25. Wychowanie i nauczanie integracyjne. Cele i założenia integracji dzieci niepełnosprawnych z pełnosprawnymi. Różne formy integracji.
INTEGRACJA W SZKOLE - całościowe pojmowanie świata, brak podziału na przedmioty, połączenie wpływów z domu i ze
szkoły. Ma za zadanie ułatwić przejście z przedszkola do usystematyzowanej nauki szkolnej.
Istota integracji
1.Skupia się na przekazaniu dziecku podstawowych umiejętności oraz na wychowaniu dziecka przy bliskiej współpracy z rodzicami.
2.Łączy oddziaływania szkoły, domu rodzinnego i innych środowisk bliskich uczniowi, dzięki czemu oddziaływania wychowawcze podejmowane przez nauczycieli i rodziców mogą być w miarę jednolite, skupione wokół ucznia i służące je rozwojowi.
3.W klasach I-III ma miejsce integracja treści, a nieliczne przedmioty w klasach IV-VI są zintegrowane w bloki edukacyjne.
4.Ważny jest samodzielny wysiłek poznawczy uczniów, wspomagany przez nauczyciela poprzez stosowanie metod akty w i żujący cli.
INTEGRACJA WEWNĄTRZPRZEDMIOTOWA - łączenie przedmiotów w jeden (ich programy powinny być spójne.
Cele: harmonijny rozwój dziecka; przygotowanie do dalszej nauki; rozbudzenie motywacji wewnętrznej dziecka; pomoc w osiągnięciu dojrzałości szkolnej; danie możliwości samooceny i samokontroli; umiejętność współdziałania w grupie, tolerancja, socjalizacja; kształtowanie wyrażania myśli i zdania; prawidłowe nawyki żywieniowe; dbałość o higienę ciała
Założenia: przekazywanie uczniom spójnej wizji świata; odejście od encyklopedyzmu; przejście od wąskiej specjalizacji nauczycieli ku szerszemu przygotowaniu pedagogicznemu i zawodowemu; lepsze przygotowanie uczniów do życia poprzez położenie nacisku w nauczaniu na osiąganie przez nich podstawowych kompetencji, a nie tylko wiedzy; współpraca nauczycieli w szkolne prowadząca do spójności szkolnych programów nauczania i wychowania; integrowanie szkoły ze środowiskiem lokalnym
Formy: wycieczki; kola zainteresowań; wspólne organizowanie imprez; występy; wspólne zabawy; wyjścia do kina, teatru itp.; dyskoteki
INTEGRACJA DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z PEŁNOSPRAWNYMI - Wspólne przebywanie razem dzieci zdrowych i niepełnosprawnych ma nauczyć je wzajemnego społecznego kontaktu. Integracja chce wychowywać w duchu wzajemnej pomocy, szacunku i akceptacji, zrozumienia inności i otwarcia się na potrzeby drugiego człowieka. Sprzyja temu niejednorodność -heterogeniczność grup integracyjnych.
Konieczne zmiany musza znaleźć odzwierciedlenie między innymi w: -skutecznych metodach nauczania opartych na współpracy dzieci i dorosłych, -koncentracji na dobrej organizacji prac w klasie, a nie na brakach ucznia, -tworzeniu wielopoziomowych programów nauczania, które zaspokoją zróżnicowane potrzeby uczniów, -doskonaleniu modelu współpracy między nauczycielami w klasie, -umiejętnym rozwiązywaniu bieżących problemów pojawiających się w pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, -współpracy z rodziną i lokalnym środowiskiem, -organizacji przestrzeni klasowej maksymalizującej aktywność dzieci, -współpracy z instytucjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych (PEFRON, organizacje pozarządowe, placówki specjalistyczne), -trosce o likwidację barier architektonicznych
Głównym celem integracji jest umożliwienie dzieciom niepełnosprawnym normalnego życia, możliwie na tych samych warunkach jak dzieciom pełnosprawnym. Danie wszystkim dzieciom równych szans, pozwolenie im na nawiązywanie kontaktów i tworzenie jednej grupy.
Założenia systemu integracyjnego wg. Maciarz:
- Najkorzystniejsze dla rozwoju, wychowania i nauczania dzieci niepełnosprawnych jest przebywanie w gronie rodziny i osób zdrowych, przy zapewnieniu im odpowiednich warunków.
- Korzystne jest spontaniczne jak i celowo zorganizowane uczestnictwo dziecka niepełnosprawnego w życiu społecznym , oczywiście na miarę jego możliwości.
- W procesie nauczania i wychowania dzieci niepełnosprawnych uwzględnia się potrzeby i dyspozycje osobowościowe wspólne dla nich i dzieci zdrowych. Sytuacje, metody i środki specjalne wprowadza się tylko wtedy, gdy jest taka potrzeba ze względu na swoiste trudności dziecka, związane z odchyleniami od normy.
- Dzieci i młodzież niepełnosprawna mają prawo do korzystania ze wszystkich stopni i profilów szkolnictwa, instytucji, sportu, rekreacji i kultury.
- Okresowa częściowa izolacja w zakładach specjalnych niektórych dzieci nie spowoduje skutków negatywnych w ich rozwoju tylko wtedy, gdy umożliwi się im różne formy kontaktów ze środowiskiem.
Warunkiem integracji społecznej niepełnosprawnych są te wszystkie czynniki społeczne, organizacyjne, diagnostyczne i usprawniające, które będąsie koncentrować na ich maksymalnym usprawnieniu, rozwoju i usamodzielnianiu; przygotowaniu nauczycieli do rozumienia swoistości procesów psychicznych i fizycznych u osób niepełnosprawnych; odpowiednim przygotowaniu programów nauczania i wychowania; tworzeniu rozwiązań prawnych i organizacyjnych noszących znamiona wyrównywania szans rozwoju społecznego dla osób niepełnosprawnych
Przebieg integracji zależy między innymi od (w°. Lipkowskiego):
- stosunku społeczeństwa do ludzi niepełnosprawnych
- gotowości szkoły normalnej do przejęcia obowiązków wobec dzieci z odchyleniami od normy
- przygotowania personelu pedagogicznego
- wyposażenia szkoły w niezbędne dla dziecka niepełnosprawnego środki i pomoce dydaktyczne.