczek oraz wosk, dziegieć, żywica, smoła i popiół drzewny przewożone w beczkach. Ładunek pokryty był twardą warstwą smoły zmieszanej z piaskiem i rudą żelaza. To dzięki niej przetrwał do naszych czasów, z drugiej strony jednak sprawił duże trudności w pracach badawczych.

WRAK W-6 „SOLEN” - odkryty w 1969 roku, został zidentyfikowany jako szwedzki okręt wojenny “Solen”, który zatonął w czasie bitwy pod Oliwą 28 listopada 1627 roku. Wzięty mylnie za okręt wiceadmiralski, "Solen" został zaatakowany i abordażowany przez polski mniejszy galeon "Wodnik". Podczas walki wręcz i ostrzeliwania z broni ręcznej, zginął m.in. kapitan Foratt. Kiedy walka zaczęła przybierać niekorzystny obrót dla Szwedów, szwedzki szyper wysadził "Solen" w powietrze, podpalając dziobową komorę prochową i powodując wybuch prochu i natychmiastowe zatonięcie okrętu. Uratowało się 46 członków załogi, wziętych do niewoli przez Polaków. Znaleziono na nim m.in. lawety dział, kule armatnie różnego rodzaju, łyżki prochowe, muszkiety, a także przedmioty osobiste żołnierzy i marynarzy: fragmenty ubrań, fajki, portfele z monetami oraz instrumenty nawigacyjne, naczynia kuchenne i stołowe itp.

WRAK W-32 „GENERAL CARLETON” - wrak XVIII-wiecznego angielskiego statku handlowego General Carleton, poddany został systematycznym badaniom archeologicznym w latach 1995-98. Zatonął w 1785 roku na skutek huraganu i wyrwania kotwicy z dna. Najwartościowszą kolekcją wśród znalezionych na nim zabytków są ubrania marynarskie, dotychczas znane jedynie z ilustracji. Są to tzw. „slops” – ubrania kupowane przez ochmistrza lub stewarda i następnie rozdawane wśród członków załogi statku lub im sprzedawane, a poza tym rożne części codziennej garderoby: buty, pończochy, kurtki, koszule, kapelusze itp. Kolejnym unikatowym zabytkiem jest piec okrętowy: znane są tylko dwa inne z tego czasu. Ważny dzwon (z 1777). Wszystko w smole. Znany jest dokładny skład załogi statku (ciekawostka – na statku wśród załogi było aż siedmiu John’ów!).

WRAK W-27 - Odkryto go w 1985 roku. Znaczna część zabytków i elementów części rufowej znajduje się w dużej odległości od głównej konstrukcji wraka. Obiekt znajduje się na Zatoce Gdańskiej, na głębokości 25 metrów. Odkrytą konstrukcje wraka stanowią: stępka o długości 26 m, klepki poszycia ułożone na styk - 5 pasów po lewej i 3 pasy po prawej stronie stępki, potężny 7 metrowy ster. Uzyskano ponad 10000 zabytków, są wśród nich: elementy ożaglowania, uzbrojenia, naczynia ceramiczne i szklane, rzeczy osobiste załogi, elementy wyposażenia kuchni itp. najciekawsze: prawie kompletny oktant, luneta, monety z wielu europejskich państw, dwa działka relingowe oraz żeliwna armata. Prawdopodobnie przyczyną zatonięcia jednostki była nagła katastrofa przy złych warunkach pogodowych. Badany wrak był płaskodennym statkiem handlowym, prawdopodobnie typu kuff, o długości nieco ponad 30 metrów. Niektóre zabytki z wraka oraz elementy konstrukcji, jak np. zdobienie głowicy steru w kształcie liścia koniczyny, wskazują, że mamy do czynienia z jednostką o holenderskim pochodzeniu. Zatonął pod koniec XVIII wieku.

Puck:

WRAK P-2 - prace dokumentacyjne prowadzone w 2003 r., port średniowieczny w Pucku. Jest to pozostałość wojskowej łodzi klepkowo – wręgowej o specyficznej, łączącej w sobie cechy skandynawskie i słowiańskie konstrukcji. Wrak spoczywał na dnie na głębokości ok.190cm. Datowanie obiektu: pierwsza połowa X wieku, a więc zgodnie z datowaniem najstarszych pomostów zlokalizowanych w północnej części stanowiska. Wrak P-2 został wydobyty i przetransportowany do Pracowni Konserwacji Mokrego Drewna w Tczewie.

