Kategorię podatności na degradację oblicza się w oparciu o wyżej wymienione wskaźniki na podstawie następującej tabeli:

Wskaźnik	Jedn.	Kategoria podatności
		I
Głębokość jeziora	m	≥ 10
Vjeziora / Ljeziora	tys. m^3/m	≥ 4
Stratyfikacja wód	%	≥ 35
Pdna czynnego / Vepilimnionu	m^2/m^3	≤ 0,1
Wymiana wody w roku	%	≤ 30
Współczynnik Schindlera [Pzlewni+Pjeziora] / Vjeziora	m^2/ m^3	≤ 2
Sposób zagospodarowania zlewni bezpośredniej	%	≥ 60% lasów

Z uzyskanych wyników oblicza się wartość średnią, a na jej podstawie określa się kategorię podatności:

Liczba punktów	Kategoria	Opis
≤ 1,50	I	Jezioro jest odporne na wpływy z zewnątrz
≤ 2,50	II	Jezioro jest dość podatne na degradację
≤ 3,25	III	Jezioro jest bardzo podatne na degradację
> 3,25	poza kategorią	Jezioro jest ekstremalnie podatne na degradację

Od czego zależy wielkość ładunku obszarowego trafiającego do zlewni ?

1. gęstość sieci rzecznej - drogi szybkiego przenoszenia materii do zbiornika;

• stosunek długości biegu rzeki do pola powierzchni obszaru (najczęściej 100 km²).

• parametr ten jest zależny od cech klimatu, rzeźby terenu oraz przepuszczalności gleb i podłoża.

• o gęstości sieci rzecznej decyduje liczba oraz długość cieków.

• duża jest charakterystyczna dla obszarów o wysokich i częstych opadach oraz nieprzepuszczalnych lub słabo przepuszczalnych skałach w warstwie przypowierzchniowej, np. obszarów górskich.

2. średni spadek zlewni - którego wielkość warunkuje spływ obszarowy i nasilenie erozji wodnej;

• gdzie:

d – cięcie poziomicowe (odstęp pomiędzy warstwicami): odczytywane z mapy [km]

A_z – powierzchnia zlewni [km²]

l_i – długość i-tej poziomicy: mierzona na mapie np. kroczkiem [km]

n – liczba poziomic na mapie: ilość poziomic o różnych wartościach mieszczących się w obrębie zlewni.

3. wielkość zlewni biorącej udział w dostawie materii (miarą jest stopień bezodpływowości terenu);

• zagłębienia bezodpływowe - obszary występujące w zlewni, z których nie następuje odpływ powierzchniowy. Rozchód wody następuje w wyniku wsiąkania lub parowania.

• kilka zagłębień bezodpływowych stykających się ze sobą tworzy obszar bezodpływowy.

• Zagłębienia bezodpływowe są bardzo częste na obszarach polodowcowych.

4. budowa geologiczna - determinuje przepuszczalność gruntów (możliwość transportu materii do wód podziemnych);

• Gleby lekkie – piaszczyste, żwirowe - charakteryzują się dużą przepuszczalnością i niskim współczynnikiem odpływu.

• Gleby ciężkie – ilaste, gliniaste – mają wysoki współczynnik odpływu i niską przepuszczalność.

• Istotna jest także rzeźba terenu, inaczej zachowują się grunty na obszarach górskich, inaczej grunty nizinne.

4. sposób użytkowania terenu – wpływa na tempo i wielkość transportu materii do zbiornika.

