Homoseksualizm inaczej homoseksualność – zaangażowanie psychoemocjonalne i pociąg seksualny do tej samej płci.
Jest jedną z orientacji seksualnych obok heteroseksualizmu, czyli popędu do płci przeciwnej oraz biseksualizmu, czyli popędu ukierunkowanego na obie płci
Seksualność człowieka jest złożoną cechą, ale właśnie ta złożoność decyduje zarówno o różnorodności zachowań seksualnych, jak i wszelkich zaburzeń z nią związanych.
Martin Seligman i jego współpracownicy wymieniają pięć wymiarów składających się na ową seksualność:
Tożsamość płciowa(zgodność płci biologicznej z poczuciem płci)
Orientacja seksualna lub orientacja na obiekt seksualny (kobietę i mężczyznę)
Zainteresowania seksualne(obiekty szczególnej wrażliwości seksualnej)
Rola płciowa
- Zachowania seksualne
Do tej pory przyjmowano, że ludzie dzielą się na hetero-lub homoseksualnych oraz biseksualistów. Dwa ostatnie typy w najlepszym razie wymagały pomocy medycznej. Tymczasem Kinsey pokazał skalę preferencji seksualnych człowieka i do dziś jego skala uważana jest za jedną z najbardziej miarodajnych.
SKALA PREFERENCJI SEKSUALNYCH KINSEYA:
0 – wyłącznie heteroseksualizm
1 - przeważnie heteroseksualizm, tylko okolicznościowo homoseksualizm
2 – przeważnie heteroseksualizm, lecz częściej niż okolicznościowo homoseksualizm
3 – w równej mierze hetero –i homoseksualizm
4 - przeważnie homoseksualizm, lecz częściej niż okolicznościowo heteroseksualizm
5 – przeważnie homoseksualizm, tylko okolicznościowo heteroseksualizm
6 - wyłącznie homoseksualizm
Regulacje systemowe:
Współcześnie w kulturze zachodniej homoseksualizm traktowany jest jako osobisty wybór jednostki, który gwarantują jej prawa i wolności obywatelskie, w tym: prawo do respektowania jej prywatności, życia rodzinnego, mieszkania i korespondencji – zawarte w Deklaracji praw człowieka i Europejskiej konwencji praw człowieka – konsekwentnie upowszechniane i wysoko cenione w społeczeństwach demokratycznych.
W Europie krajem, w którym najdłużej karano za praktyki homoseksualne, była Bośnia i Hercegowina. Ustawowe zniesienie karania tego typu zachowań nastąpiło w 2000r.
Osoby homoseksualne zasadniczo akceptują swoje preferencje. Nie stanowią też zagrożenia dla otoczenia, nie ma więc podstaw do traktowania ich jako osób zaburzonych. Warto jednak mieć na uwadze, że istnieje silny związek między stopniem akceptacji własnej seksualności a akceptacją społeczną omawianej preferencji.
Jednym z najnowszych ustaleń o charakterze międzynarodowym jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego ogłoszona 14 lipca 2005r. Zobowiązująca wszystkie państwa członkowskie do respektowania praw małżeństw homoseksualnych, nawet jeżeli w prawnych aktach lokalnych nie są one uznawane za legalne.
Obecnie na 202 badane kraje homoseksualizm jest nielegalny w 74 krajach.
Do państw, które zalegalizowały małżeństwa homoseksualne należą: Holandia, Belgia, Hiszpania i Łotwa.
W państwach takich jak: Szwecja, Wielka Brytania i Holandia nie ma ograniczeń prawnych dotyczących adopcji dzieci przez związki jednopłciowe.
Istnieje wiele koncepcji próbujących wyjaśnić przyczyny homoseksualizmu. Przeglądu najważniejszych z nich dokonali Dietz i Hesse, którzy wymienili jedenaście czynników opisywanych w literaturze przedmiotu, mogących zwiększyć prawdopodobieństwo rozwinięcia się orientacji homoseksualnej.
Czynniki te mogą działać niezależnie lub wzmacniać się wzajemnie. Oto one:
Silny bodziec – każdy człowiek reaguje na odpowiednio silny bodziec.
Stereotyp dynamiczny – oparty na warunkowaniu instrumentalnym.
