Projekt waloryzacji użytku zielonego

Rozpatrywanym siedliskiem łąkowym będą grądy podmokłe, a dokładnie grądy okresowo podmokłe, o czym świadczy obecność gleby glejowej. Położone są one w zagłębieniu śródpolnym, na stanowisku niskim, o płaskim mikrorefiefie. Są to siedliska okresowo mokre, które charakteryzują się słabym odpływem i brakiem wody obcej. Jest to przyczyną okresowego niedotlenienia, które powoduje deficyt tlenu dla roślin. Woda gruntowa występuje na głębokości 40cm. Glebą charakterystyczną dla tego rodzaju środowiska jest gleba glejowa. Jest to gleba przeważnie średnio zwięzła i zwięzła, mało żyzna, niedoborowa( wyjątek stanowi w tym przypadku azot), o odczynie kwaśnym (pH od 4,5 – 6,0). Skład botaniczny jest zależny od sposobu użytkowania i jest zróżnicowany.

Grądy podmokłe pełnią ważną rolę w środowisku. Chronią wody, gdyż są filtrami biologicznymi i ograniczają eutrofizację wód, poprzez zapobieganie przedostawaniu się do wód składników nawozowych i środków ochrony roślin, które stosowane są na polach. Ponadto chronią gleby, gdyż stałe zadarnienie stanowi bufor, który chroni glebę przed erozją wodną i powietrzną. Wydzieliny korzeniowe roślin zwiększają pojemność i retencję gleby. Grądy podmokłe posiadają zdolność sorpcyjną i zdolność aktywacji mikroflory gleb darniowych, dzięki czemu szybko dezaktywują herbicydy i pestycydy. Chronią one bioróżnorodność, ponieważ są lęgowiskiem ptaków wodno-błotnych. Dzięki ich obecności możliwe jest zachowanie banku informacji genetycznej i miejsca bytowania zwierząt. Chronią krajobraz, ponieważ ruń trawiasto-turzycowa lub trawiasto-ziołowa pełni rolę dekoracyjną, dostarcza wrażeń estetycznych od wiosny aż do późnej jesieni.

Skupię się teraz na posiadanym użytku zielonym.

Dane:

Siedlisko według typologii: grądy podmokłe

Sposób użytkowania: pastwiskowe

Plon aktualny: 3 t siana/ha

Skład botaniczny: sit skupiony 40%, mietlica rozłogowa 10%, śmiałek darniowy 20%, skrzyp błotny 20%, jaskier płomiennik 10%.

Gatunek	Liczba wartości użytkowej	Wartość pastewna	Zawartość procentowa
Sit skupiony	0	Bezwartościowa	40%
Mietlica rozłogowa	5	Średnia	10%
Śmiałek darniowy	1	Mała	20%
Skrzyp błotny	-2	Trująca	20%
Jaskier płomiennik	-1	Trująca	10%

LWU= $\frac{0 \bullet 40\% + 5 \bullet 10\% + 1 \bullet 20\% - 2 \bullet 20\% - 1 \bullet 10\%}{100}$= 0,2

Średnia wartość paszowa całej runi, wynosi więc 0,2, co oznacza, że ruń jest uboga.

Ogólnie wartość naturalna żywieniowa dla grądów podmokłych jest słaba i zła, wartość aktualna żywieniowa jest średnia i dobra, a wartość żywieniowa możliwa jest dobra. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń możemy zauważyć, że gatunki roślin, które występują w naszej runi są praktycznie bezwartościowe dla zwierząt. Ponadto mamy dwa gatunki trujące, mianowicie skrzyp błotny, należący do skrzypów, który jest trujący zwłaszcza dla koni i powoduje spadek ilości mleka jaką dają krowy, kolejnie jaskier płomiennik, bylina trująca, który jest szkodliwy w stanie zielonym. Śmiałek darniowy, będący trawą, jest uporczywym chwastem trwałych użytków zielonych, ciężki do usunięcia, ze względu na swoją budowę może prowadzić do okaleczenia zwierząt. Sit skupiony, należący do roślin sitowatych, jest bezwartościowy pod względem wartości pastewnej. Jedyną rośliną, która jest cenna pod względem paszowym w naszej runi, jest mietlica rozłogowa, trawa rozłogowa, mogąca dać plony do 1,5 t siana z hektara. Ponadto po przeanalizowaniu składu botanicznego mojej runi , mogę wyciągnąć następujące wnioski:

• Obecność mietlicy rozłogowej świadczy o nadmiernym wypasaniu

• Obecność śmiałka darniowego świadczy o niewykaszaniu lub zbyt późnym wykaszaniu niedojadów

• W runi nie ma gatunków roślin chronionych ani ziół

• Gleba jest średnio żyzna, o odczynie słabo kwaśnym, zbyt zbita, słabo przewietrzana, uboga w potas i fosfor o czym świadczy obecność śmiałka darniowego

• Do gatunków stałych występujących na grądach podmokłych a zarazem w mojej runi zalicza się: mietlica rozłogowa, śmiałek darniowy, skrzyp błotny i jaskier płomiennik.