WRAK E35.1 – drewniany statek odkryty w czasie pogłębiania kanału portowego w Rowach. Pozyskano ponad 60 zabytków, a wśród nich elementy konstrukcyjne wskazujące, że był to średniowieczny statek typu koga. Analizy dendrochronologiczne określają daty skrajne wraka na lata 1199–1258.

Kuffy - Statki tego typu były popularne na wodach Bałtyku i Morza Północnego w XVIII i XIX wieku. Posiadały dwa maszty, pierwszy (główny) grotmaszt z żaglem gaflowym oraz 3 żaglami rejowymi oraz tylny mniejszy (bezanmaszt) z dwoma żaglami gaflowymi. Długość tych jednostek dochodziła do nieco ponad 30 metrów.

Koga – duży żaglowiec handlowy, dostosowywany do celów wojennych, dominujący na akwenach Morza Bałtyckiego i Północnego w wiekach XII-XV, spotykany do początku XVI wieku. Koga stanowiła w tym czasie podstawowy typ statku Hanzy. Okręt o kadłubie płaskodennym, balastowy, mało zwrotny, poszycie zakładkowe, 1 maszt, ożaglowanie rejowe, najczęściej jeden duży, prostokątny żagiel. Cechą wyróżniającą sylwetkę kogi były wysokie kasztele z blankami, znajdujące się na dziobie i rufie. Drugą cechą charakterystyczną był fakt, że dziobnica i tylnica kogi miały kształt równej belki, wychodzącej ukośnie ze stępki. Parametry techniczne dużej kogi: długość 30 m, zanurzenie 3 m, wyporność 1000 t, ładowność 300 t

Bordyna (Burdyna) – statek żaglowy używany w XV-XVII wieku. Mały, jednomasztowy statek towarowy, używany do załadunku jednostek zbyt dużych na wpłynięcie do portu.

Holk - to rodzaj dużego średniowiecznego żaglowca północnoeuropejskiego z ok. XIV - XVII w. Używany był do celów handlowych na Morzu Północnym i Bałtyku, początkowo obok mniejszej kogi, z której się wywodził. Początkowo jednomasztowy, następnie dwu- i trójmasztowy. Posiadał przedni i tylny kasztel, poszycie klepkowe łączone na zakładkę i ster zawiasowy. Trójmasztowe holki zwykle posiadały dwa maszty z ożaglowaniem rejowym i ostatni maszt z ożaglowaniem łacińskim.

Szkuta (krypa) – beznapędowy statek (dawniej żaglowy), płaskodenny, pozbawiony pokrycia w postaci pokładu. Szkuta jest przeznaczona przede wszystkim do transportu śródlądowego ładunków masowych (jednorazowo ładuje się na jej pokład do 100 ton, np. zboża). W przeszłości powszechnie używana do transportu na żeglownej części Wisły. Miała konstrukcję złożoną z wręg dębowych i sosnowych i dębowego lub sosnowego poszycia burt. Dziób statku posiadał zakrzywioną do góry sztabę. Pośrodku umocowany był maszt. Na rufie znajdowała się budka szyperska.

Galeon – żaglowy okręt wojenny lub statek handlowy, cechujący się wysoką, zwężającą się ku górze nadbudówką rufową oraz galionem – figurą na dziobie okrętu, z reguły uzasadniającą jego nazwę. Okres dominacji galeonów przypadał na XVI–XVII w., choć funkcjonowały jeszcze w XVIII w.

Nydam - stanowisko archeologiczne w Danii. Odkryto tam (w 1863r.) trzy zatopione łodzie wotywne, pochodzące z około III-V w. n.e. (sosnowa i 2 dębowe). Znaleziono w nich dary opakowane w płótna: broń, ozdoby, narzędzia, monety, kości zwierząt, wyroby ceramiczne, wyroby z drewna, ubiory i przybory toaletowe.

