Rodzaje grup literackich
Sytuacyjna |
Programowa |
Funkcjonalna |
-odzwierciedlenie sytuacji polityczno-społecznej -nie miały programu, nie wydawały manifestów -każdy z przedstawicieli miał indywidualną wizję literatury -np. Skamander, Dadaiści |
-miały określony program, najczęściej manifest, ale też listy (autentyści), odezwy, artykuły programowe wydawane w gazetach -tworzenie dla przyjemności -np. Futuryści, Awangarda |
-miały program -tworzyły na gruncie ideologicznym -ulegały naciskom grup masowych -skupiały przypadkowych członków -np. Żagaryści |
EKSPRESJONIZM Prąd artystyczny, inicjujący przewrót awangardowy w sztuce europejskiej, który kształtował się i rozwijał przede wszystkim w kulturze niemieckiej pierwszych dwóch dziesięcioleci XXw oraz przenikał w tym czasie do literatur narodowych innych krajów (zwłaszcza środkowo i południowoeuropejskich oraz skandynawskich), aby tam odegrać istotną rolę katalizatora nowatorstwa i nowoczesności.
NIEMCY
Teoretycy:
Henryk Wölfflin
Podwójne korzenie stylu: linearyzm i malarskość z których wywodzą się opozycje :
płaszczyzna głębia
forma zamknięta otwarta
wielość jedność
jasność ciemność
linearyzm i malarskość istnieją obiektywnie, natomiast źródła tych stylów tkwią w człowieku, są wyrazem jego widzenia świata, oraz kategorią myślenia.
Wilhelm Worringer
* Cechą sztuki ma być opozycyjność oparta na:
przesłankach historycznych - historia sztuki powstaje stopniowo od sztuki abstrakcyjnej do naturalistycznej.
Przesłankach psychologicznych- sztuka wynika z woli a nie z umiejętności artystycznych. Każdy może być artystą.
Przesłankach światopoglądowych - sztuka abstrakcyjna pochodzi z chęci uporządkowania chaosu, natomiast sztuka naturalistyczna ze zgody na świat i włączenia się w niego- stąd pochodzi naturalizm i styl.
*Kategorią myślenia jest opozycyjność- dualizm
*Nastawienie na historyczna prawdę a nie na rzeczywistość
Fritz Strich
ludzkość jest świadoma nieuchronności śmierci i pragnie wieczności.
Pragnienie to obejmuje dwie kategorie myślenia :
skończoność nieskończoność które są ideami kultury i sztuki.
Tutaj występują opozycje:
klasycyzm romantyzm
spokój ruch
jasność ciemność
K.Edischmid
duch - materia to podstawowa opozycja, która się przenika
pozostałe opozycje się wyłączają
impresjonizm-ekspresjonizm
myślenie-czucie
wielość -jedność
analiza-synteza
psychologizm-wizyjność
indywiduum -człowiek
Wasil Kandinsky
Sztuka rozwija się od realizmu do abstrakcjonizmu
Poglądy są w ciągłym rozwoju dlatego mogą one być sprzeczne. Opozycyjne myślenie:
materia duch
forma treść
spoczynek ruch
ciemność język
uczucie rozum
subiektywizm obiektywizm
*Nie ma znaczenia jakiej formy użyje artysta -realizm jest abstrakcją
*Ważna jest nauka
*Prawdziwa sztuka powstaje z konieczności wyrażenia siebie, epoki i sztuki.
*Sztuka jest absolutna i obiektywna
*Sztuka jest wytłumaczalna, jeżeli każdy jej element jest zracjonalizowany
*Malarstwo dzieli się na:
Impresję - przeważa wrażenie z zewnątrz
Improwizację - pochodzi z podświadomości
Kompozycję - rezultat świadomego działania artysty
*Forma jest tym co materialne, subiektywne i zewnętrzne
*Zawartość jest tym co duchowe, obiektywne i wewnętrzne
*Wyróżnia się trzy etapy w rozwoju sztuki :
Początkowa - wyrosła z nastawienia praktycznego, była realistyczna.
