Zasoby naturalne Ziemi

Zasoby naturalne Ziemi:
biotyczne(organiczne)

-gleby,roślinność,zwierzęta
abiotyczne(nieorg.)

-metaliczne(metale,rudy żelaza i miedzi)

-iemetaliczne(skały,woda,powietrze)

Zasoby naturalne Ziemi: wyczerpywalne

-odnawialne(lasy,roślinność,woda)

-nieodnawialne(surowce mineralne)

niewyczerpywalne(powietrze,energiasłoneczna,energia wiatru)
.Kierunki i metody rozwiązywania problemów surowcowych:

- Intensyfikacja poszukiwań nowych

złóż surowcowych (na Ziemi istnieje wiele miejsc słabo zbadanych przez geologów,na których mogą występować bogate złoża,lecz często są to tereny trudno dostępne a zasoby mogą być głęboko w ziemi).

- Podjęcie eksploatacji surowców ze znanych,ale niewykorzystywanych złóż (eksploatacjaprowadzona jest tylko tam gdzie może przynieść

zysk,ze względu na koszty wydobycia niektóre kraje decydują się sprowadzać bogactwa mineralne

z zagranicy np.Stany Zjednoczone.Czynnikiem który

ogranicza wydobycie jest fakt,że często bardzo bogate złoża położone są na terenach zurbanizowanych

lub na teranach parków.

- Ulepszanie metod wydobycia I przetwarzanie surowców

(większość płytko położonych zasobów została już wykorzystana Postęp technologiczny umożliwia jednak sięganie po coraz głębiej zalegające i uboższe rudy.Nowe

metody pozwalaja też na zmniejszenie kosztów wzbogacania i oczyszczania wydobytego urobku).

- Poszukiwanie nowych źródeł surowców (znaczne oszczędnośći przynosi wtórne wykorzystanie niektórych Zasobów np.metale odzyskiwane ze złomowania pojazdów są surowcem dla hutnictwa,a tworzywa sztuczne przerabia się na granulaty).

Główne rejony wydobycia surowców energetycznych:
węgiel kamienny

(Polska-Górnośląskie Zagłębie Węglowe, Niemcy-Zagłębie Ruhry,USA-Wyżyna Kolorado) ,
węgiel brunatny(Polska-Zagłębie Bełchatowskie,Rosja-Zagłębie

Moskiewskie,Niemcy-Zagłębie Łużyckie),
ropa naftowa(Polska-woj.podkarpackie,

Arabia Saudyjska-Zatoka Perska,Australia-Tasmania),
gaz ziemny(Rosja,USA,Irak)

Szlaki transportowe:
węgiel kamienny Australia->Japonia, RPA->Europa,

Ropa naftowa Zatoka Perska->Ameryka Płn, Europa, Indonezja->Japonia.

Kierunki zmian w światowej energetyce:
-wzrost globalnego zapotrzebowania na energie elektryczną(do 2050r.) -przyśpieszenie dynamiki wzrostu produkcji i zużycia energii elektrycznej
-skoncentrowanie rosnącego zapotrzebowania na energię elektr. w wielkich aglomeracjach miejskich -dalszy spadek udziału energetyki cieplnej opartej na spalaniu węgla i ropy.
–wzrost produkcji energii elektr. w elektrowniach gazowych
–zwiekszanie się znaczenia energetyki alternatywnej.
Następstwa wykorzystanie surowców koplanych:
z elektrowni cieplnych opalanych głównie węglem kamiennym i brunatnym a także ropą,olejem opałowym i gazem ziemnym pochodzi ponad 64 % światowej produkcji energii elektrycznej. Wytworzon epodczas spalania paliw ciepło wykorzystywane jest także do ogrzewania domów.Podczas tego procesu do środowiska przedostają się związki siarki oraz CO2, pyły,spaliny.
Struktura produkcji energii elektrycznej:

64,6%-energia cieplna 18%-energia wodna+słoneczna+wiatrowa 17%-energia Jądrowa 0,4%-energia geotermalna.
Energia jądrowa-Francja,Litwa, Belgia.