Muzeum Łodzi Wikingów w Oslo – ekspozycja muzealna na Półwyspie Bygdøy w Oslo (Norwegia), prezentująca znalezione w wykopaliskach archeologicznych łodzie Wikingów. Muzeum wybudowano specjalnie na potrzeby udostępnienia łodzi wykopanych w kurhanach na południu Norwegii. Prezentowane są w nim trzy dębowe łodzie wraz ze znalezionymi w nich przedmiotami:

łódź z OSEBERG – najokazalsza z łodzi, z wysoko wzniesionymi dziobem i rufą, ma 22 metry długości i 5 m szerokości. Łódź zdobiona -fragment dekoracji. Odkryto ją w 1904 roku we wczesnośredniowiecznym kopcu. Badania dendrochronologiczne wykazały, że pochówek miał miejsce w 834 r. pochówek 80 letniej kobiety z 50 letnią służącą.

łódź z GOKSTAD – datowana na IX wiek łódź znaleziona w 1880 roku podczas przekopywania kurhanu. W łodzi znajdowała się komora grobowa ze szczątkami wodza Wikingów. Sam pochówek obrabowany był wcześniej z cennych przedmiotów, jednakże sama łódź zachowała się w bardzo dobrym stanie. Jest przykładem sneki, najmniejszego z wikińskich okrętów wojennych. Łódź o długości 23 i szerokości 5 metrów posiada poszycie zakładkowe. Dodatkowo zachowało się jeszcze 16 par wioseł, maszt, reja oraz liny. Przy szczątkach wodza znaleziono m.in.: sanie drewniane; kilka małych drewnianych łódek; gra planszowa z dębiny; fragmenty tkanin przetykanych złotą nicią; kości 12 koni, 6 psów i pawia

łódź z Tune – znacznie zniszczona, miała prawdopodobnie około 22 m długości i 4,35 m szerokości.

Gnomon - Najczęściej jest to odpowiednio osadzony pręt (kolumna, pionowy słup lub kijek wbity w ziemię), którego cień wskazuje położenie Słońca (deklinacja). Długość i kierunek cienia gnomonu wyznaczają wysokość i azymut słońca. Używany często też w zegarach słonecznych.

Robert Ballard – doktor nauk, geolog morski, geofizyk amerykański, znany badacz głębin morskich. Zyskał sławę, odkrywając w 1985 roku wrak RMS Titanic i w 1993 wrak Lusitanii.

Inne znaczące znaleziska Ballarda to wrak niemieckiego pancernika Bismarck zatopionego w 1941 roku przez flotę brytyjską na Atlantyku, oraz amerykańskiego lotniskowca Yorktown, zatopionego w 1942 roku przez Japończyków w bitwie pod Midway. Ballard zajmował się również problemem legendarnego potopu, szukając dowodów na poparcie tezy, że potopem było przedarcie się wód Morza Śródziemnego do Morza Czarnego, 7500 lat temu, gdy Morze Czarne było słodkowodnym jeziorem. Teza ta jest obecnie przedmiotem kontrowersji w świecie nauki.

Zatoka Wraków – W 2010 roku podczas badania dna morskiego w okolicach Westerplatte zlokalizowano aż 10 nowych wraków dawnych statków żaglowych. Dział Badań Podwodnych CMM wykonał wstępne oględziny, pozwalające na stwierdzenie, że mamy do czynienia w wrakami z XIV-XVIII wieku. Liczba odkrytych tutaj obiektów jest na tyle duża, że rejon historycznego wejścia do portu gdańskiego, naprzeciw dawnego ujścia Wisły, rozciągający się pomiędzy aktualnym wejściem do portu a Portem Północnym, został nazwany "Zatoką Wraków". W maju 2011 r. zespół badawczy CMM przystąpił do wykonania prac dokumentacyjnych pięciu wybranych wraków.

