KOLOKWIUM STYLISTYKA DZIENNIKARSKA

1.TYTUŁ (tytuł główny, nadtytuł, podtytuł)

*Cechy gatunkowe tytułu: informacyjno-poznawczy, metaforyczny, potoczny, ekspresywny, impresywny, kondensacja treści

2.LEAD

-streszczający, hasłowy, prognozujący, udramatyzowany, mieszany, anegdotyczny, opisowy, komentujący, lid-cytat

3.ODSYŁACZ(funkcja poznawcza, reklamowa, zaintrygowanie odbiorcy, streszczająca)

4.WYPOWIEDŹ W RAMCE-uzupełnia treść tekstu zasadniczego.

5.WYIMEK –wyeksponowany graficznie akapit, który stanowi integralną część korpusu lub jest reprodukowany, służyć ma celom perswazyjnym.

6.WZMIANKA

*wyróżniamy wzmiankę seryjną i autonomiczną

*ze względu na kształt wzorców gatunkowych wyróżniamy: wzmiankę z dominantą informacyjną(wzorzec kanoniczny) i publicystyczną( alternacyjny)

a) wzmianka z dominantą informacyjną

-tytuł w formie zawiadomienia

-korpus krótki, skomponowany zgodnie z zasadą odwróconej piramidy

-intencja powiadamiania precyzyjnego

-lakoniczność i precyzja wysłowienia

-proste konstrukcje zdaniowe

b) wzmianka z dominantą publicystyczną

-gry językowe w tytułach

-cytowanie w korpusie

-leksyka oficjalna

-przytaczanie wypowiedzi uczestnika

-różne punkty widzenia

-interpretacja faktów

-przytoczenia

SYGNAŁY GATUNKOWE:

*wzmianka autonomiczna-wydrukowana wewnątrz numeru gazety w formie pojedynczej wypowiedzi wplecionej w tekst, oddzielenie od innych wypowiedzi za pomocą kreski lub ramki, tytuł pojedynczy i jednoakapitowy korpus.

*wzmianka seryjna- wystąpienie w grupie krótkich wypowiedzi publikowanych w sąsiedztwie sygnowanych wspólnym tytułem, dwie wersje strukturalne: wypowiedź jednosegmentowa i wypowiedź dwusegmentowa

7.NOTATKA

a) notatka z dominantą informacyjną

-drukowana wewnątrz numeru w określonym dziale, zależnie od tematyki, rzadko na 1szej stronie

-złożony tytuł, w obrębie którego funkcjonuje często nadtytuł

-kilkuakapitowy korpus

b)notatka z dominantą publicystyczną

-analogiczne do poprzedniej odmiany

-w praktyce pojawiają się wypowiedzi zmodyfikowane :złożony tytuł i korpus jak we wzmiance-zredukowany do pojedynczego akapitu

-alternacje jakościowe

-formy gry w tytułach głównych, gry z tekstem

-spetryfikowana budowa akapitów

-puenta lub prognoza w akapicie końcowym

8.WIADOMOŚĆ

-może być opublikowana na pierwszej stronie jako tzw. czołówka, większość wiadomości pojawia się jednak w kolejnych działach gazety w formie samodzielnych tekstów lub składników kolekcji

-trójsegmentowa struktura (tytuł, lid, kilkuakapitowy korpus)

a) wiadomość z dominantą informacyjną

-spetryfikowana struktura(powiadamiający tytuł, lid pojedynczy lub streszczający, korpus o kształcie relacji lub sprawozdania)

-zasada odwróconej piramidy

-wieloaspektowe przedstawienie jakiegoś faktu

-obiektywne przedstawienie świata

-pozostawienie interpretacji czytelnikom

b) wiadomość z dominantą publicystyczną

-alternacje ilościowe, które polegają na redukcji jednego ze składników tytułu, skróceniu korpusu

-alternacje jakościowe, które polegają na występowaniu różnego typu gier

-rozbudowane struktury lidów lub zmiana ich intencji

-przytaczanie wypowiedzi uczestnika w korpusach, parafrazowanie takich wypowiedzi lub wprowadzanie komentarzy

-wypowiedź wielogłosowa

-wypowiedź wielostykowa

-adaptacje w tytułach

-lidy odnoszą się do konwencji anegdoty, opisu

-korpusy nawiązują do reportażu

9.ZAPOWIEDŹ

-publikowana na pierwszej stronie gazety, na okładce magazynu lub na jego stronie trzeciej

