MOL

Przeznaczenie oprogramowania\

MOL Optivum to program, który służy do kompleksowej obsługi biblioteki szkolnej. Pozwala na szybszą, łatwiejszą i wydajniejszą pracę bibliotekarza. Jest następcą programu MOL 2000+, który został umieszczony w wykazie środków dydaktycznych zalecanych przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (nr 1675/2004).

Nowoczesny i sprawdzony program

Program MOL Optivum pomaga każdemu bibliotekarzowi:

prowadzić księgi inwentarzowe,

tworzyć opisy do katalogów,

rejestrować czytelników,

udostępniać książki,

prowadzić statystykę czytelnictwa,

kontrolować terminy zwrotu książek i drukować ponaglenia.

Każdy nowy nabytek wystarczy opisać tylko raz, a jego karta znajdzie się natychmiast we wszystkich komputerowych katalogach.

Dzięki programowi sporządzenie opisów bibliograficznych nawet dla kilkudziesięciu tysięcy książek nie wymaga już wielkich nakładów pracy. Mechanizmy, które pozwalają na znaczne przyspieszenie budowy katalogu, to:

możliwość pobierania opisów bibliograficznych z internetowej bazy Biblioteki Narodowej,

lista haseł przedmiotowych,

lista autorów.

Prawdziwie nowoczesna biblioteka swoje usługi oferuje również w Internecie. Program uzupełnia szkolną witrynę WWW o pełny dostęp do katalogu biblioteki, gdzie czytelnik ma możliwość zajrzenia na swoje konto wypożyczeń. W ten sposób katalog jest dostępny nie tylko z każdego komputera podłączonego do szkolnej sieci, ale również z zewnątrz szkoły.

Pracując z programem, zarówno wypożyczanie książek, jak i przeprowadzanie skontrum można znacznie uprościć przez wykorzystanie, na wzór najnowocześniejszych bibliotek, naklejek z kodami kreskowymi. Oznacza się nimi książki oraz karty biblioteczne. Potrzebne informacje o wypożyczeniu i zwrocie książek przekazuje się do programu, używając po prostu czytnika kodów.

Podstawowe cechy oprogramowania

Program może być stosowany w bibliotece obsługującej:

pojedynczą szkołę,

zespół szkół.

Za pomocą programu można:

rejestrować wypożyczenia,

opracowywać nabytki,

przeprowadzać skontrum,

wyszukiwać informacje o książkach i innych materiałach bibliotecznych,

zbierać dane statystyczne,

wykonywać sprawozdania,

śledzić zaległości.

Bazę danych programu stanowią:

dane katalogowe księgozbioru,

słownik haseł wzorcowych,

kartoteka zagadnieniowa (dane bibliograficzne),

katalog i karty akcesji czasopism,

księgi inwentarzowe,

rejestry ubytków,

rejestr czytelników,

ewidencja wypożyczeń,

rejestr danych statystycznych.

Program umożliwia prowadzenie wielu odrębnych ksiąg inwentarzowych (dla różnych rodzajów zbiorów i różnych szkół) wraz z odpowiednimi rejestrami ubytków.

Budowę własnej bazy danych można przyspieszyć korzystając z możliwości importu danych z różnych źródeł. Podstawowym źródłem gotowych opisów bibliograficznych jest dostępna za darmo w Internecie baza danych Biblioteki Narodowej.

Funkcje programu

Opracowanie zbiorów

Opracowanie zbiorów odbywa się zgodnie z normą PN-82/N-01152.

Nowe opisy bibliograficzne można wprowadzać poprzez:

pobieranie opisów bibliograficznych z bazy danych Biblioteki Narodowej poprzez sieć Internet,

import opisu z innej bazy danych i uzupełnienie go o informacje specyficzne dla danej biblioteki,

modyfikację opisu już istniejącego,

samodzielne utworzenie całego opisu od początku.

Program umożliwia sporządzenie opisu bibliograficznego pozycji współwydanych.

Opisy bibliograficzne automatycznie uzupełniane są o obowiązujące znaki umowne.

Istnieje możliwość zbiorowego opracowania lub modyfikowania opisów wielu egzemplarzy tej samej pozycji.

