Temat:

OCENA PODSTAWOWA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH

POMIAR CIŚNIENIA

DIASTOLE - rozkurcz komór + przerwa;

HIPERTONIA - podwyższone RR > 140/90 mmHg;

HIPOTONIA - obniżone RR < 100/60 mmHg;

np.: RR 120/80 mmHg

skurczowe/rozkurczowe

Wartość ciśnienia tętniczego zależy od:

• Siły skurczu serca;

• Ilość krążącej krwi;

• oporów jakie stanowią naczynia (elastyczność naczyń);

Ciśnienie oznacza się w milimetrach słupka rtęci (mmHg) lub kilopaskalach (kPa).

7,5 mmHg = 1,0 kPa

TACHYKARDIA - przyśpieszona praca serca (tętno);

BRADYKARDIA - zwolniona praca serca (tętno);

HIPOKSJA - niedotlenienie (niedobór tlenu w tkankach);

TĘTNO

-to rytmiczne podnoszenie i zapadanie ścian tętnicy spowodowane wypełnianiem się tętnicy krwi wyrzucaną z komór podczas skurczu i wzrostem ciśnienia skurczowego.

Tętno zależne jest od:

• Akcji serca;

• Objętości krwi;

• Ciśnienia krwi;

• Jakości naczyń tętniczych i zastawek serca;

CECHY TĘTNA

1. Częstość;

Rytm tętna:

• U płodu: 140-160 uderzeń/min;

• U noworodka: 130-140 uderzeń/min;

• U rocznego dziecka: 110-130 uderzeń/min;

• U dzieci powyżej 3 roku: 80-90 uderzeń/min;

• U dorosłych: 66-79 uderzeń/min;

• U ludzi starszych: 60 lub wyżej uderzeń/min;

• U sportowców: 35-60 uderzeń/min;

1. Napięcie;

2. Rytm;

Obserwacja oddechu zapach

• BEZWONNY - prawidłowo

• Brak dostatecznej higieny;

• Zapach alkoholu w upojeniu alkoholowym;

• Zapach ACETONU w kwasicy cukrzycowej;

Czynniki przyśpieszające oddech:

• Wysiłek fizyczny;

• Emocje / zawał;

• Stany gorączkowe;

• Bóle w klatce piersiowej;

• Zmniejszona powierzchnia oddechowa płuc;

• Upośledzone krążenie;

• Zmniejszona ilość hemoglobiny;

Czynniki zwalniające oddech:

• Zwiększone RR śród czaszkowe;

• Zatrucie zewnątrzpochodne

• Opium, morfina

• Zatrucie wewnątrzpochodne

• Śpiączka cukrzycowa, mocznik;

Przyśpieszony oddech powyżej 40 na minutę i zwolnienie 8 na minutę prowadzą do niedotlenienia organizmu HIPOKSJI

Temat:

SKALA GŁASGOW, AVPU i SAMPLE

Skala Glasgow (ang. Glasgow Coma Scale - GCS) jest używana w medycynie w celu oceny poziomu przytomności.

SKALA GLASGOW

Ocenie podlega:

• Otwieranie OCZU:

  • 4 punkty - spontaniczne;

  • 3 punkty - na polecenie;

  • 2 punkty - na bodźce bólowe;

  • 1 punkt - nie otwiera oczu;

• Kontakt SŁOWNY:

  • 5 punktów - odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany, co do miejsca, czasu i własnej osoby;

  • 4 punkty - odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany;

  • 3 punkty - odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk;

  • 2 punkty - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie;

  • 1 punkt - bez reakcji;

• Reakcja RUCHOWA

• 6 punktów - spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych;

• 5 punktów - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy;

• 4 punkty - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego;

• 3 punkty - patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych);

• 2 punkty - patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (przywiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy);

• 1 punkt - bez reakcji;

Na podstawie skali Glasgow zaburzenia przytomności najczęściej dzieli się najczęściej na:

• 13 – 14 punktów - łagodne;

• 9 - 12 punktów - umiarkowane;

• 3 - 8 punktów - głębokie = śpiączka;

Na podstawie powyższych punktów można ustalić ciężkość urazu głowy:

• 8 punktów lub mniej - ciężki uraz głowy;

• 9 - 12 punktów - średni uraz głowy;

• 13 - 15 punktów - lekki uraz głowy;

Skala Glasgow może być stosowana u dzieci, które już dobrze mówią, tj. od 4 roku życia. U mniejszych dzieci stosuje się Pediatryczną Skalę Glasgow.

8 punktów lub mniej w skali Glasgow jest wskazaniem do intubacji tchawiczej.

SKALA AVPU

Skala AVPU - jest używana w celu oceny świadomości pacjenta, szczególnie w krajach anglosaskich.

