Parametry charakteryzujace sylwete człowieka:
Antropometria
Pozycja ciala przy pracy
Antropometryczne zasady kształtowania obszarów pracy
Wykonywane parametry antropomotoryczne opisuja sywetke;
-wyprostowana zajmują się Tyn antropomometria klasyczna: statyczna i dynamiczna
-naturalna jaka przyjmuje człowiek podczas wykonywania czynności jest to antropometria ergonomiczna
Najczęściej dane antromotoryczne sluża do:
-okreslania obszarów pracy
- zasiegów ruchów
- rozpiętości ruchów
- doboru ludzi w przypadku techniki makietowania
Podczas wykonywania pracy pozycja jaka przyjmuje pracownik jest wynikiem koordynacji mięśniowo-nerwowej calego organizmu. Jako zasadnicze przyjmuje się pozycje: stojąc siedząc leżac
Stany wymuszenia może spowodować wzrost wydatkowania energii do 60%.
Pozycja siedząca charakteryzuje się:
- dużą stabilizacją tułowia
- najlepsza koordynacja ruchowa kończyn
-odciażęniem konczyn dolnych
-odciazeniem układu krwionośnego
W pozycj tej jest mala wydajnośc energetyczna zaliczmy pozycje siedzaca do najergonomiczniejsza
4 typy budowy ciała:
1)pykniczny (krępy)-szeroka i krotka głową oraz szyją , prostymi wysunietymi do przodu ramionami, beczkowatym otłuszczonym tułowiem, krotkimi konczynami gornymi i dolnymi, delikatnymi i kształtnymi dłoniami, małymi gleboko osadzanymi oczami, skłonnością do łysienia, skorka zarózowioną
2) leptosomiczny (szczupły)-owalna tzw ptasia Glowa o wydłuzonej części środkowej twarzy , nos cienki syzja dluga, cienkie slabo umięśnione kończyny, plaski tułw oraz klatka piersiowa, skora blada
3)atletyczny- głowa owalna, silnie rozwiniety układ kostnomiesniowy, szyja długa i mocna klatka piersiowa wypukla, grube kosci i skóra
4) dysplastyczny składa się:
-eunochoidów: nadmierny wzrost,silnie owlosiona Glowa
- eunuchoidów z odtłuszczeniem: poliszkow szyji i żołądka, krótki nos
-infaltalnych i niedorozwiniętych; charakteryzujące się proporcjami dziecięcymi z niedorozwojem tułowia
Populacja ludzka wykazuje asymetrie ciała morfologiczna dynamiczna i fukcjonalną. U osob praworęcznych notuje się:
-wieksze wymiary:lewej strony Glowy prawej reki lewej nogi
-wyzszą funkcje istrukture lewej polkuli mozgu
-wieksza częstotliwość i precyzje ruchu w prawej rece
-wieksza sile w prawej rece i lewej nodze
Hiriotechnik- dział ergonomii poświęcony zasadami funkcjonowania reki
Na fukcje chwytu reki sklada się;
-jokośc chwytu
-wartość chwytu
-sterowania cyzli wartośc manipulacyjna
Chwyt opuszkowy:-powstaje przy pomocy palców I, II, III. mocna opozycja kciuka Jest najdokładniejszym i najbardziej precyzyjnym chwytem
Chwyt szczypcowy- wykonywanny wszystkim palcami z przeciwstawianiem kciuka.chwytania dwupalcowe
Chwyt cylindryczny- angazuje wszystkie palce reki. Wymaga opozycji i przywiedzienia kciuka. Tworzy mocny i dlugo trwaly chwyt, wymaga udzialu mięsni przedramienia
Chwyt hakowy-palce od II do v, nie bierze w nim udzialu kciuk jest mocny Malo precyzyjny chwyt
Palce V zamyka chwyt
Konczyna górna ma 17 stoni swobody- pozwala na dotkniecie reka każdego punktu płaszczyzny kuli w zasiegu tej reki
Na czynność obręczy barkowej składa się 4 stawy:
-staw ramienny
- staw barkowo-obojczykowy
- staw mostkowo-obojczykowy
-polaczenie zebrowo-łopatkowe
Bark- w sumie 15 miesni działa synergistycznie lub antagonistycznie decyduje o właściwym centrowaniu Glowy kosci ramiennej w panewce podczas ruchu konczyny gornej
