Dokumentacja projektowa

i Specyfikacje techniczne

dr inż. Krzysztof Zima

KOSZTORYS INWESTORSKI – podstawy

opracowania



Dokumentacja projektowa



Specyfikacja techniczna wykonania i

odbioru robót



Założenia wyjściowe do kosztorysowania



Ceny jednostkowe robót podstawowych

Dokumentacja

projektowa,

służąca

do

opisu

przedmiotu

zamówienia

na

wykonanie

robót

budowlanych, dla których jest wymagane uzyskanie
pozwolenia na budowę, składa się z:
1) projektu budowlanego w zakresie uwzględniającym
specyfikę robót budowlanych;
2) projektów wykonawczych,
3) przedmiaru robót,
4) informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia, w przypadkach gdy jej opracowanie jest
wymagane na podstawie odrębnych przepisów.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. Dz. U. nr 202, poz.
2072 w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej,
specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz
programu funkcjonalno-użytkowego.

Dokumentacja

projektowa,

służąca

do

opisu

przedmiotu

zamówienia

na

wykonanie

robót

budowlanych, dla których nie jest wymagane
uzyskanie pozwolenia na budowę, składa się z:
1) planów, rysunków lub innych dokumentów
umożliwiających jednoznaczne określenie
rodzaju i zakresu robót budowlanych podstawowych
oraz uwarunkowań i dokładnej lokalizacji ich
wykonywania;
2) przedmiaru robót,
3)

projektów,

pozwoleń,

uzgodnień

i

opinii

wymaganych odrębnymi przepisami.
Dokumentacja projektowa powinna pozwolić na opis
pełnego zakresu robót budowlanych do wykonania z
uwzględnieniem klasyfikacji przyjętej we Wspólnym
Słowniku Zamówień (CPV).

Coraz częściej w Polsce Inwestorzy decydują się na
kompleksowe zamawianie wykonawstwa robót wraz z
opracowaniem

dokumentacji

projektowej

przez

wykonawców.

Wtedy zmienia się sposób opracowania dokumentacji.
W tym przypadku zasadniczego znaczenia dla
Zamawiającego nabierają przygotowywane przez niego
dwa elementy dokumentacji:

program funkcjonalno–użytkowy

specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót
budowlanych.

Muszą one być opracowane w taki sposób, żeby
jednoznacznie określały wymagany zakres robót oraz
ich jakość i standard wykonania.

Projekt budowlany jest jednym z dokumentów
stanowiących podstawę do uzyskania pozwolenia
na budowę. Zgodnie z art. 33 pkt. 2 Prawa
Budowlanego

[1]

 do wniosku o pozwolenie na

budowę należy dołączyć m.in. cztery egzemplarze
projektu

budowlanego

wraz

z

opiniami,

uzgodnieniami,

pozwoleniami

i

innymi

dokumentami

wymaganymi

przepisami

szczególnym
Projekt budowlany powinien spełniać wymagania
określone w decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania

terenu,

jeżeli

jest

ona

wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym, a jego zakres i
treść powinny być dostosowane do specyfiki i
charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania
robót budowlanych.

[

1]

USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (z późn. zmianami)

Projekt budowlany

Projekt budowlany

Zgodnie z art. 34 pkt. 3 Prawa Budowlanego projekt budowlany
powinien zawierać:
  1)   projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony
na aktualnej mapie, obejmujący: określenie granic działki lub
terenu,

usytuowanie,

obrys

i

układy

istniejących

i

projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia
terenu, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ
komunikacyjny

i

układ

zieleni,

ze

wskazaniem

charakterystycznych

elementów,

wymiarów,

rzędnych

i

wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i
projektowanej zabudowy terenów sąsiednich;
  2)   projekt architektoniczno-budowlany, określający funkcję,
formę i konstrukcję obiektu budowlanego, jego charakterystykę
energetyczną i ekologiczną oraz proponowane niezbędne
rozwiązania techniczne, a także materiałowe, ukazujące zasady
nawiązania do otoczenia, a w stosunku do obiektów
użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa
wielorodzinnego w przypadku korzystania przez osoby
niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach
inwalidzkich

-

również

opis

dostępności

dla

osób

niepełnosprawnych;

Zakres i forma projektu budowlanego powinna być
zgodna z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury
z dnia 3 lipca 2003 r. (Dz. U. Nr 120/03 poz. 1133)
w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu
budowlanego.

Nie wymagane są dane potrzebne do
obliczenia kosztów inwestycji, ani szczegóły
materiałowe

i

dokładne

określenie

standardu wykończenia.
Musi

zawierać

wszystkie

dane

i

uzgodnienia

niezbędne

do

uzyskania

pozwolenia na budowę.

Projekt budowlany fragment

Projekt wykonawczy

Projekt wykonawczy

Projekt wykonawczy ma za zadanie uszczegóławiać
oraz uzupełniać projekt budowlany w zakresie i
stopniu dokładności niezbędnym do sporządzenia
przedmiaru

robót,

kosztorysu

inwestorskiego,

przygotowania oferty przez wykonawcę (w formie
kosztorysu ofertowego), a także umożliwiającym
późniejszą realizację robót budowlanych. Projekt
wykonawczy stanowi więc uszczegółowienie na
potrzeby wykonawstwa rozwiązań zawartych w
projekcie architektoniczno-budowlanym. Rozwiązania
w nim zawarte nie mogą naruszać istoty rozwiązań
zawartych

w

zatwierdzonym

projekcie

architektoniczno-budowlanym. Muszą więc być
zgodne z warunkami pozwolenia na budowę.

Projekty wykonawcze zawierają rysunki w skali
uwzględniającej specyfikę zamawianych robót i
zastosowanych

skal

rysunków

w

projekcie

budowlanym wraz z wyjaśnieniami opisowymi, które
dotyczą:
1) części obiektu;
2)

rozwiązań

budowlano-konstrukcyjnych

i

materiałowych;
3)

detali

architektonicznych

oraz

urządzeń

budowlanych;
4) instalacji i wyposażenia technicznego, których
odzwierciedlenie na rysunkach projektu budowlanego
nie jest wystarczające.

Projekty wykonawcze, w zależności od zakresu i
rodzaju robót budowlanych stanowiących
przedmiot zamówienia, dotyczą:
1) przygotowania terenu pod budowę;
2) robót budowlanych w zakresie wznoszenia
kompletnych obiektów budowlanych lub ich
części oraz robót w zakresie inżynierii lądowej i
wodnej włącznie z robotami wykończeniowymi
w zakresie obiektów budowlanych;
3) robót w zakresie instalacji budowlanych;
4) robót związanych z zagospodarowaniem terenu.

