Rosja po upadku ZSRR

przyczyny rozpadu ZSRR

Spadek cen ropy w czasie kryzysu

Odplyw inwestycji 2008 po wojnie w Gruzji

Wzrost bezrobocia

Spadek PKB , produkcji przemysłowej

Dysproporcje biednych i bogatych

Ujemny przyrost naturalny

Tragiczna kondycja spoleczenstwa rosyjskiego

Korupcja

Scentralizowanie wladzy na duzym terenie który utrudnia

prowadzenie rządów

Spadek rezerw walutowych i złotowych

• Trudnosci sektora giełdowego (zamrazanie akcji, zamykanie

gieldy)

problemy Rosji Borysa Jelcyna

Ekonomiczna sytuacja Rosji stawała się coraz słabsza, coraz wyższa inflacja. Rząd wymyślił "piramidę finansową" - Państwowe krótkoterminowe Obligacje (po rosyjsku - GKO). Idea polegała na tym, że państwo sprzedawało obligacje z terminem wykupu 3 miesiące, a późnij skupowane były po wyższej cenie. Stawka procentowa była na tyle wysoka, że nie było żadnego banku, który nie kupował by GKO. Doszło do tego, że banki prawie zaniechały inwestycje w inne operacje, opierając zysk tylko od operacji z GKO. Dużo banków zamieniło do 90% swoich aktywów na GKO. Banki nie inwestowały w żadnym dziale gospodarki ponieważ nie dawały one takiego zysku jak obligacje państwowe.
Dla prostych ludzi ten okres był najlepszy - średnia pensja w Moskwie doszła do poziomu 300 dolarów za miesiąc. Powstały nowe banki i firmy które nic nie produkowały, ale wypłacały swoim pracownikom pensje stanowiące równowartość 1000 i więcej dolarów.
Taka sytuacja nie mogła trwać w nieskończoność, zaczęły się pojawiać głosy zapowiadające rychły kryzys i dewaluację. Na te zarzuty zarówno rząd, premier jak i prezydent jednym głosem odpowiadali, że sytuacja ekonomiczna jest bardzo dobra, i żadnej dewaluacji nie będzie.
Ostatnie deklaracje prezydenta, że dewaluacji nie będzie wygłaszane były 14 sierpnia. A już 17-go zaczął się kryzys bankowy. W przeciągu tylko jednego dnia kurs dolara wzrósł z 6 rubli do 8 rubli. Po dwóch tygodniach dolar kosztował już 20 rubli!!!
Później, jednak kurs trochę spadł do poziomu 16 rubli. Ale już pod koniec 1998 roku kurs utrzymywał się w wysokości 20 rubli za dolar.
- Co się stało z prezydentem, który tak okłamał swój naród?
- Nic, on spokojnie rządził jeszcze prawie 1,5 roku.
- Co się stało z premierem, który tak okłamał swój naród?
- Został zwolniony z tego stanowiska. Dzisiaj Sergiej Kirienko zajmuje wysokie stanowisko przy prezydencie Putinie - jest przedstawicielem Prezydenta Federacji Rosyjskiej w jednym z siedmiu federalnych okręgów Rosji.
Dla turystów kryzys sierpniowy był wielkim prezentem, ceny rubli wzrosły mniej niż dwa razy, w tym samy czasie kurs dolara wzrósł prawie 4 razy. To znaczy, że za 1 dolara można było kupić 2 razy więcej.

Rosja za czasów Władimira Putina

Putin pod wieloma względami nie jest typowym rosyjskim przywódcą: jest stosunkowo młody, nigdy nie nadużywa alkoholu, lubi sport (od dzieciństwa ćwiczy sambo), jest praktykującym członkiem Kościoła prawosławnego (choć jego rzekome nawrócenie religijne bywa nieraz kwestionowane przez krytyków, uznających to jedynie za działanie dla zdobycia poparcia społecznego), mówi biegle po niemiecku. Jest żonaty i ma dwoje dzieci.

Prezydentura Putina wywołuje wiele sprzecznych opinii. W społeczeństwie rosyjskim prezydent cieszy się niesłabnącym szerokim poparciem i znaczącą popularnością – w badaniach opinii publicznej Putin pod względem skali popularności wielokrotnie przewyższa innych rosyjskich polityków. Z drugiej strony część rosyjskich i zagranicznych obserwatorów, w tym obrońcy praw człowieka, politolodzy i dziennikarze zarzucają mu wprowadzenie w Rosji autokratycznego stylu sprawowania władzy.