• A (Alert) - pacjent czujny przytomny, skupia uwagę;

• V (Verbal) - pacjent reaguje na polecenia głosowe;

• P (Pain) - pacjent reaguje na bodźce bólowe;

• U (Unresponsive) - pacjent jest nieprzytomny, nie reaguje na żadne bodźce;

SKALA SAMPLE

S - symptomy (dolegliwości);

A - alergie (uczulenia);

M - medykamenty (przyjmowanie leku);

P - przebyte choroby ciąża (wywiad);

L - lunch - ostatni posiłek (posiłek, płyny);

E - ewentualnie, co się stało? (wydarzenie poprzedzające wypadek, zdarzenie);

Temat:

PRIORYTETY POSTĘPOWANIA RATOWNICZEGO

A (airway)

• Zapewnienie drożności górnych dróg oddechowych zabezpieczeniem kręgosłupa szyjnego;

B (breathing)

• Zapewnienie skutecznej wentylacji przez wspomaganie lub zastępcze oddychanie:

• Podanie tlenu;

• Zaopatrzenie odmy wentylowej, prężnej;

• Wiotkiej klatki piersiowej;

C (arculation) krążenie

• Zapewnienie dostatecznego przepływu krwi:

• Pośredni masaż serca;

• Zatamowanie krwotoków;

• Uzupełnienie krwi krążącej;

• DWA GRUBE WKŁUCIA

D (distability, dysfunction)

• Ocena stanu świadomości - skala GCS;

E (exposure, examination)

• Rozbieranie chorego, zbadanie, poszukiwanie obrażeń, badanie zaopatrzenie ran;

F (fractures)

• Unieruchomienie złamań;

PROCEDURY W CZASIE TRANSPORTU:

M (monitoring)

• Obserwacja tętna, oddechu, oksygenacji, RR, EKG, GCS;

• Cewnikowanie (nie jest to standard w Polsce) pęcherza moczowego;

• Założenie zgłębnika do żołądka.

N (nursing)

• Pielęgnowanie

• Ułożenie pacjenta w zależności od obrażeń i stanu ogólnego;

• Zapewnienie komfortu termicznego;

• Zadbanie o wygodę i poszanowanie godności;

• Pobieranie krwi do badań np.: grupy krwi;

• Dbałość o wkłucia dożylne, elektrody, drożność dróg oddechowych itp.;

O (oxygenation)

• Kontynuacja sztucznej wentylacji, tlenoterapia;

P - R (pain relief)

• Likwidacja lub minimalizacja bólu;

S (sedation)

• Uspokojenie pacjenta;

• Informowanie o wszystkich czynnościach;

T (transportation)

• Ustalenie czy, czym i gdzie pacjent powinien być przetransportowany

ZASADY PROWADZENIA AKCJI RATUNKOWYCH.

ZDARZENIE JEDNOSTKOWE

- nagły wypadek, wyniku którego poszkodowana jest jedna osoba;

ZDARZENIE MNOGIE

- nagły wypadek, w wyniku którego jest poszkodowana jest większa ilość osób, ale każdy otrzymuje pomoc;

ZDARZENIE MASOWE

- nagły wypadek wyniku którego zostaje poszkodowanych duża ilość osób, nie mogą oni otrzymać pełnej pomocy medycznej, wymaga segregacji. Wystarczają ratownicze służby lokalne;

KATASTROFA

- nagłe zdarzenie, duża ilość osób poszkodowanych wymagana jest pomoc poza lokalnych służb ratowniczych. Konieczne jest przeprowadzenie segregacji, część osób może otrzymać pomoc na miejscu zdarzenia. Dowódca pierwszej jednostki przybyłej na miejsce zdarzenia decyduje o uznaniu zdarzenia za masowe lub katastrofę. Nie wystarczą lokalne służby ratunkowe.

Temat:

TRIAGE = SEGREGACJA MEDYCZNA

Chirurgowi LAREY’OWI marszałkowi NAPOLEONA przypisuje się wprowadzenie terminu TRIAGE.

Wstępna segregacja (TRIAGE SIEVE)

SYSTEM S.T.A.R.T (simple triage and rapid treatment) = prosta segregacja i szybkie leczenie

Wymagający natychmiastowej pomocy

I kolejność = kolor CZERWONY

Wymaga pilnej pomocy

II kolejność = kolor ŻÓŁTY

Wymaga opóźnionej pomocy:

III kolejność= kolor ZIELONY

Kolor CZARNY - osoby uznane za zmarłe

Podstawy oceny podczas triag’u w systemie S.T.A.R.T.

