Budowa stawów 1. Kręgosłup 1. więzadło podłużne przednie rozpoczyna się na guzku gardłowym części podstawnej k. potylicznej i biegnie po przedniej powierzchni trzonów kręgów i tarcz międzykręgowych, zachodząc na powierzchnie boczne trzonów kręgów; koń¬czy się na powierzchni miednicznej k. krzyżowej.2. więzadło podłużne tylne rozpoczyna się na stoku k. potylicznej i przednim brzegu otworu wielkiego, biegnie wzdłuż tylnej powierzchni trzonów kręgów i tarcz międzykręgowych (łączy się ściśle z tarczami międzykręgowymi, rozszerzając się na nich, a zwężając na trzonach kręgów) i kończy w górnym odcinku kanału krzyżowego.3. więzadło nadkolcowe łączy wyrostki kolczyste kręgów po-cząwszy od C7 aż do grzebienia krzyżowego pośrodkowego.4. więzadło karkowe (przyczepia się do grzebienia potylicznego ze-wnętrznego, guzka tylnego kręgu szczytowego oraz wierzchołków wyrostków kolczystych kręgów C2 - C7. 5.Więzadła żółte albo międzyłukowe przylegają bezpośrednio od tyłu do torebek stawów międzykręgowych, które wzmacniają. Górne więzadło żółte leży między pierwszym a drugim kręgiem szyjnym, dolne — między piątym kręgiem lędźwiowym a kością krzyżową. Są to błony grubości ok. 2 mm. łączące zwrócone ku sobie brzegi dwóch sąsiadujących łuków kręgów. Więzadła żółte zamykając szpary między łukami kręgów przyczyniają się do zamknięcia kanału kręgowego. 2. Staw krzyżowo-biodrowy utworzony jest przez powierzchnie uchowate kości biodrowej i kości krzyżowej. Jest to staw płaski o ograniczonej ruchomości. *więzadło krzyżowo biodrowe brzuszne przebiegają od powierzchni pierwszego i drugiego kręgu krzyżowego do brzegu powierzchni uchowatej kości biodrowej *więzadło biodrowe-grzbietowe przebiegją od grzebienia krzyżowego pośredniego do talerza biodrowego *więzadło krzyżowo biodrowe międzykostne łączą guzowatości kości krzyżowej i biodrowej *więzadło biodrowo lędźwiowe Stanowi ono mocne, płaskie pasmo włókniste rozpoczynające się na wyrostkach poprzecznych czwartego i piątego kręgu lędźwiowego; część włókien kieruje się stąd do tylnej części grzebienia biodrowego; część druga, większa, przyczepia się na powierzchni wewnętrznej talerza kości biodrowej i na powierzchni górnej części bocznych kości krzyżowej.3. Staw biodrowy Staw kulisty panewkowy. Główką stawową jest powierzchnia stawowa głowy kości udowej panewką jest powierzchnia księżycowata panewki kości miednicznej oraz obrąbek panewkowy, który przyczepia się do brzegu zewnętrznego powierzchni księżycowatej panewki kości miednicznej. Część tego obrąbka, przechodzi ponad wcięciem panewki i nosi nazwę więzadła poprzecznego panewki. Więzadła:*więzadło biodrowo-udowe biegnie od okolicy kolca biodrowego przedniego dolnego i górnego brzegu panewki kości miednicznej ( należącego do trzonu kości biodrowej). Dzieli się na dwa pasma : pasmo poprzeczne przyczepia się do podstawy krętarza większego i górnej części kresy międzykrętarzowej; pasmo podłużne dochodzi do dolnej części kresy międzykrętarzowej sięgając do podstawy krętarza mniejszego. *więzadło kulszowo-udowe biegnie od tylnego brzegu panewki kości miednicznej (na trzonie kości kulszowej) i dochodzi do przedniego brzegu krętarza większego. *więzadło łonowo-udowe ( biegnie od trzonu i gałęzi górnej kości łonowej do górnego brzegu krętarza mniejszego. Ruchy W stawie biodrowym wykonujemy : zgięcie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, obrót do wewnątrz i na zewnątrz oraz obwodzenie. 