Imprinting – pierwsze doświadczenia seksualne związane z tą samą płcią.
Wpływ społeczny – jednostek lub grup, z którymi jednostka się identyfikuje lub do których aspiruje ; tak rozbudzone preferencje przypisuje się szczególnie środowiskom artystycznym.
Brak dojrzałości heteroseksualnej – np. fiksacja na fazie matatropicznej.
Wadliwe wzorce wychowawcze – np. silne zakazy heteroseksualne lub brak wzorców zachowania typowych dla własnej płci.
Ograniczone kontakty z drugą płcią.
Nierozwiązane problemy edypalne i kastracyjne
Niespełnione marzenia o posiadaniu rodzeństwa tej samej płci.
Czynniki konstytucjonalne.
Czynniki dziedziczne.
Rodzaje preferencji seksualnych:
Pseudohomoseksualizm
Odnosi się do osób heteroseksualnych, które z powodów instrumentalnych lub w wyniku specyficznego zbiegu okoliczności podejmują kontakty homoseksualne.
Dotyczy to m.in. prostytucji homoseksualnej, w której powodem kontaktów są wyłącznie względy finansowe lub jakiś inny interes osoby prostytuującej się.
Postacią pseudohomoseksualizmu jest także podejmowanie tego rodzaju kontaktów w wyniku drastycznego ograniczenia dostępu do osób innej płci, np. w instytucjach izolacyjnych, czasem wojskowych, innych form skoszarowanego życia czy miejsc odosobnienia.
HOMOSEKSUALIZM ROZWOJOWY
Jest wynikiem fiksacji na jednej z faz rozwoju dziecięcego lub wczesnej adolescencji.
W tym okresie dziecko odkrywa prawdziwy urok funkcjonowania w grupie rówieśniczej, najchętniej jednopłciowej.
Fascynacja grupą rówieśniczą jest niezwykle ważnym etapem rozwoju społecznego dziecka. To dzięki niej jednostka opanowuje wiele umiejętności społecznych, grupa ta staje się także miejscem, gdzie młody człowiek ,,ćwiczy’’ swoją rolę płciową. Jednak w okresie dojrzewania młodzież wykracza poza własny bezpieczny krąg i zaczyna ,,testować’’ swoją rolę płciową co jest procesem bardzo skomplikowanym.
Nie jest do końca jasne dlaczego niektóre dzieci zatrzymują się na tej fazie i chcą ją powielać w dorosłych relacjach. Próby wyjaśnienia tego stanu rzeczy dokonują psychoanalitycy i koncentrują się wokół dwóch tez:
Teza pierwsza:
Wywodzi się bezpośrednio z poglądów Freuda, który zakładał, że homoseksualista kocha w sobie chłopca i dlatego pragnie zbliżenia z osobnikami najbardziej podobnymi do siebie.
Jest więc homoseksualizm specyficznym zatrzymaniem rozwoju psychoseksualnego człowieka we wczesnej fazie adolescencji.
Homoseksualizm traktowany jest jako swoisty objaw narcyzmu.
Teza druga:
Wiąże się z destruktywnością wpływu matki na chłopca.
Zakłada ona, że jedną z przyczyn homoseksualizmu jest silny związek narcystycznej matki z chłopcem, która to matka nie pozwala dziecku wyjść poza krąg dzieciństwa, utrudniając mu budowanie poczucia własnej tożsamości, w tym tożsamości seksualnej. Dzieci takich toksycznych matek nazywane są ,,więźniami własnego dzieciństwa’’.
Istnieje duża zgodność dotycząca hipotezy o wpływie zaborczej, narcystycznej i uwodzicielskiej matki na rozwój homoseksualizmu u synów, o tyle w relacji córek z matkami, czy córek z ojcami hipoteza ta nie znajduje już wystarczającego potwierdzenia.
Homoseksualizm spowodowany czynnikami psychopatologicznymi.
- Ten typ najbardziej odpowiada społecznym wyobrażeniom na temat przyczyn pociągu seksualnego do własnej płci.
Powstaje na podstawie lęku przed płcią przeciwną lub wiąże się z wczesnymi doświadczeniami urazowymi w tej sferze.