Dodatkowym elementem ograniczającym nadmierna ruchomość w stawie ramiennym SA wiecadla tworzący od gory sklepienie stawu: więzadło kruczo-barkowe, kruczo-ramienne, więzadło panewkowo-ramienne przednie tylne i gorne
Staw ramienny:
Ruch przywodzenia;
-m piersiowy wiekszy
-głowa długa m trójgłowego
-mięsien najszerszy grzbietu
Ruch odwodzenia:
-część srodkowa m. naramiennego
-m. nadgrzebieniowy
-głowa długa m dwugłowego
Unoszenie ramienia do przodu (zgięcie):
-czesc obojczykowa m. naramiennego i m. piersiowego większego
-m dwugłowy
-m.kruczo-ramienny
Wyprost:
-głowa długa m trójgłowego
-czesc tylna m. naramiennego
-m obły wiekszy
-m najszerszy grzbietu
Rotacja zew:
-podgrzebieniowy
-obly wiekszy
-nadgrzebieniowy
-czesc tylna m naramiennego
Rotacja wew;
-m podłopatkowy
-m piersiowy wiekszy
-m najszerszy grzbietu
-obły wiekszy
-dwuglowy
-czesc przednia m naramiennego
Zespoly przeciążeniowe konczyny gornej-sa często występującymi schorzeniami narządu ruchu. Wystepują w gupach; sportowcy najczęściej (Igr), osoby nie uprawiające sportu (II gr),osoby z deformacjami w odrebie narzadu ruchu (IIIgr)
Obszary występowania:- kosci (zlamania powolne),-tk miękkie:mięsnie, przyczepy,więzadła, ścięgna-cześciej
Choroby przeciążeniowe mogą mieć charkter ostry lub przewlekły
Zespól ostry-dolegliwości bólowe podczas skurczu przeciążonego mięsnia
Zespół przewlekły- oprocz dolegliwości bolowych jest ograniczenie ruchowe oraz przykurcze stawów.
Najczestrze choroby przeciążeniowe konczyny gornej: zespól bolesnego barku,łokieć tenisisty, lokieć golfisty,zespol wyrostka rylcowatego kości promieniowej.
Zespół Bolesnego Barku
Zaspół ciasnoty podbarkowej:
-przewlekłe zapalenia i uszkodzenie stozka rotatorów
-zapalenie koletki podbarkowej
-przewlekele zapelenie i uszkodzenia Glowy dlugiej , m dwugłowego
-zapalenie przyczepow mięsni do wyrostka kruczego
Łokieć tenisisty- entezopatia rozciegan mięsni prostownikow , głownie zapalenie nadkłykcia bocznego
Lokieć golfisty- entezopatia nadklykcia przyśrodkowego kości ramiennej
Postawa ciała
Dwa okresy krytyczne w kształceniu postawy dziecka;
1)Pierwszy okres krytyczny przypada nawiek 6-7 lat i związany jest ze zmaiana trybu zycia dziecka. Istota zmiany tkwi w przejsciu ze swobodnego indywidualnie regulowanego przez dziecko rezimu ruchu wysilku i odpoczynku w narzuconym kilkugodzinnym systemie przebywania w pozycji siedzącej
2) drugi okres krytyczny:- w kształceniu postawy dziecka przypada na wiek pokwitania. Intensywny przyrost wysokosci ciała. Jest to tzw skok pokwitaniowy. Zaczyna się wzrostem konczyn dolnej a w rok pozniej tułowia. Narusza to dotychczasowa ruwnowage zmienia proporcje ciała oraz układ środkowi ciężkości. Sila miesniowa nie ejst wystarczajaca do utrzymania postawy ciała , gdyz szczyt jego przyrostu nastpuje na oko 14 miesiecy po szczycie wzrastania wysokości. Brzuch znowu się wypukla plecy SA często nadmiernie okragle. Głowa pochylona ku przodowi
Kregoslup pelni 3 podstawowe funkcje:
1)Funkcja podporowa- polega na podtrzymaniu wyzej położonych segmentow, zadania przenoszenia obciaznia pełnia trzony kręgosłupa, wazne SA również jego krzywizny
2)Funkcja amortyzacji- dziela krzywizny kręgosłupa i krązki miedzykregowe. Naprzemienne krzywizny w płaszczyźnie przednio-tylnej kręgosłupa amortyzuja wstrzasy i chronia przednimi kręgosłup i OUN. Ohcornie dizlaja krazki miedzykregowe z zawartymi w nich sprężystymi jadrami miażdżystymi.