• Zdolność do samodzielnego chodzenia;

• Drożność dróg oddechowych;

• Częstość oddechów jako wyraz wydolności oddechowej;

• Szybkość nawrotu włośniczkowego (gry naczyniowej) dla oceny zagrożenia wstrząsem, przy złych warunkach pogodowych, złym oświetleniu, zachowuje się tętna obwodowego i wyglądu skóry;

• Zdolność do wypełniania prostych poleceń;

ETAPY TRIAGU PRZESIEWOWEGO:

KROK PIERWSZY:

• Wydanie głośnego polecenia aby każdy, kto może udał się we wskazane miejsce = kolor zielony;

KROK DRUGI:

• Kontrola oddechu;

• Udrożnienie dróg oddechowych;

• Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych rurką. ustno-gardłową, boczne ułożenie;

KROK TRZECI:

• Podejmujemy krok trzeci jeśli oddech jest wydolny - ocena stanu krążenia;

• Ocena nawrotu włośniczkowego;

• Krwotok zewnętrzny;

• Nie mierzymy na tym etapie RR - strata cennego czasu;

KROK CZWARTY:

• Przy zachowanym oddechu i braku objawów wstrząsu ocena stanu świadomości;

• Ocena stanu jednego poszkodowanego może zająć max. 1 min.

Temat:

SYSTEM RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

SYSTEMY RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

• System ratownictwa medycznego to najczęściej pierwszy element systemu ochrony zdrowia, z którym spotyka się człowiek w przypadku nagłego zagrożenia zdrowia lub życia;

GŁOWNE ZAŁOŻENIA ORGANIZACJI SYSTEMU RATOWNICTWA MEDYCZNEGO:

• Maksymalne skrócenie czasu od momentu zaistnienia nagłego zagrożenia do rozpoczęcia leczenia w oddziale specjalistycznym;

• Dostarczenie optymalnych sił i środków na miejsce zdarzenia;

• Stabilizacja funkcji życiowych i rozpoczęcie leczenia już na miejscu zdarzenia i ich kontynuacja na wszystkich etapach działania;

ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA MA 4 OGNIWA

1. Wczesny dostęp do pomocy:

• Dzwoń 112;

1. Wczesna resuscytacja krążeniowo-oddechowa (CPR):

• Masaż serca i sztuczne oddychanie od momentu zastosowania AED i/lub przyjazd pogotowia;

1. Wczesna defibrylacja:

• Defibrylacja jedyny sposób na przywrócenie NZK(Nagłe Zatrzymanie Krążenia);

1. Wczesna zaawansowana pomoc:

• Defibrylacja, leki kardiologiczne, kontynuacja opieki w czasie transportu do szpitala.

System ratownictwa medycznego składa się z 3 głównych podmiotów:

CPR - Centra Powiadamiania Ratunkowego;

ZRM - Zespoły Ratownictwa Medycznego;

SOR - Szpitalne Oddziały Ratunkowe;

CPR - przyjmuj sygnał „na ratunek” i koordynuje działanie jednostek;

ZRM i SOR - to jednostki systemu ratownictwa do wykonywania czynności ratowniczych;

KOD 1 (K1)

• Wyjazd z użyciem sygnały świetlnego i dźwiękowego;

• Realizacja przez zespół reanimacyjny (jeśli jest dostępny);

• Wykorzystanie śmigłowca ratunkowego (HEMS - Śmigłowcowa Służba Ratownictwa Medycznego);

• Czas: do 60 sekund do momentu zgłoszenia;

• Zalecenie: przekazywanie drogą radiową (bez wypełnienia karty wyjazdowej);

• Czas dotarcia pierwszego zespołu - od 8 minut w terenie zabudowanym i do 15 minut poza terenem zabudowanym;

KOD 2 (K2)

• Użycie sygnału świetlnego i dźwiękowego w zależności od indywidualnych wskazań i decyzji kierownika zespołu;

• Realizacja przez najbliższy dostępny zespół;

• Transporty asekuracyjne mogą być realizowane w zależności od wskazań;

• Czas: 120 sekund od zgłoszenia;

KOD 3 (K3)

• Według wskazań medycznych (z lekarzem lub bez lekarza);

• Czas: w miarę dostępności zespołów, bez zbędnej zwłoki;

Temat:

ZASADY PROWADZENIA OBSERWACJI I WYWIADU

Metody gromadzenia informacji o pacjencie/poszkodowanym:

1. OBSERWACJA

2. WYWIAD

3. ANALIZA DOKUMENTÓW

4. POMIAR

WYWIAD to planowa rozmowa z pacjentem, ukierunkowana na osiągnięcia wcześniej założonego celu:

• Planowy;

• Spontaniczny

• Wywiad bezpośredni (z pacjentem);

• Wywiad pośredni (z rodziną);