Raz wprowadzony opis bibliograficzny jest automatycznie powielany w odpowiednich katalogach zawartych w pamięci programu.

Opracowanie nowej pozycji wiąże się z automatycznym utworzeniem odpowiedniego zapisu we właściwej księdze inwentarzowej.

Przy katalogowaniu książek zakupionych przed 1 stycznia 1995 r. program rejestruje ich ceny w starych złotych.

Program działa zgodnie z obowiązującymi normami i zasadami organizacyjnymi pracy bibliotecznej oraz pomaga w ścisłym przestrzeganiu przepisów.

Przeszukiwanie księgozbioru

Program umożliwia wyszukiwanie pozycji na podstawie:

dowolnego fragmentu opisu bibliograficznego (możliwość określenia do trzech różnych informacji wyszukiwawczych),

hasła głównego (katalog alfabetyczny),

tytułu (katalog tytułowy),

słów kluczowych (katalog przedmiotowy),

symbolu UKD (katalog systematyczny UKD),

typów dokumentów,

roku wydania

Poszukiwania bibliograficzne obejmują katalogi księgozbioru oraz kartotekę zagadnieniową.

Udostępnianie księgozbioru

Program prowadzi rejestr czytelników z podziałem na uczniów i nauczycieli.

Rejestrowane jest każde wypożyczenie, zwrot i prolongata.

Automatycznie tworzone są karty analityczne czytelników i karty książek.

Program umożliwia określenie regulaminowych okresów wypożyczeń oddzielnie dla uczniów i nauczycieli oraz lektur i czasopism.

Przechowywane przez program dane osobowe czytelników są kodowane zgodnie z wymaganiami ustawy o ochronie danych osobowych.

Program automatycznie zbiera i przetwarza informacje statystyczne oraz tworzy liczne raporty statystyczne.

Wykonuje automatycznie promocję czytelników na koniec roku szkolnego (przenosi wszystkie klasy o jeden poziom wyżej).

Gromadzenie księgozbioru

Zawiera mechanizmy służące do wygodnego przeprowadzenia inwentaryzacji zbiorów biblioteki (skontrum):

automatycznie tworzy raport ze skontrum,

umożliwia prowadzenie inwentaryzacji współbieżnie z kilku końcówek sieci komputerowej (co znacznie ją przyspiesza).

Zachowuje ciągłość numeracji ubytków przy przejściu z rejestracji papierowej na rejestrację elektroniczną.

Umożliwia obsługę czasopism tworząc dla nich oddzielny katalog, karty akcesji oraz odrębne karty wypożyczeń dla każdego czytelnika.

Automatycznie oblicza wartość księgozbioru dla podanego zakresu numerów inwentarzowych uwzględniając problemy związane z denominacją złotego (zgodnie z zaleceniami MEN i MKiSz).

Inne możliwości programu

Efektywność programu jest największa, gdy zainstalowany jest on w sieci na większej liczbie komputerów, z których część jest udostępniona czytelnikom i służy do wyszukiwania informacji o księgozbiorze bibliotecznym.

Posiada mechanizm szybkiego wyszukiwania żądanej pozycji na liście.

Posiada mechanizmy archiwizacji bazy danych na dyskietkach oraz na dysku twardym.

Wykorzystanie technologii kodów kreskowych

Program jest przystosowany do pracy z wykorzystaniem kodów kreskowych.

Kody kreskowe są stosowane przy identyfikacji zbiorów zarówno przy przeprowadzaniu skontrum jak i realizacji wypożyczeń i zwrotów.

Każdą pozycję zbiorów należy zaopatrzyć w nalepkę kodową oraz uzupełnić jej dane o numer kodowy.

Czytelników należy zaopatrzyć w kodowane karty biblioteczne i uzupełnić ich dane osobowe o numer kodowy karty.

Stosowanie kodów nie wyklucza możliwości identyfikacji czytelników lub zbiorów w sposób tradycyjny.

Technika kodów kreskowych może być wdrażana stopniowo.