Wymagania

dotyczące

formy

projektów

wykonawczych

przyjmuje się odpowiednio jak dla projektu budowlanego.
Zakres

opracowań

wchodzących

w

skład

projektu

wykonawczego

zależy

od

rodzaju

oraz

złożoności

przedsięwzięcia i może obejmować:
- projekty techniczne technologii, architektury, konstrukcji, dróg
oraz sieci i instalacji sanitarnych, grzewczo-energetycznych,
technologicznych, elektroenergetycznych, teletechnicznych,
- założenia realizacji obejmujące problematykę organizacji
wykonawstwa, zawierające m.in.: projekt zagospodarowania
placu budowy, zalecane metody wykonawstwa i związane z nimi
wymogi sprzętowe, założenia organizacji i planowania robót
(harmonogramy)

itp.

Projekt wykonawczy sporządza się w przypadku dużych lub
nietypowych inwestycji. Nie jest wymagany do uzyskania
pozwolenia na budowę, więc nie ma potrzeby jego opracowania
dla np. typowej budowy domu jednorodzinnego.

Projekt budowlany wykonawczy - fragment

Projekt budowlany wykonawczy - fragment

Przedmiar robót należy bez wątpienia do jednych z
ważniejszych opracowań wchodzących w zakres dokumentacji
projektowo-kosztowej w procesie inwestycyjno-budowlanym.

Wynika to z następujących przyczyn:

 przedmiar robót jest powszechnie stosowany w praktyce od
wielu lat i odgrywa znaczącą funkcje przy określaniu wartości
kosztorysowej robót budowlanych oraz przy ustalaniu
wynagrodzenia i rozliczaniu robót budowlanych,

 istnieją określone regulacje prawne, które wyznaczają nie
tylko sposób, formę i zakres opracowania przedmiaru ale
również wprowadzają dla ustalonych przypadków obowiązek
opracowania przedmiaru,

 jest uszczegółowieniem opisu przedmiotu zamówienia na
roboty budowlane.

Przedmiar robót

Przedmiar robót

Dla właściwego opisania zagadnień dotyczących
przedmiaru

robót

przede

wszystkim

należy

przypomnieć, iż problematyka przedmiaru jest
obecnie regulowana wyłącznie w obszarze zamówień
publicznych, przy czym regulacje te dotyczą:

 przedmiaru robót stanowiącego podstawę
opracowania kosztorysu inwestorskiego,

 przedmiaru robót stanowiącego składową
dokumentacji projektowej opisującej przedmiot
zamówienia na roboty budowlane.

Poza zamówieniami publicznymi definicję i zasady sporządzania

Poza zamówieniami publicznymi definicję i zasady sporządzania

przedmiaru określają metody środowiskowe np. Polskie Standardy

przedmiaru określają metody środowiskowe np. Polskie Standardy

Kosztorysowania, których stosowanie jest dobrowolne.

Kosztorysowania, których stosowanie jest dobrowolne.

PRZEDMIAR

PRZEDMIAR

1. Przedmiar robót powinien zawierać zestawienie

1. Przedmiar robót powinien zawierać zestawienie

przewidywanych do wykonania robót podstawowych w

przewidywanych do wykonania robót podstawowych w

kolejności technologicznej ich wykonania wraz z ich

kolejności technologicznej ich wykonania wraz z ich

szczegółowym opisem lub wskazaniem podstaw

szczegółowym opisem lub wskazaniem podstaw

ustalających szczegółowy opis oraz

ustalających szczegółowy opis oraz

wskazaniem

wskazaniem

właściwych specyfikacji technicznych wykonania

właściwych specyfikacji technicznych wykonania

i odbioru robót budowlanych

i odbioru robót budowlanych

, z wyliczeniem i

, z wyliczeniem i

zestawieniem ilości jednostek przedmiarowych robót

zestawieniem ilości jednostek przedmiarowych robót

podstawowych.

podstawowych.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. (Dz. U. nr

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. (Dz. U. nr

202, poz. 2072)

202, poz. 2072)

w sprawie szczegółowego zakresu i formy

w sprawie szczegółowego zakresu i formy

dokumentacji projektowej

dokumentacji projektowej

, specyfikacji technicznych wykonania i

, specyfikacji technicznych wykonania i

odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego –

odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego –

definicja zawarta w

definicja zawarta w

§

§

6:

6:

W przypadku Rozporządzenia Ministra Infrastruktury

z dnia 2 września 2004 r. przedmiar robót opisujący
przedmiot zamówienia:

1. przywołuje właściwe specyfikacje techniczne

wykonania

i

odbioru

robót,

które

mają

uszczegóławiać

i

uzupełniać

dokumentację

projektową, a ponadto,

2. nie odwołuje się podstaw wskazujących źródło cen

jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów
rzeczowych.

Dostrzegając przeznaczenie tego dokumentu, takie
jego postrzeganie jest prawidłowe. Wykonawca
składający ofertę na wykonanie robót budowlanych
musi znać szczegóły dotyczące jakości i standardu
wykonania robót, by móc właściwie oszacować cenę,
za którą gotowy jest podjąć się realizacji świadczenia
umownego. Sam musi również określić ceny
jednostkowe poszczególnych robót w oparciu o własne
dane, rozeznanie rynku, warunki panujące w firmie
itd., a także w miarę potrzeby, wyznaczyć wielkość
nakładów rzeczowych niezbędnych do wykonania
robót. Użytecznymi przy tym mogą być w dalszym
ciągu Katalogi nakładów rzeczowych - KNR, lecz
zamawiający może się na nie powołać jedynie dla
uściślenia opisu robót, a nie dla wykorzystania jako
podstawy nakładów rzeczowych

W myśl par. 4.3 rozporządzenia z dnia 2 września
2004r., jeśli zamówienie budowlane jest udzielane w
trybie zamówienia z wolnej ręki lub w istotnych
postanowieniach

umowy

przyjęto

zasadę

wynagrodzenia

ryczałtowego,

dokumentacja

projektowa może nie obejmować przedmiaru.

Oznacza to, że zamawiający organizując przetarg na
roboty

budowlane,

przewiduje

wynagrodzenie

ryczałtowe a nie kosztorysowe, może nie przekazywać
wykonawcy przedmiaru robót w ramach Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia i w konsekwencji
tego, może też określić inny sposób obliczenia ceny,
niż poprzez zwyczajowe wypełnienie przedmiaru
cenami jednostkowymi robót.