Rozwojowa - przewagę zdobywa pierwiastek duchowy nad praktycznym
naturalistyczna sztuka.
*Celem sztuki jest „ czysta sztuka”
*Natura nie należy do dzieła sztuki
P. Hatvani
Dualizm
Opozycje :
impresjonizm ekspresjonizm
forma treść
zewnętrzność wewnętrzność
obiektywizm subiektywizm
kobiecość męskość
statyka dynamika
analiza synteza
Ekspresjonizm opiera się na drugich członach opozycji:
zanika czas i przestrzeń
utwór staje się ruchem
świat, materia i rzeczy to pierwiastki kobiece męską rzeczą jest je doświadczać , formować i przekształcać
świadomość stwarza świat
Grupy:
* Die Brucke (most)
Powstała w 1905 w Dreźnie, w 1911 przeniosła się do Berlina, działalność zakończyła w 1913
Założyciel: E.L.Kirchmer
celem jest podporządkowanie się przeżyciu, swoboda i niezależność
Poszukiwanie inspiracji w rzeźbie murzyńskiej, kulturze średniowiecznej, drzeworycie, prymitywizmie, mistycyzmie, ludowości, alogiczności
Członkowie: E Heckel, O. Muller, E. Nolde
* Der Blaue Reiter (Błękitny jeździec)
Powstała w 1911 w Monachium, działalność zakończyła w 1914
Założyciel: W.Kandinsky
Abstrakcja, bezprzedmiotowość, koloryzm, nieskażona pierwotność wrażeń
1912 (lub 1914?) W.Kandinsky „O pierwiastku duchowym w sztuce”
Członkowie: G. Munter, F. Marc, A. Kubin, Egon Schiele
odwoływanie się do wrażliwości odbiorcy
Czasopisma:
* Der Sturm (1910-32)
red. H.Walden
członkowie: E.Schuler, A.Doblin, Mombert, G.Benn, J.Goll
* Die Aktion (1911-25), tygodnik
red. F.Pfemfert
tematy: polityka, literatura, sztuka
radykalno lewicowe (przeciw burżuazji, nacjonalizmowi, militaryzmowi)
nurt aktywistyczny
członkowie: D. Rubiner, Hiler, F. Jung, K. Otten, W. Serner, C. Einstein
Periodyki:
„Das Forum“ (1914-29) red. W.Herzog
„Die Weissen Blatter“ (1913-23)
„Neue Jugend“ (1916-17)
„Das Tribunal“ (1919-21)
„Die Rote Erde“ (1919-23)
Teksty programowe:
1916- „Ekspresjonizm“ - W.Bahr
1916- „Nowy punkt widzenia“- Daubler
1917- „Ekspresjonizm, Futuryzm, kubizm”- Walden
1918- „Ekspresjonizm punkt zwrotny w sztuce” - Walden
1919- „O poetyckim ekspresjonizmie” - Endschmit
POLSKA (1917-20,22)
Teoretycy:
Stanisław Przybyszewski
Antyteza ducha i materii - to podstawowa opozycja
Sztuka odzwierciedleniem duszy
Sztuka nie a nic wspólnego z rzeczywistością, jest subiektywna
Tematem sztuki jest sztuka
Odrzucenie podstawowych zjawisk natury, nadanie naturze istoty
Opozycja ekspresjonizm - impresjonizm
Jerzy Hulewicz
Nawiązuje do teorii Przybyszewskiego z kilkoma różnicami
Obok opozycji treść-forma, stawia formuła-forma.
Forma jest czymś dobrym ,koniecznym dla ducha formuła zaś tym co go krępuje
Społeczeństwo-indywiduum
Obiektywizm-subiektywizm
Ostatecznie rezygnuje z opozycji na rzecz harmonii
Forma jest przed treścią, z niej rodzi się duch
Sztuka jest wyrazem istoty, ducha, pomija to, co przypadkowe
Prawdziwa sztuka odtwarza ruch
Odwołuje się do filozofii okultyzmu i mistycyzmu
Jan Stur
Reprezentuje ekspresjonizm czysty - o czystej orientacji etycznej i społeczno-utopijnej
Ekspresjonizm ma scalać i inspirować dążenia do nowej literatury.