CELE WYWIADU

• Uzyskanie możliwie najwięcej informacji o pacjencie, jego środowisku, niezbędnych do udzielenia mu pomocy/sprawowania nad nim opieki;

• Nawiązanie profesjonalnego kontaktu pomiędzy ratownikiem a pacjentem/poszkodowanym i jego rodziną;

METODY PRZEPROWADZANIA WYWIADU:

• Wywiad skategoryzowany prowadzony przy użyciu przygotowanej listy pytań, ułożonych według wcześniej przygotowanych zasad i kolejności;

• Wywiad nieskategoryzowany polega na określeniu celu i zakresu treści wywiadu ale bez wcześniejszego przygotowania;

ZADADY PROWADZENIA WYWIADU:

1. Uzyskanie zgody pacjenta na przeprowadzenie wywiadu;

2. Określenie celów wywiadu;

3. Ocena stanu pacjenta w zakresie możliwości udzielenia odpowiedzi na pytania;

4. Rozpoczęcie wywiadu od pytań ogólnych, emocjonalnie obojętnych;

5. Dostosowanie czasu trwania wywiadu do stanu pacjenta i okoliczności towarzyszących;

6. Unikanie słownictwa zawodowego;

7. Respektowanie praw pacjenta do uniknięcia odpowiedzialności na zadane pytania;

8. Obserwacja stanu pacjenta w czasie rozmowy;

9. Odnotowanie informacji uzyskanych w wywiadzie;

10. Przestrzeganie praw pacjenta do ochrony danych osobowych;

OBSERWACJA to:

• Świadome dostrzeganie wyglądu zewnętrznego pacjenta, zachowania, funkcjonowania poszczególnych układów i narządów w stanie zdrowia i choroby, celem zgromadzenia informacji do ustalenia diagnostyki ratowniczej;

Podmiotem obserwacji jest pacjent, jego rodzina, znajomi.

Zasady obserwacji pacjenta/poszkodowany

1. Nawiązanie i utrzymanie dwustronnego, werbalnego i niewerbalnego kontaktu;

2. Określenie celów obserwacji;

3. Obserwacji pacjenta i jego rodziny w sposób obiektywny;

4. Prowadzenie obserwacji w sposób dyskretny, z zachowaniem poczucia intymności u pacjeta;

5. Weryfikowanie, uzyskanych ale niepewnych informacji inną metoda;

6. Odnotowanie informacji w dokumentacji pacjenta;

7. Poszanowanie osoby, godności, intymności pacjęta;

8. Przejawianie życzliwości, cierpliwości, stworzenie atmosfery zaufania;

9. Zagwarantowanie pacjętowi prawa do ochrony danych;

Obserwacja cechuje się:

1. Celowością:

• Jest ściśle określony celowy podmiot i przedmiot oraz zakres i charakter obserwacji;

1. Systematyczność:

• Określenie planu obserwacji i jego realizacja w określonym czasie;

1. Obiektywność:

• Spostrzeganie, rejestrowanie faktów będących podstawą do interpretacji łączenia z innymi informacjami uzyskanymi drogą wywiadu, pomiaru.

1. Selektywnością:

• Skupienie uwagi na obserwowaniu najbardziej istotnych i ważnych zjawisk i zachowań pacjenta;

Temat:

RATOWNICTWO MEDYCZNE.

ABC resuscytacji

W odniesieniu od skutków czynności ratunkowych:

• RESUSCYTACJA

• Przywrócenie za pomocą metody ratunkowych spontanicznego krążenia i oddychania bez powrotu włośniczkowego;

• REANIMACJA

• Przywrócenie spontanicznego krążenia, oddychania i świadomości;

Efekty zabiegów ożywienia:

• Nie daje się przywrócić żadnej funkcji;

• Udaje się przywrócić jedynie krążenie krwi, objawy odmóżdzenia - resuscytacja niskiego szczebla;

• Powróciła spontaniczna akcja serca oraz oddychanie ale nie wróciła żadna funkcja OUN(ośrodkowy układ nerwowy) - resuscytacja wyższego szczebla;

• Powróciła spontaniczna akcja serca i oddychanie, oraz funkcje OUN(ośrodkowy układ nerwowy) z wyjątkiem kory mózgowej - wysoki stopień;

• Powróciła spontaniczna akcja serca i oddychanie, oraz wszystkie funkcje OUN(ośrodkowy układ nerwowy). Uzyskano pełny efekt ratunkowy w postaci stanu reanimacji;

Wskazanie do resuscytacji:

• Podmiotem obowiązkowych zabiegów resuscytacyjnych jest umierający człowiek potencjalnie zdolny do życia, u którego proces rozpoczął się od jednego z układów bezpośrednio decydujących o życiu;

Zatrzymanie krążenia

• Nagłe ustanie czynności układu krążenia w łożysku;

