2. Błona komórkowa jest strukturą która otacza komórkę i oddziela ją od środowiska zewnętrznego, umożliwia kontaktowanie się z tym środowiskiem i pobieranie z niego różnych substancji niezbędnych do przebiegu procesów życiowych komórki. Dzięki białkom błona komórkowa stanowi aktywną strukturę decydującą o tym co do komórki wchodzi i ci z niej się wydostaje. Niektóre białka umieszczone na powierzchni bony komórkowej pełnią rolę receptorów. Białka przenikające całą warstwę lipidową stanowią kanały przepuszczające selektywnie niektóre substancje rozpuszczalne w środowisku zewnętrznym bądź też pełnią rolę pompy, przenoszące substancje z zewnątrz do wnętrza komórki lub na odwrót wbrew gradientowi stężeń. błona komórkowa odgrywa także decydującą rolę w czynnym pochłanianiu substancji wnikających do komórki. (pinocytoza, fagocytoza)

3. Transkrypcja: proces kopiowania informacji zawartej w dna na pojedynczy łańczuch RNA tzw. mRNA. Zachodzi w jądrze komórkowym.

Translacja: proces odczytywania sekwencji aminokwasów wytwarzanego białka. Zachodzi w cytoplazmie w rybosomach.

4 .Mitochondria- miejsce syntezy ATP- tam odbywają się reakcje biochemiczne dostarczające większości energii niezbędnej do przebiegu czynności życiowych komórki.

Rybosomy- miejsca syntezy białek, szorstka siateczka endoplazmatyczna miejsce przyłączania cukrów do białek i ‘pakowanie’ białek dla transportu do aparatu Golgiego.

Gładka siateczka endoplazmatyczna – miejsce syntezy lipidów i detoksykacji leków.

Aparat Golgiego- w jego woreczkach membranowych są gromadzone, modyfikowane, pokowane, sortowane białka i lipidy wytwarzane w siateczkach endoplazmatycznych.

Lizosomy- miejsce śródkomórkowego trawienia; rozkładają w komórce sfagoncytowany materiał.

Peroksysomy- struktury podobne do lizosomów ale od nich mniejsze; zawierają enzymy detoksyfikyjace substancje szkodliwe dla komórki oraz enzymy wykorzystujące molekularny tlen do utleniania różnych związków organicznych.

Struktury podporowe komórki- podtrzymujące cytoplazmę i jej organelle oraz uczestniczące w ruchach komórki; należą do nich mikrokanaliki, mikrowłókienka pośrednie.

Centriole-tworzące sieć mikrokanalików podczas mitozy.

Witki i rzęski- włosowate wypustki niektórych komórek.

Centrosom- pełni ważną funkcję procesie podziału komórkowego.

5. Fagocytoza to proces pochłaniania nierozpuszczalnych cząstek o średnicy większej niż 0,5-1 μm.

Pinocytoza, pobieranie płynów i substancji odżywczych przez komórki.

Transport aktywny, przepływ cząsteczek przez błonę cytoplazmatyczną, odbywający się z udziałem energii dostarczonej przez ATP. Biorą w nim udział nośniki białkowe, które przenoszą cząsteczki różnych substancji przez błony nawet wbrew gradientowi różnicy stężeń - tzn. od stężenia mniejszego do większego.

transport bierny, transport cząsteczek przez → błonę plazmatyczną ze stężenia większego do mniejszego, nie wymagający energii metabolicznej; t. b. zachodzący na drodze prostej dyfuzji nie wymaga obecności błonowych białek przenoszących, a szybkość przemieszczania cząsteczek jest wprost proporcjonalna do gradientu ich stężenia w poprzek błony; t. b. na drodze dyfuzji ułatwionej wymaga obecności przenoszących białek błonowych.

6.Mitoza jest procesem odpowiedzialnym za namnażanie się komórek, w konsekwencji czego powstają komórki potomne, zupełnie podobne do komórki macierzystej, tyle że początkowo od niej mniejsze. Za przekazywanie cech komórkom potomnym odpowiedzialne jest jądro, dlatego też jego podział musi odbywać się w taki sposób, aby jądra komórek potomnych miały dokładnie taką samą zawartość, co jądro komórki macierzystej.
W czasie trwania mitozy wyróżnia się dwa zasadnicze etapy: kariokinezę i cytokinezę. Podczas kariokinezy następuje podział jądra, cytokineza z kolei polega na podziale i przeniesieniu cytoplazmy i zawartych w niej organelli do dwóch komórek potomnych.