Wymagane dodatkowe oprzyrządowanie:

czytniki kodów kreskowych (pracujące w trybie tzw. emulacji klawiatury, pozwalające na odczyt kodów typu EAN 13 i Interleaved 2/5),

nalepki kodowe na książki i inne zbiory oraz karty biblioteczne dla czytelników (dostarczane przez producenta programu)

MOL WWW

MOL WWW jest dodatkowym modułem programowym umożliwiającym dostęp do katalogu biblioteki za pośrednictwem dowolnej przeglądarki internetowej witryn WWW. Dostęp może być realizowany zarówno lokalnie - w szkolnej sieci komputerowej, jak i zdalnie - poprzez Internet (o ile szkoła posiada stałe łącze internetowe).

Moduł MOL WWW można łatwo wkomponować w szkolną witrynę internetową. Kolorystyka i kroje czcionek mogą być dobrane odpowiednio do stylu witryny. Bibliotekarz poprzez ustawienia programu uaktywni odpowiednie dla biblioteki funkcje tego modułu.

Za pomocą programu czytelnik może:

wyszukiwać informacje w katalogach i kartotece zagadnieniowej,

obejrzeć stan wypożyczeń i zamówień (po zalogowaniu się),

przeglądać aktualne zestawienia bibliograficzne tworzone przez bibliotekarza (np. nowości, zestawienia lektur).

Serwis MOL może być dostępny

w szkolnej sieci na dowolnej liczbie komputerów, w szczególności w szkolnej pracowni internetowej,

na każdym komputerze dołączonym do Internetu, dzięki czemu jest możliwy dostęp do katalogu biblioteki o każdej porze np. z komputera domowego.

Serwis może być wykorzystywany

w codziennej pracy biblioteki,

na lekcjach bibliotecznych - jako przykład elektronicznego katalogu,

na lekcjach informatyki - jako przykład bazy danych dostępnej w Internecie.

Współpraca

Programy z serii Optivum

MOL Optivum współpracuje z programami:

Sekretariat Optivum (przejmując dane osobowe czytelników - uczniów),

Kadry Optivum (przejmując dane osobowe czytelników - nauczycieli).

Dane bibliograficzne mogą być pobierane z różnych źródeł

Program jest przystosowany do wymiany danych zapisanych w formacie MARC 21. Importuje również z dowolnych źródeł dane zapisane w formacie MARC-BN. Istnieją dwa mechanizmy pobierania danych:

Bezpośrednie pobieranie opisów z bibliotecznych baz danych obecnych w Internecie. Aktualnie za pomocą tego mechanizmu jest dostępny katalog Biblioteki Narodowej zawierający ponad 300 000 opisów.

Importowanie baz danych dostępnych na tradycyjnych nośnikach (CD-ROM, dyskietki). Opisy z tych baz trafiają do tzw. banku danych, skąd są pobierane, w miarę potrzeby, do katalogu.

Program MOL przejmuje

opisy bibliograficzne z Przewodnika Bibliograficznego Biblioteki Narodowej oraz z Opisów bibliograficznych lektur z języka polskiego Elżbiety Sobiborowicz,

słownik haseł wzorcowych ze Słownika Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej lub ze Słownika haseł wzorcowych dla bibliotek szkolnych Elżbiety Sobiborowicz,

kartotekę zagadnieniową z Bibliografii Zawartości Czasopism Biblioteki Narodowej.

MOL Optivum umożliwia wszechstronną wymianę danych pomiędzy bibliotekami stosującymi oprogramowanie firmy MOL - Patron oraz Libra.

Przeznaczenie oprogramowania

PATRON 2 jest komputerowym programem przeznaczonym do kompleksowej obsługi informatycznej biblioteki. Przeznaczony jest dla dużych i średnich bibliotek, w szczególności dla:

bibliotek publicznych: wojewódzkich, powiatowych, miejskich

wojewódzkich bibliotek pedagogicznych

dużych bibliotek akademickich

PATRON 2 jest polecany dla bibliotek charakteryzujących się rozbudowaną strukturą filialną, tworzących katalog centralny dla wszystkich filii; ponadto polecany jest duzym bibliotekom posiadającym rozbudowane działy opracowania i gromadzenia zbiorów.