Ekspresjonizm jest dalszym ciągiem romantyzmu -Czego chcemy1920
Konieczność wyrażania epoki przez sztukę
Dusza jest zjawiskiem wielopłaszczyznowym, czyli bytem wewnętrznie sprzecznym.
Głównym postulatem jest harmonia
Naczelną zasadą jest prawda.
W sztuce potrzebna jest dusza, treść, ciało i forma.
Utwór musi być zrozumiały dla czytelnika
Materia -duch
Góra -dół
Impresja- ekspresja
Teksty programowe:
1918, „EKSPRESJONIZM.SŁOWACKI I GENESIS Z DUCHA”, S.Przybyszewski
1918- „Powrotna Fala”- St. Przybyszewski
1918- „Naokoło ekspresjonizmu”- St. Przybyszewski
1919- „My jesteśmy sztuka a sztuka jest nami”- B. Hulewicz
1920- „Czego chcemy”- Jan Stur
1918- Manifest Buntu tzw. „Zeszyt Buntu”
Czasopisma:
* „Zdrój” (1917-20,22)
wyd. Ostoja, red. B. Hulewicz
w 1918 na jego łamach Przybyszewski opublikował: „EKSPRESJONIZM.SŁOWACKI I GENESIS Z DUCHA”
1920, „Czego chcemy” - J.Stur
„Cykl rozmyślań człowieka na przełomie 1920-1921” - J.Stur
* „Życie” (1889-1890)
czasopismo Krakowskie
red. Przybyszewski
manifest „CONFITEOR”,
Grupy:
* Bunt (1918-20)
grupa artystyczno-literacka, ukształtowała się wokół „Zdroju”
należeli do niej po części redaktorzy „Zdroju”
FUTURYZM - jeden z podstawowych prądów artystycznych awangardy, zainicjowany pod koniec I dekady XXw we Włoszech. Pomysłodawcą i twórcą najważniejszych manifestów był F.T.Marinetti, który we Francji wydał swoje pierwsze książki poetyckie, m.in. „zdobycie gwiazd”(1902), „Destrukcja”(1904). W lutym 1905 w Mediolanie założył pismo „Poesia”. Zainspirowany falą programów i „izmów”, postanowił założyć własny ruch literacko-światopoglądowy. Chciał odnowy zastygłej w tradycji sztuki.
Cechy marinetyzmu: militaryzm, imperializm, nacjonalizm, agresywność, łamanie konwencji, fascynacja nowością, alogiczność, bunt wobec teraźniejszości, pogarda dla kobiet, szowinizm, prymitywizm, wojna jedyną higieną świata, industrializm, urbanizm, amerykanizm, germanizm, słowa na wolności
Postulaty Marinettiego: przeciw akcjom faszystowskim; bunt przeciwko mieszczaństwu, dobremu smakowi, harmonii; fascynacje miastem, fabrykami, mostami; negacja przeszłości i tradycji; likwidacja składni na rzecz przypadkowej kolejności rzeczowników; unikanie przymiotnika i zaimka; rezygnacja ze znaków przystankowych; słowa na wolności; negacja psychologizmu
Cechy futuryzmu: superkultura, pogarda dla kultu przeszłości, wolne obrazy, nowa uczuciowość, oryginalność, ironia, sztuczna wesołość, klownizm, poszukiwanie rzadkości, amoralność, seksualna swoboda, duch walki, latynizm, swoboda interpretacji i ortografii,
Należy tworzyć szybko, żyć szybko, dobrze się bawić.
Manifesty Marinettiego:
20.02.1909- Akt założycielski „Manifest futuryzmu” -Marinetti
10.02.1910- „Manifest malarzy futurystów” -Martinetti
1910- „manifest techniczny literatury futurystycznej - Marinetti
1913- „Słowa na wolności” - Marinetti
1915- „Wojna jedyna Higieną świata” - Marinetti
1925- „Futuryzm a faszyzm” - Marinetti
Czasopisma futurystyczne:
“La Poesia”, 1905-09, Marinetti
„La Critica”(1903-1944) B.Croc
“Il Regno” (1903-1906), E. Corradini
“Il Leonarda”(1903-07) G.Papini
FUTURYZM ROSYJSKI
Geneza: nastroje oczekiwania ostatecznej zagłady, indywidualizm, anarchizm, buntowniczo-rewolucyjne dążenia rosyjskiej wsi.