Cele resuscytacji:

• Zapobieganie niewydolności lub zatrzymanie oddechu i krążenia (w okresie zaniku czynności);

• Zastąpienia krążenia i oddechu (w okresie śmierci klinicznej)

• Utrzymanie odpowiedniej wentylacji i krążenia krwi, dopóki nie będą dostateczne środki pozwalające usunąć przyczynę zatrzymania krążenia i/lub oddechu;

• Przywrócenia brakujących czynności życiowych;

• Utrzymanie wystarczającej wentylacji płuc i krążenia krwi do czasu wdrożenia zaawansowanych zabiegów reanimacyjnych (ALS);

• Usunięcie przyczyny nagłego zatrzymania krążenia;

Potencjalnie odwracalne przyczyny NZK:

CZTERY H:

• Hipoksja;

• Hipowolemia;

• Hiperkaliemia, Hipokaliemia, Hipokalcemia, Kwasica i inne zaburzenia metaboliczne;

• Hipotermia;

CZTERY T:

• Odma prężna;

• Tamponada serca;

• Toksyczne substancje, środki terapeutyczne;

• Thrombembolia (wieńcowa lub płucna)/zator z zakrzepami;

Wskazanie do przedłużenia resuscytacji:

• Zatrucie lekami wpływającymi depresyjnie na OUN;

• Hipotermia (nie przerwać resuscytacji dopóki temp. Ciała nie osiągnie min. 32 C);

• Podejrzenie zatoru tętnicy;

Przerwanie resuscytacji:

• Powrót samodzielnego krążenia i oddychania;

• Wykorzystanie dostępnych metod i brak (pow. 60min) powrotu czynności układu krążenia;

• Ustanie aktywności elektrycznej serca niereagujący na leczenie ponad 20 min.;

= Stwierdzenie nieskuteczności prowadzonego masażu i wentylacji zastępczej;

Brak wskazań do reanimacji:

1. Pewne objawy śmierci;

2. Śmierci w wyniku nieodwracalnej choroby;

3. Rozległość obrażeń lub ich charakter uniemożliwia podjęcie akcji reanimacyjnej lub wskazuje na jej bezcelowość (rozległe uszkodzenie tkanki mózgowej);

4. Podjęcie czynności reanimacyjnych zagrażających życiu osoby ratującej;

Podstawowe objawy kliniczne:

• Brak tętna na dużych tętnicach (szyjna, udowa);

• Utrata przytomności (po ok. 10-20 sek., od NZK);

• Patologiczny oddech lub bezdech (po ok. 20-60 sek.)

Dodatkowe objawy mniej pewne:

• Drgawki toniczno - kloniczne (występują bezpośrednio po utracie przytomności);

• Bladość lub sinica powłok skórnych i błon śluzowych;

• Rozszerzenie źrenic (po 40-70 sek.) uwaga na wpływ leków;

• Brak tonów serca;

• Wskazania aparatury intensywnego nadzoru (monitor, EKG, puls oksymetr, automatyczny sfigmomanometr);

ŚMIERĆ CZŁOWIEKA

W śmierci mózgu, jako całości czynnikiem kwalifikującym jest śmierć pnia mózgowego. Jej stwierdzenie jest warunkiem koniecznym, ale i wystarczającym, aby uznać śmierć mózgu, jako całości, o tym.

Powikłania pośredniego masażu serca:

• Złamania żeber;

• Złamanie mostka;

• Oderwanie żeber od mostka;

• Odma opłucna;

• Krwiak opłucnej;

• Stłuczenie płuca;

• Pęknięcie wątroby;

• Pęknięcie śledziony;

• Zatory tłuszczowe;

Błędy i niebezpieczeństwa związane z wentylacją zastępczą nie zaintubowanego pacjenta:

• Rozdęcie żołądka przez stosowanie zbyt wysokich ciśnień, grożące regurgitacją i aspiracją treści pokarmowej do dróg oddechowych;

• Niewłaściwe trzymanie maski powodującej nieszczelności;

• Niewystarczająca odgięta głowa;

• Niewłaściwe trzymanie worka oddechowego;

U pacjenta zaintubowanego masaż serca i oddech mogą być prowadzone niezależnie od siebie.