-wystąpienie formuły odsyłającej

-reprodukcje ich winiety lub całej pierwszej strony

a) zapowiedzi autonomiczne

-zapowiadanie określonego materiału

-tekst o tekście, a nie o jakimś fragmencie rzeczywistości

b) zapowiedzi nieautonomiczne

-wstępnie powiadamia o jakimś fakcie lub zdarzeniu

-anonsowanie, czyli odsyłanie do pełnego komunikatu

-reklama zapowiadanego materiału prasowego

-podlegają procesom alternacji lub adaptacji

Wyróżniamy:

*zapowiedź sygnałowa= sygnał+ odsyłacz

*zapowiedź wzmiankowa= wzmianka +odsyłacz

*zapowiedź notatkowa= notatka +odsyłacz

*zapowiedź spokrewniona z wiadomością= tytuł, lid i korpus+ odsyłacz

10.KOMENTARZ

-drukowane zwykle na drugiej stronie

-tytuł zbioru

-nazwa gatunkowa

-zdjęcie publicysty

-wypowiedź dwusegmentowa

-pojedynczy tytuł

-kilkuakapitowy korpus

-subiektywne zinterpretowanie określonej sytuacji i przekonanie czytelnika do tej interpretacji

-informacja zinterpretowana

-dążenie do precyzji

-prostota wysłowienia

-stosowanie kunsztownych chwytów i środków

-różne formy odmiany języka

-kreatywność i oryginalność stylu

-szablonowość

-wypowiedź perswazyjna

Wyróżniamy:

a)komentarz autonomiczny-samodzielny, niestworzony z konkretną informacją

b)komentarz nieautonomiczny-przypisany tematycznie do konkretnego komunikatu

a)komentarze bezpośrednie-wypowiedzi dziennikarskie z jasno sformułowanymi opiniami

b)komentarze pośrednie-brak jasnej opinii, daje czytelnikom jedynie materiał do oceny

a)komentarz stonowany-oparty na argumentacji, objaśniający i interpretujący

b)komentarz satyryczny-pokazuje rzeczywistość w krzywym zwierciadle, ośmiesza i krytykuje

c)komentarz żartobliwy-podkreśla humorystyczne aspekty zdarzeń

d)komentarz ironiczny-sugeruje interpretacje inną niż ta, którą przekazuje publicysta, krytykuje

11.FELIETON

Wyróżniamy:

a)fabularny-przedstawia historię

b)dyskursywny-rozwija określony problem

c)dygresyjny-skojarzenia

d)udramatyzowany-struktura dialogowa, sprzeczne racje

Cechy gatunkowe:

-zdjęcie autora

-dynamizm

-dbanie o kształt wypowiedzi, które stanowią formalne zwieńczenie felietonu

-niepowtarzalna lub przeciętna szata graficzna

-zderzenie szablonu z autorską inwencją

-swoboda wyboru tematyki

-oryginalność

-koncepty strukturalne i koncepty wolne

-stylizacja na wypowiedź listową, podanie, przemówienie

-adaptacjom podlega jedynie korpus

-postscriptum

-stylizowanie i stylizatorstwo

12.REPORTAŻ

-przybiera formę sprawozdania

-miejsce druku stałe w danym magazynie lub w dodatku

-nazwa gatunkowa zwraca uwagę na istotny aspekt reportażu, jakim jest autentyczność

-przyjmuje kształt wiadomości

-zachowanie paktu faktograficznego

-kolekcja gatunków

-pozwala zrozumieć i przeżywać opisywane zdarzenie

-uwodzenie czytelnika

-zderzenie ze sobą różnych punktów widzenia

-obrazowość i poglądowość

-język potoczny, slang, żargony

-wielostylowość

-szablonowa struktura z nieszablonowym wypełnieniem

-kształtowanie relacji ze względu na przewidywalnego adresata

-urozmaicenie barwy stylistycznej

-autentyczność użytych form językowych

-narracja pierwszoosobowa

-mowa zależna lub pozornie zależna

13.WYWIAD

-dialogowy kształt korpusu

-pojawienie się nazwy gatunkowej

-stałe miejsce druku-magazyn, gazeta, dodatek

-reprodukowanie struktury wiadomości

-cykliczne tytuły

-środki graficzne

-biogram bohatera wywiadu

-tytuł pojedynczy lub złożony korpus zawiera wymianę repliki między dziennikarzem i rozmówcą

-fakultatywna formuła zamykająca

-wieloaspektowe i subiektywne powiadamianie

-prezentacja osoby i rekomendowanie wizerunku

-urozmaicenie części ramowych i korpusu

-pytanie-odpowiedź

-świat przedstawiony w wywiadzie jest ograniczony do pewnych aspektów

-dobór środków wysłowienia zależy od gazety

-rzadko w wywiadach gości gwara

-występuje leksyka potoczna

-wystąpienie sondy, kwestionariusza

-części ramowe wywiadu zachęcają do lektury