Badania oraz szczepienia przy planowaniu ciąży

Jeśli świadomie planujesz ciążę, przed poczęciem dziecka warto wykonać niektóre badania i szczepienia. Przynajmniej na 2-3 miesiące przed planowanym zajście w ciążę przestań przyjmować tabletki antykoncepcyjne albo usuń wkładkę wewnątrzmaciczną. Twój organizm musi uregulować swoje działanie. Pamiętaj, że zajście w ciążę w krótkim czasie po zakończeniu antykoncepcji hormonalnej zwiększa szansę na ciążę bliźniaczą.

Do podstawowych badań pozwalających na ocenę Twojego stanu zdrowia należą labolatoryjne badania krwi i moczu. Pozwalają one zdiagnozować niedokrwistość, zakażenie układu moczowego, choroby wątroby, dróg żółciowych i nerek, cukrzycę lub nietolerancję glukozy. W niektórych wypadkach badania podstawowe warto poszerzyć np. o określenie poziomu hormonów tarczycy w surowicy krwi. Ewentualne leczenie należy podjąć przed zajściem w ciążę. Powinnaś również wykonać badanie określające Twoją grupę krwi oraz współczynnik RH. Uwagi wymaga sytuacja, w której Ty masz współczynnik Rh-, a ojciec dziecka Rh+. Wtedy dochodzi do tak zwanego konfliktu serologicznego. Występuje on, jeśli dziecko odziedziczy czynnik Rh+ po ojcu. W czasie drugiej ciąży (nawet jeśli pierwsza zakończyła się poronieniem) system immunologiczny matki atakuje przenikające do jej krwiobiegu krwinki dziecka. Konsekwencją jest choroba hemolityczna płodu, która może spowodować śmierć dziecka. Aby zapobiec konfliktowi serologicznemu, po pierwszej ciąży matce należy podać odpowiedni preparat.

Najwcześniej powinnaś zaszczepić się przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Pomyśl o tym przynajmniej 6 miesięcy przed podjęciem starań o potomka, zwłaszcza jeśli pracujesz w dużych skupiskach ludzi (w placówkach oświatowych lub zdrowotnych, dużych sklepach). Innym zalecanym szczepieniem jest szczepienie przeciwko różyczce. O nim również musisz pomyśleć minimum na 3 miesiące przed poczęciem. Możesz wykonać badania krwi na obecność przeciwciał przeciwróżyczkowych. Jeśli wynik będzie ujemny – zaszczep się koniecznie, wirus różyczki jest bowiem bardzo niebezpieczny dla płodu.

Warto też sprawdzić, czy masz przeciwciała chroniące przed toksoplazmozą. Jest to poważna choroba odzwierzęca. Jeśli do zachorowania dojdzie w czasie ciąży, grozi to uszkodzeniami płodu. Przez całą ciążę powinnaś unikać ewentualnych źródeł zakażenia, tj. jedzenia surowego mięsa, kontaktu z kocimi odchodami, a także ziemią, w której mogą się one znajdować.

W okresie jesienno – zimowym pomyśl o szczepieniu przeciw grypie. Częściowo chroni ono przed zachorowaniem, a zawsze – łagodzi objawy choroby i zmniejsza ryzyko powikłań. Zaszczepić powinnaś się przynajmniej 2 miesiące przed zajściem w ciążę.

Poza badaniami i szczepieniami ogólnymi powinnaś poddać się również badaniu ginekologicznemu. Lekarz wykona wymaz z szyjki macicy (cytologia i czystość pochwy), USG narządu rodnego i piersi, być może zleci Ci podstawowe badania hormonalne, określające poziom hormonów kobiecych. Zaleca się też wykonanie badań wykrywających zakażenia narządów rodnych, np. rzęsistkowicę, chlamydiozę i grzybicę. Przemyśl też celowość wykonania badań pod kątem HIV, nawet jeśli nie jesteś w grupie ryzyka. Jeśli jesteś nosicielką wirusa, możesz urodzić zdrowe dziecko, pod warunkiem wczesnej diagnozy i odpowiedniej opieki lekarskiej w czasie ciąży i porodu.

Przedyskutuj ze swoim lekarzem możliwość badań genetycznych. Wskazaniami do ich przeprowadzenia jest ukończenie przez matkę 35 roku życia, występowanie chorób genetycznych w rodzinie do 4 pokoleń wstecz, urodzenie dziecka z wadą genetyczną.