EGOFUTURYZM (1910-17 -nieoficjalnie do 1930)
Założyciel: Siewierionin, później Ignatiew, inni cżłonkowie: Olimpow, Marienhot
-łączył tradycję poetyki symbolizmu z nowatorskimi nastawieniami awangardy. Zaimek `ja' pisany był zawsze dużą literą. Słowem kluczowym była `intuicja'. W swoich hasłach głosili ponadczasowość natury i Boga, miłości, piękna. Eksperymenty i innowacje słowotwórcze.
Czasopisma:
1912-1914- „Petersburski Głasztaj”
1913-1916- „Oczarowanyj strannik”
1914- „Graniowa”
Manifesty:
1909- „Intuicyjne barwy”
1911- „Elektryczne wiersze”
1911-„Prolog egofuturyzmu”
1913-„ Program akademii egopoezji”
KUBOFUTURYZM (1910-17)
Lider: Majakowski (burzył stare formy, obrazował śmiale, manifestował własną osobowość, cechował go bunt społeczny, polityczny i obyczajowy).
Członkowie: Wielemir Chlebnikow (sięgał do starosłowiańskich żródeł i do twórczości ludowej - usiłował stworzyć odrębny "pozarozumowy" język poetycki.oparty czasem prawie wyłącznie na dźwiękowym zestawieniu słów, z pominięciem ich znaczeń); Szerszeniew, Kruczonych, bracia Burlukowie
* sprzeciw wobec traddycji i kultury przeszłości. Próbowali stworzyć nowy język poetycki. Teoria języka pozarozumowego Kruczonycha i Kamieńskiego (hasła wyzwolenia słowa spod poddaństwa sensu; język emocjonalny, słowa na wolności
Manifesty:
1912- „policzek powszechnemu smakowi”
1913- „Sadzawka sędziów”
1913- „Zdechły księżyc”
1914- „Mleko kobył”
Grupa 41 stopni- 1918-1921- Kryczynoch
FUTURYZM POLSKI (1917-22)
Pionier: Jerzy Jankowski
Program: hasło 3xM, kult cywilizacji, ruch burzycielski, neologizmy, słowa na wolności, pisownia fonetyczna, odrzucenie logiki, emocji, uczuć, tradycji, groteska, fascynacja techniką, pochwała życia, dynamiki, działania, swoboda twórcza.
OŚRODKI:
Kraków
Dwa kluby: „Katarynka”, „Gałka Muszkatołowa”
Swoje utwory produkują: B.Jasieński, S.Młodożeniec, T.Czyżewski, J.Jankowski
Warszawa
Grupy: „Wieczór nadtropikalny urządzony przez białych murzynów”, „Pod Pikadorem”
Tworzyli: A.Stern, A.Wat
Jednodniówki:
1921- „Trr”
1921- „Pam- Bam”
1921- „Czyk - Czyk”
1921- „To są niebieskie pięty które trzeba pomalować”
1922- „ Nuż w brzuchu”
1922- „Błękitne spodnie”
1922- „Lejek w mózgu”
1922- „Fioletowe płuca”
1924- „Wiatr w rosole” - ostatnia jednodniówka
Manifesty:
20.04.1921- „Do narodu polskiego w sprawie natychmiastowej futuryzacji życia” -B. Jasieński
1.03.1921- „Manifest w sprawie krytyki artystycznej”- B. Jasieński
25.03.1921- „Manifest w sprawie ortografii fonetycznej”- B. Jasieński
3.04.1921- „Manifest w sprawie poezji futurystycznej” - B. Jasieński
- „Prymityw”
-„O zielonym oku”
„But w butonierce” (Bruno Jasieński) -MANIFEST POLSKICH FUTURYSTÓW
„XX wiek” (Stanisław Młodożeniec)
„Lato” (Stanisław Młodożeniec)
DADAIZM 1915-24
Ruch w sztuce XXw, którego głównymi hasłami były dowolność wyrazu, zerwanie z wszelką tradycją, swoboda twórczości. Dadaizm miał szokować i robił to skutecznie: dadaiści zbierali się w kawiarniach i klubach pisząc absurdalne "poezje", komponowali "muzykę hałasu", przedstawiali przedmioty codziennego użytku jako dzieła sztuki.