energia wodna-Norwegia,Brazylia
energia cieplna-basen Zatoki Perskiej

energia alternatywna-Dania,Niemcy,Hiszpania.
Zalety i wady poszczególnych rodzajów energii:
energia jądrowa-zalety:ekologiczna,tania produkcja,masa surowcowa dużo mniejsza
wady: możliwość katastrofy,problem ze składowaniem odpadów,duże koszty budowy
energia wodna: -zalety:nie przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych,niskie koszty użytkowania
wady:niewiele miejsc odpowiednich dla ich lokalizacji
energia cieplna- wady- elektrownie w razie awarii bardzo skażają środowisko,wytwarzanie CO2, zmiany krajobrazu
zalety-tani prąd,w czasie wytwarzania energii nie ma hałasu
energia alternatywna-zalety-brak zanieczyszczeń środowiska,teren w bezpośrednim sąsiedztwie może być wykorzystany do celów rolniczych
wady-duże koszty budowy,dla niektórych względy estetyczne.
Czynniki lokalizacji przemysłu:
a)przyrodnicze(baza energetyczna,surowcowa,zasoby wodne)
b)techniczno ekonomiczne (zasoby siły roboczej,zaplecze naukowo-badawcze,infrastruktura techniczna,rynek zbytu)
c)społeczno- polityczne (polityka państwa,organizacje pozarządowe).
Czynniki lokalizacji a gałęzie produkcji:
paliwowo-energetyczny(czynnik przyrodniczy),
metalurgiczny(czynnik przyrodniczy),
elektromaszynowy (czynnik techniczno-ekonomiczny),
chemiczny(czynnik techniczno-ekonomiczny),
mineralny(czynnik przyrodniczy)
drzewno-papierniczy(czynnik przyrodniczy)
,lekki(czynnik techniczno-ekonomiczny).

Charakterystyka okręgów przemysłowych:
SUROWCOWE-
Wołżański Okręg Przemysłowy/Rosja- eksploatacja ropy naftowej,przemysł chemiczny i elektromaszynowy,
Minas Gerais/Brazylia-górnictwo, hutnictwo żelaza,przemysł chemiczny,samochodowy ZRESTRUKTURYZOWANE-
Północny Okręg P./Francja- spadek wydobycia węgla,likwidacja większości kopalń,zmniejszenie roli przemysłu maszynowego,
Yorkshire/Wlk.Brytania-upadek znaczenia górnictwa,rozwój przemysł ektromaszynowego,
WIELKOMIEJSKIE-

Paryski/Francja-przemysł elektromaszynowy,poligraficzny,
Moskiewski/Rosja-przemysł elektromaszynowy, chemiczny,energetyka,
PORTOWE-
Rio de Janeiro/Brazylia-przemysł stoczniowy,spożywczy,elektromaszynowy,

O ZRÓŻNICOWANEJ GENEZIE
-Londyński/Wlk.Brytania-przemysł stoczniowy,poligraficzny,spożywczy
Japoński-hutnictwo żelaza,transport lotniczy,maszynowy.
Funkcje przemysłu:
a)ekonomiczna(produkcyjna)

b)przestrzenna(przekształcenia środowiska,rozwój miast)
c)społeczna(nowe miejsca pracy).
Okręg przemysłowy- jest to obszar dużej koncentracji różnych gałęzi przemysłu na którym niewielkie odległośći znajduje się co najmniej kilka silnie ze sobą powiązanych ośrodków przemysłowych.
Ośrodek przemysłowy- miejscowość lub aglomeracja w której znajdują się zakłady przemysłowe.Kilka ośrodków przemysłowych tworzy okręg przemysłowy.
Transformacja-przekształcenie okręgów przemysłowych.
Restrukturyzacja-zmiana struktury gałęziowej przemysłu.

Reindustrializacja-przechodzenie od przemysłu kapitałochłonnego do przemysłu nowych technologii.

Deglomeracja-rozproszenie przemysłu,lokalizowanie zakładów przemysłowych poza rodzimym miejscem.
Cechy przemysłów zaawansowanych technologii:
-wysoki poziom kwalifikacji siły roboczej, duży wzrost zatrudnienia w stosunkowo krótkim czasie, innowacyjność, stała modernizacja i unowocześnianie produkcji,rozległe powiązania kooperacyjne,
-wysoka rentowność produkcji.
Drenaż mózgów-poszukiwanie najlepszych fachowców,emigracja ludzi dobrze wykształconych do krajów wysoko rozwiniętych, które oferują im lepsze warunki materialne i zawodowe.
Technopole na świecie-
Dolina Krzemowa,Corridor 114,Japonia(WyspaKiusiu),Turyn(Włochy)Chicago(USA).