REASUMUJĄC

(w myśl par. 4.3)

(w myśl par. 4.3)

Dokumentacja projektowa, służąca do opisu przedmiotu zamówienia na
wykonanie robót budowlanych, dla których jest wymagane uzyskanie
pozwolenia na budowę, składa się w szczególności z:
1) projektu budowlanego w zakresie uwzględniającym specyfikę robót
budowlanych;
2) projektów wykonawczych,
3) przedmiaru robót,
4) informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, w
przypadkach gdy jej opracowanie jest wymagane na podstawie
odrębnych przepisów.

Dokumentacja projektowa, służąca do opisu przedmiotu zamówienia na
wykonanie robót budowlanych, dla których nie jest wymagane uzyskanie
pozwolenia na budowę, składa się w szczególności z:
1) planów, rysunków lub innych dokumentów umożliwiających
jednoznaczne określenie rodzaju i zakresu robót budowlanych
podstawowych

oraz uwarunkowań i dokładnej lokalizacji ich

wykonywania;
2) przedmiaru robót,
3) projektów, pozwoleń, uzgodnień i opinii wymaganych odrębnymi
przepisami.

Dla każdej pozycji przedmiaru robót należy podać następujące
informacje:

 numer pozycji przedmiaru;

 kod pozycji przedmiaru, określony zgodnie z ustaloną
indywidualnie systematyką robót lub na podstawie
wskazanych publikacji zawierających kosztorysowe normy
nakładów rzeczowych;

 numer specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót
budowlanych, zawierającej wymagania dla danej pozycji
przedmiaru;

 nazwę i opis pozycji przedmiaru oraz obliczenia ilości
jednostek miary dla pozycji przedmiarowej;

 jednostkę miary , której dotyczy pozycja przedmiaru;

 ilość jednostek miary pozycji przedmiaru.

Ilości jednostek miary podane w przedmiarze powinny być
wyliczone na podstawie rysunków w dokumentacji projektowej,
wyłącznie w sposób zgodny z zasadami podanymi w
specyfikacjach technicznych wykonania i odbioru robót
budowlanych.

Przez przedmiar robót - należy rozumieć opracowanie

Przez przedmiar robót - należy rozumieć opracowanie

zawierające

zestawienie

przewidywanych

do

zawierające

zestawienie

przewidywanych

do

wykonania robót w kolejności technologicznej ich

wykonania robót w kolejności technologicznej ich

wykonania, wraz z ich szczegółowym opisem,

wykonania, wraz z ich szczegółowym opisem,

miejscem wykonania lub wskazaniem podstaw

miejscem wykonania lub wskazaniem podstaw

ustalających szczegółowy opis, z wyliczeniem i

ustalających szczegółowy opis, z wyliczeniem i

zestawieniem

ilości

jednostek

miar

robót

zestawieniem

ilości

jednostek

miar

robót

podstawowych oraz

podstawowych oraz

wskazaniem podstaw do ustalania

wskazaniem podstaw do ustalania

cen

jednostkowych

cen

jednostkowych

robót lub jednostkowych nakładów rzeczowych;

robót lub jednostkowych nakładów rzeczowych;

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. DZ. U.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. DZ. U.

2004 r. Nr 130 poz. 1389

2004 r. Nr 130 poz. 1389

w sprawie określenia metod i podstaw

w sprawie określenia metod i podstaw

sporządzania kosztorysu inwestorskiego

sporządzania kosztorysu inwestorskiego

, obliczania planowanych

, obliczania planowanych

kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót

kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót

budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym.

budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym.

PRZEDMIAR

PRZEDMIAR

W przypadku Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z

dnia 18 maja 2004 r. przedmiar robót mający
stanowić

podstawę

sporządzenia

kosztorysu

inwestorskiego:

1. nie przywołuje specyfikacji technicznych wykonania

i odbioru robót,

2. wskazuje natomiast podstawy do ustalenia cen

jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów
rzeczowych.

Przepisy rozporządzenia nie dotyczą natomiast
przedmiarów wykonywanych w innych przypadkach,
w tym m.in.:

 przedmiarów sporządzanych przez wykonawców
robót zarówno w zamówieniach publicznych jak i
poza systemem zamówień publicznych,

 przedmiarów opracowywanych i przekazywanych
wykonawcom

robót

przez

zamawiających

w

postępowaniach

nie

objętych

obowiązkiem

stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych,

 przedmiarów stanowiących podstawę opracowania
kosztorysu inwestorskiego dla potrzeb określenia
szacunkowej wartości robót budowlanych także w
zamówieniach publicznych.

PRZEDMIAR

PRZEDMIAR

Przedmiar robót - to zestawienie przewidywanych do
wykonania robót w technologicznej kolejności ich
wykonania
wraz z obliczeniem i podaniem ilości robót w
ustalonych jednostkach przedmiarowych oraz ze
wskazaniem podstaw do ustalenia szczegółowego
opisu robót lub wprost ze szczegółowym ich opisem
obejmującym

wyszczególnienie

i opis czynności składowych, sporządzone przed
wykonaniem robót

na podstawie dokumentacji

projektowej
i specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót.

Polskie Standardy Kosztorysowania

Polskie Standardy Kosztorysowania

Opracowanie przedmiaru robót stanowi najważniejszy
etap

przygotowania

dokumentacji

kosztowo-

rozliczeniowej. Przy jego opracowaniu dokonuje się
pierwsza weryfikacja projektu. Osoba opracowująca
przedmiar aby dokonać prawidłowego podziału na
poszczególne roboty określone projektem musi go
przeczytać i zrozumieć.

Posiadając

doświadczenie

w

zakresie

robót

budowlanych, może zwrócić uwagę na błędy
projektowe, braki w projekcie oraz na konieczność
uzupełnienia

projektu

o

rysunki

lub

opisy

uszczegółowiające poszczególne rozwiązania. Taka
praktyka

jest

możliwa,

gdy

przygotowanie

przedmiaru jest zlecane niezależnej jednostce od
projektanta lub gdy projektant współpracujący z
kosztorysantem jest otwarty na jego uwagi.
Przedmiary wykonywane przez samych projektantów
są bardzo często niekompletne ze względu na ich
małe doświadczenie w tym zakresie.

OBMIAR

OBMIAR

Sporządzenie obmiaru polega na obliczeniu ilości
wykonanych robót na podstawie pomiarów „z natury”.
Obmiar

powinien

zawierać

opis

poszczególnych

wykonanych robót w kolejności technologicznej ich
wykonania oraz podstawy do ustalenia cen jednostkowych
(w metodzie uproszczonej) lub jednostkowych nakładów
rzeczowych (w metodzie szczegółowej), z podaniem ilości
jednostek obmiarowych robót.

Obmiar robót ma za zadanie określać faktyczny zakres
wykonanych robót wg stanu na dzień jego wykonania.
Roboty można uznać za wykonane pod warunkiem, że
wykonano je zgodnie z wymaganiami zawartymi w projekcie
wykonawczym i specyfikacjami technicznym.