FALBURT - Jeden z najbardziej obiecujących obiektów. Pobrane próbki dendrochronologiczne wskazują na rok 1396, jako rok ścięcia drewna do budowy. Jest to znalezisko wyjątkowe- na skalę europejską, ponieważ zazwyczaj na wrakach zachowuje się część denna, natomiast w tym przypadku sytuacja jest odwrotna i zachowała się górna część burty. Archeologom udało się dzięki wykonaniu hydrosondaży ustalić długość zalegających pod piachem pozostałości jednostki- wynosi ona około 24 m. W tym okresie po Bałtyku pływały dwa główne typy statków: koga i holk. Biorąc pod uwagę konstrukcję kadłuba - klepki łączone na zakład przy pomocy żelaznych nitów, brak klamerek szkutniczych oraz konstrukcję górnej części burty do złudzenia przypominającą statek z pieczęci Gdańskiej z 1401 roku- można przypuszczać, że badany wrak to pozostałość holka. Jest to jednak teoria wstępna i wymaga dalszych badań oraz weryfikacji, ale gdyby się potwierdziła byłby to drugi po Miedziowcu znaleziony wrak holka.

WRAK F53.15 „RUDOWIEC” - pozostałości statku żaglowego z drugiej połowy XVI - pierwszej połowy XVII wieku, mierzącego około 20-25 metrów długości. Struktura ładunku wskazuje, że była to jednostka przewożąca towary z terenów dzisiejszej Szwecji do Gdańska. Pierwsze badania na tym wraku prowadzono w 2010 r. Podczas tych prac przystąpiono do sporządzania szczegółowej dokumentacji pozostałości wraka. W sumie udało się zadokumentować obrys wraka, którego wystająca z dna część tworzy bryłę zbliżoną kształtem do prostopadłościanu o bokach około 6 na 11 metrów i wysokości 1,5 m.

WEST - Podczas pierwszych oględzin stwierdzono, że jest to fragment burty dużego żaglowca zbudowanego z drewna sosnowego. W odległości 11 metrów od wspomnianej burty leży skupisko okrągłych kamieni, które mogą być ładunkiem statku. Wstępne datowania wskazują okres między XVII a XIX wiekiem, jako okres używania tego obiektu. Tak szeroka cezura czasowa spowodowana jest tym, iż drzewo sosnowe datuje się o wiele trudniej niż dąb. Po wstępnych badaniach okazało się, iż ładunek kamieni prawdopodobnie pochodzi ze Szwecji.

SMUG - 19-metrowa jednostka leżąca dnem do góry. Jest to płaskodenny statek o bardzo szerokich klepkach, uszczelniany mchem dociskanym przez drewniane listewki i klamerki szkutnicze. Wszystko wskazuje na to, iż wrak ten jest pozostałością jednostki rzecznej, być może szkuty. Jednostki takie służyły do spławiania towarów masowych (np. zboża rzekami do Gdańska, gdzie były sprzedawane zachodnioeuropejskim kupcom). Dzięki badaniom dendrochronologicznym za czas zbudowania obiektu przyjmuje się początek XVI wieku.

HARRY - Z dna wystaje niewielki fragment kadłuba. Pasy poszycia łączone są metodą karawelową, czyli na styk. Do badań pobrano próbki drewna, wskazujące koniec XVI wieku, jako najwcześniejszą możliwą datę budowy.

Muzeum Łodzi Wikingów w Roskilde – duńskie muzeum jednostek pływających oraz podróży morskich z okresu starożytności i średniowiecza. Muzeum powstało w celu ekspozycji 5 łodzi wydobytych z dna zatoki 15 km od brzegów Roskilde – dawnej stolicy Królestwa Danii, gdzie zostały zatopione, aby bronić dostępu do portu nieprzyjacielskim siłom. W muzeum ekspozycja 5 łodzi:

SKULDELEV I – łódź handlowa

Materiał: sosna, dąb, wapna; Długość: 15,84 m; Szerokość: 4,8 m; Zanurzenie: 1 m; Pojemność: 20 ton; Liczba wioseł: 2-4 ; Załoga: 6-8 ludzi; Pow. żagli: 90 m2; Średnia prędkość: 5-7 węzłów ; Dat.: ca. 1030. Solidny, oceaniczny statek handlowy prawdopodobnie typu Knarr. Statek i ładunek należały do wodza, który wraz z załogą pływał na różne targi i sprzedawał swoje zasoby. Statek ten mógł pływać po całym Morzu Północnym i Bałtyku, jak i na Północnym Atlantyku. Ottar - rekonstrukcja

SKULDELEV II - duży Langskip

Materiał: dąb; Długość: ok. 30 metrów; Szerokość: 3,8 m; Zanurzenie: 1 m; Pojemność: 26 ton;

Liczba wioseł: 60; Załoga: 65-70 mężczyzn; Powierzchnia żagli: 112 m2; Średnia prędkość: 6-8 węzłów; Prędkość maksymalna: 13-17 węzłów; Datowanie: 1042.

