Projekt waloryzacji użytku zielonego

Anna Cieślik gr.1

Inżynieria Środowiska

Rok 2010/2011

Dane:

Siedlisko według typologii: łęgi zastoiskowe

Sposób użytkowania: kośne

Plon aktualny: 3 t siana/ha

Skład botaniczny: sit skupiony 40%, mietlica rozłogowa 10%, śmiałek darniowy 20%, skrzyp błotny 20%, jaskier płomiennik 10%.

Gatunek	Liczba wartości użytkowej	Wartość pastewna	Zawartość procentowa
Turzyca sztywna	0	bezwartościowa	40%
Turzyca zaostrzona	1	mała	10%
Turzyca błotna	1	mała	5%
Mietlica rozłogowa	5	średnia	10%
Knieć błotna	-1	trująca	15%
Jaskier rozłogowy	2	mała	10%
Kosaciec żółty	-1	trująca	10%

LWU= =

Średnia wartość paszowa całej runi, wynosi więc 0,6, co oznacza, że ruń jest uboga.

Etap 1: ocena stanu aktualnego wartości przyrodniczej i produkcyjnej użytku zielonego

1. skład botaniczny runi:

- podział szaty roślinnej

• turzyce: sztywna, zaostrzona, błotna

• byliny: knieć błotna, kosaciec żółty, jaskier rozłogowy

• trawy: mietlica rozłogowa

- warunki siedliskowe użytku

• położenie: niecka jeziorna

• warunki wodno powietrzne: stale zatopione z długim zalewem, poziom wody gruntowej na głębokości 0 - 30 cm, obsychają tylko podczas suchszych lat (w sierpniu - wrześniu), w latach mokrych są niedostępne przez cały okres wegetacji; niedotlenione.

• warunki glebowe: gleba: torf, mało urodzajna; odczyn gleby - pH 4,0 - 6,5.

- przydatność jest mała ponieważ, użytkowanie jest utrudnione ze względu na częściowe podtopienie i bagnistość, łęgi zastoiskowe to najgorsze łąki, nieużytki.

b) wartość rolnicza:

• Plon aktualny wynosi 3t siana na hektar. Jest to potencjał aktualny( 3-3,5 t s.m./ha), czyli tyle samo, ile wynosi potencjał naturalny (3-3,5 t s.m./ha), natomiast potencjał możliwy - bez możliwości zmian w stosunku do potencjału naturalnego lub aktualnego.

• Rośliną, która jest cenna pod względem paszowym, jest mietlica rozłogowa, trawa rozłogowa, mogąca dać plony do 1,5 t siana z hektara, jest odporna na częste i niskie koszenie, znosi stanowiska bardzo wilgotne

• Obecność mietlicy rozłogowej świadczy o nadmiernym wypasaniu.

• Wartość paszowa runi wynosi 0,6, zatem jest uboga. Ogólnie wartość paszowa naturalna runi jest zła, uzyskane siano ma zastosowanie głównie jako ściółka.

1. wartość przyrodnicza:

• w runi nie ma gatunków roślin chronionych

• rośliny lecznicze :

• Knieć błotna to  roślina trująca. Świeże ziele zawiera anemoninę, która w większych ilościach jest toksyczna. Roślina nie jest zjadana przez bydło. Jeśli znajdzie się w paszy w niewielkiej ilości - nie działa szkodliwie lecz mlekopędnie. Działanie szkodliwe znika podczas suszenia siana wskutek rozkładu związków szkodliwych. W agrotechnice roślina wskaźnikowa nadmiernego uwilgotnienia i potrzeby melioracji. Zwalczana na łąkach wczesnym koszeniem, uniemożliwiającym wydanie nasion oraz osuszaniem.

• Kosaciec żółty najczęściej występuje przy stawach oraz rzekach ale także na podmokłych łąkach. Bardzo dobrze rośnie w półcieniu. Może dorastać do 2 m wysokości. Liście irysa są zielone o szerokości 1-3 cm. Ich długość może niekiedy dochodzić do 1 m. Kwiaty tej byliny jak nazwa wskazuje maja barwę żółtą. Kwitną między majem a lipcem, dośc krótko, zazwyczaj niewiele ponad tydzień. Co do wymagań glebowych kosaciec lubi glebę bardzo żyzną i wilgotną o odczynie kwaśnym. Należy pamiętać, że na wiosnę można rozdzielić i rozsadzić kłącza tej rośliny wzdłuż cieków wodnych oraz oczek wodnych, zachowując ją naturze. Jest rośliną trującą, stosuje się go jedynie w medycynie ludowej, właściwości lecznicze mają kłącza tej rośliny, jest świetnym środkiem przeciwbakteryjnym.

• Ochrona wody - siedliska łąkowe pełnią rolę przeciwpowodziową, przejmują one i utrzymują wodę w okresie wiosennym niedopuszczając do powodzi na terenach przyległych. O roli przeciwpowodziowej siedlisk łąkowych można przekonać się prawie każdej wiosny, gdyby bowiem nie obszary łęgowe, to powodzie co roku miałyby skutki katastrofalne. Sposób gospodarowania nie powinien prowadzić do ich zanieczyszczania i zmniejszania retencji wodnej tych siedlisk. Należy utrzymać naturalne warunki wodne. Utrzymanie zawartego zadarnienia dzięki systematycznemu koszeniu i wynoszeniu biomasy zapewni właściwe funkcjonowanie filtru biologicznego. Zabezpieczają przed eutrofizacją wód i przyczyniają się do ich oczyszczania.