Pomiary takie powinny być prowadzone na każdej
budowie, a są obowiązkowe w przypadku rozliczania
wartości robót według kosztorysu powykonawczego
oraz wystąpienia robót dodatkowych, zanikających
lub ulegających zakryciu.

SPORZĄDZANIE PRZEDMIARU

SPORZĄDZANIE PRZEDMIARU

Podstawami

sporządzania

przedmiaru

są:

- dokumentacja techniczna (projekty, rysunki, opis
techniczny

i

technologiczny,

zestawienie

materiałów, prefabrykatów, obliczenia statyczne
itp.) pozwalająca zestawić roboty budowlane oraz
ustalić

ich

ilość,

- w zamówieniach publicznych również STWiOR –
wskazuje

podstawy

określające

zasady

przedmiarowania

lub

zawiera

zasady

przedmiarowania.

Zawartość przedmiaru dla kosztorysu
inwestorskiego zgodnego z UPZP:

a) strona tytułowa,
b) spis działów przedmiaru robót,
c) tabela przedmiaru robót

ZAWARTOŚĆ PRZEDMIARU

ZAWARTOŚĆ PRZEDMIARU

Karta tytułowa przedmiaru robót powinna zawiera
następujące informacje:
- nazwę nadaną zamówieniu przez zamawiającego
(powinna odpowiadać treści użytej wcześniej przez
zamawiającego np. w ogłoszeniu o zamówieniu);
- w zależności od zakresu robót budowlanych
objętych przedmiotem zamówienia nazwy i kody
(podane w tej części nazwy i kody powinny
odpowiadać kodom określonym w ogłoszeniu o
zamówieniu):
a) grup robót,
b) klas robót,
c) kategorii robót;
- adres obiektu budowlanego;
- nazwę i adres zamawiającego;
- datę opracowania przedmiaru robót.

Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 18.05.2004
przedmiar

robót

to

opracowanie

zawierające

zestawienie przewidywanych do wykonania robót (…)
z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar
robót podstawowych, czyli minimalnego zakresu prac,
które po wykonaniu są możliwe do odebrania pod
względem ilości i wymogów jakościowych oraz
uwzględniają przyjęty stopień zagregowania robót. Z
powyższego zapisu wynika, że w przedmiarze robót
będącym częścią kosztorysu inwestorskiego należy
ujmować wyłącznie roboty podstawowe.

Zgodnie z rozporządzeniem tabele przedmiaru robót
powinny

zawierać

pozycje

przedmiarowe

odpowiadające

robotom

podstawowym,

zdefiniowanym jako minimalny zakres prac, które po
wykonaniu są możliwe do odebrania pod względem
ilości i wymogów jakościowych oraz uwzględniają
przyjęty stopień scalenia robót.

W konsekwencji wyżej podanego określenia w tabelach
przedmiaru

robót

nie

uwzględnia

się

robót

tymczasowych i towarzyszących, które są robotami
projektowanymi

i

wykonywanymi

dla

potrzeb

wykonania robót podstawowych, a wiec nie są
przekazywane zamawiającemu lecz są usuwane po
wykonaniu robót podstawowych.

Natomiast zgodnie z rozporządzeniem z dnia
02.09.2004

przedmiar

robót

to

zestawienie

przewidywanych do wykonania robót podstawowych
(…) z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar
robót podstawowych. Wg § 9. pkt.1 Tabele przedmiaru
robót powinny zawierać pozycje przedmiarowe
odpowiadające robotom podstawowym. W pkt. 2 tego
samego paragrafu napisano, że w tabelach przedmiaru
robót nie uwzględnia się robót tymczasowych robót,
które są projektowane i wykonywane jako potrzebne
do wykonania robót podstawowych, ale nie są
przekazywane zamawiającemu i są usuwane po
wykonaniu robót podstawowych, z wyłączeniem
przypadków, gdy istnieją uzasadnione podstawy do ich
odrębnego rozliczania.

Niemniej jednak roboty tymczasowe mogą być
ujmowane w przedmiarze w przypadku zaistnienia
uzasadnionych podstaw. Jakie to mają być podstawy
rozporządzenie nie wymienia, można się jedynie
domyślać że chodzi o roboty tymczasowe istotnie
wpływające na koszty inwestycji (chociaż to jest
dyskusyjne).

Rozporządzenie

nie

wspomina

o

robotach

towarzyszących, tak więc te są wyłączone z zestawień
przedmiarowych.

Roboty tymczasowe*

– są to roboty, które są projektowane i

wykonywane

jako

potrzebne

do

wykonania

robót

podstawowych, ale nie są przekazywane zamawiającemu i są
usuwane po wykonaniu robót podstawowych.

Roboty towarzyszące

– to prace niezbędne do wykonania

robót podstawowych, niezaliczane do robót tymczasowych
(rozp. z dnia 2.09.2004 r.)

* W tabelach przedmiaru nie uwzględnia się robót tymczasowych – robót, które są
projektowane i wykonywane jako potrzebne do wykonania robót podstawowych, ale nie są
przekazywane zamawiającemu i są usuwane po wykonaniu robót podstawowych, z
wyłączeniem przypadków, gdy istnieją podstawy do ich odrębnego rozliczenia

Ilości jednostek miary podane w przedmiarze
powinny być wyliczone na podstawie rysunków w
dokumentacji projektowej, wyłącznie w sposób
zgodny z zasadami podanymi w specyfikacjach
technicznych

wykonania

i

odbioru

robót

budowlanych.

O poziomie agregacji robót w przedmiarach powinien
decydować inwestor (zamawiający). Scalenia te
powinny ułatwiać mu identyfikację wykonanych
robót, ich waloryzację (zapisaną w umowie) oraz
rozliczanie poszczególnych etapów robót w oparciu o
harmonogram rzeczowo-finansowy opracowany na
podstawie przedmiaru robót.