Oceaniczny okręt wojenny, prawdopodobnie typu Skeid. Z załogą 65-70 wojowników, statek potężnego wodza. Koń morski z Glendalough – rekonstrukcja

SKULDELEV III – handlowiec przybrzeżny

Materiał: dąb; Długość: 14 m; Szerokość: 3,3 m; Zanurzenie: 0,9 m; Pojemność: 9,6 ton

Pojemność przestrzeni ładunkowej: 4,6 ton; Liczba wioseł: 5; Załoga: 5-8 ludzi; Pow. żagli: 45 m2; Średnia prędkość: 4-5 węzłów; Prędkość maksymalna: 8-10 węzłów; Datowanie: ca. 1040

Elegancki statek transportowy typu byrding. Transport np. rolników na targi. Przystosowany do żeglugi w duńskich wodach przybrzeżnych i na Bałtyku. Wiatr najważniejszym środkiem zasilania statku, ale wiosła mogły być stosowane podczas wykonywania manewrów lub podczas podróży na krótkie dystanse w bezwietrznej pogodzie. Roar Ege – rekonstrukcja.

SKULDELEV V - mały Langskip

Materiał: dąb, sosna, jesion, olcha; Długość: 17,3 m; Szerokość: 2,5 m; Zanurzenie: 0,6 m;

Pojemność: 7,8 ton; Liczba wioseł: 26; Załoga: ca. 30 mężczyzn; Powierzchnia żagli: 46 m2

Średnia prędkość: 6-7 węzłów; Prędkość maksymalna: ca. 15 węzłów; Datowanie: ca. 1030

Mniejszy okręt wojenny, prawdopodobnie typu snekke. Najmniejszy długi statek we flocie wojennej. Na rufie i bokach rzeźbione dekoracje tarczy. Statek był idealny do żeglowania w duńskich wodach przybrzeżnych i przez wzburzone fale Morza Bałtyckiego. Helge Ask – rekonstrukcja.

SKULDELEV VI - statek rybacki

Materiał: sosna, brzoza, dąb; Długość: 11,2 m; Szerokość: 2,5 m; Zanurzenie: 0,5 m;

Pojemność skokowa: 3 tony; Liczba wioseł: 14; Załoga: 5-15 mężczyzn; Powierzchnia żagli: 26,5 m2

Średnia prędkość: 4-5 węzłów; Prędkość maksymalna: 9-12 węzłów; Datowanie: ca. 1030

Połączenie statku wioślarskiego i żaglowego. Zbudowany prawdopodobnie do wędkowania i połowu wielorybów lub do polowań na foki. Kraka Fyr – rekonstrukcja.

Nawigacja u Wikingów: Stałe wiatry, obserwacja ptaków, obecność gatunków ryb czy wielorybów, kolor wody, kształt i wysokość fal, obserwacja chmur.

Georg rosenberg – HJORTSPRING

Długość- 13,28m; Szerokość- 1,92 m; Wysokość- 0,68 m; Zanurzenie- 0,32m; Załoga 20 wioślarzy

Datowanie: 300 r.n.e; Ładowność 2650 kg; Waga 500 kg; Prędkość do 8 węzłów

W 1880 roku niedaleko Hjortspring na duńskiej wyspie Als znaleziono bagno z niesamowitą ilością zabytków: bronią, darami wotywnymi i łodzią. Jednak dopiero w 1922 roku ten drewniany zabytek przykuł uwagę archeologów, którzy postanowili ją wydobyć. Odkryli 13 metrową łódź zbudowaną bez użycia nawet jednego gwoździa - połączenie klepek za pomocą sznura. Gustav Rosenberg datował to znalezisko na początek opoki żelaza, czyli 300 rok n.e.