4. Staw kolanowy Utworzony jest przez powierzchnie stawowe kłykci kości udowej i wklęsłe powierzchnie stawowe kości kłykci piszczelowej i powierzchnia stawowa Rzepkowa powierzchnie stawowe uzupełniają łękotki stawowe. Łękotki są to dwa przysuwane półksiężycowate pierścienie zbudowane z chrząstki właściwej. Wyróżniamy łękotkę przyśrodkową i boczną. Najistotniejszymi różnicami anatomicznymi między łąkotkami jest większy stopień krzywizny łąkotki przyśrodkowej, jej większa ruchomość, posiada również silny przyczep do wiązadła pobocznego przyśrodkowego. Natomiast łąkotka boczna nie posiada żadnego kontaktu z więzadłem pobocznym strzałkowym. Funkcje łąkotek to pogłębienie powierzchni stawowej piszczeli, przenoszenie obciążeń i osłanianie chrzestnych powierzchni stawu, rozprzestrzenianie mazi stawowej, ograniczanie maksymalnego zgięcia i wyprostu stawu, funkcja amortyzująca. Więzadła W stawie kolanowym najważniejszą rolę odgrywają więzadła krzyżowe i poboczne; >więzadło poboczne piszczelowe. Jest to płaskie pasmo włókniste długości około 10 cm i biegnące od nadkłykcia przyśrodkowego do przyśrodkowej powierzchni piszczeli, nieco do tyłu od przyczepu gęsiej stopki. Główną funkcją tego więzadła jest ograniczenie nadmiernej koślawości oraz rotacji zewnętrznej piszczeli. >więzadło poboczne strzałkowe- Biegnie od nadkłykcia udowego ku dołowi i nieco, do tyłu przyczepiając się do bocznej powierzchni głowy kości strzałkowej. Główna rola tego więzadła polega na ograniczaniu szpotawości kolana. >więzadło krzyżowe przednie- Jest to bardzo silne więzadło, które biegnie od powierzchni przyśrodkowej kłykcia bocznego kości udowej i przyczepia się na polu międzykłykciowym przednim kości piszczelowej. Najważniejsza rola tego więzadła polega na ograniczaniu przedniego przemieszczania piszczeli względem kości udowej, ograniczaniu nadmiernego zgięcia i wyprostu oraz koślawienia i szpotawienia w wyproście i zgięciu. >więzadło krzyżowe tylne- Rozpoczyna się na powierzchni wewnętrznej przyśrodkowego kłykcia k. udowej, biegnąc skośnie do dołu, przyczepia się do pola międzykłykciowego tylnego na kości piszczelowej. Więzadło to składa się z dwóch oddzielnych części, zróżnicowanych anatomicznie i funkcjonalnie. Taka budowa więzadła gwarantuje jego podstawową funkcję, jaką jest zabezpieczenie tylnego przemieszczania piszczeli oraz ograniczanie maksymalnego wyprostu i zgięcia. Staw skokowy składa sie dokładnie z dwóch stawów: 1. Staw skokowo- goleniowego który jest stawem skokowym górnym. 2. Staw skokowo- piętowo- łodkowego, czyli staw skokowy dolny. Budowa: Staw skokowo- goleniowy: Powierzchnie stawowe w tym stawie tworzą bloczek kości strzałkowej i wcięcie utworzone przez nasady dolne kości piszczelowej i strzałkowej. Torebka stawowa jest napięta po bokach, a nieco luźniejsza od przedniej i tylnej strony. Torebka stawowa przytrzymuje kości, wchodzące w skład stawu oraz zapobiega dostaniu się sąsiednich tkanek między kości stawu. Wzmacnia staw, chroni przed nadmiernymi ruchami w stawie, natomiast torebkę stawową wzmacniają więzadła. Więzadła: W stawie skokowo- gloeniowym występują następujące więzadła, które ten staw wzamcniają:- więzadło trójgraniaste - zaczyna się na kostce przyśrodkowej i kończy na kości łódkowatej, piętowej i skokowej.- w. skokowo- strzałkowe przednie - zaczyna się na kostce bocznej i kończy na bocznej powierzchni bloczka kości skokowej.- w. skokowo- strzałkowe tylne - łączy kostkę boczną z tylnym wyrostkiem kości skokowej.- w. piętowo- strzałkowe- łączy kostkę boczną z boczną powierzchnią kości piętowej. Funkcja: Staw ten jest typowym stawem zawiasowym. Ruchy, które się odbywają w tym stawie to zginanie i prostowanie stopy w płaszczyźnie strzałkowej ( czyli podczas zginania palce stopy kierują się ku dołowi (zgięcie podeszwowe) i przy prostowaniu palce kierują się ku górze (zgięcie grzbietowe)). Staw skokowo- piętowo- łódkowy Budowa: Więzadło skokowo- piętowe, które występuje pod postacią wiezadła skokow- piętowego tylnego i przyśrodkowego, dzieli anatomicznie staw skokowy dolny na dwie komory: staw skokowy przedni i tylny. Czynnościowo natomiast te dwa stawy tworzą jedną całość. -Staw skokowy przedni inaczej staw skokowo- piętowo- łódkowy jest utworzony przez powierzchnię stawową kosci piętowej oraz przez głowę kości skokowej tylną, wklęsłą powierzchnię stawową kości łódkowatej. Torebkę stawową wzmacniają więzadła: - w. piętowo- łódkowe podeszwowe dźwiga głowę kości skokowej. - w. skokowo- łódkowe - łączy powierzchnię grzbietową szyjki kości skokowej z powierzchnią