Plon aktualny wynosi 3t siana na hektar. Jest to potencjał aktualny( 3-4 t s.m./ha), czyli trochę wyżej niż wynosi potencjał naturalny dla grądów (2-2,5 t s.m./ha), lecz mniej niż wynosi potencjał możliwy ( 4-6t s.m./ha). Oznacza to, że rolnik w pewnym stopniu ingerował w środowisko, mógł na przykład przeprowadzić nawożenie. Jednak możliwe jest uzyskanie większej biomasy, po zastosowaniu odpowiednich zabiegów poprawiających plonowanie i intensywnym użytkowaniu. Od rolnika oczekuje się większego wkładu własnego, gdyż regulując stosunki wodne i zagospodarowując w odpowiedni sposób grądy podmokłe można przekształcić je w korzystniejsze dla rolnika grądy właściwe.

Obecnie ruń jest źle wykorzystywana. Po pierwsze sposób użytkowania pastwiskowy jest nieprawidłowy, bo na terenie grądów podmokłych nie należy dopuszczać do nadmiernego ugniatania wierzchniej warstwy gleby, czyli nie należy planować pastwisk, ani stosować ciężkich maszyn. Po drugie nie koszono najprawdopodobniej niedojadów, a o tego typu ruń trzeba systematycznie dbać. Czynnikami naturalnymi, które przyczyniły się do złego stanu użytku zielonego jest występowanie gleby glejowej, która jest mało żyzna, kwaśna, posiadająca niedobory składników mineralnych, mająca niekorzystne warunki żyzno-powietrzne oraz warunki wodno-powietrzne, gdyż grądy podmokłe to obszary wilgotne, okresowo mokre, okresowo niedotlenione.

Obecna wartość rolnicza i przyrodnicza mojego użytku zielonego jest niezadowalająca. Posiadany użytek charakteryzuje się ubogą runią, o gatunkach roślin posiadających niewielką wartość pastewną. Grądy podmokłe są w pewnym stopniu ważne dla środowiska, ale na moim użytku zielonym nie rosną zioła ani chronione gatunki roślin. Dlatego uważam, że jako rolnik posiadający 12 krów, 25 hektarów użytków rolnych, 5 hektarów użytków zielonych, który jest nastawiony na zyski, i który ma możliwość przy swojej dobrej sytuacji finansowej, wyłożenia własnego nakładu finansowego na poprawę stanu użytku zielonego , a w przypadku dużej sumy ubiegania się o kredyt, który posiada dzieci, chcące zostać się na gospodarstwie, zdecydowałabym się na kierunek użytkowania rolniczy, sposób użytkowania kośny , intensywność użytkowania intensywne.

Najpierw jednak, aby poprawić wartość rolniczą runi zdecydowałabym się na jej renowację poprzez pełen obsiew, ponieważ istniejący stan darni nie pozwala osiągnąć pożądanego stanu, oraz chciałabym szybko uzyskać poprawę wartości rolniczej runi. Zastosowałabym metodę siewu bezpośredniego, siew zaś szczelinowy. Na początku zastosowałabym Roundup ( 4 l/ha), aby zniszczyć starą darń . Najpierw zwapnowałabym i spulchniła glebę ( talerzówką lub ścierniskowcem) , aby podnieść jej pH i pozbyć się sitów. Następnie po upływie 30 dni zaorałabym, a kolejnie stworzę mieszankę roślin:

Kostrzewa trzcinowa	21%
Wyczyniec łąkowy	18%
Tymotka łąkowa	17%
Wiechlina błotna	11%
Mietlica biaława	15%
Wiechlina łąkowa	9%
Koniczyna białoróżowa	9%

Aby zasiać nasiona zastosuję siew szczelinowy. Wprowadzone takim sposobem nasiona będą miały optymalne warunki do rozwoju ze względu na dobre uwilgotnienie gleby. Koszty poprawy warunków mojego użytku zielonego wyniosą około 5500zł.

Po przeprowadzeniu tych wszystkich czynności użytek zielony jest gotowy do intensywnego użytkowania. Przy takim zagospodarowaniu i regulacji wcześniejsze grądy podmokłe powinny przekształcić się w grądy właściwe, dlatego możemy zacząć intensywnie użytkować nasz użytek zielony. Wiadomo, że przy dobraniu odpowiednich roślin i trosce o łąkę , zwiększą się plony, a tym samym dochody, otrzymywane z mleka od krów. Jedna krowa przy odpowiednim odżywianiu daje około 9 tysięcy litrów rocznie mleka, dlatego dochód od wszystkich krów za mleko wyniesie około 130000zł rocznie. Należy liczyć się jednak z tym, że przy takiej intensyfikacji narazimy środowisko przyrodnicze na straty. Zmniejszymy bioróżnorodność środowiska, ograniczymy liczebność fauny bezkręgowej związanej z określonymi gatunkami roślin, spowodujemy straty w lęgach. Należy dlatego spróbować w jak najmniejszym stopniu ograniczyć straty. Na pewno nie należy kosić od zewnątrz do wewnątrz, gdyż pozbawimy zwierzęta szansy na ucieczkę. Ponadto nie należy przesadzać z ilością nawozów i pestycydów, przyczyniających się do eutrofizacji wód i śmierci wielu cennych biologicznie organizmów. Należy również stosować lekki sprzęt, aby nie uszkodzić gleby. Myślę, że wówczas i rolnik i środowisko odniosą wzajemne korzyści.

Wykonała:

Klaudia Niewierowska

Grupa 6, Inżynieria Środowiska