VASA - Zbudowany został między 1626 a 1628 w Sztokholmie na zlecenie króla Gustawa Adolfa, budowniczym - holenderskiego pochodzenia Henrik Hybertsson. Był przeznaczony do wzięcia udziału w wojnie z Polską. Król życzył sobie, żeby nowy okręt był największy z galeonów, a przy tym smukły. Główny projektant zmarł na rok przed ukończeniem okrętu. W rezultacie, powstał najsilniejszy z ówczesnych galeonów, lecz zbyt długi i wysoki jak na swoją szerokość, wyposażony w wysokie i bogato zdobione nadbudówki. Uzbrojenie stanowiły 64 działa umieszczone głównie na dwóch zakrytych pokładach działowych. 120 ton balastu kamiennego było niewystarczające do zrównoważenia wysoko położonych mas. Widoczne to było już podczas próby stateczności, lecz mimo to, admirał Klas Fleming dopuścił okręt do wypłynięcia w próbny rejs. 10 sierpnia 1628 "Vasa" wyruszył w pierwszy próbny rejs z portu sztokholmskiego, obserwowany przez tłumy ludzi na brzegu. Jeszcze w obrębie portu, po postawieniu żagli pod wpływem podmuchu wiatru okręt silne przechylił się na lewą burtę. Po nabraniu wody przez otwarte furty działowe, okręt przewrócił się na burtę i zatonął, pociągając za sobą około 30 do 50 marynarzy. Przepłynął zaledwie około mili.

Wydobycie: W 1664 i 1665 roku wydobyto większość dział za pomocą dzwonu nurkowego, usuwając część pokładów. Potem, zapomniano o nim na prawie 300 lat. W 1956 wrak spoczywający na głębokości 32 m został odnaleziony przez archeologa-amatora Andersa Franzéna. Zdecydowano wydobyć wrak. W toku prac, pod wrakiem wydrążono 6 tuneli, przez które przeciągnięto kable, następnie podniesiono wrak za pomocą dwóch pontonów przymocowanych do kabli i przeholowano na płytszą wodę, gdzie przeprowadzono pod wodą doraźne prace remontowe, mające zapewnić "Vasie" pływalność, żeby mogła wpłynąć do suchego doku. M. in. zatkano furty działowe. Dzięki warunkom Bałtyku, wrak zachował się w dobrym stanie - brak organizmów Teredo navalis żywiących się drewnem. 24 kwietnia 1961 wrak "Vasy" został wydobyty na powierzchnię za pomocą pontonów, następnie wypompowano wodę z połatanego kadłuba. Kolejnym trudnym i kosztownym wyzwaniem była konserwacja okrętu. Początkowo wrak spryskiwano wodą w celu zapobieżenia wysychaniu. Od 1962 zaczęto spryskiwać go konserwującym środkiem. Spryskiwanie okrętu roztworem trwało 17 lat. Rekonstrukcja i konserwacja okrętu trwa nadal. Na okręcie i na dnie znaleziono ponad 14 000 przedmiotów, w tym ponad 700 rzeźb oraz 6 zapasowych żagli. "Vasa" jest obecnie umieszczony w Muzeum Vasa w Sztokholmie, stanowiącym najczęściej odwiedzane muzeum w Szwecji.

Dane: Trzymasztowy galeon, zbudowany w większości z drewna dębowego; wyporność: 1210 ton; długość: kadłuba – 61 m; maksymalna szerokość kadłuba – 11,7 m; zanurzenie – 4,8 m; powierzchnia żagli: 1275 m²; załoga: 145 marynarzy i do 300 żołnierzy piechoty morskiej; uzbrojenie: 64 działa różnych wagomiarów w baterii burtowej:; 48 dział 24-funtowych na dwóch pokładach działowych; 8 dział 3-funtowych; 2 działa 1-funtowe; 6 moździerzy .