Sukcesy gospodarcze

W okresie rządów Putina wyraźnie poprawiła się sytuacja gospodarcza kraju, Rosja uzyskała realne członkostwo w G8 i spłaciła większość swojego zadłużenia zagranicznego m.in. zlikwidowała zadłużenie wobec Klubu Paryskiego. W 2000 zadłużenie zagraniczne kraju stanowiło ponad 50% PKB^[9] zaś w grudniu 2006 5,5% PKB^[10]. Rezerwy kruszcowo-walutowe Rosji w maju 2007 przekroczyły 369 miliardów dolarów (w 1998 – 1,8 mld dolarów) zaś ponad 110 miliardów zgromadzono w Funduszu Stabilizacyjnym. Od 1999 trwa wzrost gospodarczy – Produkt Krajowy Brutto w latach 1999–2006 wzrósł o 65%. Od 2000 Rosja corocznie notuje nadwyżkę budżetową. W latach 2000–2006 bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Rosji wyniosły 76,3 miliardów USD (w 2006 – około 30 miliardów) przy czym doszło do znacznego wzrostu poziomu inwestycji zagranicznych w Rosji. Wzrost gospodarczy, odczuwalna poprawa poziomu życia obywateli, realny wzrost pensji i emerytur, oraz odmienne od czasów Jelcyna terminowe ich wypłacanie, a także spadek poziomu bezrobocia i inflacji jest jedną z przyczyn wysokiej popularności prezydenta w społeczeństwie^[11].

Kryzysy

Krytycy prezydenta szczególnie podkreślają trzy poważne kryzysy z okresu jego prezydentury: zatonięcie okrętu podwodnego "Kursk" w sierpniu 2000 oraz ataki terrorystów czeczeńskich na Teatr na Dubrowce w Moskwie w październiku 2002 i na szkołę w Biesłanie we wrześniu 2004. Wszystkie te wydarzenia okazały się tragiczne w skutkach. Krytycy Putina twierdzą, że kierowane przez niego administracja i służby specjalne miały wykazać się nieudolnością w trakcie akcji ratunkowych. Zwolennicy wskazują na fakt, że wskutek zdecydowanych reakcji siłowych spektakularne akcje terrorystyczne zostały zahamowane.

Czeczenia

Putin często jest obiektem krytyki działaczy i organizacji na rzecz praw człowieka, głównie ze względu na jego politykę względem Czeczenii. Zarzucają oni, że polityka ta doprowadziła w tamtym regionie do katastrofy humanitarnej, a prawa człowieka są tam nagminnie łamane za całkowitym przyzwoleniem najwyższych czynników państwowych (obozy filtracyjne w Czeczenii). Krytycy Putina zarzucają mu, że swoimi działaniami doprowadził do eskalacji konfliktu na niespotykaną skalę i wzrostu zagrożenia terrorystycznego w samej Rosji. Putin działania w Czeczenii tłumaczy dążeniem do zachowania integralności terytorialnej Federacji Rosyjskiej oraz walką z międzynarodowym terroryzmem islamskim zmierzającym jego zdaniem do rozbicia Rosji. Obserwatorzy jednak zwracają uwagę na fakt, iż istotne mogą być dla Rosji znajdujące się w Czeczenii złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Zbiegły do Wielkiej Brytanii podpułkownik FSB Aleksandr Litwinienko (zm. w 2006) twierdził, że FSB po objęciu przez Putina funkcji premiera w 1999 na jego rozkaz przeprowadziła serię zamachów bombowych na bloki mieszkalne w Moskwie i Wołgodońsku. Hipotezę tę popiera również przebywający na emigracji Borys Bieriezowski. Wydaje się ona znajdować również uzasadnienie w przebiegu tzw. incydentu riazańskiego. Obarczanie Czeczenów odpowiedzialnością za zamachy oraz rajd czeczeńskiego oddziału, którego dowódcą był Szamil Basajew, na Dagestan pod hasłami zbudowania na Kaukazie islamskiego kalifatu stanowiły casus belli i posłużyły do rozpoczęcia nowej wojny w Czeczenii. Zwolennicy prezydenta chwalą go jednak, że swoimi działaniami doprowadził do stabilizacji sytuacji politycznej w Czeczenii.