3)Funkcja kinetyczna- uzalezniona jest ona od ruchomości krzywizn. Krzywizna szyjna (lordoza) i ledzwiowa SA giętkie odznaczaja się ruchomościa natomiast krzywizna piersiowa (kifoza) jest strefa bardziej usztywniona
Podzial i przyczyny powstawania wad postawy
Proste wady postawy-(błedy postawy) SA to pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciala, nie zmieniające ukształtowania kręgosłupa
Złozone wady postawy- SA to odchylania od prawidłowej postawy ciała ze zmianami ukształtowania kręgosłupa
Strukturalne oraz różnorodne deformacje w odrebie narzadu ruchu nazywane sa wadami budowy
Wady wrodzone: kośc i mięsnie
Wady nabyte: nawykowe i rozwojowe
Wade wrodzone- naleza tu przypadki z odchyleniem prawidłowej budowy ciala w nastpepstwie czynników które zadziałały w okresie plodowym
Wady nabyte-mogą być wywołane przebytymi chorobami nazwyane wady rozwojowe lub powstaja na skutek zaburzeniem prawidłowej postawy ciała- wady nawykowe
Najczestrze wady postawy:
-plecy okragle i wklesle, okrogło-wklesle,płaskie, boczno skrzywione , skoliozy, wady statyczne konczyn dolnych (doczytac cyzm się charakteryzuje)
Do blędow postawy zalicza się: odstawania łopatek, asymetria barków i klatkie piersiowej oraz zeber.
Skoliza-jest bocznym skrzywiniem kręgosłupa, polega na wielopłaszczyznowym odchyleniu lini kręgosłupa od stanu prawidłowego. odchylenie to wystpepuje w płaszczyznach;
- strzałkowej (poglebia się lordoza i kifoza)
-czolowej (wygiecie kręgosłupa w bok w prawo i w lewo)
-poprzecznej( nastpuje rotacja kregów- garb)
Przyczyny powstawania skoliozy dziela się na:
-Skoliozy funkcjonalne (czynnosciowe)-nie stwierdza się z mian w odrebie kręgosłupa
-skoliozy strukturalne- utrwalone zmiany dziela się na (kostno-pochodne, neuropochodne, mięśniowo-pochodne, idiopatyczne)
Wady klatki piersiowej:
-kurza 9wysunięcie ku przodowi obwodowej części moststak waraz najblizsza częścią żeber,, które sa u bokow ściśnięte, luki zeber tworza falista linie
-lejkowata (jest następstwem wrodzonej wady przepony oraz nieproporcjonalnego rozrostu chrzastek żebrowych w stosunku do jej elementów. Lejkowate zapadniecie dolnej cześci mostak i przylegających odcinkow zeber, osłabienie mięsni grzbietu, wysuniecie barkow do przodu , spłaszczenie kaltki piersiowej oraz wtloczenie miesni brzucha
Krązke miedzykregowy zbudowany jest: -pierścien włóknisty, jadro miazdżyste
Test Fabera
-W ustawieniu konczyny dolnej w zgięciu odwiedzeniu i rotacji zew naciskamy silnie na kolano. Ból w pachwinie sugeruje patologie stawu biodrowego a ból pleców wskazuje na chorobe stawu krzyżowo-biodrowego. Przy unoszeniu wyprostowanej konczyny dolnej dochodzi do rozciagania nerwu kulszowego podczas zgięcia grzbietowego stopy – obserwujemy nasilnie dolegliwości bolowych.
Test rozcigania uda: w pozycji pacjent lezy na brzuchu wykonuje bierny przprost w stawie biodrowym i zgiecie stawu kolanowego. Obserwujemy nasilenie bólu.