grzbietową kości łódkowatej. - w. rozdwojone- rozdziela się na więzadło piętowo- łódkowe i piętowo- sześcienneWięzadło rozdwojone wzmacnia tzw. staw poprzeczny stepu. Funkcja: Ruchy w stawie skokowo- piętowo- łódkowym polegają na nawracaniu i odwracaniu stopy ( nawracanie- unoszenie brzegu bocznego stopy, odwracanie- unoszenie brzegu przyśrodkowego stopy)Ruch nawracania stopy łączy się z odwodzeniem stopy i prostowaniem w stawie skokowo- goleniowym, a ruch odwracania łączy sie z przywodzeniem i zginaniem stopy. Zakresy ruchów: odwracania i nawracanie - 30 stopni. zginanie i prostowanie w całości ten ruch wynosi ok 100 stopni ( na staw skokowy górny przypada ok. 40- 50 stopni, a reszta na staw skokowy dolny). Przy współpracy tych stawów ( skokowego górnego i dolnego) możliwe jest wykonywania ruchów obwodzenia. Staw mostkowo-obojczykowy łączy obojczyk i klatkę piersiową. Staw mostkowo-obojczykowy posiada dwie powierzchnie stawowe. Jedną z nich stanowi koniec mostkowy obojczyka, a drugą wcięcie obojczykowe mostka oraz chrząstka pierwszego żebra. Powierzchnie stawowe są kształtu siodełkowatego. Między nimi znajduje się krążek stawowy, który jest zbudowany z chrząstki włóknistej. Staw barkowo-obojczykowy – staw łączący wyrostek barkowy łopatki z obojczykiem. Powierzchnie stawowe: koniec barkowy obojczyka, brzeg przyśrodkowy wyrostka barkowego łopatki. Torebka stawowa jest luźna, z przodu grubsza niż z tyłu, wzmocniona więzadłami; przyczepia się do kości wzdłuż granic powierzchni stawowych. Krążek stawowy nieraz wypełnia całą jamę stawową i przekształca staw w połączenie chrząstkozrostowe. Wzmacniany jest przez: więzadło barkowo-obojczykowe między powierzchnią górną końca barkowego obojczyka a przylegającą częścią wyrostka barkowego łopatki więzadło kruczo-obojczykowe czworoboczne stanowi część przednio-boczną, odchodzącą od kresy czworobocznej obojczyka stożkowate stanowi część tylno-przyśrodkową, odchodzącą od guzka stożkowatego obojczyka. Staw Ramienny utworzony jest przez głowę kości ramiennej i wydrążenie stawowe łopatki. Torebka stawowa jest obszerna i luźna co wiąrze się z dużym zakresem ruchów w tym stawie. Torebkę wzmacnia wiezadło kruczo ramienne biegnące od wyrostka kruczego łopatki do guzka większego i mniejszego kości ramiennej. Staw ramienny określany jest jako kulisty wolny ponieważ panewka nie ogranicza zakrsu ruchów w tym stawie. Torebkę wzmacnia więzadło kruczo ramienne biegnące od wyrostka kruczego łopatki do guzka większego i mniejszego kosci ramiennej. Staw ramienny określany jest jako kolisty wolny ponieważ panewka nie ogranicza zakresu ruchów. W stawie tym możemy wyróżnić ruchy: - zginania i prostowania w płaszczyźnie strzałkowej – odwodzenia i przywodzenia w płaszczyśnie czołowej –obrotowe (wewnątrz i do zewnątrz) –ruchy obwodzenia STAW ŁOKCIOWY jest stawem złożonym, budują go bowiem 3 kości : ramienna, łokciowa i promieniowa. Obejmuje on wspólną torebką 3 stawy :- staw ramienno-łokciowy– czynnościowo zawiasowy -staw ramienno-promieniowy -czynnościowo kulisty -staw promieniowo-łokciowy bliższy –czynnościowo obrotowy. W stawie ramienno-łokciowym (zawiasowy) główkę stanowi bloczek kości ramiennej, a panewkę wcięcie bloczkowe kości łokciowej. W stawie ramienno-promieniowym (kulisty) główkę stanowi główka kości ramiennej, a panewkę dołek głowy kości promieniowej. W stawie promieniowo-łokciowym bliższym (obrotowy) główkę stanowi obwód głowy kości promieniowej ,a panewkę – wcięcie promieniowe kości łokciowej. Ruchomość stawu łokciowego jest duża. Zachodzi w nim zginanie, prostowanie i obracanie, przy czym obrót jest niezależny od zgięcia czy prostowania. Staw promieniowo – nadgarstkowy panewka (utworzona przez powierzchnię stawową nadgarstka kości promieniowej), powierzchnia wypukła (wszystkie kości szeregu bliższego nadgarstka z wyjątkiem kości grochowatej). dwuosiowy:

oś poprzeczna -zginanie dłoniowe i grzbietowe ręki,oś dłoniowo grzbietowa - odwodzenie ręki w kierunku łokciowym i promieniowym.