Stosunki z oligarchami

Niektórzy analitycy uważają, że zmianę na stanowisku głowy państwa na przełomie 1999 i 2000 mogli popierać oligarchowie rosyjscy i członkowie tzw. "rodziny kremlowskiej" – najbardziej wpływowi politycy z najbliższego otoczenia prezydenta Jelcyna, którzy chcieliby zabezpieczyć swoje interesy, odsuwając jednocześnie od władzy nieprzewidywalnego i ciężko chorego przywódcę państwa, a wprowadzając na jego miejsce sprawnego administratora.

Późniejsze działania Putina pokazują, że takie oczekiwania inicjatorów zmiany na stanowisku prezydenta nie w pełni zostały zrealizowane, a w przypadku niektórych stronników Putina, np. Borysa Bieriezowskiego zmiana ta okazała się wręcz niekorzystna (Bieriezowski popadł w konflikt z Putinem i wyemigrował z Rosji).

Za rządów Putina ograniczono wpływy polityczne wielkich oligarchów, bądź wykorzystano ich pozycję ekonomiczną dla wzmocnienia roli prezydenta. Tych przedsiębiorców, którzy nie godzili się na współpracę z obozem prezydenckim i występowali przeciw niemu spotykały represje, czego przykładem może być aresztowanie i skazanie właścicieli koncernu Jukos – Michaiła Chodorkowskiego i Płatona Lebiediewa. Wiele z wyroków zapadających w rosyjskich sądach w głośnych sprawach krytycy Putina uznają za objaw rosnącego podporządkowania władzy sądowniczej prezydentowi.

Zmiany w aparacie władzy

W okresie prezydentury Putina dokonano daleko idących zmian personalnych nie tylko na najwyższych szczeblach centralnego aparatu władzy, ale także na szczeblu regionalnym. Od władzy odsunięto część starej ekipy związanej z Borysem Jelcynem. W najbliższym otoczeniu prezydenta pozostała część "rodziny kremlowskiej" oraz najbardziej lojalni urzędnicy młodego pokolenia, m.in. minister ds. sytuacji nadzwyczajnych Siergiej Szojgu czy minister ds. reform gospodarczych German Gref. Eksponowane stanowiska zaczęli zajmować ludzie współpracujący wcześniej z Putinem (bądź to w administracji mera Petersburga, np. wicepremier Dmitrij Miedwiediew, bądź w ramach struktur służb specjalnych, np. były minister obrony Siergiej Iwanow). Niezwykle ważną rolę w otoczeniu prezydenta odgrywają tzw. siłowiki – politycy wywodzący się ze środowiska służb specjalnych, za najbardziej wpływowego z nich uważa się Iwanowa.

Poparcie polityczne

Wokół prezydenta zorganizowano ruch polityczny, zinstytucjonalizowany w ramach partii Jedna Rosja, utworzonej w 2001 przez proprezydenckich działaczy państwowych i oligarchów. W 2003 ugrupowanie to wygrało wybory parlamentarne i stało się najsilniejszą frakcją w Dumie Państwowej (niższa izba rosyjskiego parlamentu). Jej lider Borys Gryzłow pełni funkcję przewodniczącego Dumy. Charakterystyczną cechą tego ugrupowania jest brak jednoznacznego oblicza ideologicznego. Zasadniczą podstawą jego funkcjonowania jest nie wspólnota programowa, ale poparcie dla prezydenta i idea wzmocnienia jego ustrojowej pozycji.

Centralizacja władzy

W ramach wzmacniania pozycji prezydenta odbywa się od czasu objęcia prezydentury przez Putina proces centralizacji władzy. Stopniowo ogranicza się uprawnienia gubernatorów obwodów i innych władz lokalnych oraz autonomię wielu republik wchodzących w skład Federacji Rosyjskiej. Kontroli działalności władz lokalnych mają służyć specjalni pełnomocnicy regionalni powoływani przez prezydenta.

Walka o sukcesję

W czasie prezydentury Putina pojawiały się pomysły przeprowadzenia zmian w konstytucji umożliwiających mu kandydowanie na urząd głowy państwa na trzecią kolejną kadencję. W grudniu 2007 Putin oficjalnie udzielił poparcia jednemu ze swoich najbliższych współpracowników, wicepremierowi Dmitrijowi Miedwiediewowi, który wybrany został na prezydenta w wyborach z 2 marca 2008.