Homoseksualizm jest tu zastępczą formą realizowania własnych potrzeb seksualnych, aktywnością bardziej bezpieczną.
Mężczyźni częściej niż kobiety odkrywają swoje preferencje seksualne, zanim podejmą jakąkolwiek aktywność seksualną z partnerem płci przeciwnej.
Lęk przed kobietami jako partnerkami seksualnymi powodować mogą różne przyczyny:
Lęk przed ośmieszeniem z powodu budowy ciała lub niepewności co do własnej sprawności seksualnej. Może być wywołany doświadczeniami urazowymi z kobietami.
Lęk przed zależnością i zdominowaniem przez kobiety, utratą męskiej tożsamości.
Lęk przed instrumentalizacją więzi, szczególnie, że współżycie z kobietą może się wiązać z prokreacją i wszelkimi konsekwencjami.
Lęk i wstręt związane z różnicami anatomicznymi i potrzebami psychicznymi drugiej płci.
Uwodzenie homoseksualne szczególnie we wczesnym dzieciństwie, które może spowodować utrwalenie się tego typu preferencji lub uznanie, że uwiedzenie to jest symptomem odkrycia ,,prawdziwej’’ tożsamości seksualnej osoby uwiedzionej.
Seksualna aktywność mężczyzn jest doświadczeniem bardziej wymagającym niż seksualna aktywność kobiety i mniej poddaje się procesom wolicjonalnym. Stąd i zaburzenia tej sfery są większym problemem dla mężczyzny.
Homoseksualizm właściwy
Odnosi się do osób, które od początku przejawiały tego typu skłonności i często jest wiązany z czynnikami genetycznymi lub wrodzonymi.
W całej dorosłej populacji obejmuje grupę 2-6% i co najistotniejsze jest to wielkość dość stabilna i podobna zarówno w różnych kulturach jak i w różnych okresach historycznych.
Istnieją trzy źródła poszukiwania przyczyn biologicznych uwarunkowań homoseksualizmu:
Genetyczne
Endokrynologiczne
Anatomiczne
Homoseksualizm jest tłumaczony także jako różnica poziomu męskich hormonów płciowych lub brakiem wrażliwości na męskie hormony płciowe u osób zorientowanych homoseksualnie w stosunku do osób heteroseksualnych.
SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE PRZYCZYNY
HOMOSEKSUALIZMU:
Silne zakazy heteroseksualne w środowisku
Ograniczenie dostępu do płci przeciwnej
Znaczenie środowiska społecznego w kształtowaniu atrakcyjności zachowań homoseksualnych
SPOŁECZNE POSTAWY WOBEC
HOMOSEKSUALISTÓW
Osoby zorientowane homoseksualnie budzą skrajne uczucia, najczęściej niechęci i nienawiści. Jednak te postawy zmieniają się wraz ze społecznym przekazem na temat tej grupy.
PROBLEM LEGALIZACJI ZWIĄZKÓW
HOMOSEKSUALNYCH
Legalizacja związków homoseksualnych powoduje wyjątkowo duże emocje społeczne.
Przeciwnicy tego typu związków wydają się przekonani, że homoseksualizm jest kwestią wyboru, a jeżeli nawet nie, to homoseksualiści powinni raczej zdecydować się na abstynencję seksualną lub leczenie, a nie wymuszać społeczne prawa.
Zwolennicy legalizacji związków homoseksualnych uważają, że brak legalizacji trwałych związków homoseksualnych pozbawia żyjące w tych związkach osoby wielu praw obywatelskich, gdyż zgodnie z konstytucją wszyscy ludzie są równi, chodzi m.in o prawo do reprezentowania partnera w urzędach, informację o jego stanie zdrowia, dysponowanie wspólnie zgromadzonym majątkiem.
Najczęstsze spory koncentrują się jednak wokół kilku podstawowych norm obyczajowych.
Homoseksualizm jest niezgodny z prawem naturalnym
Homoseksualizm zagraża równowadze demograficznej
Legalizacja homoseksualizmu jest tylko etapem rozbudowywania innych roszczeń
Homoseksualizm jest naruszeniem ważnych norm obyczajowych.
Homoseksualizm sprzyja demoralizacji społecznej