• Hipowolemia - zmniejszenie wypełnienia naczyń układu krwionośnego, na skutek utraty krwi (krwotok), osocza (oparzenie) lub płynów pozakomórkowych (biegunki, wymioty, przetoki, zapalenie otrzewnej, niedrożność przewodu pokarmowego, zapalenie trzustki);

• Hiperkaliemia - u człowieka stan, w którym stężenie jonów potasowych K⁺ w surowicy krwi przekracza przyjętą wartość 5,5 mmol/l, chociaż granica jest płynna;

Hipokaliemia - mianem tym określa się stężenie potasu w surowicy krwi mniejsze niż 3,6 mmol/l (u dzieci odpowiednio 3,2 mmol/l);

Hipokalcemia - jest to stan, w którym stężenie wapnia całkowitego w surowicy krwi, jest niższe, niż 2,25 mmol/l.;

Kwasica - stan zwiększonej kwasowości krwi, w którym pH krwi spada poniżej normy spowodowany zwiększeniem zawartości kwasów lub utratą zasad i inne zaburzenia metaboliczne;

• Hipotermia - czyli ochłodzenie organizmu - dolegliwość, w wyniku której temperatura ciała (u ludzi) spada poniżej bezwzględnego minimum normy fizjologicznej czyli 35 °C.;

Temat:

RESUSCYTACJA DZIECI

Noworodek : od urodzenia do 1 miesiąca życia

Niemowlę : od 1 miesiąca życia do 1 roku życia

Dziecko : od 1 roku życia do okresu pokwitania.

Kolejność postępowania:

1. Upewnij się, że jest bezpiecznie dla Ciebie i dziecka;

2. Sprawdź reakcje dziecka

• delikatnie potrząśnij i zapytaj „jak się czujesz?”

1. Jeśli dziecko odpowiada słowami lub porusza się pozostaw je w takiej pozycji w jakiej je zastałeś (jeśli jest dla niego bezpieczna); oceń jego stan i udziel pomocy w razie potrzeby; powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego.

Jeśli nie reaguje:

1. Głośno wołaj o pomoc;

2. Udrożnij drogi oddechowe poprzez odgięcie głowy i uniesienie żuchwy lub spróbuj metody wysunięcia żuchwy;

3. Trzema zmysłami oceń czy występują prawidłowe oddechy;

Jeśli oddycha prawidłowo:

• ułóż dziecko w pozycji bocznej ustalonej;

• sprawdzaj, czy oddech nadal występuje;

Jeśli dziecko nie oddycha lub ma oddechy agonalne:

• delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powodować niedrożność dróg oddechowych (NIE na „ślepo”);

• wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych;

• Oddech ratowniczy u dziecka powyżej 1 roku powinien trwać ok. 1-1,5s;

• Oceń układ krążenia dziecka- max. 10s;

• Poszukiwanie oznak krążenia- zalicza się do tego ruch, kaszel lub prawidłowy oddech;

• Sprawdzenie tętna max. 10s;

• U dziecka powyżej 1 roku na tętnicy szyjnej, u niemowlaka na tętnicy ramiennej;

• Jeśli to konieczne, kontynuuj oddechy ratownicze;

• Jeśli dziecko jest nadal nieprzytomne, ułóż je w pozycji bocznej ustalonej;

• Powtarzaj regularnie ocenę stanu dziecka;

Resuscytację u dzieci rozpoczynamy od 5 oddechów ratowniczych.

Połącz oddechy ratownicze z uciskiem klatki piersiowej

• 15:2 (dwóch ratowników);

• 30:2 (jeden ratownik);

• Ratownicy przed medyczni 30:2;

• U noworodków 3:1;

Dostosuj technikę do wieku dziecka.

Skala Glasgow dla niemowląt i małych dzieci:

• Otwieranie oczu:

• 4 punkty - spontaniczne;

• 3 punkty - na polecenie słowne;

• 2 punkty - na bodziec bólowy;

• 1 punkt - brak reakcji;

• Reakcja ruchowa:

• 6 punktów - spontaniczna aktywność;

• 5 punktów - cofanie na dotyk;

• 4 punkty - cofanie na ból;

• 3 punkty - sztywność typu odkorowa;

• 2 punkty - sztywność odmóżdżeniowa;

• 1 punkt - brak reakcji;

• Odpowiedź słowna:

• 5 punktów - gaworzy;

• 4 punkty - pobudzone;

• 3 punkty - płacze;

• 2 punkty - jęczy;

• 1 punkt - brak reakcji;

Temat:

PRZYRZĄDOWE ZAOPATRZENIE DRÓG ODDECHOWYCH

Wskazanie do intubacji

• NZK;

• Niewydolność oddechowa z koniecznością prowadzenia sztucznej wentylacji płuc;

• Zapewnienie drożności dróg oddechowych u chorego nieprzytomnych (konieczność płukania żołądka);

Powikłania po intubacji:

• Uszkodzenie warg, dziąseł, języka;

• Złamania zębów;

• Krwawienie z błon śluzowych gardła, nosa, jamy nosowo-gardłowej;

• kurcz głośni spowodowany traumatyczną intubacją u przytomnego chorego;