Czynniki lokalizacji przemysłu nowoczesnej technologii:
walory krajobrazowe,rodzaje otoczenia i bezpieczeństwo
-nowe miejsca pracy i zamieszkania
.Proces globalizacji-określenie w którym obejmuje się różnorodne procesy ogarniające całą Ziemię a zwłaszcza przybierające na sile przekształcenia strukturalne światowej gospodarki.Globalizacja wiąże się z np.swobodnym przypływem kapitału ,wolnym rynkiem.
Korporacje- firma BMW(Niemcy),Microsoft ,General Electronic (Stany Zjedn.) .
Koncerny-Motorolla,Alcatel,NEC,Siemens.
Usługi- wszelkiego rodzaju świadczenia wykonywane przez osoby lub specjalnie do tego powołane instytucje i przedsiębiorstwa.
Grupy usług -na rzecz konsumentów(transport,gastronomia,szkolnictwo)-
ogólnospołeczne(wymiar sprawiedliwości,administracja państwowa,obrona narodowa)
-wyspecjalizowane usługi dla przedsiębiorców(transportowe,prawn
Handel międzynarodowy-dotyczy wymiany w skali globalnej(między różnymi państwami)lub wymiany zagranicznej ugrupowań ponadnarodowych np.UE.
Handel zagraniczny-Jest waznym elementem systemu ekonomicznego każdego kraju,obejmującym wszelkie rodzaje działalności związane z utrzymaniem stosunków gospodarczych z wszystkimi partnerami zagranicznymi.
Bilans handlowy- zestawienie rocznej wartości eksportui importu towarów.
Bilans płatniczy-obrazuje sytuacje płatniczą kraju w stosunku do innych państw.Oprócz bilansu handlowego obejmuje także salda wymiany:usług czy obrotów kapitałowych.
Czynniki wpływające na handel miedzynarodowy-
a) przyrodnicze(zróżnicowane warunki przyrodnicze)-
b) pozaprzyrodnicze (ekonomiczne-poziom rozwoju gospodarczego).
Znaczenie handlu miedzynarodowego-Ma na celu utrzymanie korzystnych stosunków gospodarczych z zagranicą,ma zasadniczy wpływ na poziom życia w danym państwie,obecna jest stała wymiana kruszców i towarów.
Komunikacja-dział gospodarki narodowej którego zadaniem jest zapewnienie technicznego i organizacyjnego przemieszczania w przestrzeni Lidzi i ładunków oraz przekazywania na odległość informacji.
Transport-przemieszczanie osób,ładunków i energii.
Łączność-przekazywanie informacji na odległość.Łączność+transport=komunikacja.
Transport kolejowy-zalety-duża ładowność,niskie koszty przewozów,niewielka uciążliwość dla środowiska.
-Wady-duże koszty budowy infrastruktury,niewielka prędkość pzrewzow pasazerskich na dlugich trasach.
Transport samochodowy-zalety- stosunkowo krotki czas przewozow,możliwość przewozu praktycznie każdego rodzaju ładunków.
-Wady-kapitałochłonna infrastruktura,małe bezpieczeństwo,niewielka ładowność.
Transport lotniczy-Zalety-najszybszy środek transportu,duży zasięg, małe zanieczyszczenie
-Wady-uzależnienie od pogody,najdroższy środek transportu.
Żegluga morska-Zalety-niskie koszty,duza ładowność,mała energochłonność
-Wady-długi czas przewozu,nieregularność,uzależnienie od pogody.
Tania bandera-określenie państwa,które zapewnia niskie koszty obsługi statku wodnego
Tanie linie lotnicze- przedsiębiorstwa oferujące usługi lotnicze po cenach niższych niż tradycyjne linie lotnicze.
Żegliga kabotażowa-żegluga na wodach terytorialnych danego państwa.
Żegluga trampingowa-żegluga bez ustalonego kierunku rejsu.
Największe
a)porty lotnicze-Frankfurt,Los Angeles,Londyn-Heathrow
b)porty morskie-Rotterdam(Holandia),Szanghaj(Chiny),Singapur.
c) kanały morskie-Sueski,Panamski,Koryncki.
d) kanały śródlądowe-Houston,Manchesterski,Świętego Wawrzyńca