Rozkład form użytkowania zlewni w ramach ww. typów zlewni:

Typ	Procentowy rozkład form użytkowania
Leśna	lasy >70%
Leśno-rolnicza	Lasy i grunty orne 30-70%, więcej gruntów ornych
Leśno-rolnicza z zabudową	Lasy i grunty orne 30-70%, więcej gruntów ornych
Pastwiskowo-leśno-rolnicza	Lasy i grunty orne 30-70%, więcej gruntów ornych
Pastwiskowo-leśno-rolnicza z zabudową	Lasy i grunty orne 30-70%, więcej gruntów ornych
Rolnicza
Rolniczo-leśna	Lasy i grunty orne 30-70%, więcej lasów
Pastwiskowo-rolnicza
Pastwiskowo-rolniczo-leśna	Lasy i grunty orne 30-70%, więcej lasów
Pastwiskowo-rolnicza z zabudową
Rolnicza z zabudową

Cecha zlewni (wskaźnik)	Punktacja (Grupy)
	0
Wsp. Ohlego	<10
Typ bilansowy jeziora	-
Gęstość sieci rzecznej na obszarze zlewni bezpośredniej	< 0,5
Średni spadek zlewni bezpośredniej	< 5
Udział obszarów bezodpływowych w zlewni bezpośredniej	> 60
Budowa geologiczna zlewni bezpośredniej	gliniasta
Użytkowanie zlewni	Leśna Rolniczo-leśna Pastwiskowo-rolniczo-leśna Pastwiskowo-leśno-rolnicza

Obliczenie średniej liczy punktów pozwala ocenić wpływ zlewni na jezioro:

Grupa	Średnia liczba punktów	Charakter oddziaływania zlewni na jezioro
1	≤ 1,0	Zlewnia ma ograniczone możliwości uruchamiania ładunku obszarowego i brak możliwości dostarczania materii do zbiornika
2	1,1-1,4	Zlewnię charakteryzuje mały wpływ na uruchamianie ładunku obszarowego i niewielka możliwość dostarczania go do zbiornika
3	1,5-1,9	Zlewnia ma średnie możliwości uruchamiania ładunku obszarowego i zasilania jeziora
4	> 2,0	Zlewnia ma duże możliwości dostarczania ładunku do jeziora

Ładunki N i P powstające w zlewni

Zamienniki nazw:

Nazwa w tabeli roboczej	Nazwa wg MGGP
Grunty orne i tereny o zabudowie rozproszonej	Grunty orne poza zasięgiem urządzeń nawadniających
	Zabudowa luźna
	Miejsca eksploatacji odkrywkowej
	Zwałowiska i hałdy
Lasy	Lasy mieszane
	Lasy liściaste
	Lasy iglaste
	Lasy w stanie zmian
Łąki i pastwiska	Łąki
	Złożone systemy upraw i działek
	Murawy i pastwiska naturalne
	Sady i plantacje
Ugory	Tereny zajęte przez rolnictwo z dużym udziałem roślinności naturalnej
Zabudowa zwarta	Zabudowa zwarta
	Strefy przemysłowe lub handlowe
Środowiska podmokłe	Bagna śródlądowe
	Tereny podmokłe
Akweny wodne	Zbiorniki wodne
	Morze i ocean

Powierzchnię każdej z ww. form zagospodarowania terenu należy przemnożyć przez adekwatny współczynnik eksportu:

Sposób użytkowania zlewni	Ładunek jednostkowy (kg/ha/rok)
	N
Lasy	1,5
Grunty orne i tereny o rozproszonej zabudowie	W 11 województwach o mniejszym nawożeniu*
	W 5 województwach o wyższym nawożeniu i zasobności gleb**
Łąki i pastwiska	W 11 województwach o mniejszej presji*
	W 5 województwach o większej presji**
Środowiska podmokłe	1,5
Ugory	3,0
Zabudowa zwarta	6,0
Opad atmosferyczny***	12,9

* - województwa: zachodniopomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie, kujawsko-pomorskie, lubelskie, świętokrzyskie, śląskie, małopolskie, podkarpackie

**- województwa: dolnośląskie, lubuskie, łódzkie, opolskie i wielkopolskie

*** ładunek odnosimy do powierzchni jeziora (wyłącznie)

W dalszej części tabeli przelicza się otrzymane ładunki azotu i fosforu wyrażone w kg/rok na udział procentowy każdej z form zagospodarowania w całkowitym ładunku azotu i fosforu.

(tabelki, które powinniście przerysować na zajęciach )