UKŁAD PRZEDMIARU

UKŁAD PRZEDMIARU

Stopień agregacji na poziomie KNR

Stopień agregacji na poziomie KNR

§ 10.
Dla każdej pozycji przedmiaru robót należy podać następujące
informacje:
2) kod pozycji przedmiaru, określony zgodnie z ustaloną
indywidualnie systematyką robót lub na podstawie wskazanych
publikacji,

zawierających

kosztorysowe

normy

nakładów

rzeczowych;

§ 8.
1. Spis działów przedmiaru robót powinien przedstawiać podział
wszystkich robót budowlanych w danym obiekcie na grupy robót
według Wspólnego Słownika Zamówień.
2. Dalszy podział przedmiaru robót należy opracować według
systematyki ustalonej indywidualnie lub na podstawie systematyki
stosowanej w publikacjach zawierających kosztorysowe normy
nakładów rzeczowych.
3. W przypadku robót budowlanych dotyczących wielu obiektów,
spisem działów należy objąć dodatkowo podział całej inwestycji na
obiekty budowlane. Grupa robót dotycząca przygotowania terenu
powinna stanowić odrębny dział przedmiaru dla wszystkich
obiektów.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 2 września 2004 r. w
sprawie …

UKŁAD PRZEDMIARU

UKŁAD PRZEDMIARU

Stopień agregacji na poziomie KNR

Stopień agregacji na poziomie KNR

PRZEDMIAR ROBÓT ZAWIERA DUŻĄ LICZBĘ OBLICZEŃ,
KTÓRE

POWINNA

CECHOWAĆ

PRZEJRZYSTOŚĆ.

Sporządzając przedmiar należy odwoływać się do:
- numeracji rysunków, zestawień czy schematów w
dokumentacji,
-

oznaczeń

osi

obiektów,

- przyjętych na rysunkach oznaczeń i symboli
przedmiarowanych

elementów.

Każdy wymiar wprowadzony do obliczeń powinien mieć
swój odpowiednik na rysunku, zestawieniu czy schemacie
do którego się odwołuje. W zapisie obliczeń powinno się
stosować stałe reguły – np. zasadę kolejności wymiarów:

szerokość*głębokość(wysokość)*długość

SPORZĄDZANIE PRZEDMIARU

SPORZĄDZANIE PRZEDMIARU

Każdy

wymiar,

wprowadzony

do

przedmiaru

powinien mieć swój odpowiednik na rysunku,
schemacie, zestawieniu itd., do którego się odwołuje.

Wymiary wprowadzone do obliczeń cząstkowych
podlegają ustalonym zasadom ich zapisu i należy je
przyjmować z określoną dokładnością. Wymiary liniowe
w metrach do dwóch miejsc po przecinku. Z taką samą
dokładnością oblicza się również powierzchnie i
objętości elementów, chyba że stanowią inaczej zapisy
szczegółowych

zasad

przedmiarowania.

Sztuki

podajemy w liczbach całkowitych bez znaków po
przecinku podobnie wartości krotności.

Kolejność

wpisywania

wymiarów

w

całym

przedmiarze – obliczeń cząstkowych powinno być
przyjęte w tej samej niezmiennej kolejności np.
długość, szerokość, grubość, wysokość.

Np. przy obliczaniu objętości wykopów liniowych o ścianach pionowych
zapis:

1,10 *

1,50

*

43,50 to iloczyn

szerokości wykopu * głębokości wykopu * długości odcinka wykopu

Obliczenia w przedmiarze, to zestawy cyfr często bardzo zawiłe,
ujęte w matematycznym zapisie. Dla zwiększenia czytelności
dzieli się je na kilka prostszych zapisów, następnie sumowanych
lub odejmowanych.

W obliczeniach przedmiaru powinno się dążyć do
uproszczenia.
Uproszczenia te zawarte są zarówno w podanych w
katalogu zasadach przedmiarowania, jak również w
przyjętej metodyce przedmiarowania.

Przykładowo, przy obliczeniu powierzchni ścian do
tynkowania liczy się zwykle najpierw łączną
powierzchnię

ścian

(łącznie

z

otworami

i

powierzchniami nieotynkowanymi), a następnie od
tej powierzchni odejmuje się obliczoną wcześniej
łączną

powierzchnię

otworów

i

powierzchni

nietynkowanych.

Zasady prowadzenia obliczeń i jednostki przedmiarowe
precyzują specyfikacje techniczne dla wyróżnionych
robót

podstawowych

lub

katalogi

nakładów

rzeczowych.

SPORZĄDZANIE PRZEDMIARU

SPORZĄDZANIE PRZEDMIARU

Zasady

przedmiarowania/obmiarowania

Przykłady

Fundamenty murowane oraz ściany kamienne oblicza się w m

3

ich

objętości.

Ściany murowane z cegieł, pustaków, bloczków oblicza się w m

2

powierzchni ściany. Wysokość ścian:

- konstrukcyjnych przyjmuje się od wierzchu stropu

poprzedniej kondygnacji do wierzchu stropu następnej
kondygnacji

- działowych w świetle stropów,
- wysokość attyk, ścian kolankowych itp. należy przyjmować

wg

projektu.

Od powierzchni ścian odejmuje się:

- otwory o powierzchni większej od 0,5m

2

wg wymiarów w

świetle

muru,

- powierzchnie elementów betonowych wypełniających

więcej niż

połowę grubości ściany.

PRZEDMIAR ROBÓT MUROWYCH

PRZEDMIAR ROBÓT MUROWYCH

Ogólne zasady przedmiarowania:

Ogólne zasady przedmiarowania:

Przykład

Ławy fundamentowe, stopy fundamentowe, słupy, belki i
podciągi oblicza się w m

3

ich objętości.

Schody oblicza się w m

2

powierzchni rzutu biegów na

płaszczyznę poziomą wraz z powierzchnią spoczników. Belki
podestowe należy obliczać oddzielnie w m

3

ich objętości.

PRZEDMIAR ROBÓT BETONOWYCH I ŻELBETOWYCH MONOLITYCZNYCH

PRZEDMIAR ROBÓT BETONOWYCH I ŻELBETOWYCH MONOLITYCZNYCH

Ogólne zasady przedmiarowania:

Ogólne zasady przedmiarowania:

0,84m*0,3m*100m =
25,2 m

3

Ilość stali zbrojeniowej w elementach żelbetowych oblicza
się w tonach w podziale na średnice.

Obliczenia

Stal:

Ø14 – L=4*100m = 400m

G=0,001208*400m = 0,48 t

Ø6 – L=(2*0,4+2*0,32+0,1) =

1,54 m

Rozstaw strzemion co 25 cm

G =

(100m/0,25)*1,54m*0,000222 =

0,14 t

Do podstawowych obowiązków projektanta należy sporządzenie
informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu
na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w
planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

*

*

Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo

budowlane

Informacja BIOZ

Informacja BIOZ

Dz.U. 2003 nr 120 poz. 1126, ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY w
sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zwana
dalej "informacją", zawiera stronę tytułową i część opisową.

Strona tytułowa zawiera:
1) nazwę i adres obiektu budowlanego;
2) imię i nazwisko lub nazwę inwestora oraz jego adres;
3) imię i nazwisko oraz adres projektanta, sporządzającego
informację.