• niedrożność dróg oddechowych z powodu zagięcia rurki lub niedrożności jej światła;

• zaburzenie rytmu serca, spowodowane przedłużającymi się manipulacjami w części krtaniowej gardła u chorych w złym stanie ogólnym;

Przyczyny utrudniające intubacje:

• krótka umięśniona szyja;

• cofnięta żuchwa z rozwartymi kątami żuchwowymi;

• wystające górne siekacze;

• mała ruchomość żuchwy, małe rozwarcie ust;

• wydłużone i wysoka wysklepione podniebienie w połączeniu z długą i wąską jamą ustną;

• krwawienie w obrębie jamy ustnej;

• złamanie w obrębie krtani;

• obrzęk głośni lub nagłośni;

• masywny uraz twarzy z zaburzonymi warunkami anatomicznymi;

Koniec rurki intubacyjnej po wprowadzeniu powinien się znajdować 5-7 cm powyżej

rozwidlenie tchawicy.

Manewr Sellicka polega na uciśnięciu chrząstki pierścieniowatej celem zapobieżenia cofaniu się treści żołądka i łatwiejszego uwidocznienia strun głosowych.

Przygotowanie

chorego, ratownika i sprzęt;

Rodzaje intubacji:

• Intubacja przez usta pod kontrolą wzroku;

• Intubacja przez nos;

• Intubacja po palcu;

• Intubacja za pomocą świecącej prowadnicy;

Potrzebny sprzęt:

1. Źródło tlenu;

2. Worek samorozprężalny z maską;

3. Ssak i cewnik do odsysania wydzieliny

4. Monitor EKG i puls oksymetr

5. Łyżka laryngoskopu prosta (Millera) lub krzywa (Macintosha) i rękojeść;

6. Przezroczyste rurki dotchawicze rożnych rozmiarów;

7. Prowadnica do nadania kształtu rurce;

8. Pojemnik z lidokaina - spray do znieczulenia głośni;

9. Żel do smarowania rurki – może to być żel 2% ligo kainowy lub silikonowy - ułatwiający poślizg;

10. Rurka ustno-gardłowa (Guedele);

11. Strzykawka 10-20ml;

12. Kleszczyki Magilla;

13. Plaster lub specjalny kołnierz;

Potwierdzenie prawidłowego ułożenia rurki:

• Przesunięcie do przodku wyniosłości krtaniowej przy wprowadzeniu rurki dotchawiczej;

• Kaszel, napinanie się, walka chorego z rurką, każdy dźwięk ze strun głosowych świadczy, ze rurka jest w przełyku - USUNĄĆ;

• Kondensacja pary wodnej przy wydechu na wewnętrznej powierzchni rurki - nie 100% pewności;

• Prawidłowa podatność przy wentylacji workiem - stawia ciągły opór;

• Brak przecieku powietrzu wokół rurki - przeciek świadczy o intubacji przełyku;

• Stosowane unoszenie się klatki piersiowej - zmiana koloru skóry, odczyt pulsoksymetru

• Detektor CO2; balon zasycający;

NATYCHMIAST po intubacji OSŁUCHAC miejsca:

• NADBRZUSZE - prawidłowo brak dźwięku,

• W PRAWEJ I LEWEJ LINII PACHOWEJ ŚRODKOWEJ oraz potwierdzić ruchu klatki piersiowej.

Po potwierdzeniu położenia rurki należy ją umocować.

Temat:

DEFIBRYLACJA

Defibrylacja jest najskuteczniejszym i definitywnym sposobem leczenia VF/VT.

Czynniki wpływające na skuteczność defibrylacji:

• czas;

• rozległość zmian;

• podanie dostatecznej energii, co zależy od:

• impedancji ściany klatki piersiowej;

• wielkości dostarczanej energii;

• ustawienia elektrod;

• przepływu prądu innymi drogami - tylko 4% podanego prądu trafia do serca;

Bezpieczna defibrylacja

• zapewnić bezpieczeństwo zespołowi;

• unikać wilgoci w otoczeniu i ubraniu - przed defibrylacją osuszyć mokrą klatkę piersiową

• unikać bezpośredniego i pośredniego kontaktu z chorym w momencie wyładowania;

• w trakcie defibrylacji nie dotykać sprzętu:

• zestawu do iniekcji dożylnych;

• wózka z pacjentem;

• worka do wentylacji itp.;

• osoba wykonująca defibrylację nie dotyka powierzchni elektrod; żel, którym pokrywa się elektrody, nie powinien być rozlany na klatkę piersiową pacjenta;

• osoba, która wyzwala wyładowanie energii, musi głośno ostrzec: odsunąć się od pacjenta i upewniać się, że personel to wykonał;