Nawiązania do tradycji radzieckiej

W trakcie prezydentury Putina nastąpił również zwrot ku pewnym elementom tradycji radzieckiej. W 2000 zmieniono melodię hymnu państwowego Federacji Rosyjskiej, w miejsce kompozycji Michaiła Glinki wprowadzono melodię dawnego hymnu radzieckiego autorstwa Aleksandra Aleksandrowa z nowymi słowami (które napisał Siergiej Michałkow, wcześniej autor słów hymnu ZSRR). Szczególnie hucznie obchodzono 60. rocznicę zakończenia II wojny światowej w maju 2005. Zorganizowano m.in. wielką paradę na placu Czerwonym w Moskwie. Jednocześnie jednak w 2005 władze rosyjskie doprowadziły do ustanowienia nowego święta państwowego "Dnia Jedności Narodowej", obchodzonego 4 listopada w rocznicę wypędzenia w 1612 wojsk polskich z Moskwy, wprowadzonego w miejsce zniesionego święta rewolucji październikowej, obchodzonego dotychczas 7 listopada.

Polityka zagraniczna

Okres prezydentury Putina jest uznawany za czas odbudowywania międzynarodowej pozycji Rosji i znaczącego wzrostu jej wpływów^[16]. Jednak kształt rosyjskiej polityki zagranicznej także pozostaje przedmiotem poważnych dyskusji zwolenników i przeciwników prezydenta Putina.

Stosunki z Ukrainą

Od wielu lat cechą charakterystyczną rosyjskiej polityki zagranicznej jest utrzymywanie silnych relacji z państwami byłego Związku Radzieckiego, przez krytyków odczytywane jako próby ingerencji w wewnętrzne sprawy tych państw. Przykładem tego może być poparcie władz rosyjskich jakie zostało udzielone przed wyborami prezydenckimi na Ukrainie w 2004 Wiktorowi Janukowyczowi, kandydatowi ukraińskiego obozu władzy, którego zwycięstwo miało zapewnić utrzymanie i rozszerzenie rosyjskich wpływów na Ukrainie. W wyniku wydarzeń pomarańczowej rewolucji na Ukrainie prezydentem został jednak nieprzychylny Rosji Wiktor Juszczenko, którego wybór został przyjęty przez władze rosyjskie z wyraźnym niezadowoleniem. Od czasu pomarańczowej rewolucji stosunki rosyjsko-ukraińskie uległy wyraźnemu ochłodzeniu, a władze Federacji Rosyjskiej z prezydentem na czele wielokrotnie podejmowały próby nacisku na nowe kierownictwo polityczne Ukrainy.

Stosunki z Polską

Poparcie udzielone pomarańczowej rewolucji przez władze polskie stało się również przyczyną ochłodzenia relacji rosyjsko-polskich. Postawa prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, który uczestniczył w obradach ukraińskiego "okrągłego stołu" w roli negocjatora została oficjalnie skrytykowana przez Putina. W trakcie obchodów 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej, 9 maja 2005 Putin w okolicznościowym przemówieniu nie wymienił Polski wśród najważniejszych sojuszników ZSRR w koalicji antyhitlerowskiej. Strona rosyjska odmówiła również uznania za ludobójstwo zbrodni katyńskiej. Władze rosyjskie podjęły też wiele kroków, które zdaniem części obserwatorów spowodowały pogorszenie stosunków polsko-rosyjskich, m.in. 10 listopada 2005 wprowadzono zakaz importu produktów mięsnych pochodzących z Polski, zimą 2005 bez podania przyczyny przerwano dostawy gazu do Polski. Po objęciu funkcji prezydenta Polski przez Lecha Kaczyńskiego spekulowano o możliwości jego spotkania z Putinem, do czego jednak nie doszło. 8 lutego 2008, po raz pierwszy po kilkuletniej przerwie, wizytę w Moskwie złożył urzędujący szef rządu polskiego, Donald Tusk. Sam Władimir Putin jako prezydent przebywał w Polsce dwukrotnie: z oficjalną wizytą w dn. 16–17 stycznia 2002^[17] w dn. 27–28 stycznia 2005 jako gość uroczystości 60. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau^[18] oraz, już jako premier, 1 września 2009 r. podczas obchodów 70-lecia wybuchu II wojny światowej.

10 kwietnia 2010, w godzinę po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku, prezydent Dmitrij Miedwiediew powołał Władimira Putina na szefa specjalnej komisji rządowej ds. zbadania przyczyn katastrofy^[19].