Część opisowa zawiera:
1) zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność
realizacji poszczególnych obiektów;
2) wykaz istniejących obiektów budowlanych;
3) wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które
mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi;
4) wskazanie dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących
podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje
zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia;
5) wskazanie sposobu prowadzenia instruktażu pracowników przed
przystąpieniem do realizacji robót szczególnie niebezpiecznych;
6)

wskazanie

środków

technicznych

i

organizacyjnych,

wskazanie

środków

technicznych

i

organizacyjnych,

zapobiegających

niebezpieczeństwom

wynikającym

z

zapobiegających

niebezpieczeństwom

wynikającym

z

wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego

wykonywania robót budowlanych w strefach szczególnego

zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających

zagrożenia zdrowia lub w ich sąsiedztwie, w tym zapewniających

bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką

bezpieczną i sprawną komunikację, umożliwiającą szybką

ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń

ewakuację na wypadek pożaru, awarii i innych zagrożeń.

Dz.U. 2003 nr 120 poz. 1126, ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY w
sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

Pojęcie specyfikacji jest zdefiniowane w rozporządzeniu
Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie
szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej,
specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót
budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego
(Dz.U. Nr 202, poz. 2072)

Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót
budowlanych stanowią opracowania zawierające w
szczególności zbiory wymagań, które są niezbędne do
określenia standardu i jakości wykonania robót, w zakresie
sposobu wykonania robót budowlanych, właściwości
wyrobów

budowlanych

oraz

oceny

prawidłowości

wykonania poszczególnych robót.

Specyfikacje techniczne

wykonania i odbioru robót

budowlanych

Jak wynika z definicji, specyfikacje techniczne
spełniają ważną rolę pozwalającą na określenie
tych

wymagań

odnośnie

rozpatrywanego

przedsięwzięcia, które trudno jest przedstawić na
rysunkach opracowanych w ramach projektu
budowlanego

i

projektu

wykonawczego.

Oczywiście, zarówno ogólna specyfikacja, jak i
szczegółowe

specyfikacje

powinny

być

opracowywane

indywidualnie

dla

każdego

przedsięwzięcia stanowiącego przedmiot umowy.

Konieczność sporządzania specyfikacji technicznych

wykonania i odbioru robót budowlanych wynika z

tekstu Ustawy o zamówieniach publicznych wg

obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z 3 lipca 1998 r.

(Dz.U. z 1998 r. Nr 119 poz. 773).

W ustawie wprowadzono przepis stwierdzający, że w

przypadku robót budowlanych przedmiot zamówienia

określa specyfikacja techniczna wykonania i odbioru

robót.

Konieczność

sporządzania

specyfikacji

technicznych wynika również z rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w
sprawie określenia metod i podstaw sporządzania
kosztorysu

inwestorskiego,

obliczania

planowanych kosztów prac projektowych oraz
planowanych

kosztów

robót

budowlanych

określonych

w

programie

funkcjonalno-

użytkowym (Dz.U. Nr 130, poz. 1389),

Podstawę do sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowią:

1) dokumentacja projektowa;
2) specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót
budowlanych;
3) założenia wyjściowe do kosztorysowania;
4) ceny jednostkowe robót podstawowych.

Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót
budowlanych, dla budowy należy opracować z
uwzględnieniem podziału szczegółowego według
Wspólnego
Słownika Zamówień (CPV), określając w nich co
najmniej:

1) roboty budowlane w zakresie przygotowania
terenu pod budowę;
2) roboty budowlane w zakresie wznoszenia
kompletnych obiektów budowlanych lub ich części
oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej;
3) roboty w zakresie instalacji budowlanych;
4) roboty wykończeniowe w zakresie obiektów
budowlanych.

- dokument wykonawczy – obowiązuje wykonawcę i nadzór
inwestorski przy wykonywaniu kontroli i odbiorze robót).

ST są dokumentem:

- dokument przetargowy – określający zakres czynności i
robót zawartych w poszczególnych pozycjach przedmiaru
robót i umożliwiający prawidłowe ustalenie ceny jednostkowej
tej pozycji przy opracowaniu przez oferenta uczestniczącego
w przetargu.

- dokument umowny – stanowi załącznik do umowy
podpisanej przez zamawiającego i wykonawcę

- zamawiający ma możliwość z dostępnych mu opisów

wybrać i przedłożyć oferentom swój wariant techniczno -
materiałowy każdej roboty,

Sposoby wykorzystania ST:

- specyfikacje techniczne w powiązaniu z bazą cenową
umożliwiają szybkie sporządzanie kosztorysu metodą
uproszczoną,

- pozwalają uściślić, sprecyzować zakres pozycji kosztorysu ofertowego,

- określają wymagania jakościowe robót, przez co
zmniejszają spory przy ich odbiorze,

- nie pozostawiają potencjalnemu wykonawcy swobody w
wyborze wariantu technologiczno - materiałowego, lecz jest
on ściśle określony poprzez wyartykułowanie w tym względzie
preferencji inwestora,

- specyfikacje techniczne w praktyce są często używane
dla eliminowania potencjalnych konkurentów z innych
państw i uprzywilejowania podmiotów krajowych.

- specyfikacje techniczne są bardzo przydatne w pracy
inspektora nadzoru inwestorskiego, przy formułowaniu
wymagań jakościowych w trakcie wykonawstwa robót oraz
przy ich odbiorze,

Zgodnie z założeniami rozporządzenia Ministra
Infrastruktury wyróżniamy następujące rodzaje
specyfikacji:

 Ogólną specyfikację techniczną wykonania i
odbioru robót opracowywaną dla potrzeb
konkretnego przedsięwzięcia,

 Szczegółowe specyfikacje techniczne
wykonania i odbioru robót opracowywane dla
jednorodnych grup i rodzajów robót.

Pod względem formalnym ST powinna zawierać:

-stronę tytułową,

-zestawienie szczegółowych specyfikacji wykonywanych
dla danego obiektu,

- zasadniczą część specyfikacji.

Strona tytułowa:

-nazwa i adres obiektu, którego dotyczy specyfikacja,

-nazwa i adres zamawiającego,

-nazwa specyfikacji i jej numer,

-nazwa i adres jednostki, która opracowała specyfikację,

-imiona i nazwiska autorów specyfikacji wraz z podpisami,

- data opracowania specyfikacji.

