Mróz
NAUKA CZYTANIA – notatki
1.Czym jest czytanie - polega ono na rozpoznawaniu drukowanych lub pisanych symboli służących jako bodziec do znaczeń nagromadzonych dzięki wcześniejszym doświadczeniom życiowym i tworzeniu nowych znaczeń drogą manipulacji pojęciami , które czytelnikowi są już znane .
Czytanie jako proces:
-fizyczny (ruchy gałek ocznych: postępowe, zwrotne, wsteczne)
-fizjologiczny (obraz z siatkówki przesyłany przez nerw wzrokowy jako impuls do mózgu analizator wzrokowy)
-psychologiczny (widzenie i słyszenie)
Widzenie w potylicznej części kory mózgowej: uświadomienie istoty odebranej informacji, powstawanie impulsów wytwarzających nowe myśli, kojarzenie i interpretacja informacji;
Słyszenie w płacie skroniowym mózgu – rozumienie dźwięków
Dla czytania ważny słuch:
-fizjologiczny – odbiór wrażeń słuchowych
-fonematyczny – rozróżnianie dźwięków artykulacyjnych mowy
Elementy czytania:
Wzrokowy – spostrzeganie znaków graficznych
Słuchowo-dźwiękowy (fonetyczny) – wymawianie spostrzeganych znaków
Znaczeniowy – wyjaśnianie treści
2. Wzrokowy aspekt czytania:
RUCHY GAŁEK OCZNYCH: skokowe (ilość zależy od techniki czytania i pola czytania), wsteczne (przy niezrozumieniu, błędach )
PRZERWY SPOCZYNKOWE – proces odczytywania
Czytanie – skojarzenia między fonematem, grafematem i treścią znaczeniową wyrazu
-na początku nauki wyrazy o prostej budowie, znane, ilustrowane
-tworzenie obrazu wyrazu (ogólny zarys, cząstki początkowe i końcowe cechy graficzne: kształty liter, długość wyrazu)
-głośne czytanie lepsze zapamiętanie brzmienia, obrazu graficznego i lepsze rozumienie treści
3. Ćwiczenia przygotowujące do nauki czytania
Kształcenie słuchu fonematycznego
Doskonalenie artykulacji
Rozwijanie analizy i syntezy wzrokowej, słuchowej i mięśniowo-ruchowej
4. Rodzaje czytania:
CZYTANIE GŁOŚNE
– lepsze rozumienie, kojarzenie z obrazem graficznym
-większy wysiłek i dłuższy czas na wymawianie wyrazów
CZYTANIE CICHE
-brak kontroli słuchowej, aktywny analizator wzrokowy
-na początku po czytaniu głośnym po wytworzeniu w mózgu dziecka i analizatorze wzrokowym śladów wyrazów
CZYTANIE PÓŁGŁOŚNE
-głośne wymawianie wyrazów trudniejszych
Wzorowe czytanie nauczyciela:
CECHY CZYTANIA: wyraźne, głośne, odpowiednie tempo, intonacja
ETAPY:
–uczniowie słuchają / książki zamknięte
-omawiają treść
-zdolniejsi uczniowie czytają głośno, pozostali śledzą tekst
-wszyscy uczniowie czytają po cichu tekst, nauczyciel pomaga w odczytaniu trudniejszych wyrazów (można je zapisać na tablicy i omówić)
-niektóre wyrazy/zdania można odczytać głośno, chórem (także szeptem);
5. Doskonalenie techniki czytania:
Krótkie teksty, fragmenty czytanek
Wyszukiwanie wyrazów (np. imiona, wyrazy podobne) i zdań (np. pytania w tekście, opis wyglądu domu cioci)
Liczenie wyrazów np. w trzecim zdaniu
Czytanie zdań na zmianę, lub przez kolejnych uczniów po 1 zdaniu
Czytanie z podziałem na role
Czytanie w roli np. dziennikarz, dziecko/emocje
6. Badanie techniki czytania.
echnikę czytania zaznaczamy :
a-głoskami bez syntezy
b-głoskami z syntezą
c-sylabami bez syntezy
d-sylabami z syntezą
e-sposobem mieszanym (częściowo głoskując , częściowo sylabami )
f-całymi wyrazami
g-zniekształcanie – odczytywanie w sposób niezgodny z zapisem literowym np. gonimy – czyt. gońmy .
7.Cechy czytania
1.płynne – wolno , ale całymi wyrazami , dość równomiernie
2.poprawne – prawidłowe odczytywanie wyrazów , zgodnie z ich brzmieniem , poprawne wymawianie głosek ( bez opuszczania , dodawania czy przestawiania liter )
3.biegłe – indywidualne , świadome stosowanie właściwego tempa czytania , płynne i poprawne odczytywanie , uwzględnienie znaków przestankowych , uwarunkowane jest rozumieniem czytanego tekstu
4.wyraziste – zachowanie pauz gramatycznych (znaki przestankowe ) , logicznych i psychologicznych (oddzielanie pod względem nastroju różnych partii czytanego tekstu ), wyrażenie uczuć i nastroju w związku z czytanym tekstem poprzez barwę głosu , intonację .
8. Czytanie ze zrozumieniem
Poziomy rozumienia tekstów wg. R.Więckowskiego
1.wyodrębnianie faktów i zdarzeń , zapamiętywanie ich i odtwarzanie na polecenie nauczyciela
2.wyodrebnianie związków przyczynowo – skutkowych między faktami i zdarzeniami w czytanym tekście
3.wyodrębnienie idei utworu(myśli przewodniej )
9. Ćwiczenie: sporządzamy zestaw ćwiczeń doskonalących czytanie ze zrozumieniem