Choroba | Gat./Anamorfa | Wyst. | Objawy | Etiologia | Rozwój choroby |
---|---|---|---|---|---|
Drobna plamistość liści drzew pestkowych |
Blumeriella jaapii/ Phloeosporella padi |
Głównie wiśnie i czereśnie |
Pierwsze objawy widać w końcu maja na liściach jako drobne, ciemniejsze plamki. Po kilkunastu dniach w centrach plamek widać wyraźne nekrozy na górnej stronie blaszek. W miejscach plam na dolnej stronie blaszek rozwijają się jasnoszare kopczyki zarodnikowania stadium konidialnego grzyba. Pod skórką rozwijają się acerwulusy – płaskie skupienia trzonków i zarodników konidialnych. Gdy plamki obejmują znaczną część powierzchni liścia, to blaszka żółknie, potem brunatnieje i zasycha. Porażone liście masowo opadają. | Workowiec Blumeriella jaapii; owocniki stadium doskonałego – apotecja, tworzą się na opadłych liściach. Zarodniki konidialne powstają w acerwulusach, wytwarzających się na dolnej stronie blaszek porażonych liści. | Zimuje stadium workowe grzyba na opadłych liściach. Zarodniki workowe dojrzewają i uwalniają się z worków na przełomie IV/V. Szczyt wysiewu askospor zbiega się zwykle z kwitnieniem drzew. Dokonują one pierwotnych infekcji liści, zakażając je przez szparki. Opt. temp. dla infekcji 16-19st.C. Zarodniki konidialne z acerwulusów są uwalniane i rozsiewane przez wodę deszczową, dokonując infekcji wtórnych |
Czarna plamistość róży | Diplocarpon rosae/ Marssonina rosae |
róże | Na liściach, przylistkach, ogonkach liściowych, pędach, pąkach kwiatowych i owocach. Na górnej stronie chorych liści tworzą się czarne, okrągłe plamy o postrzępionych brzegach. Na powierzchni plam są ciemnobrunatne lub czarne sznury grzybniowe promieniście rozrastające się. Na starszych plamach powstają pęcherzykowate wzniesienia kutykuli. W miarę rozwoju blaszka liściowa żółknie, chloroza rozszerza się na resztę blaszki. Liście przedwcześnie opadają. Na pędach wyst. początkowo fioletowoczerwone, potem czarne plamki. | Grzybnia pasożytuje pod kutykulą. Na plamach powstają acerwulusy grzyba. Są to przykryte kutykulą, zbite strzępki grzybni. Po pęknięciu kutykuli wypływa masa zarodników. Stadium doskonałe w postaci apotecjów rozwija się saprofitycznie na opadłych liściach. Zarodniki konidialne powstają na żywych roślinach w acerwulusach albo na obumarłych liściach na wiosnę – zimowe stadium konidialne | Pierwszych zakażeń dokonują zarodniki konidialne stadium zimowego. Grzyb może przetrwać w postaci grzybni w porażonych pędach róż. Zakażeń wtórnych dokonują zarodniki konidialne powstające w acerwulusach na żywych roślinach. |
Zgorzel kory jabłoni | Neofabraea malicorticis/ Cryptosporiopsis malicorticis |
Jabłonie -młode drzewka w Iwszym roku po posadzeniu | Na drzewkach posadzonych w sadzie pojawiają się wiosną brunatne rany zgorzelowe kory wokół śladów po oberwanych liściach, lub sęków po wyciętych pędach albo w pobliżu uszkodzeń mechanicznych. Tkanki wchodzące w skład kory aż do drewna zamierają i zapadają się, a zgorzele obejmują cały obwód konaru lub pnia, co prowadzi do zasychania części drzewa nad miejscem rozwoju choroby. Rany zgorzelowe mogą się goić i zabliźniać. Na zapadniętej powierzchni powstają wzniesienia z śluzowatymi wydzielinami zawierającymi zarodniki patogena. | Workowce – w stadium telomorfy tworzą apotecja z workami i zarodnikami workowymi. Acerwulusy tworzone są na powierzchni ran zgorzelowych i pod skórką owoców | Źródłem infekcji pierwotnej są saprofityczne i pasożytnicze formy grzyba żyjące w ranach zgorzelowych lub w resztkach obumarłych owoców. Mogą się tam tworzyć szarobiałe, śluzowate skupienia. Zarodniki roznoszone są przez deszcz i dokonują infekcji uszkodzonej kory. |
