Słoń indyjski jest mniejszy i ma bardziej zaokrągloną sylwetkę niż słoń afrykański. Maksymalny wzrost samca,to najprawdopodobniej 3 m w kłębie, wzrost samicy rzadko przekracza 2,5m. Inne różnice to:wklęsłe czoło, wypukła czaszka, mniejsze uszy niż u słonia afrykańskiego, ciosy niewidoczne u samicy,kończyny przednie mają 5 paznokci, kończyny tylne często 4, a nie 3, jak u słonia afrykańskiego.
Tryb życia słonia indyjskiego , gatunku wyraźnie leśnego, jest podobny do stylu życia słonia afrykańskiego. Samica i młode tworzą małe stada, a samce żyją na uboczu.Zbliżają się do grup tylko w okresie aktywności płciowej, nazywanym "musth". Musth, czyliaktywne poszukiwanie samic przez samce, może trwać 2-3 miesiące. Często jego nasilenie przypada na porę deszczową.U samic występują cykle 22 dniowe, z czego 4 dni przypada na ruję (estrus).Ciąża trwa 22 miesiące (615-668 dni, średnio 644 dni).
Masa urodzeniowa młodych może wahać się i wynosi 50-150 kg, średnio 108 kg. Słoniątko indyjskie, podobnie jak afrykańskie jużilka godzin po urodzeniu wstaje i potrafi iść za matką. Mając dwa dni, umie trąbą chwycić jej ogon. Długo ssie mleko matki zanim zacznie jeść trawę. Młody słoń indyjski zaczyna pić wodę pyszczkiem, później nauczy się używać trąby.
Słoń afrykański (Loxodonta africana) – gatunek ssaka z rodziny słoniowatych, największe współcześnie żyjące zwierzę lądowe. Wcześniej uznawany za jeden gatunek wraz z afrykańskim słoniem leśnym (Loxodonta cyclotis). Zwierzę stadne, zamieszkuje afrykańską sawannę, lasy i stepy od południowych krańców Sahary po Namibię, północną Botswanę i północną część Afryki. W starożytności wykorzystywane jako zwierzęta bojowe.
Podstawowe dane
Wielkość
Długość: samiec – od 6 do 7,5 m, samica – od 4,9 do 6,2 m
Masa ciała: samiec – od 4000 do 6000 kg, samica – od 2100 do 3200 kg
Długość ciosów: do 3 m
Masa ciosów: od 30 do 42 kg[potrzebne źródło]
Tryb życia
Zwyczaje: żyje w grupach rodzinnych
Odgłosy: głębokie chrząkanie jako stała forma komunikacji, trąbienie, gdy jest zdenerwowany
Pożywienie: rośliny
Długość życia: około 70 lat
Cechy charakterystyczne
Uszy – sięgają do 1,5 m długości. Wykorzystywane są do termoregulacji (chłodzenia).
Trąba – służy do oddychania, wąchania, picia i "kąpieli" jak również do zbierania pożywienia i zrywania gałęzi z wyższych partii drzew. Jest zakończona dwoma palczastymi wyrostkami.
Zęby – cztery łuki trzonowców, po jednym z każdej strony szczęki. Mają długości 30 cm i każdy z nich składa się ze zrośniętych 4 zębów. Wraz ze ścieraniem się przednich zębów wyrastają od tyłu kolejno następne, które zastąpią zużyte. Mogą odrastać w całości nawet 6 razy[3].
Ciosy – przedłużone siekacze, rosną w ciągu całego życia zwierzęcia[potrzebne źródło].
Stopy – spodnia ich strona jest miękka i delikatna, dzięki czemu zwierzę mimo olbrzymiej masy może poruszać się bezszelestnie.
Skóra – pomarszczona, pokryta szczątkowym owłosieniem. U młodych słoni pokryta jest rzadkimi grubymi włosami.
Słoń afrykański jest większy od słonia indyjskiego (azjatyckiego).