Przykładowe

zestawienie

szczegółowych

specyfikacji

technicznych dla obiektu kubaturowego:

Grupa 451 Przygotowanie terenu pod budowę
451-1 Prace przygotowawcze
451-2 Roboty ziemne

Grupa 452 Konstrukcja obiektów budowlanych
452-1 Konstrukcje geotechniczne i fundamenty specjalne
452-2 Konstrukcje betonowe i żelbetowe
452-3 Konstrukcje metalowe
452-4 Konstrukcje murowane
452-5 Konstrukcje drewniane
452-6 Lekkie przegrody budowlane
452-7 Ściany
452-8 Stropy, schody, balkony, tarasy
452-9 Dach
452-10 Zagospodarowanie terenu
452-11 Montaż urządzeń i wyposażenia

Grupa 453 Roboty instalacyjne
453-1 Instalacje wodociągowe
453-2 Instalacje kanalizacyjne
453-3 Instalacje ogrzewania
453-4 Instalacje wentylacji i klimatyzacji
453-5 Instalacje gazowe
453-6 Instalacje elektryczne
453-7 Instalacje elektryczne słaboprądowe

Grupa 454 Roboty wykończeniowe
454-1 Wykończenie ścian i stropów
454-2 Posadzki i podłogi
454-3 Stolarka budowlana
454-4 Metalowe elementy wykończeniowe

Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych
zawierają co najmniej:
1) część ogólną, która powinna obejmować:
a) nazwę nadaną zamówieniu przez zamawiającego,
b) przedmiot i zakres robót budowlanych,
c) wyszczególnienie i opis prac towarzyszących i robót
tymczasowych,
d) informacje o terenie budowy zawierające wszystkie niezbędne
dane istotne z punktu widzenia:
– organizacji robót budowlanych,
– zabezpieczenia interesów osób trzecich,
– ochrony środowiska,
– warunków bezpieczeństwa pracy,
– zaplecza dla potrzeb wykonawcy,
– warunków dotyczących organizacji ruchu,
– ogrodzenia,
– zabezpieczenia chodników i jezdni,

e) w zależności od zakresu robót budowlanych
objętych przedmiotem zamówienia - nazwy i kody:
– grup robót,
– klas robót,
– kategorii robót,

f) określenia podstawowe, zawierające definicje pojęć
i określeń nigdzie wcześniej niezdefiniowanych, a
wymagających zdefiniowania w celu jednoznacznego
rozumienia zapisów dokumentacji projektowej i
specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót
budowlanych;

2) wymagania dotyczące właściwości wyrobów
budowlanych oraz niezbędne wymagania związane z
ich przechowywaniem, transportem, warunkami
dostawy, składowaniem i kontrolą jakości -
poszczególne wymagania odnosi się do postanowień norm;
3) wymagania dotyczące sprzętu i maszyn
niezbędnych lub zalecanych do wykonania robót
budowlanych zgodnie z założoną jakością;
4) wymagania dotyczące środków transportu;
5) wymagania dotyczące wykonania robót
budowlanych z podaniem sposobu wykończenia
poszczególnych elementów, tolerancji wymiarowych,
szczegółów technologicznych oraz niezbędne informacje
dotyczące odcinków robót budowlanych, przerw i
ograniczeń, a także wymagania specjalne;
6) opis działań związanych z kontrolą, badaniami
oraz odbiorem wyrobów i robót budowlanych w
nawiązaniu do dokumentów odniesienia;

7) wymagania dotyczące przedmiaru i obmiaru
robót;
8) opis sposobu odbioru robót budowlanych;
9) opis sposobu rozliczenia robót tymczasowych i
prac towarzyszących;

(prace niezbędne do wykonania robót podstawowych niezaliczane do
robót
tymczasowych, w tym geodezyjne wytyczanie i inwentaryzacja
powykonawcza).

10) dokumenty odniesienia - dokumenty będące
podstawą do wykonania robót budowlanych, w tym
wszystkie
elementy dokumentacji projektowej, normy, aprobaty
techniczne oraz inne dokumenty i ustalenia
techniczne.

Specyfikacji technicznych nie można jednak traktować

jako jakiegoś uniwersalnego normatywu, wzorca, czy

też podręcznika wykonywania robót budowlanych.

Taką rolę spełniają „Warunki

techniczne wykonania i

odbioru robót”.

Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru
robot budowlanych mają inny charakter. Są
one ściśle związane z jednym konkretnym
przedsięwzięciem, stanowiącym przedmiot
planowanej inwestycji i określają wymagania i
zasady jej realizacji.

Rozporządzenie z 2 września pozostawia dużą
swobodę i dowolność w zakresie wyboru
stopnia

szczegółowości

opracowania

specyfikacji.

Specyfikacje Techniczne, w rozumieniu ustawy, są

dokumentem określającym warunki umowy między

zamawiającym i wykonawcą robót, które mają

spełniać następujące podstawowe zadania:

określać, czego zleceniodawca oczekuje od wykonawcy

jako efektu końcowego jego prac (zgodnie z

projektem i sztuką budowlaną) i w jaki sposób

można sprawdzić poprawność wykonania przy

odbiorze,

zobowiązać wykonawcę do przeprowadzenia różnego

rodzaju kontroli w trakcie prowadzenia robót, które

zapewniłyby wymagany poziom jakości wykonania

robót,

stanowić podstawę do wyceny robót,

określić warunki techniczne wykonania i odbioru robót.

Kto sporządza specyfikacje?

Ani Rozporządzenie*, ani żaden inny akt
prawny nie stawia wymagań w stosunku do
osób, które mogą lub powinny być autorami
specyfikacji technicznych.

*rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie
szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji
technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu
funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. Nr 202, poz. 2072)

Mając

na

uwadze

jakość

opracowania

ST,

sporządzenie

dokumentacji

projektowej

oraz

specyfikacji technicznych powinno spocząć w tych
samych rękach.

Ze względu na charakter ST, duży udział w
opracowaniu muszą brać, służby techniczne
zamawiającego,

znające

specyfikę

i

wymagania projektowanego przedsięwzięcia.

Do opracowania specyfikacji na bieżąco
powinien być zaangażowany zamawiający,
przekazując piszącemu specyfikacje ustalenia i
wymagania będące w jego właściwości oraz
uzgadniając proponowane rozwiązania np. w
zakresie przyjętej formy wynagrodzenia za
wykonanie robót budowlanych.

Piszący opracowanie (najczęściej projektant) powinien
głównie opierać się na przygotowanym wcześniej
programie

funkcjonalno-użytkowym

i

bieżących

uzgodnieniach z zamawiającym.

Analiza wymaganego zakresu, który powinien zostać
podany w treści specyfikacji technicznych wskazuje, ze
tylko część punktów może i powinna być opracowana
w wyniku zlecenia na zewnątrz, np. przez biuro
projektowe, równolegle do prac nad dokumentacją
projektową.

Osoby chcące wyspecjalizować się w opracowywaniu
specyfikacji technicznych winny tworzyć na własny
użytek bibliotekę materiałów informacyjnych w
postaci zbioru polskich norm, aprobat technicznych,
szeregu instrukcji i wytycznych producentów
materiałów

czy

pomysłodawców

określonych

technologii, wydawnictw dotyczących warunków
wykonania i odbioru robot budowlanych.

