Alfabet rosyjski (bukwy)

Jak nazywa się rosyjski alfabet? Głagolica, Cyrylica, Grażdanka? Dwie ostatnie są na ogół używane zamiennie. A która jest bardziej prawidłowa?

Alfabet rosyjski - głagolica

Głagolica jest najstarszym alfabetem słowiańskim. Jej nazwa wzięła się od staro-cerkiewno-słowiańskiego głagoł ‘słowo’ (obecnie w języku rosyjskim głagoł oznacza czasownik). Pochodzenie głagolicy nie zostało do końca wyjaśnione (niektórzy uważają, że jest oparta na greckiej minuskule), wiadomo jednak że powstała ona w celu przekładania tekstów chrześcijańskich na języki słowiańskie.
Obecnie głagolica jest używana jedynie w niektórych tekstach religijnych. Trwałym jej śladem w języku rosyjskim jest słowo azbuka ‘abecadło’, które pochodzi od nazw dwóch pierwszych liter głagolicy - az i buka.

Alfabet rosyjski - cyrylica 

Cyrylica (ros. kiriłłica) to alfabet, którego autorstwo przypisywane jest uczniom św. Cyryla (827–869), bazujący na greckiej majuskule. Na cyrylicy oparty jest współczesny alfabet rosyjski.

Alfabet rosyjski - grażdanka

Grażdanka to zmodyfikowana wersja cyrylicy, wprowadzona w 1708 roku przez Piotra I. Nazwa sugeruje, że jest to alfabet “obywatelski”, tj. świecki - księgi cerkiewne dalej były pisane tradycyjną cyrylicą. Od obecnie używanego alfabetu, grażdanka różni się jedynie sześcioma literami (dwie dodane, cztery usunięte).

Do alfabetu rosyjskiego najbardziej pasuje więc określenie grażdanka, choć w praktyce nazwy grażdanka i cyrylica stosowane są zamiennie. 

Współczesny alfabet rosyjski

Współczesny alfabet rosyjski powstał w wyniku ewolucji cyrylicy, a jego obecny kształt jest następstwem reformy językowej z 1918 roku. Alfabet ten składa się z 33 elementów — 10 samogłosek (w tym 4 jotowanych) i 21 samogłosek oraz znaków: twardego i miękkiego. 

 

Litery drukowane	Nazwa litery	Polski odpowiednik	Wymowa (wg polskiej fonetyki)
А а	а	a	a
Б б	бэ	b	be
В в	вэ	w	we
Г г	гэ	g	ge
Д д	дэ	d	de
Е е	йэ	je	je
Ё ё	йо	jo	jo
Ж ж	жэ	ż	że
З з	зэ	z	ze
И и	и	i	i
Й й	й	j	j
К к	ка	k	ka
Л л	эл	ł/l	elł
М м	эм	m	em
Н н	эн	n	en
О о	о	o	o
П п	пэ	p	pe
Р р	эр	r	er
С с	эс	s	es
Т т	тэ	t	te
У у	у	u	u
Ф ф	эф	f	ef
Х х	ха	ch(h)	cha(ha) *
Ц ц	цэ	c	ce
Ч ч	чe	ć	cie
Ш ш	ша	sz	sza
Щ щ	ща	ść	ścia
Ъ ъ	твёрдый знак	-	twiordyj znak **
Ы ы	ы	y	y
Ь ь	мя́гкий знак	-	miagkij znak **
Э э	э	e	e
Ю ю	йу	ju	ju
Я я	йа	ja	ja

Alfabet rosyjski pisany