Stosunki z Europą Zachodnią

Jednocześnie Putin budował przyjazne stosunki z niektórymi krajami Europy Zachodniej, zwłaszcza z Francją i Niemcami (dodatkowym atutem Putina w jego relacjach z władzami Niemiec jest jego biegła znajomość języka niemieckiego). Za sprawą pozytywnych relacji rosyjsko-francuskich i rosyjsko-niemieckich władze tych dwóch krajów zachodnich były niechętne krytyce poczynań rosyjskich w Czeczenii czy na Ukrainie. Jesienią 2005 międzynarodową (a w szczególności polską) opinię publiczną poruszył fakt zawarcia niemiecko-rosyjskiego porozumienia w sprawie budowy Gazociągu Północnego na Morzu Bałtyckim. Dodatkowym kontrowersyjnym faktem było wejście w skład rady nadzorczej firmy budującej Gazociąg byłego Kanclerza Niemiec Gerharda Schrödera, który jeszcze jako szef rządu zabiegał o zawarcie porozumienia w sprawie Gazociągu.

Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi

Inny wymiar mają z kolei stosunki Rosji ze Stanami Zjednoczonymi. Rosja formalnie poparła po 11 września 2001 amerykańską walkę przeciwko terroryzmowi, żądając jednocześnie uznania swoich działań wymierzonych przeciwko bojownikom czeczeńskim za część międzynarodowej wojny z terroryzmem. Z drugiej strony Rosja nie poparła interwencji sił sprzymierzonych w Iraku w 2003. Pogorszeniu się stosunków rosyjsko-amerykańskich sprzyjało również poparcie rządu USA dla "kolorowych" rewolucji w Gruzji w 2003 i na Ukrainie w 2004, w wyniku których władzę w tych krajach objęli politycy niechętni Rosji. Przyczyna leży też w sprzeciwie wobec budowy systemu obrony przeciwrakietowej w Polsce i Czechach, który nasilił się w 2007.

„zamrożone konflikty”

Jednym z zamrożonych konfliktów jest sprawa Gorskiego Karabachu, który, zamieszkały w większości przez Ormian, odciął się od Azerbejdżanu. Ormianie wspierani sią przez Armenie. W 1991 roku po referendum doszło do zajęcia Karabachu przez armię Azerską, jednak została wyparta. W 1994 zawieszenie broni. Jest to państwo o demokratycznym rzadzie i wolnorynkową gospodarką, jednak nie uznane przez nikogo.

Problem rosyjskiego rewizjonizmu

1.     Rosyjska polityka zagraniczna na przełomie lat 2006-2007 weszła w fazę rewizjonizmu. Cechą wyróżniającą tego etapu jest przede wszystkim dążenie Moskwy do radykalnej przebudowy dotychczasowego modelu relacji z Zachodem, ukształtowanego po zakończeniu zimnej wojny (wcześniej Rosja chciała reformy tego systemu, uwzględniającego jej rolę).
2.     Źródeł rosyjskiego rewizjonizmu należy dopatrywać w pierwszym rzędzie w czynnikach subiektywnych – w zmianie postrzegania przez rosyjską elitę ładu międzynarodowego i miejsca Rosji w nim. Zmiana ta stała się możliwa dzięki odbudowie ekonomicznej, stabilizacji politycznej oraz rozbudowie potencjału wojskowego.
3.     Rosyjskie cele wobec państw zachodnich sprowadzają się do uznania przez nie specjalnej pozycji Federacji Rosyjskiej. Cele te w największym stopniu są sprecyzowane w odniesieniu do WNP – Moskwa dąży do faktycznego uznania tego obszaru przez inne państwa za strefę jej uprzywilejowanych interesów. W odniesieniu do Europy rosyjskie cele są bardziej ogólnikowe. Kreml domaga się prawa do współdecydowania o politycznym, ekonomicznym i wojskowym porządku europejskim. W wymiarze globalnym rosyjskie cele sprowadzają się do uzyskania gwarancji, że Moskwa będzie miała równorzędne z państwami zachodnimi (a zwłaszcza USA) prawo głosu w każdej istotnej kwestii.
4.     Rosja usiłuje zrealizować swoje cele przede wszystkim w sposób pośredni, poprzez działania mające przekonywać Zachód, że zmiana dotychczasowego modelu relacji jest konieczna. Zaliczyć do takich działań można retorykę, demonstracje rosyjskiego potencjału, groźby oraz oferty kierowane do zachodnich stolic. Działania, które zmieniały istniejące status quo pozostają nieliczne – należy do nich zaliczyć wyjście z traktatów CFE i ECT oraz wojnę z Gruzją i konflikt gazowy z Ukrainą.
5.     Efektem dotychczasowej polityki rosyjskiej jest powstanie swego rodzaju pata. Rosji udało się wprawdzie zahamować proces rozszerzenia NATO na obszar WNP, skłonić USA do rezygnacji z rozmieszczenia w Polsce i Czechach tarczy przeciwrakietowej oraz uniknąć poważniejszych konsekwencji po wojnie z Gruzją, jednak pełna realizacja jej celów pozostaje mało prawdopodobna.
6.     Kryzys gospodarczy, który silnie dotknął również Rosję, nie wpłynął na korektę polityki zagranicznej Moskwy. Rosyjskie elity wciąż postrzegają obecną sytuację międzynarodową jako korzystną dla Rosji i niesprzyjającą państwom zachodnim. Należy oczekiwać, że rewizjonistyczny etap w rosyjskim podejściu do świata utrzyma się w nadchodzących latach.