• w strefie defibrylacji nie może być dużego przepływu tlenu (może dojść do zapłonu), maskę twarzową z tlenem, worek samorozprężalny odsunąć na odległość przynajmniej 1 m od pacjenta;

• defibrylator klasyczny należy ładować po przyłożeniu łyżek do klatki piersiowej;

• nie wolno ładować defibrylatora trzymając łyżki w powietrzu;

• jeżeli jest jeden ratownik, może sam zwiększać poziom energii korzystając z regulatora;

• W przypadku obecności rozrusznika serca- łyżki defibrylatora musza znajdować się w odległości około 12-15 cm od niego;

• Należy usunąć plastry do przez skórnego podawania leków, jeżeli znajdują się na klatce piersiowej pacjenta;

• Nadmierne owłosienie klatki piersiowej przed defibrylacją należy usunąć, bowiem sprzyja ono powstawaniu łuku elektrycznego i oparzeniu;

• Elektrody lub łyżki muszą ściśle przylegać do skóry klatki piersiowej;

KOMENDY I:

UWAGA ŁADOWANIE

- sprawdzić czy wszyscy są odsunięci od pacjenta i aparatu, czy tlen jest wyłączony

KOMENDA II

UWAGA DEFIBRYLACJA

WARTOŚCI ENERGII

• (120-150 J) 200J, 200J, 360J - defibrylator dwufazowy;

• 360J, 360J, 360J, - defibrylator jednofazowy;

KOMENDY JW.

WARTOSCI ENERGII:

200J - następne tej samej wartości lub wyższe - jednofazowy;

120-150 J - następne tej samej wartości lub wyższe - dwufazowy;

Temat:

Najczęstsze drogi przenoszenia chorób zakaźnych w pracy ratownika medycznego i przykłady tych chorób:

1. przez krew i płyny ustrojowe WZW B, C (HBV, HCV) AIDS;

2. powietrzna (kropelkowa) - gruźlica (prątki), grypa (wirusy), infekcja dróg oddechowych (wirusy, bakterie, grzyby);

3. pokarmową - ……………;

4. przez bezpośredni kontakt - ………………;

Zasady postępowania poekspozycyjnego:

Ekspozycja zawodowa to kontakt pracownika z materiałem zakaźnym ( np. z krwią ) w związku

z wykonywaniem pracy zawodowej.

Ryzyko zakażenia – przy jednorazowej ekspozycji przez skórnej - wynosi:

- HBV – 6- 30 %,

- HCV – 2,7 – 10 %,

- HIV – 0,3% ( przy ekspozycji na śluzówki – 0,1%)

Postępowanie nieswoiste:

1. Natychmiast po ekspozycji należy wykonać następujące czynności:

• Jeżeli doszło do przekłucia, skaleczenia skóry należy natychmiast usunąć ostry sprzęt z rany;

• Obficie spłukać bieżącą wodą;

• Myć ciepłą wodą z mydłem, nie hamować krwawienia;

• Odkazić ranę środkiem dezynfekującym;

• Jeżeli skażone są oczy, należy delikatnie, lecz dokładnie przepłukać oczy jałowym roztworem soli fizjologicznej, przy otwartych powiekach;

• Jeżeli krew dostanie się do ust, należy ją wypluć i przepłukać jamę ustną kilkanaście razy;

• Jeżeli krew dostanie się do nosa należy do oczyścić, wydmuchać, przepłukać letnia bieżącą wodą;

1. Zaistniałe zdarzenie należy zgłosić przełożonemu i odnotować w dokumentacji placówki:

• Bezzwłocznie udać się do lekarza;

………………………………………

Postępowanie swoiste:

• Jeśli pacjent, od którego nastąpiła ekspozycja wyraża zgodę - pobieramy krew na (przeciwciała HIV, antygeny HBs, przeciwciała HCV);

• osoba poszkodowana powinna również wykonany test na przeciwciała antygeny HIV też po ekspozycji;

• Leki antyretrowirusowe powinny być w każdej placówce służby zdrowia, a pracownik powinien wiedzieć gdzie;

• O podaniu leków antyretrowirusowych powinien decydować lekarz chorób zakaźnych;

• Pierwsza dawka leku powinna być podana w ciągu 1-2 godz. od ekspozycji (AZT -

• Osoba eksponowana wstępnie, seronegatywna powinna być poddana ponownie po 6 tygodniach a następnie po 3 i 6 miesiącach;

Profilaktyka chorób zakaźnych przenoszonych drogą krwi w pracy ratownika medycznego:

• Każdą wydzielinę pac jęta traktować ……………………..

• Szkolenia personelu;

• Uważne wykonywanie zabiegów z użyciem ostrych przedmiotów;

• Znajomość postępowania poekspozycyjnego;

• Szczepienia ochronne, inne;