KRONAN – szwedzki okręt liniowy, zbudowany w 1668r., za panowania króla Karola XI. Należał do największych okrętów swoich czasów. Zatonął 1 czerwca 1676 w trakcie bitwy morskiej pod Olandią w wyniku eksplozji komór amunicyjnych spowodowanej gwałtownym przechyłem podczas wykonywania zwrotu. Miał 3 pokłady i 128 armat. W 1980 wrak okrętu został odnaleziony przez Andersa Franzéna. Szczątki "Kronana" spoczywały na głębokości 26 metrów. Przystąpiono do systematycznego wydobywania znaleziska na powierzchnię. W sumie wydobyto ponad 25 000 zabytkowych przedmiotów.

MARS- XVI wieczny galeon, należący do wojennej floty króla Szwecji Eryka XIV Wazy. Należał do klasy największych szwedzkich galeonów. Był największym okrętem wojennym, jaki w XVI wieku pływał po Bałtyku. Miał 107 dział, 800 członków załogi. W maju 1564 roku galeon „Mars” uczestniczył w dość chaotycznej, dwudniowej bitwie morskiej u wybrzeży Gotlandii i Olandii – jednej z wielu bitew wojny siedmioletniej. W drugim dniu potyczki „Mars” został osaczony przez część statków należących do Danii i Lubeki. Doszło do abordażu. „Mars” stanął w ogniu, a niedługo później doszło do eksplozji prochu na pokładzie. Galeon zatonął, a wraz z nim większość załogi oraz około 300 napastników. Wrak „Marsa” odnaleźli latem 2011 roku szwedzcy płetwonurkowie, prowadzący poszukiwania na dnie Morza Bałtyckiego. Okręt spoczywa na głębokości 75 metrów w odległości 10 mil morskich na północ od wyspy Olandia.

SVERDET – szwedzki statek, zatopiony w XVIII wieku, miał 96 dział.

MARY ROSE - Zbudowany w latach 1509-1510 był jednym z pierwszych okrętów Navy Royal budowanych w celach typowo wojennych, prawdopodobnie nigdy nie pełnił funkcji jednostki handlowej. Wyporność 700 ton, długość 65 metrów, wyposażona była w cztery maszty i uzbrojona w 91 dział, przez współczesnych uważana był za okręt niezwyciężony. 19 lipca 1545 r. w cieśninie Solent znajdującej się pomiędzy wyspą Wight i Anglią doszło do bitwy. W jej trakcie, podczas gwałtownego zwrotu okręt nabrał wody przez otwarte furty działowe i błyskawicznie poszedł na dno wraz z 400-osobową załogą. W 1836 r., na spoczywający na głębokości 14 m. wrak statku przypadkowo natrafili rybacy, a poinformowani o znalezisku pionierzy nurkowania John Deane oraz William Edwards dokonali jego pierwszych eksploracji. Potem o okręcie, który tkwił pod mułem i wodorostami zapomniano na długie lata. Dopiero na początku lat siedemdziesiątych XX w. okręt został powtórnie zlokalizowany przez archeologów, którym udało się wydobyć z niego niektóre cenne przedmioty. W 1982 r. przeprowadzono relacjonowaną na żywo przez telewizję operację jego wydobycia. Okazało się, że nie posiada on uszkodzeń, jakie powstają w czasie bitwy. Dlatego już sam kadłub okazał się niezwykłym zabytkiem techniki. Umieszczono go w suchym doku w Muzeum Morskim w Portsmouth, gdzie zajmują się nim konserwatorzy i gdzie można go oglądać. Wewnątrz kadłuba „Mary Rose” zewidencjonowano łącznie ok. 20 tys. przedmiotów m.in. urządzenia nawigacyjne, przyrządy medyczne, broń, żywność, odzież, przedmioty codziennego użytku, instrumenty i gry.

STORA SOFIA – (duński: Grand Sofia) był to duński statek liniowy, który zatonął 25 maja 1645 w pobliżu Buskär poza portem w Göteborgu. Statek został zbudowany w 1627 roku w Danii. Była uzbrojona w 44 armaty na trzech pokładach, według współczesnych źródeł, miała cztery 48-funtowe, osiemnaście 24-funtowe, dwadzieścia 8-funtowych i kilka mniejszych działek. Wkrótce po przybyciu floty do miasta, rozpętała się burza i rzuciło Stora Sofie na skały. Statek zatonął na głębokości 27 metrów, a jego załoga została uratowana. Odkryty w 1961 roku, podgryzana przez świdraka.