Pozycja Rosji – analiza SWOT

surowce energetyczne - złoża na terytorium (ropa, gaz) olbrzymi potencjał militarny - liczna armia, posiadanie broni atomowej zagraniczne inwestycje - ekspansja kapitału za granicę (Gazprom, Lukoil) położenie geograficzne - duży obszar kraju, położenie zarówno w Europie jak i Azji stabilna władza - monopol na władzę Władimira Putina spore rezerwy finansowe - 400 mld $ w 2009r. silna pozycja i polityka na arenie międzynarodowej - G20, G8, dowodem także przemówienie Putina podczas konferencji bezpieczeństwa w Monachium w roku 2007 brak konsekwencji wobec wojny z Gruzją daje możliwość stałej ingerencji w politykę państwa wpływy w Azji Centralnej i Ameryce Południowej, koncepcja BRIC (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny - od 2011 BRICS poprzez dodanie do grupy RPA) zmiana wizerunku na arenie międzynarodowej (na cieplejszy i łagodniejszy) i stopniowe ocieplanie stosunków międzynarodowych

zależność polityki od surowców naturalnych brak równości społecznej gospodarka opierana wyłącznie na surowcach naturalnych brak inwestycji w inne sektory ruchy społecznościowe dążące do liberalizacji duża różnorodność rasowa i religijna, przez co liczne konflikty społeczne korupcja brak zabezpieczenia socjalnego skupianie się wyłącznie na polityce zewnętrznej, zaniedbywanie ludzi brak silnej opozycji nieumiejętność wykorzystania osłabienia politycznego USA

Wynikające z położenia geograficznego : * Rosja ma swobodę tworzenia nowych sojuszy ze wschodzącymi potęgami, jak chiny czy indie, jak i również ze starymi siłami, pokroju europy czy USA. Daje jej to możliwość przesuwania centrum siły w każdym kierunku. Może również destabilizować inne centra siły, jak np. UE przez wykorzystywanie odmiennych interesów państw człokowskich i ich stosunku do Rosji np. rurociąg Nordstream. *Jej pozycja geograficzna daje spore pole do popisu, dużo większe niż np. USA, może rozwiązywać/ingerować we wszystkie spory w większej części świata, co może umocnić jej pozycje na arenie międzynarodowej, przy dobrym wykorzystaniu tego aspektu swojego położenia Wynikające z historii : *Rosja przez większość swojej historii była państwem, które kreowało porządek miedzynarodowy wokół siebie i na świecie, co daje jej historyczny pretekst do kreowania porządku międzynarodowego w przyszłości. *Poprzedniczk FR - ZSSR, również daje FR pretekst do piastowania kluczowej pozycji na arenie międzynarodowej, z racji tego że przez prawie 50 lat była jednym z 2 najważniejszych państw na świecie. Wynikające z akutalnego stanu FR : *Z powodzeniem przechodzi kryzys dzięki wcześniej uzbieranym rezerwom z czasów rozwkitu gospodarczego (przynajmniej do 2015) bez pożyczek z banków międzynarodowych, co może wkrótce stanowić o jej sile w oczach opinii międzynarodowej - Rosji jako jednej z kluczowych potęg na świecie *Modernizacja i inwestycje w zbrojenia kreują Rosję jako dominującą potęgę w swojej okolicy, główną siłę, z którą trzeba się liczyć i która będzie dalej się rozwijała, modernizowała, powiększała swój potencjał militarny itd. *Nastawienie rosyjskich elit + silne i zdecydowanie przywództwo W. Putina, nieuchronnie zbliża FR do odzyskania należnego jej miejsca na arenie międzynarodowej *"Zamrożone konflikty" dają Rosji możliwość ingerencji w państwach WNP (m.in. gruzji, ukrainie czy mołdawii) co jest kolejnym asem w rękawie na przyszłość, gdyby Rosja chciała pokazać swoją uprzywilejowaną rolę w regionie WNP. * Nieustannie zwiększa się kapitał rosyjski zagranicą, np. w Europie, co również będzie determinowało pozycje FR w przyszłości. Wynikające z pozycji Rosji na rynkach surowców energetycznych : * Rosja wzmacnia swoją pozycje na rynkach energetycznych poprzez zwiększanie wpływów w innych krajach petrodolarowych, bliski wschód, ameryka południowa (wenezuela itp), w przyszłości pozycja ta, może mieć decydujące znaczenie w kontekście rolii FR na swiecie. * Rosja otwiera swój przemysł energetyczny na wschód, budując rurociąg azjatycki, który może im pozwolić odciąć się od konieczności sprzedawania gazu do europy i zdominować rynek azjatycki. * Zależność energetyczna europy od rosyjskiego gazu może być dobrą kartą przetargową w dążeniach FR np. w sprawie Ukrainy, Nato etc. * Wszelkie napięcia w roponośnych rejonach świata w przyszłości mogą być szansą na Rosji do wykorzystania swoich energetycznych atutów.