Mejoza, kariokineza redukcyjna, podział redukcyjny jądra komórkowego zachodzący w procesie powstawania komórek rozrodczych (gamety, mejospory), prowadzący do redukcji liczby chromosomów do połowy, co umożliwia odtworzenie pierwotnej liczby chromosomów w zygocie.
Rozdział chromosomów homologicznych (ojcowskich i matczynych) do dwóch jąder potomnych jest przypadkowy, wskutek czego następuje wymieszanie cech rodzicielskich w komórkach rozrodczych potomka, a ponadto dzięki wymianie segmentów między chromosomami homologicznymi w procesie crossing-over powstać mogą nowe kombinacje genów.

7. Pobudliwość jest zdolnością komórki do odpowiedzi na bodziec. Tkanki zbudowane z komórek pobudliwych, mające zdolność do szybkiej reakcji na bodźce, nazywamy tkankami pobudliwymi. Zaliczamy do nich tkankę mózgową i nerwy zbudowane z komórek nerwowych, oraz tkankę mięśniową gładką, poprzecznie prążkowaną oraz sercową zbudowaną z komórek mięśniowych. Bodźce np. w postaci krążących w przestrzeni zewnątrzkomórkowej substancji chemicznych mają zdolność wiązania się ze specyficznymi dla siebie receptorami.

8. POTENCJAŁ SPOCZYNKOWY różnica potencjału pomiędzy wewnętrzną a zewnętrzną powierzchnią błony komórkowej. Różnica mierzona za pomocą mikroelektrod wynosi około -70 mV. Potencjał spoczynkowy występuje w komórkach o spolaryzowanej błonie komórkowej (na zewnątrz zgromadzone ładunki dodatnie, a wewnątrz ładunki ujemne dzięki działaniu pompy jonowej).

9. Potencjał czynnościowy (czyli iglicowy) - przejściowa zmiana potencjału błonowego komórki, związana z przekazywaniem informacji. Bodźcem do powstania potencjału czynnościowego jest zmiana potencjału elektrycznego w środowisku zewnętrznym komórki.

Refrakcja- w okresie repolaryzacji i pewien czas po jej zakończeniu komórka mięśniowa jest niewrażliwa na nowe bodźce.

10.

11. Odruchy bezwarunkowe – to wrodzone, trwałe, automatyczne reakcje na bodźce ,które przez całe życie przebiegają tak samo.

              Przykładami odruchów bezwarunkowych są:

a)      odruch kolankowy – po uderzeniu w kolano , w ścięgno rzepki – powoduje wyprostowanie się nogi

b)      odruch ścięgna Achillesa – objawia się drgnięciem mięśnia łydkowego po uderzeniu w ścięgno Gehillesa

c)       odruch źrenicy na światło

d)      wydzielanie śliny na widok pokarmu

e)      odruchy obronne Np. na bodźce termiczne lub mechaniczne, sparzenie ukłucie itd.             

f)        Odruchy instynktowne

 

Ośrodki odruchów bezwarunkowych znajdują się w niższych partiach układu nerwowego – w rdzeniu przedłuż.

 

 

Odruchy warunkowe -   to wyuczone, nabyte w ciągu życia osobnika reakcje na bodźce. Odbywają się one przy udziale kory mózgowej na podłożu Odr. Bezwarunkowych .Są one podporządkowane naszej woli , są podstawowym elementem uczenia się i zapamiętywania.

12.

 Funkcją układu współczulnego jest więc podnoszenie ogólnej aktywności organizmu. Odgrywa on pierwszoplanową rolę w sytuacjach stresowych, w okolicznościach wywołujących napięcie emocjonalne, wymagających pełnej mobilizacji organizmu. Uzyskuje wówczas przewagę nad antagonistycznym układem przywspółczulnym, który zazwyczaj oddziałuje hamująco na unerwiane narządy, pobudza jednak pracę przewodu pokarmowego i jego gruczołów i, przyspieszając procesy trawienia, wywołuje równocześnie obniżanie się temperatury ciała, zwalnianie akcji serca itp.

13.

Aktywność układu przywspółczulnego przeważa podczas snu, odpoczynku i psychicznego odprężenia, a zatem w okolicznościach sprzyjających nasileniu procesów wegetatywnych.

14.

Rodzaje tkanki mięśniowej:

a. tkanka poprzecznie prążkowana szkieletowa

typ tkanki mięśniowej, zbudowanej z silnie wydłużonych, walcowatych komórek, zawierających wiele położonych obwodowo jąder. W centrum znajdują się liczne miofibryle. Miofilamenty aktynowe i miozynowe ułożone są naprzemiennie na całej długości włókna. Zbudowane są z niej m.in. wszystkie mięśnie szkieletowe kręgowców. Pracują one zależnie od woli, szybko ulegają zmęczeniu, ich skurcze są krótkotrwałe, ale szybkie. Mięśnie szkieletowe zbudowane są z ułożonych w pęczki włókien mięśniowych. Włókna te mają wrzecionowaty kształt i zawierają dużą ilość jąder komórkowych. Mają długość kilku centymetrów i średnicę 10 - 100 mm.