BERLIN 1918-23
Przedstawiciele: J. Baader, R. Hausmann, R. Huelsenbeck, G.Grosz, G.Preiss
Czasopisma: Neue Jugend, Die Aktion, Der Dada, Die Freie Strasse, Targi sztuki dada (1920) -apogeum i finał działaności berlińskiej
Grupy: Club Dada, -założony przez Huelsenbecka w kwietniu 1918r -na pierwszym wieczorze ogłasza „Manifest dadaistyczny”
Tematy: społeczno-polityczne, uczucia, sztuka, idea maksymalnej wolności osobistej
KOLONIA
Przedstawiciele: H.Arp, M.Ernst, Teodor Baard
Czasopisma: Der Ventilator, Bulletin Dada
Hasło: sztuka niezależna od rzeczywistości, od sztuki, od literatury
Charakter: igranie emocjami, poczucie nicości, lęk przed siłami destrukcji
HANOWER
Przedstawiciele: Kurt Schwitters, Hans Arp, Max Ernst
Czasopisma: „Merz”, „Kurier Dada”
Charakter: duża rola przypadku, niewyczerpany humor, pierwotny materiał- litera; słowo- zestaw liter, słowo „Merz” podstawą wszystkich słów
NOWY JORK (1915-23)
Przedstawiciele: A Stieglitz, F.Picabia, M. Ray, A. Cravan, M. Duchamp
Czasopisma: „Camera work” (1903-1917), „291”-(1915-1916)-czasopismo wydawane przez Stieglitza, „NY dada”, „the rogue(1915)- Norton, The Riddefiels Gazook (1915)- Man Ray, Rongwrong (1917)- z okładką Duschampa, The Blind Man (1917)- Duschamp, Wood, Roche
ZURYCH (1915-22)
Przedstawiciele: H. Bally, Bracia Marcel i Georges Janco - Kabaret Voltaire, Tzara, Arp, W Serner, Duschamp, M. Ernst
Czasopisma: - Cabaret Voltaire- trój języczny (1916), -Der Zeltweg - 1919, -391- szwajcarski zeszyt Picabi, -Dada (1917-1920)- Tzara
Manifesty: „Manifest dada”- Tzara - 1918, „dada burzy wszystko”- 1921
Cabaret Voltaire( czasopismo, grupa, kawiarnia) - niespełna rok działalności, -Grupka artystów, których okoliczności wojny skupiały w Zurychu
PARYŻ (1919-22)
Przedstawiciele: J.Vache, A. Breton, L Aragon, Ph Sopault, B . Peret, G.Apollinaire
Czasopisma: „literarure“ 1919-1924- Dreton Aragon, Sopault
FORMIZM
Formiści - ugrupowanie działające w Krakowie, 1917-22
awangardowo niejednorodne, członkowie zainteresowani: kubizmem, futuryzmem, ekspresjonizmem, dadaizmem, folklorem i trad.ludową
Działacze: Leon Chwistek (zał.), Tytus Czyżewski,Witkacy.