A. WEWNĘTRZNE: 1. Nadchodząca fala kryzysu gospodarczego w konsekwencji czego dojdzie do: a. reformy finansów publicznych (cięcia wydatków socjalnych i obronnych); b. postępującego wzrostu bezrobocia; c. obniżenia poziomu życia; d. spadku popularności elity rządzącej, a tym samym umocnienia się ugrupowań nacjonalistycznych; e. zwiększenia niezadowolenia społecznego oraz niepokojów społecznych prowadzących do intensyfikacji akcji protestacyjnych; 2. Krach putinowskiej stabilizacji władzy – natężenie niezadowolenia mieszkańców Rosji spowodowane: manipulacją wyborów, delegitymizacją władzy, skorumpowaniem systemu, pogłębiającym się rozwarstwieniem społecznym; B. ZEWNETRZNE: 1. Zmiana koniunktury politycznej w relacjach amerykańsko – rosyjskich w następstwie krytyki polityki „resetu” w sferze polityki wewnętrznej USA (krytyka płynąca ze strony Partii Republikańskiej oraz zwolenników tzw.: Tea Party); 2. Możliwy powrót do polityki rywalizacji między Rosją a USA, spowodowany godzeniem w interesy geopolityczne, czy też polityczno-prestiżowe w kontekście kryzysów międzynarodowych; 3. Ryzyko rozmieszczenia przeciwrakiet SM-3 w Rumunii (2015) oraz w Polsce (2018); 4. Rozszerzenie NATO o kraje WNP (Ukrainę i Gruzję), a tym samym utrata wpływów w Abchazji i Osetii Południowej; 5. Niepokoje panujące na Kaukazie Północnym (Dagestan, Inguszetia, Czeczenia) prowadzenie na dalszą metę do: a. całkowitej reislamizacji życia społecznego; b. znacznego wzrostu wpływów politycznych islamu; c. derusyfikacji; d. marginalizacji świeckiej inteligencji; e. intensyfikacji zamachów terrorystycznych; oraz mogące skutkować nadchodzą rewolucją na terenach kaukaskich; 6. Daleko idąca „chińska adoracja” Europy Wschodniej: a. intensyfikacja współpracy Chin z Ukrainą, jako: • otwarcie tylnych drzwi do rosyjskiego sektora obronnego; • budowa szlaku kolejowego do Europy biegnącego przez Ukrainę; • przeciwstawienie się dążeniom Moskwy do zmonopolizowania bądź zdominowania wymiany handlowej na Ukrainie; b. postępujące pogłębianie się stosunków Chin i Białorusi : • Białoruś jako karta przetargowa Chin w negocjacjach dotyczących ceny gazu; • przeciwstawienie się presji ze strony Moskwy w sektorze gospodarczym i politycznym ze strony Białorusi;