Samo włókno mięśniowe zbudowane jest z jeszcze mniejszych struktur. Między jego końcami rozciągają się włókienka kurczliwe, nazywane miofibryllami. Te małe włókienka złożone są z nici, które utworzone są przez białka mające zdolność do kurczenia się. Każda miofibrylla zawiera dwa rodzaje nici (nazywanych również filamentami) - grube i cienkie. Ułożone są one w taki sposób, że nici cienkie nakładają się częściowo na nici grube. Powstaje przez to w mikroskopie świetlnym obraz poprzecznego prążkowania mięśnia.

Do skurczu mięśnia szkieletowego dochodzi w następujący sposób: najpierw z pęcherzyków końcowych uwolnione zostają jony wapnia, które łączą się jednostką C troponiny na aktynie i odsłaniają tym samym miejsca aktywne na aktynie (podjednostki I). Główki miozyny łączą się z aktyną i przesuwają miofilament cienki w głąb sarkomeru. Dochodzi do skurczu mięśnia. Następnie główki miozyny odłączają się, potem to samo czynią jony wapnia, które wracają do pęcherzyków końcowych. Następuje rozkurcz.

b. tkanka poprzecznie prążkowana serca

Rodzaj tkanki mięśniowej występujący jedynie w sercu kręgowców. Skurcze mięśnia sercowego mają umiarkowaną siłę i są stosunkowo krótkie. Mięsień sercowy różni się od mięśnia poprzecznie prążkowanego tym, iż włókna w mięśniu sercowym są widlasto rozgałęzione zaś jądra komórkowe ułożone są centralnie, podczas gdy w mięśniu poprzecznie prążkowanym włókna są złączone, a jądra (mięśnie serca są jedno i dwujądrzaste) znajdują się na obrzeżach włókien. Podstawowe jednostki budulcowe tkanki sercowej człowieka są jedno, rzadko dwujądrzystymi komórkami, które wykazują poprzeczne prążkowanie. Ponadto mięsień sercowy cechuje się automatyzmem: serce wyjęte z ustroju i umieszczone w płynie fizjologicznym (0.9%NaCl), wykonuje regularne skurcze (można to zauważyć podczas przewożenia serc do przeszczepów). Automatyzm zapewniają komórki układu bodźcoprzewodzącego serca znajdujące się w : węźle zatokowo-przedsionkowym, przedsionkowo-komorowym, pęczku Hissa i włóknach Purkiniego.

Mięsień sercowy pracuje zgodnie z zasadą "wszystko albo nic" – nawet najmniejszy impuls powoduje maksymalne napięcie włókien mięśnia. Przewodzenie impulsów w mięśniu sercowym jest wolniejsze niż w szkieletowych. Jest to jedyny mięsień poprzecznie prążkowany, którego praca nie podlega woli, jednak pośrednio możemy wpływać na skurcze.

c. tkanka gładka

Rodzaj tkanki mięśniowej, która składa się z wrzecionowatych komórek, zawierających jedno centralnie położone jądro komórkowe. Filamenty w tej tkance są ułożone nieregularnie (brak prążkowania). Ten typ tkanki mięśniowej znajduje się w ścianach naczyń krwionośnych, ścianach czy śluzówkach narządów jamistych i przewodów jak przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, pęcherza moczowego, dróg rodnych. Działa niezależnie od woli, powolnie i długotrwale, jest odporny na zmęczenie. Pełni funkcje żywotne na przykład: nadaje kształt soczewkom, poszerza źrenice, reguluje przepływ krwi przez naczynka krwionośne, przesuwa pokarm w układzie pokarmowym. Znacznie ważniejsza jest odporność na znużenia, czyli zdolność do pozostawiania w długotrwałym skurczu, nawet w warunkach niedoboru tlenu. Skurcze mięśni gładkich wywołują takie czynniki jak pobudzenie nerwowe, substancje chemiczne, rozciąganie; występują też spontanicznie wywołane automatyzmem mięśnia.

 

15.

Filamenty cienkie utworzone są z połączonych ze sobą cząsteczek białka - aktyny.

Filamenty grube buduje białko - miozyna. Kształt pojedynczej cząsteczki białka jest dość skomplikowany, można w niej wyróżnić ogonek i główkę. Poszczególne cząsteczki są ze sobą splecione, a ich główki odstają od utworzonego przez ogonki włókienka i dotykają filamentu cienkiego.

Filamenty grube i cienkie są regularnie rozmieszczone na przemian, przy czym zachodzą nieco na siebie.

16. Jednostka motoryczna Zwana też jednostką ruchową. Określamy ją jako grupę komórek miocytów, czyli komórek mięśniowych, unerwionych przez odgałęzienia tego samego neuronu.

Początek formularza

Dół formularza