PATRON 2 nie posiada ograniczeń dotyczących wielkości obsługiwanych baz danych.

Podstawowe cechy oprogramowania

Praca w jednolitym środowisku Windows

Pobieranie opisów bibliograficznych z bazy danych Biblioteki Narodowej oraz Biblioteki Kongresu poprzez protokół Z39.50

Podział oprogramowania na moduły umożliwiający etapowe wdrażanie systemu zgodnie z potrzebami biblioteki

Obsługa zakupu centralnego i katalogu centralnego w bibliotekach charakteryzujących się rozbudowaną strukturą filialną

Elastyczne nadawanie uprawnień do obsługi poszczególnych funkcji oprogramowania

Prosta i przejrzysta obsługa, obszerny podręcznik użytkownika

Opis bibliograficzny zgodny z poszczególnymi arkuszami normy PN-N-01152

Przejmowanie baz danych w formacie MARC21 (bazy Biblioteki Narodowej)

Bezpieczna baza danych i sprawne wyszukiwanie dzięki serwerowi SQL

Brak jakichkolwiek ograniczeń ilościowych, sprawna obsługa dużych baz danych

Doskonała praca w sieciach komputerowych

Dostosowanie do specyfiki danej sieci bibliotecznej (np. bibliotek publicznych)

Zaawansowane, elastyczne mechanizmy wyszukiwania danych

Relacyjne słowniki wzorcowe haseł formalnych i przedmiotowych

Udostępnianie katalogu biblioteki w Internecie w postaci serwisu WWW

Rezerwacja książek, sprawdzanie stanu wypożyczeń poprzez dostęp internetowy (WWW)

Zastosowanie najnowocześniejszych technologii w bibliotece np. RFID

Funkcje oprogramowania

PATRON 2 jest oprogramowaniem integrującym wszystkie funkcje niezbędne w bibliotece: opracowanie zbiorów, gromadzenie (inwentaryzowanie), udostępnianie (wypożyczanie). Moduł PATRON WWW pozwala na udostępnianie katalogu biblioteki w Internecie i/lub w lolkalnej sieci komputerowej biblioteki.

Opracowanie i wyszukiwanie informacji

Fundamentem programu jest moduł podstawowy (opracowania i wyszukiwania) służący do tworzenia katalogowej bazy danych składającej się z opisów bibliograficznych, słowników wzorcowych i opisów egzemplarzy (zasobu). Katalog biblioteki składa się z opisów bibliograficznych następujących dokumentów:

Książek

Dokumentów dźwiękowych

Dokumentów filmowych

Dokumentów elektronicznych

Druków muzycznych

Czasopism

Artykułów z czasopism

Wszystkie rodzaje zbiorów opracowywane są zgodnie z odpowiednim arkuszem normy opisu bibliograficznego PN-N-01152. Program automatycznie redaguje elektroniczne karty katalogowe uzupełniając opisy o odpowiednie znaki umowne. Karty katalogowe mogą być drukowane, o ile biblioteka zamierza kontynuować prowadzenie tradycyjnego katalogu kartkowego. Opracowanie zbiorów jest wspomagane przez słowniki haseł: formalnych (głównie osobowych) i przedmiotowych. Stosowanie słowników nie tylko przyspiesza prace katalogowe (raz wprowadzone hasło może być wykorzystywane wielokrotnie) ale - przede wszystkim - daje możliwości jednolitego opracowania formalnego i przedmiotowego. Jednolite opracowanie - pod kontrolą słowników - jest podstawą budowy dobrego jakościowo katalogu.

W słowniku haseł formalnych możemy tworzyć odsyłacze całkowite, czyli umieszczać różne formy haseł osobowych odnoszące się do tego samego autora. Odsyłacze te funkcjonują później w katalogu alfabetycznym.

Słownik haseł przedmiotowych zawiera zarówno mechanizm odsyłaczy całkowitych (czyli formy właściwe i odrzucone haseł osobowych) jak i odsyłacze uzupełniające. Wszystkie te odsyłacze funkcjonują również na poziomie katalogu przedmiotowego. Słownik haseł przedmiotowych można zapełnić hasłami wzorcowymi dostępnymi w formacie MARC21, np. w postaci Słownika Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej.