Plastycy: Andrzej i Zbigniew Pronaszkowie,A. Zamoyski, J.Hrynkowski, T.Niesiołowski, K.Winkler, H.Gotlik
Inicjowali nowe kierunki w sztuce: syntetyzm postaci i przedmiotów, indywidualizm, kubistyczna geometryzacja, futurystyczny dynamizm, ruch,ludowość (folklor góralski), prymitywizm, ekspresyjność
Manifesty:
-Tytus Czyżewski: „Od maszyny do zwierząt”(1921), „Pogrzeb romantyzmu-Uwiąd starczy symbolizmu-śmierć programizmu”(1924)
-Stanisław Ign. Witkiewicz „Nowe formy w malarstwie”(1919), „Szkice estetyczne”(1922), „Teatr. wstęp do teorii czystej formy”(1923)
-Leon Chwistek:”Wielkość rzeczywistości w sztuce”(1918), „Tutus Czyżewski a kryzys formizmu”(1922)-ostatnia wypowiedź Chwistka dot.formizmu
Doktryna formizmu wg Chwistka (wyłożona w „Wielkości rzeczywistości w sztuce”):
-rzeczywistość jest wieloznaczna i rozmaicie w różnych okolicznościach rozumiana
-pierwotne rozumiene rzeczywistości jest niewystarczające:
* wpływ przedmiotów zmysłowo niedostrzegalnych (atomów), teorii pod które modyfikuje się znaczenie pierwotne rzeczywistości i powołuje się nową rzeczywistość
* w malarstwie propagowano raczej technikę impresjonistów
Wielkość rzeczywistości polega na:
- rzeczywistości rzeczy - rozumienie naiwne, rzeczywistość popularna
-rz. fizykalnej - świat elementów bezbarwnych i niewidzialnych (atomów), niedostępny bezpośredniemu postrzeganiu
-rz. wrażeń zmysłowych - świat to suma wrażeń
-rz. wyobrażeń - rzeczywistość dostępna poetom, mistykom w ich wizjach i snach na jawie
wielkość rzeczywistości w sztuce polega na:
-rz. rzeczy - prymitywizm i realizm
-rz. fizykalnej - realizm i naturalizm
-rz.wrażeń zmysłowych - impresjonizm i wyobraźnia
-rz.wyobrażeń - futuryzm
Treść i forma:
- treść-element rzeczywistości w wytworach sztuki
- forma - kompozycja, kolory, technika wykonania
* muzyka, taniec, architektura, ornamentyka - brak treści prostota formy
* malarstwo,rzeźna,literatura - obecna treść
Formizm w poezji: jak największe oddalenie się od języka nauki, zbliżenie się do czyystej poezji; anarchia słowa (w poezji Czyżewskiego); niejasny język; znamienne treści (dla eksponowania formy); rytm wiersza był wyzwolony ze skojarzeń; ludowy prymitywizm (dada); wolność słowa (składnię i zdania uważ.za niewolnictwo)
Teoria czystej formy:
a) odpolitycznienie sztuki, sztuka nie powinna służyć żadnej ideologii, polityce,partii.”Sztuka jest dla sztuk”,powinna istnieć dla samego piękna formalnego, dla samej siebie.
b)antyralizm - formizm zwracał uwagę na świat taki, jaki jest naprawdę, zwracał uwagę na logiczne uporządkowanie,więc literatura charakt. się:
- destrukcją akcji i fabuły; brakiem związków przyczynowo skutkowyych; luźną konstrukcją scen; brakiem rysu psycchologicznego postaci; zerwaniem logiki z treścią
c) bohater-artysta (kreator) - najcz. przeżywa ból istnienia, próbuje zgłębić tajemnice ludzkości, wykraczając poza kanony smaku, gustu, zdrowego rozsądku. Celem teatru miało być drażnienie zmysłów widza, prowokacja jego doznań poprzez ukazanie na scenie przemocy, erotyzmu, mowienie językiem potocznym
formizm a futuryzm - cechy wspólne:
- język, ortografia, słowa; skrótowość, lakoniczność, wypowiedzi są zdeformowane; kult prymitywizmu
- pozarozumowość jest podst. rzeczywistości wyobrażeń
AUTENTYZM - kierunek poet. w pol. literaturze międzywojennej, zainicjowany przez S. Czernika, reprezentowany przez grupę poetów skupionych 1935-39 wokół mies. „Okolica Poetów”; propagował współcz. tematykę (zwł. wiejską), uznawał za przedmiot ujęcia poet. jedynie osobiste przeżycia twórcy, uwierzytelnione jego własnym doświadczeniem życiowym, wyrażone w sposób możliwie bezpośredni, nieskrępowany przez konwencje poet.; autentyzm stał się jednym z ośr. krystalizacji nurtu wiejskiego w literaturze pol. XX w.