Tryb życia
Samice i młode słonie żyją w stadzie pod przewodnictwem dorosłej samicy, z którą każdy z członków rodziny jest spokrewniony. Młode samce przeganiane są ze stada, kiedy tylko osiągną dojrzałość płciową. Zbierają się później, aby prowadzić życie w grupie kawalerów. Dorosłe samce żyją samotnie, dostęp do stada mają tylko przez krótki czas, kiedy samica znajduje się w okresie rui. Pokonując nawet olbrzymie odległości, stada nie oddalają się od wody. Słonie nie tylko piją chętnie, ale również uwielbiają się kąpać, najlepiej każdego wieczoru. Po kąpieli słonie obsypują swoją wilgotną skórę piaskiem. Powstała w ten sposób warstwa kurzu i błota pomaga im chronić się przed atakami gryzących owadów.
Komunikacja
Jeśli słonie stracą ze sobą kontakt wzrokowy w buszu, dają znać o sobie przy pomocy głębokich, chrapliwych odgłosów. Pochodzą one z nosa, gardła i trąby. Kiedy tylko słoń dostrzeże niebezpieczeństwo, informuje o tym swoich towarzyszy nagle milknąc.
Konflikty między pojedynczymi osobnikami rozstrzygane są na ogół w sposób pokojowy. Zwierzę stojące niżej w hierarchii stada ustępuje zazwyczaj stojącemu wyżej, kiedy tylko dostrzeże, że ten wykonuje niebezpieczne gesty, takie jak zwijanie trąby czy wzbijanie tumanów kurzu. W takich chwilach można też usłyszeć charakterystyczne dla słoni trąbienie. Gesty te wykonywane są także dla odstraszenia przeciwnika.
Pożywienie
Słonie zjadające korę drzewa
Słonie są wyłącznie roślinożerne. Pożerają różnego rodzaju trawy, liście, mniejsze gałęzie i konary oraz owoce. Nieliczne zęby, jakie posiadają słonie, wykorzystywane są do rozdrabniania pożywienia. Słonie najczęściej umierają śmiercią głodową w 70. roku życia z powodu utraty wszystkich zębów. Uniemożliwia im to dalsze pobieranie pokarmu.
Dzienne zapotrzebowanie pokarmowe u większych osobników przekracza 200 kg. Zapotrzebowanie na wodę sięga 200 l w ciągu dnia. Dziennie słoń wydala ok. 80-90 kg
Rozmnażanie
Słonie osiągają dojrzałość płciową w wieku 14-15 lat. Zaloty polegają na wykonywaniu gestów wskazujących na rodzącą się więź pomiędzy samcem a samicą, podczas których zwierzęta pieszczą się trąbami. Z reguły po 22 miesiącach rodzi się jedno młode słoniątko. Mierzy ono ok. 85 cm i waży ok. 110 kg.
Słoniątko karmione jest przez matkę przez dwa lata, czasami dłużej. Po urodzeniu się następnego słoniątka, starsze z nich staje się pełnoprawnym członkiem rodzinnego stada. Samica rodzi młode zazwyczaj raz na cztery lata. Otoczona jest najczęściej dwoma lub trzema młodymi w różnym wieku.
Podgatunki
Wyróżnia się dwa podgatunki słonia afrykańskiego: słoń afrykański stepowy (Loxodonta africana oxyotis) i słoń afrykański sawannowy (Loxodonta africana africana). Słoń afrykański leśny (Loxodonta cyclotis), wcześniej uznawany za podgatunek, został przeklasyfikowany do rangi odrębnego gatunku, czego słuszność potwierdzają najnowsze badania genetyczne[4].
Poziom zagrożenia
Największym zagrożeniem dla słoni jest człowiek. Słonie są zagrożone w wyniku niszczenia środowiska i kłusownictwa. Zabijanie dla kości słoniowej, skór i mięsa, nierzadko dla sportu doprowadziło do spadku populacji słoni z kilku milionów do 700 tys. osobników w 1989. Obecnie słoń afrykański jest chroniony przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES). W październiku 1989 roku został wprowadzony zakaz wszelkiego handlu kością słoniową, złagodzony w czerwcu 1997[potrzebne źródło].
Inne informacje
Słonie afrykańskie są uważane za zwierzęta obdarzone wysoką inteligencją. Mózg słonia waży ok. 6000 g (czterokrotnie więcej niż mózg człowieka).
Przeciętna długość życia słonia wynosi około 65-70 lat w stanie dzikim i do 80 lat w niewoli. Notowano przypadki słoni osiągających ponad 80 lat.
Najstarsze skamieliny słoni afrykańskich pochodzą ze środkowego pliocenu.