• Ochrona gleby - Utrzymanie zalewów i namulań przyczyni się do wzrostu zawartości składników pokarmowych, a odczyn nie ulegnie istotnym zmianom. Utrzymanie dużej wilgotności sprzyjać będzie utrzymaniu i tworzeniu się gleb organicznych.

• Ochrona bioróżnorodności - Sposób gospodarowania powinien prowadzić do zachowania warunków siedliskowych. Nie należy budować nowych systemów melioracyjnych, ale zachować istniejące. Umożliwiają one zapewnienie okresowych zalewów i trwałość występowania zbiorowisk roślinnych. Sposób użytkowania powinien być dostosowany do rytmu rozwojowego roślin i zwierząt zasiedlających te siedliska.

Etap 2 : Analiza przyczyn, które wpływają na stan użytku

Czynnikiem naturalnym, który przyczynił się do złego stanu użytku zielonego jest występowanie gleby torfowej, która jest mało żyzna, kwaśna. W składzie botanicznym mojego siedliska nie ma większych zmian w stosunku do wykazu gatunków charakterystycznych, czyli stopień degradacji jest niewielki. Dominuje turzyca sztywna, która należy do typu turzyc wysokich. Gatunkami wskaźnikowymi określającymi warunki wodno-powietrzne są turzyca zaostrzona, turzyca błotna i knieć błotna, które potwierdzają obecność siedliska mokrego, nigdy nie przysychającego. Turzyca zaostrzona wskazuje również na średnią zasobność gleby w azot. Czynnikiem losowym są przede wszystkim powodzie.

Etap 3 : wyznaczenie kierunku, sposobu oraz intensywności gospodarowania oraz dobór metody poprawy wartości rolniczej runi

Obecna wartość rolnicza i przyrodnicza mojego użytku zielonego jest niezadowalająca. Posiadany użytek charakteryzuje się ubogą runią, o gatunkach roślin posiadających niewielką wartość pastewną. Jako sposób gospodarowania można przyjąć ekstensywne użytkowanie kośne, ponieważ takie użytkowanie pozwoli zachować warunki siedliskowe i będzie dostosowany do rytmu rozwojowego roślin i zwierząt zasiedlających te siedliska Przy tym sposobie gospodarowania pierwszy pokos wykonywany jest po 1 lipca, koszenie należy rozpoczynać od środka użytku, aby stworzyć możliwość ucieczki zwierzętom. Przed koszeniem należy stosować wypłaszacze.

Pakiet - Utrzymanie łąk ekstensywnych

Celem tego pakietu jest przede wszystkim zachowanie lub podniesienie walorów przyrodniczych trwałych użytków zielonych. Obecnie występowanie ekosystemów łąkowych uzależnione jest w dużej mierze od rolniczej działalności człowieka - koszenie i wypas to przede wszystkim powstrzymanie naturalnego, ale z punktu widzenia rolnika, mało przydatnego procesu sukcesji. Dzięki koszeniu i usunięciu ściętej biomasy, czy to w postaci zielonki czy siana oraz dzięki prowadzeniu wypasu, powstrzymujemy rozwój drzew, krzewów oraz innych, niepożądanych roślin.

Innego rodzaju zagrożeniem dla trwałych użytków zielonych jest intensyfikacja rolnictwa - zbyt częste koszenie, dosiewanie nasion traw, duże dawki nawozów czy nadmierny wypas, prowadzą do zubożenia tych ekosystemów, a tym samym wycofania się z nich wielu cennych gatunków roślin i zwierząt. Dlatego też głównym założeniem tego pakietu jest ograniczenie nawożenia, ilości pokosów i intensywności wypasu.

Wariant - półnaturalne łąki jednokośne (wykaszanie mechaniczne)

• Termin pierwszego koszenia po 1 lipca, a dla łąk trzęś licowych po 15 sierpnia.

• Nie później niż 2 tygodnie po skoszeniu obowiązkowe usunięcie siana lub złożenie w go stogi, natomiast w uzasadnionych przypadkach dopuszcza sie zebranie biomasy w późniejszym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających nieprzestrzeganie tego wymogu.

• Koszenie od środka łąki do zewnątrz.

• Obowiązkowe pozostawienie 5-10% powierzchni działki nieskoszonej, przy czym każdego roku powinien być to inny fragment.

• Na obszarze objętym pakietem obowiązuje zakaz:

• przeorywania,

• wałowania,

• budowania nowych systemów melioracyjnych (za wyjątkiem urządzeń nawadniających lub powstrzymujących odpływ),

• stosowanie lekkiego sprzętu,

• stosowania ścieków i osadów ściekowych,

• stosowania podsiewu,

• stosowania pestycydów i herbicydów, z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu, po uzgodnieniu z doradcą rolno środowiskowym.

• Na obszarze objętym pakietem nakłada się obowiązek stosowania wypłaszaczy w czasie koszenia.

Proponowana płatność - 500 PLN/ha

---