Program oferuje dwie metody wyszukiwania informacji w katlogu: indeksową i swobodną. W metodzie indeksowej przeszukiwane są następujące indeksy: haseł formalnych (katalog alfabetyczny), tytułów, serii, symboli UKD oraz haseł przedmiotowych (czyli katalog przedmiotowy). Wyszukiwaniu mogą podlegać wszystkie opisy, bądź tylko opisy określonych rodzajów dokumentów.

Swobodna metoda wyszukiwania to klasyczny mechanizm wyszukiwania informacji poprzez podanie fraz wyszukiwawczych połączonych spójnikami logicznymi. Dodatkowo program uwzglądnia przy wyszukiwaniu rodzaje dokumentów (można szukać w obrębie jednego rodzaju zbiorów), język dokumentu oraz daty wydań. Tworzy to bardzo eleastyczny a jednocześnie sprawny mechanizm wyszukiwawczy.

Gromadzenie

W programie definiuje się strukturę organizacyjną biblioteki: filie, następnie dla każdej filii prowadzone tam księgi inwentarzowe. Nie ma ograniczeń na liczbę filii i ksiąg inwentarzowych. Prowadzony jest katalog centralny całości zbiorów biblioteki z informacją o lokalizacji każdego egzemplarza (filia, księga inwentarzowa, numer inwentarzowy, sygnatura). Egzemplarzom można nadawać status określający sposób udostępniania (np. egzemplarz w czytelni).

W opracowaniu bierzącym można posługiwać się mechanizmem centralnego zakupu zbiorów dla wszystkich filii, z rozdzielaniem zakupionych egzemplarzy do poszczególnych ksiąg inwentarzowych oraz tworzeniem protokołów przekazania zbiorów.

Dla każdej księgi inwentarzowej prowadzone są odrębne rejestry ubytków. Program liczy stan ilościowo - wartościowy zbiorów w zadanym okresie. Księgi inwentarzowe są drukowane zgodnie ze wzorem określonym przepisami. Program prawidłowo uwzględnia w obliczeniach wartości księgozbioru i wartości ubytków ceny wyrażone w starych złotych.

Wbudowana funkcja prowadzenia skontrum pozwala na szybkie sporządzanie raportu braków. Warunkiem przeprowadzania skontrum jest zakończenie retrokonwersji zbiorów.

W prowadzeniu porządku w nawet dużych zbiorach pomagają kody kreskowe lub etykiety RFID, które umożliwiają bardzo szybką i niezawodną identyfikację każdego egzemplarza.

Udostępnianie

Program PATRON 2 w sposób łatwy i szybki wykonuje rejestrację wypożyczeń i zwrotów. Wystarczy wpisać numer inwentarzowy wypożyczanej lub zwracanej pozycji. Te operacje wykonuje się jeszcze sprawniej, jeśli stosowane są kody kreskowe lub etykiety RFID. Zbierane przez program informacje o wypożyczeniach są podstawą do sporządzania rozmaitych zestawień statystycznych obrazujących aktywność czytelników i wykorzystywanie zbiorów.

PATRON 2 rejestruje dane osobowe czytelników zgodnie ze specyficznymi potrzebami różnych sieci bibliotek. Różnice pojawiają się także w raportach satystycznych, ponadto biblioteki publiczne i pedagogiczne otrzymują raporty statystyczne zgodne z odpowiednimi wymaganiami.

Program pozwala na łatwą kontrolę zaległości. Oprócz akualnych danych o wypożyczeniach pamiętane są także informacje o historii wypożyczeń, czyli tzw. karty analityczne czytelników. Kody kreskowe mogą być również stosowane do identyfikacji czytelników, wymagane jest wówczas stosowanie odpowiednio przygotowanych kart czytelniczych.

Program PATRON 2 spełnie wszelkie wymogi ochrony danych osobowych zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych.