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych | Monilinia laxa/ Monilia laxa | Wiśnie, śliwy, czereśnie, morele, brzoskwinie | Porażone kwiaty wiśni brunatnieją i zasychają. Zamierają porażone jednoroczne pędy, z których grzyb czasami przerasta do starszych gałęzi. Korony młodszych drzew mogą zamierać w całości. Na porażonych organach występują jasnobrunatne kopczyki sporodochiów. Na owocach wiśni, czereśni i śliw plamy gnilne rozwijają się wokół uszkodzeń mechanicznych, przez które następuje infekcja miąższu. Infekcja następuje też w miejscach uszkodzeń przez owady. Na gnijącej powierzchni owoców widać poduszeczkowate, jasnobrunatne sporodochia. |
Workowiec Monilinia laxa. W stadium doskonałym tworzy miseczkowate apotecja z workami i zarodnikami workowymi. U nas głównie stadium konidialne. Grzybnia rozwija się w miękiszu kory pędów oraz w tkankach miękiszowych kwiatów i owoców, tworząc na ich powierzchni sporodochia – skupienia grzybni z trzonkami i zarodnikami konidialnymi. |
Zimuje w postaci grzybni w pędach i gałęziach albo w postaci tzw. pseudosklerocjów. Są to owoce gęsto przerośnięte przez strzępki grzybni. Na pędach i przegniłych owocach tworzą się skupienia zarodnikowania konidianego. Sporodocha tworzą się też na świeżo porażonych owocach. Powstające tam zarodniki dokonują infekcji pierwotnych i wtórnych. Do pędów i gałęzi grzyb dostaje się przerastając przez szypułki porażonych i zamierających kwiatów. Owoce zakażane przez miejsca uszkodzone. |
Zgnilizna twardzikowa | Sclerotinia sclerotiorum | Korzenie marchwi, pietruszki, buraka podczas przechowywania lubw polu na fasoli, ogórku, pomidorze, marchwi. Pod osłonami – pomidor i ogórek. | Na korzeniach przechowywanych warzyw grzyb powoduje mokrą, jasnobrunatną zgniliznę. Gnijącą tkankę pokrywa biała, obfita, watowata masa strzępek grzybni, w której tworzą się czarne sklerocja.. W polu i w szklarni porażone są części nadziemne. Na łodygach do infekcji dochodzi w miejscu rozgałęzień i u nasady ogonków liściowych. Powstają jasne plamy gnilne pokryte puszysta grzybnią w której tworzą się sklerocja. Może zamierać nawet cała roślina. |
NIE TWORZY ZARODNIKÓW KONIDIALNYCH, ale obfitą grzybnię, w której powstają sklerocja. Sklerocja początkowo jasne i miękkie, ale szybko ciemnieją i twardnieją. Po okresie spoczynku, najczęściej wiosną i latem następnego roku ze sklerocjów wyrastają apotecja wypełnione workami z zarodnikami. Zarodniki workowe rozprzestrzeniają grzyba. | Sklerocja zimują w glebie, na jej powierzchni, w przechowalniach, a grzybnia w porażonych roślinach i resztkach pożniwnych. Zarodniki workowe najszybciej dokonują infekcji przez zranienia zwłaszcza starszych organów. Może infekować też przez nieuszkodzoną skórkę (proces wydłuża się). Grzybnia może się rozwijać też ze sklerocjów oraz w przechowalniach przerastać na sąsiednie korzenie. |
Szara pleśń tulipana | Nieokreślony gatunek z rodzaju Botryotinia/ Botrytis tulipae |
Tulipany – liście, łodygi, kwiaty, cebule | Porażenia pierwotne widoczne po wschodach w postaci zniekształceń i zahamowania wzrostu. Brunatne, nekrotyczne plamy deformują organy lub całe rośliny. Na powierzchni nekroz tworzy się obfity szary nalot. Porażenie wtórne: 1. Drobne, nekrotyczne plamki wyst. na liściach i płatkach kwiatowych. 2. Stopniowo powiększające się szare lub szarobrunatne plamy. Na liściach – cały okres wegetacji, podczas kwitnienia – na pąkach i kwiatach. Na cebulach są sczernienia i spękania suchej łuski odkrywającej. Na łusce mięsistej – brunatne, wgłębione plamy, o jaśniejszym środku. Na suchych łuskach okrywających oraz w środkowej części plam na łuskach mięsistych są okrągłe, drobne, czarne utwory. | Grzyb Botrytis tulipae. Nalot na nekrotycznych plamach stanowi zarodnikowanie konidialne grzyba. Na łuskach cebul i podziemnych częściach pędów czarne, bochenkowate utwory to sklerocja. Mniej, lub bardziej okrągłe, błyszczące o śr.1mm |
Infekcja pierwotna – sklerocja i grzybnia w cebulach, infekcja wtórna – zarodniki konidialne rozsiewane przez deszcz i wiatr. Podczas letniej przerwy w uprawie, grzyb jest w postaci sklerocjów w glebie i na resztkach roślin. Na cebulach w glebie lub w przechowalni występuje grzybnia i sklerocja |