Mimo że słoń afrykański jest właściwie zwierzęciem sawanny, potrafi przystosować się do innych warunków, dzięki czemu może żyć na obszarach położonych na południe od Sahary. Osiedla się jednak tylko tam, gdzie znajdują się źródła wody pitnej i miejsca do kąpieli.
Największy zarejestrowany cios słonia mierzył 3,1 m i ważył niemal 105 kg.[potr
Słoń indyjski (Elephas maximus) – ssak z rzędu trąbowców, jeden z trzech żyjących gatunków rodziny słoniowatych, zamieszkujący lasy i zarośla Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.
długość ciała: 5,5-6,4 m
długość ogona: do 1,5 m
wysokość w kłębie: do 3,1 m
masa ciała: do 5 ton
Głowa duża, czoło płaskie, nad oczami po obydwu stronach dwa półokrągłe guzy kostne, uszy znacznie mniejsze niż u słonia afrykańskiego, ciosy niewielkich stosunkowo rozmiarów występują u większości samców, u samic rzadko spotykane (największe ciosy słoni indyjskich miały długość 3,02 m i masę 39 kg). Trąba zakończona jest jednym wyrostkiem chwytnym. Szyja krótka, tułów krępy, masywny, kończyny słupowate, zakończone szeroką, okrągłą stopą, zawierającą warstwę amortyzacyjną zbudowaną z tkanki chrzęstnej i tłuszczowej. Słonie chodzą na czubkach palców zakończonych pięcioma paznokciami w kończynach przednich, trzema lub czterema w tylnych. Ciało pokrywa gruba, marszczona skóra o grubości 2-4 cm, prawie bezwłosa, rzadkie włosy występują na grzbiecie i karku, dłuższe stanowią zakończenie ogona. Słonie porozumiewają się ze sobą dźwiękami o bardzo niskiej częstotliwości, niesłyszalnymi dla ucha ludzkiego, które są odbierane przez te zwierzęta na duże odległości (ponad 2 km). Słoń indyjski żyje w stadach złożonych przeważnie z 8-10 samic z młodymi, w obrębie stada panuje ścisła hierarchia. W terenie górzystym porusza się nadzwyczaj sprawnie (w marszu osiąga 7-15 km/h), niemal bezgłośnie i prawie nie pozostawiając śladów (nacisk na 1 cm² powierzchni stopy wynosi tylko 400-600 g). Doskonale pływa i chętnie kąpie się w błotnistych sadzawkach. Pożywienie słoni indyjskich stanowią trawy, liście, kora, miękkie drewno, pędy bambusa i owoce, szczególnie dzikie figi. Ciąża trwa 614-688 dni (ok. 21 m-cy), samica rodzi jedno młode o masie ok. 100 kg, które karmi przez 8-10 miesięcy, czasem nawet ponad rok. Słoń indyjski osiąga dojrzałość płciową w wieku ok. 12 lat. W warunkach hodowlanych żyje przeciętnie 40-60 lat.
Znane są cztery podgatunki:
słoń indyjski (Elephas maximus bengalensis), występujący głównie w Indiach
słoń malajski (Elephas maximus hirsutus), występujący na Półwyspie Malajskim
słoń sumatrzański (Elephas maximus sumatranus), zamieszkujący Sumatrę
słoń cejloński (Elephas maximus maximus) ze Sri Lanki.
Podgatunki te, szczególnie słoń malajski, zagrożone są wyginięciem. Liczebność gatunku (pomijając hodowle) szacuje się na 30 000 osobników. W Indiach kurczenie się biotopu tych zwierząt prowadzi do licznych konfliktów między ludźmi a słoniami, w skali roku zabija się około 150 słoni dzikich, a ich ofiarą pada około 200 ludzi. Słoń indyjski jest zwierzęciem o łagodnym usposobieniu, daje się łatwo oswajać i tresować, używany jest jako zwierzę robocze, istnieją nawet fermy hodowlane, prowadzone w celu oswajania słoni indyjskich, jak i sztucznego ich rozrodu. W ogrodach zoologicznych hodowany od XIX w., pierwszy udany poród w takich warunkach odbył się w 1905 roku.
Gatunek ten jest chroniony przepisami konwencji waszyngtońskiej (CITES).