Prawa człowieka ćwiczenia 17.11.2011r.
Historia.
Pierwsza normatywizacja praw człowieka – greckie polis czy prawo rzymskie (prawo własności).
Koncepcja umowy społecznej. Społeczeństwo powołało do życia władzę aby ona realizowała jego wolę.
Pierwsze powszechne normatywizacje praw człowieka:
Nurt amerykański – 1776 r. Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Zapisano w niej sformułowania równości ludzi i mają oni prawo do życia i wolności. Zapisano tam, że władza rządzi za przyzwoleniem Narodu. Naród może ją zmienić. 1787 r. to uchwalenie konstytucji USA. W konstytucji nie było żadnych praw obywatelskich, były tam tylko kwestie ustrojowe. Zakładano, że każdy stan sam sobie ustali prawa obywatelskie. Dodano je jednak do konstytucji w 1791 r. w 10 poprawkach. Tam pojawiły się gwarancje procesowe, święte prawo własności, prawo do posiadania broni korespondujące z prawem do własności, itd.. 1870 r. to 15 poprawka, która znosiła dyskryminację wyborczą ze względu na kolor skóry. 1920 r. to 19 poprawka, która znosiłą dyskryminację wyborczą ze względu na płeć.
Nurt francuski – 1789 r. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela. W tym akcie posługiwano się już prawami człowieka (naturalne, niezbywalne i święte). Deklaracja nie miała ustanawiać tych praw tylko je przypominać – w ten sposób podkreślano ich naturalny charakter. 1791 r. pierwsza konstytucja francuska. W jej treści pojawił się pierwszy zgrzyt z Deklaracją. Polegało to na tym, że bierne prawo wyborcze zależało od pewnego cenzusu majątkowego. 1793 r. druga konstytucja tzw. Jakobińska. Do dziś powołują się na nią ruchy socjalistyczne. Wprowadzała darmową naukę, przywileje socjalne, itd.. 1795 r. trzecia konstytucja francuska. Przywróciła cenzus majątkowy.
Amerykanie w swojej konstytucji nie uregulowali praw o charakterze socjalnym we francuskim tak. Wynikało to z tego, że w Ameryce każdy posiadał swoją ziemię i mógł zapracować na świadczenia socjalne. W Europie warstwy najuboższe nie miały takiej możliwości i nie mogła sobie zarobić na takie świadczenia.
Kiedy zaczęła się internacjonalizacja?
Niektórzy powołują się na pokój augsburski albo w Oliwie – dopusczanie innej religii.
Inni uważają, że przyjąć należy tutaj początki doktryny interwencji humanitarnej. Współcześnie doktryna ta jest wykorzystywana instrumentalnie. -> interwencja USA w Iraku (uzasadnienie to obrona) lub interwencja Rosyjska w Gruzji (jest znacznie mniej uzasadniona, pojechali tam broić obywateli, którym przyznawano rosyjskie obywatelstwo).
Ruch Czerwonego Krzyża.
Ciężko ustalić czy jest to organizacja rządowa czy pozarządowa.
Jego narodziny przyczyniły się do internacjonalizacji praw człowieka.
XX-lecie międzywojenne.
Przykłady internacjonalizacji:
Traktaty o zwalczaniu niewolnictwa (handlu nimi).
Konwencje o ochronie mniejszości narodowych.
Pierwszy traktat przeciwwojenny. Wadą był brak sankcji.
Powstaję międzynarodowa organizacja pracy.
1945 r. – podpisanie Kary Narodów Zjednoczonych. Karta ta jako pierwszy traktat mn wprost posługuję się pojęciem praw człowieka, ale również wprowadza ich ochronę oraz ich rozwój. Pełni ona również rolę swoistej konstytucji prawnej prawa międzynarodowego praw człowieka. Jest ona traktatem „ważniejszym niż wszystkie inne”. Podstawową jej wadą jest to, iż nie definiuje praw człowieka i nie zawiera ich katalogu.
1948 r. – Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Zawierała pierwszy międzynarodowy katalog praw człowieka. Jest to formalnie akt prawny nie wiążący. Niektórzy autorzy podnoszą, że Deklaracja stałą się obowiązującym prawem w drodze zwyczaju.
1966 r. – 2 międzynarodowe Pakty Praw Człowieka. 1. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych. 2. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych.
Oba weszły w życie w roku `67. Polska ratyfikowała w roku `76(?).
Na kolejnych zajęciach:
- ONZ`owski system ochrony praw człowieka – 2 podstawowe gałęzie: system ochrony politycznej i traktatowej.