Moduł administratora

Każda instalacja programu bibliotecznego PATRON 2 zawiera moduł administracji programem przeznaczony dla bibliotekarza systemowego odpowiedzialnego za komputeryzację biblioteki. Moduł administracji zawiera m.in.:

słowniki systemowe, np. stosowane przez bibliotekę sposoby nabycia

strukturę filii i ksiąg inwentarzowych

globalne (obowiązujące wszystkich pracowników) ustawienia pracy poszczególnych modułów

listę pracowników wraz z przypisami do kożdego konta pracowniczego z uprawnieniami dostępu do poszczególnych funkcji programu

Przejmowanie danych w formacie MARC21

Retrospektywne opracowanie zbiorów można przyspieszyć sięgając do gotowych baz danych bibliograficznych. PATRON 2 może przejmować opisy bibliograficzne oraz słowniki haseł przedmiotowych zapisane w formacie MARC21 lub MARC-BN. W praktyce ozacza to dostęp do bibliograficznych baz danych udostępnianych przez Bibliotekę Narodową: Przewodnika Bibliograficznego, Bibliografii Zawartości Czasopism oraz Kartotekę wzorcowych Haseł Przedmiotowych BN.

Z programu PATRON 2 można również eksportować dane bibliograficzne i dzięki temu prowadzić wymianę danych pomiędzy bibliotekami.

Moduł PATRON WWW

Moduł PATRON WWW umożliwia udostępnianie katalogu biblioteki w Internecie i/lub w sieci lokalnej biblioteki. Dzięki temu czytelnicy mają nieprzerwany, bezpośredni dostęp do zasobów informacyjnych biblioteki z dowolnego komputera dołączonego do sieci Internet. Dostęp przez internet obejmuje nie tylko przeszukiwanie katalogów, ale również dostęp do konta czytelnika - po podaniu hasła dostępu. Bibliotekarz może publikować na witrynie WWW dowolne zestawienia bibliograficzne. Czytelnicy mogą zdalnie - poprze internet - sprawdzić dostępność poszukiwanych pozycji i dokonać zamówienia, a następnie odebrać zamówione pozycje w ustalonym przez bibliotekę czasie.

Moduł Serwer Z39.50\

Moduł serwer Z39.50 umożliwia udostępnianie katalogu elektronicznego biblioteki w standardzie określonym w protokole komunikacyjnym Z39.50. Ten moduł jest potrzebny tym bibliotekom, które zamierzają przekazywać poprzez sieć Internet swoje opisy bibliograficzne innym bibliotekom lub uczestniczyć w systemach wspólnego przeszukiwania katalogów opartych na protokole Z39.50.

Technologia

Program do kompleksowej obsługi biblioteki PATRON 2 został wykonany z zastosowaniem najnowocześniejszych dostępnych obecnie narzędzi informatycznych. Podstawą pracy tego oprogramowania jest nowoczesne oprogramowanie do zarządzania bazą danych SQL, w tej roli występuje Microsoft Serwer.

Zastosowanie zaawansowanego serwera SQL zapewnia bezpieczeństwo i integralność bazy danych oraz dużą sprawność wyszukiwania informacji w obszernych bazach katalogowych.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Biol Mol wyklad 9
Biologia mol 2 koło luty 2013
seminaria biol mol onkogeneza, Płyta farmacja Poznań, III rok, Biologia molekularna, 2009, sem 6
biol mol
Mol i masa molowa id 306822 Nieznany
Bio Mol prezentacje
Test z biol.mol 2011, UG, MOLEKUŁY, biologia molekularna
2002 mol genetics of human cognition MolInterv
notatek pl O yhar, biologia mol Nieznany
pytania biol mol moje(2)
czastk obj mol 5 03 (2)
Wykład biol mol ze Strzałką nr 2
mol stechiometria, AdrianM, LO, CHEMIA, ZADANIA
WYKLAD z fizyki atomowej i mol w3-4 2008, Fizyka, 13.Fizyka jądrowa, mat ch1
Pod Biol Mol i Biotech cw1, Studia
czastk obj mol 5 03
genet mol egz
biol mol zadanie domowe3
biol mol kol 2 2
Mol, chemia(2)

więcej podobnych podstron