Założenia:
-Poezja musi być zgodna z prawdą życia
-Poeta musi pisać o tym, co przeżył
-Przeciwstawianie się fantazjowaniu
-Najczystsza, najprawdziwsza treść
-Nie liczy się forma
-Ważny jest faktografizm, dokumentaryzm
-Tematyka regionalna
-Idee powrotu do naturalizmu
AUTENTYŚCI: tworzyli grupę sytuacyjną, pisali listy, ale nigdy się nie widzieli, nie opublikowali wspólnego manifestu
Program poetycki sform. przez Stanisława Czernika na łamach miesięcznika „Okolica Poetów” (zał. w Ostrzeszowie Wlk., w 1935 r. Do marca 1939 ukaz. 42 num. (przerwa 1937/38)
Artykuły programowe: „Styl w liryce”, „Dialog w liryce”, „Fantazjotwórstwo poetyckie”, „Co i jak” - 13 tez Czernika:
Czasopisma:
„OKOLICA POETÓW”, miesięcznik poet., wyd. 1935-39 w Ostrzeszowie Wielkopolskim; organ ugrupowania poetów (S. Czernik — red., J.B. Ożóg, J. Pietrkiewicz, J.A. Frasik) realizujących program autentyzmu; wśród współpracowników — J. Czechowicz, J. Przyboś.
„Kwadryga”, 1927-29, W.Sebyła
„Kamena”-1934, red.K.A.Jaworski
„Helikon”-1924, red.i wyd. T.Kowalewski - pierwsze fotografie prasowe
„Promień”
Ugrupowanie: Promieniści - nachylenie chłopskie
13 tez S. Czernika:
1)Autentyzm to nowy kierunek w poezji polskiej
2)Pojęcie autentyzmu ma szeroki zakres, ale wynika z historii autentyzmu jako światopoglądu literackiego
3)Pojęcie autentyzmu przekracza granice poezji i obejmuje wszystkie dziedziny sztuki
4)autentyzm to idea-jest on poszukiwaniem prawdy artystycznej w ścisłym związku z poszukiwaniem prawdy życiowej
5)Autentyzm jest reakcją wobec zakłamania dzisiejszego świata
6)Jest kierunkiem świadomym, którego celem jest opis rzeczywistości
7)Jedną z pierwszych zasad autentyzmu jest uzależnienie dzieła poetyckiego od zasobów posiadanych przez poetę materiałów treściowych w postaci przeżyć, doznań, doświadczeń
8)Nie ma ograniczeń tematycznych, poezja uwzględnia wszystkie sprawy świata
9)Materiał do tekstu musi być zawsze zdobyty przez poetę („co”-materiał, „jak”-sposób opisu materiału)
10)”Jak” to selekcja treści, której symbolem staje się słowo. „Jak” jest początkiem poszukiwania prawdy artystycznej
11)Zasadniczym warunkiem autentyzmu jest selekcja treści
12)Forma autentyczna to taka, która wypływa z połączenia „co” i „jak”, autentyzm przeciwstawia się zakłamaniu formalnemu i stosowanym szablonom.
13) patrz 4!
Niemcy (1924-1932)
- aut. oznacza `nową rzeczywistość' przeciw abstrakcjonizmowi, ekspresjonizmowi
- wyróżnia się nurt bierny i czynny, psychologiczny, sceptyczny
-pisarze i poeci szukali oparcia w nagim przedmiocie, jedynej rzeczywistości, której mogli zaufać;
rzeczywistość należało ukazać bez upiększeń, tę formę odnaleźli w reportażu, dziennikach, pamiętnikach
- pisarze: A. Doblin, E. Kisch, A. Zweig
Rosja (1918-1929)
- pisma: „Sztuka Komuny”, „LEF” (organ lewego frontu sztuki); teoretyk: W. Szułkowski
- cechy: odbiorcą mieli być ludzi pracy; zawężenie autentyzmu do klasowości; poeta to robotnik duszy i ciała; gatunki - pamiętnik, reportaż, biografia
- art. programowy „Literatura