Badanie neurologiczne zawiera;
- badanie sily zginacza kolana
- badanie siły prostowników kolana
- badanie odruchu kolanowego
- badanie odruchu skokowego
Badanie barku
-obserwacja pacjenat od przodu i tylu
-obser barku i dolu pachowego
-obmacywanie celem stwierdzeni tkliwości stawu mostkowo-obojczykowego, , obojczyka, stawu barkowo-obojcyzkowego, wyrostka barkowego
- obserwujemy odwiedzenie w stawie ramiennym od przodu i od tylu w claym zakresie ruchu, zwracamy na dolegliwości bolowe oraz na zakres ruchu uwage
- zablokowanie łopatki celem oceny ruchu w stawie ramiennym
-ocena zgięcia i wyprostu
-ocena rotacji zew z łokciami przyciesnietymi do bokow w zgięciu 90 stopni
- ocena rotacji wew poprzez poproszenie pacjenta o siegniecie do przeciwległego barku od przodu i od tylu
-testowanie funk.m 2-glowego ( zgiecie łokcia wbrew Oporowie)
-testowani fun m zebatego (nacisk na sciane cyz nie ma cech odstawania łopatek)
-testowanie bolu przy palpacji klatki piersiowej wskazuje ona na uszkodzenie stożków rotatorów
Test utrwalonego strachu pw leznie – odowodzimy rotujemy zew i prostujemy staw ramienny , wypychając jednocześnie druga reka glowe kosci ramiennej celem jest doprowadzenie do podwichnięcia przedniego lub zwichniecia barku
Ocena niestabilnosci barku: niestabilność przednia zbyt duza ruchomosc ku przodowi
Niestabilność tylna: zbyt duza ruchomośc do tyłu
Stawu ramiennego
-obser do tylu przodu szukanie deformacji
-badanie bolesności
-szczegolowe uwzględnienie dolegliwości bolowychd la łokcia tenisisty
-Lociec tenisisty-(ból przy wyproscie nadgarstka przeciwko Oporowie oraz przy rozciaganiu prostowników)
-Objaw pivot Shift (niestabilność łokcia)
-test prowokacyjny w zespole raowka nerwu łokciowego (spowodowanie napięcia)
Badanie nadgarstka i reki
-ogladanie reki w ułożeniu na poduszce lub stole
- ogladnai epow dłoniowej i grzbietowej reki
-badanie anatomi reki z uwzględnieniem szczutu wyrostka rylcowatgo glowy kosci łokciowej itd.
-badanie bolesności i czynnej ruchomości nadgarstka
-testowanie biernej ruchomości nadgarstka (zgiecie i wyprost)
-badanie odchylenia promieniowego i łokciowego
-Bad pronacji i supinacja
-badanie wyprostu czunnego kciuka odwodzenia i przywiedzniea
- Bad opozycji kciuka
- badanie ruchomości czynnej zgiecie i wyprost palców
-test Froment’a (ocena fukcji nerwu łokciowego) prosimy pacjenta żeby odwodzil pace podczas powolnego pchania rąk ku sobie aż do osłabienia którejś z nich
Badanie biodra
-ogladanie claego pacjenta
-test trendelenburga (Za jego pomocą bada się wydolność mięśni stabilizujących miednicę (pośladkowy średni i mały) w płaszczyźnie czołowej.
Badany z pozycji stojącej jednonóż na kończynie słabszej funkcjonalnie. Badający z tyłu za badanym obserwuje ustawienie miednicy (linię łączącą kolce biodrowe tylne górne).
Opadanie miednicy po stronie kończyny odciążonej świadczy o niewydolności siłowej ww.mięśni.
-dodatni test trendelenburga
-testowanie me biodrowo-lędźwiowego ( podniesienie uda przeciwko sile Oporowie pw siad)
- upewnienei cyz kolce biodrowe przednie gorne SA na tym samym poziomie
-TestThomasa (Celem jest wykrycie przykurczu zgięciowego w stawie biodrowym.
Leżenie tyłem, maksymalne zgięcie stawu biodrowego i kolanowego po stronie nie badanej. Badający dociska ręką przednią powierzchnię uda badanego do klatki piersiowej.
