- Pożegnanie się z nordyzmem i powitanie się z bałtyzmem – po wojnie świat przestał być podzielony na zachód i wschód, Skandynawia szuka nowej drogi, idea regiony bałtyckiego, budowanie nowego obrazu;

- czynniki, na ile Rada Nordycka „przestała się nadawać”, na ile realizm nakazywał o wytraceniu atrakcyjności nordyckości – uwaga świata przesunęła swoją uwagę, kraje nordyckie straciły na ważności, stały się peryferiami;

Gorbaczow i Reagann spotkali się na Islandii pod koniec zimnej wojny ten przypadek pokazuje relatywne postrzeganie ważności własnego kraju;

Polityka zaczyna coraz częściej dziać się w innych krajach, na kontynencie; dołączanie Niemiec wzbudzało obawy i zainteresowanie, tzw. Niemcy kradną przedstawienia; status nordyckich z czasów zimnej wojny powoli traci na znaczeniu (np. IKEA czy Volvo przestają być wyjątkowymi markami),

Elementy które są warte zwrócenia uwagi (czasy o zimnej wojnie) połączenie Niemiec, wojna w Iraku, wojna w Afganistanie, zaczyna się dziać wiele ognisk zapalnych;

„nordycka nostalgia” nostalgia za szczególnym traktowaniem, pozycją jaką się miało podczas zimnej wojny, karta mediatorów – ci, którzy potrafią opowiedzieć się za jakimiś stronami; kryzys tożsamości nordyckiej związany z integracją europejską,

Główne kwestie nurtujące współczesną Europę to: integracja, wolny rynek i wolności polityczne w Europy Zachodniej ; to oznacza że północ z ‘in plus’ staje się peryferiami

Niegdysiejsze myślenie że kraje nordyckie są lepsze – np. lepiej traktują obywatela

Sceptycyzm i obawa w nordyckich po końcu zimnej wojny; zagrożenie tożsamości Północy która wiązała się z byciem lepszym od Europy, różna reakcja na zmiany – część krajów weszła do UE, częśc nie;

W krajach nordyckich – 3 sposoby myślenia jak reagować na zbliżającą się sytuację 1) zapomnieć o nordyckości 2) umocnić współpracę państw nordyckich 3)zaangażować się we współpracę w regionie Bałtyku

Nowy układ w Europie po zjednoczeniu Niemiec i rozpadzie ZSRR; trzeba przerewidować politykę,

- mniejsze napięcia militarne w Europie – kraje nordyckie tacą jeden ze swych wyróżników

- konserwatywne reakcje – nawet w raportach ministerstw obrony nie podjęto nowych tematów (np. roli Niemiec czy interakcji niemiecko-rosyjskiej, skupiając się na konflikcie w ramach Wschód-zachód

Bezpieczeństwo: 3 możliwe kierunki rozwoju dla Europy po Zimnej Wojnie

- integracja

- podział, rozerwanie się

- powrót do dominacji supermocarstw

Bezpieczeństwo nordyckie

- integracja – problem: koszt utrzymania

~Dania: problem członkostwa w Unii Zachodnioeurpoejskiej, ora uczestnictwa w działaniach w Zatoce Perskjei

~Norwegia i Finlandia: strah przed efektem integracj z Eurpoą na narodową tożsamość Norwegów i Finów

~Z drugiej strony brak uczestnictwa w integracji europejskiej również obarczony jest kosztami.

- ryzyko pozostawania poza Europą dostrzegła Szwecja. Obecnie preferuje ona integrację europejską nawet za cenę częściowej rezygnacji z tradycyjnych zasad polityki zagr. Przykładem może być podjęta szybka decyzja o budowie mostu nad cieśniną Ålesund,

- w obliczu integrujące się Europy w Danii dyskusja na temat obronności prawdopodobnie przeniesie się z problemów bycia ‘przedmiotem na problemy bycia ‘podmiotem’,

- chciano uniknąć tego co się stawało: fragmentaryzacji polityki zagranicznej;

- kraje skandynawskie należały do europejskiech stery wolnego handlu (EFTA) choć przyspieszenia nabiera integracja europejska – traktat w Maastricht,

- następuje hierarchizacja polityki obronnej, komisje z celem godzenia wielu stron, w Jugosławii była klęską;

- tożsamość nordycka: elementy przekonania o wartości własnego narodu, lepszego o d innych, podczas integracji staje się jasne to że suwerenność tradycyjna nie będzie możliwa, podkreślano element kryzysowy, wytracenie swoich wyróżników, pojęcie Norden staje się niejednoznaczne,

- następuje kryzys socjaldemokracji jako ideologii politycznej, po triumfie np. Reagana w sensie skuteczności w latach 80 i 90 zaczyna się przechylenie orientacji mediów i myślicieli w kierunku neoliberalnym; socjaldemokracja przestaje być tym idealnym ustrojem; nowy element: rozwój gospodarczy, powiązany z neoliberalizmem; w inny sposób patrzy się czym jest państwo: bycie narodowym < bycie skutecznym pod względem gospodarczym

…

Norwegia

- nie chciała dołączyć do UE, kierując się wewnętrznymi priorytetami odmawia członkostwa;

„nie powinienem oczekiwać że przeczytacie wszystko” <- Musiał, 21 listopada 2012. I tego się trzymajmy

Przecz: coś polskich badaczy Cichocki i Osica; wiedzieć coś o wymiarze północnym