Ogólna specyfikacja robót dotyczy całego
przedsięwzięcia. Szczegółowe specyfikacje
dotyczą: rodzajów robót w podziale na
branże. Podział ten jest dowolny, powinien
być

dostosowany

do

charakteru

przedsięwzięcia

i

umożliwiać

pokrycie

wszystkich przewidzianych do wykonania
prac.

Specyfikacje opracowuje się indywidualnie dla
każdego przedsięwzięcia celem uwzględnienia
jego specyfiki. Normy i wytyczne wykonania
służą jako niezbędny materiał pomocniczy
określający

wymagania

normatywne

dla

poszczególnych elementów robót; tam gdzie
jest to możliwe, należy się na nie powoływać.

Art. 31. (Opis przedmiotu zamówienia - roboty
budowlane)

1. Zamawiający opisuje przedmiot zamówienia na
roboty

budowlane

za

pomocą

dokumentacji

projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i
odbioru robót budowlanych.

Podsumowanie i wnioski

Podsumowanie i wnioski

Dokumentacja

projektowa,

specyfikacje

techniczne

wykonania

i

odbioru

robót

budowlanych oraz program funkcjonalno-
użytkowy są

odrębnymi opracowaniami

odrębnymi opracowaniami, w

których wydziela się tomy zgodnie z przyjętą
systematyką podziału robót budowlanych

*

.

*

&2 p.1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie

szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych
wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U.
Nr 202, poz. 2072)

Zwróćmy uwagę, ze specyfikacje techniczne
są odrębnym dokumentem nie wchodzącym w
skład dokumentacji projektowej !!!

Jak wynika z definicji, specyfikacje techniczne
spełniają ważną rolę pozwalającą na określenie tych
wymagań odnośnie rozpatrywanego przedsięwzięcia,
które trudno jest przedstawić na rysunkach
opracowanych w ramach projektu budowlanego i
projektu wykonawczego.

Cel opracowania specyfikacji doskonale wyjaśniają
również zapisy zawarte w ŚZWPP.

Celem specyfikacji technicznych jest uzupełnienie
dokumentacji projektowej obiektu za pomocą opisów
technicznych

pozwalających

na

jednoznaczne

określenie przedmiotu zamrowienia na roboty
budowlane, w szczególności w zakresie wymagań
jakościowych i warunków
technicznych wykonania i odbioru robot oraz
ustalenia podstaw do wyceny tych robot.

Zapis

ten

należy

odczytać

jednoznacznie:

specyfikacje

techniczne

mają

uszczegóławiać

dokumentację, podawać informacje pominięte w
projektach, a wpływające na jakość wykonania
robót, mają wskazywać na ściśle określoną
technologie wykonawstwa, zapewniającą uzyskanie
właściwych, określonych w specyfikacji, parametrów
jakościowych,

Ogólne specyfikacje techniczne oraz specyfikacje
szczegółowe powinny składać się z 10 punktów, które
wymieniono w rozporządzeniu.

Z pozoru wszystko wydaje się być jasne i czytelne,
ale jak pokazuje praktyka, wcale tak nie jest.
Zamawiający otrzymują, w ramach udzielonego
zlecenia, specyfikacje techniczne niskiej jakości, nie
mogące mieć zastosowania w praktyce z prostej
przyczyny – często nie wnoszą nic nowego, czego nie
byłoby w projekcie budowlanym czy projektach
wykonawczych.

W prawidłowo sporządzonej specyfikacji, przy braku
wymagań szczególnych, autor winien odwołać się do
ogólnej specyfikacji lub dokonać zapisu o możliwości
swobodnego wyboru sprzętu przez wykonawcę.

Inaczej rzecz wygląda, kiedy specyfikacja techniczna
dotyczy
elementów o wymaganych, specyficznych cechach,
jak np. posadzki przemysłowe epoksydowe w
szpitalach,

elektrowniach,

zakładach

farmaceutycznych, centrach handlowych, halach
widowiskowych etc.
Jednym z warunków uzyskania odpowiedniego
standardu takich posadzek jest wykonanie niemal
idealnie równego podkładu betonowego, który można
otrzymać przy użyciu specjalistycznego sprzętu
służącego

do

rozprowadzania,

wyrównywania

zagęszczania mieszanki betonowej.
Sprzętem tym mogą być np. wielopunktowe listwy
wibracyjne o określonej, z uwagi na wielkość
pomieszczenia, długości. Jeżeli zachodzi tego rodzaju
konieczność, wówczas winna ona wynikać ze
specyfikacji technicznej.

Takiego stanu rzeczy należy upatrywać w braku
procedur i wzorców odpowiadających ustanowionym
warunkom, przy równoczesnym braku odpowiednich
przykładów, a także w braku zrozumienia celu,
któremu mają służyć i to zarówno po stronie
inwestorów, jak tez projektantów i wykonawców.

Inwestorzy często narzekają, jako że nie widzą dla
siebie korzyści z posiadania specyfikacji i na dodatek
muszą finansować ich opracowanie,
biura projektów narzekają, gdyż nie są przygotowane
do ich sporządzania,
Wykonawcy, kosztorysanci - ponieważ muszą przebijać
się przez stosy informacji będące powieleniem zapisów
z

dokumentacji

projektowej,

podręczników

i

poradników zawodowych, czy też z powszechnie
dostępnych publikacji (coraz częściej internetowych)
dotyczących technologii wykonywania robót.

Tymczasem

dobrze

opracowane

specyfikacje

techniczne

są

doskonałym

instrumentem

dyscyplinującym wykonawcę, a takie inspektora
nadzoru, i wpływającym na jakość realizacji obiektu i
dającym podstawy do właściwego przedmiarowania
robót i rzetelnego ich rozliczenia.

LITERATURA

Warwas A.: Przedmiar robót w zamówieniach publicznych
(poziom

agregacji,

struktura

i

forma

opracowania),

Ciechocinek 2005 , str. 46-59
Przedmiar robót - czy zawsze wymagany w zamówieniach
publicznych na roboty budowlane?, źródło: www.orgbud.pl
Kowalczyk Z., Zabielski J.: Kosztorysowanie i normowanie w
budownictwie, WSIP, 2005.
Vadamecum Kosztorysanta, PROMOCJA, zeszyty nr 5, 6, 7.
Wiktor W. Goliński, Aleksander Krupa, Kazimierz Staśkiewicz,
Dokumentacja i Specyfikacje w zamówieniach publicznych,
IPB, 2 WYDANIE, 2005.
Andrzej

Krysiak,

Zasady

sporządzania

specyfikacji

technicznych, Verlag Dashofer, 2011.