Uniesienie ponad podłożę kończyny testowanej świadczy o przykurczu)
- ocena przywodzenia rotacji odwodzenia
Badanie kolana
-ogladanie clego pacjenta
-ogladanie staw kolanowego od przodu i tylu oraz boku ocena osi stawu kolanowego , koślawość lub szpotawość
- poprosic o przysiad
-ocena położenia rzepki od wyprostu do zgeica
-Rzepkowy test obwodowy( naciskamy rzepke w kierunku bocznym podczas zgięcia kolan przez pacjenta
-Test Solomona ( unosimy rzepke oddalając ja od kosci udowej W przeroscie blony maziowej test trudny do wykonania)
-Wysięk: test balotowania rzepki (naciskamy mocno rzepke i w przypadku obecności wysiegu czujemy jej uderzeni kosc udowa i powrot do pw)
-Wysiek ; wyczuwalne ejst chełbotanie płynu w stawie
-Wysiek test uwypuklania (opróżnienie zachyłku nadrzepkowego poprzec ucisk powyżej rzepki przeciąganie ręką w zdłuż przyśrodkowej strony kolana powoduje przemieszczanie plynu ku bokowi Stosujac ucisk na strone boczna stawu możemy zobaczyc uwypuknie po przeciwnej stronie.
-badanie palpacyjne kolana w zgięciu do 90 stopni celem zlokalizowania punktu bolesności Obejmujemy kolano w rzucie szczeliny stawu w zdłuz przebiegu więzadeł pobocznych oraz guzowatości piszczelowej
-ocena zgecia stawu kolanowego oraz rotacje oraz jego ograniczenia
-test szuflady przedniej ( Badanie przeprowadzamy w zgięciu kolana do 90 stopni znaczne przesuniecie piszczeli do przodu swiadczy o uszkodzeniu wiezadła krzyzowego przedniego
-test szuflady tylnej ( odtatni wynik swiadcozcy o uszkodzeniu więzadła krzyzowego tylniego)
- test Lachmana (dodtani wynik – obecność szuflady przedniej w rotacji wew goleni i wyproscie kolana swiadczy o zlozonej nistabilnosci stawu
-MC test (Opadniecie piszczeli podczas podnoszenia konczyny pod łózko swiadcyz od dysfunkcji więzadła krzyzowego)
- test MacMurry’a ( przy testowaniu łąkotki przyśrodkowej rotujemy zew golen, prostując jednoczesnie kolono. Przy uszkodzeniu ejst silny bol, wyczuwalne przeskakiwania lakowi. Przy tesowanaiu lakotki bocznej rotujemy golen wew prostując kolano. Jest bol i przeskakiwanie boczne
- badanie dolu podkolanowego pacjen na brzuchu lezy
Badanie stawu skokowego i stopy
-ogladnie pacjena od przodu i tylu
-kontrola ustwianie tyłostopia
- kontrola supincaji(m piszczelowe) i pronacji(m strzałkowe) stopy
-test unoszenia piety w pozycji stojacej na jednje nodze
-test Windells’a
-test Coin’a
-badanie zginacza podeszwowego i grzbietowego
-badanie przywodzicieli i odwodzicieli stopy
- badanie zgiancyz i prostownikow przodostopia
-testwoanie czynności misnia piszczelowo przedniego i tylniego
- testowanie czynosci m strzałkowych
-badanie stabilności stawu skokowego- supinacja i szuflady przedniej itylnej
-padanie podeszwoej pow stopy
-kontrola tetan czucia i odruchów
Łąkotka
Funkcja:
*amortyzacyjna (przniesienie obciaznia od40 do 90%),
*stabilizator, (segemn tylny lakotki przyśrodkowej bierz eudzial w stabilizacji przedniej,)
*rozprowadznie plynu stawowego, proprioreceptywan
Łąktka boczna-przesuwa się do przodu podczas wyprostu i cofa przy zgięciu Kolna
Łąkotka przysrodkowa-jest mniej mobilna
Przedzial przesrodkowy stawu jest przedzialem stabilnym a przedizla boczny- ruchomy
Uszkodzenia lakotki przyśrodkowej; pekniecie pionowe, uszkodzenie typu „jezyk”, pekniecie poziome, uszkodzenie promieniste, torbiel