Pierwsza wzmianka o skrzatach, jaka zachowała się do dnia dzisiejszego, pochodzi z 470 roku, kiedy to Publiusz Oktawiusz, emerytowany rzymski centurion, poślubiwszy miejscową pannę, nie wrócił do Rzymu i osiedlił się niedaleko Lugdunum (dzisiaj Leiden w Holandii). Oto, co zanotował:

"Dzisiaj zobaczyłem na własne oczy miniaturę człowieka. Miał na sobie czerwoną czapkę i niebieską koszulę. Miał siwą brodę i zielone spodnie. Powiedział mi, że mieszka w naszej okolicy około dwudziestu lat. Mówił naszym językiem, do którego wtrącał obce słowa... (...)

Wił Huygen Skrzaty

Ćwiczenie l

W którym roku skrzat, opisany przez Oktawiusza, zamieszkał w okolicy Lugdunum? Liczebnik zapisz słownie.

—————————————————————————————————————————————————————— Wyjaśnij, <
Ćwiczenie 2____________________________________

Emeryt to:

| l a) osoba, która już nie pracuje ze względu na podeszły wiek

| l b) żołnierz w legionach rzymskich

c) narzeczony

d) obserwator krasnoludków kwiczenie 3 __Ćwiczej

Dlaczego s Napisz, który element wyglądu skrzata świadczy o jego podeszłym wieku.

Ćwiczenie 4

Cwiczei

Spośród wypisanych poniżej nazw roślin podkreśl tę, która kojarzy się z krajem będącym drugą ojczyzną Oktawiusza po jego ślubie:

a) słoneczniki, b) cyprysy, c) oliwki, d) tulipany, e) pistacje

Wygląd i styl skrzacich domów zależą od okolicy, w jakiej mieszkają.

Domy skrzatów leśnych i ogrodowych mieszczą się pod dużymi drzewami. Skrzaty wydmowe urządzają czasem swoje domy w króliczych norach albo w korzeniach sosen (...). Skrzaty domowe mieszkają na ogół w ogrodach, ale mogą też zaszyć się wewnątrz domu. Skrzaty wiejskie żyją w stogach siana, gdzie stale musza mieć się na baczności przed tchórzami. (...)

Ćwiczenie 5

Na podstawie źródła 2. wypisz rodzaje skrzatów.

a).

b),

c).

d),

e).

Ćwiczenie 6

Wyjaśnij, co oznacza sformułowanie mieć się na baczności.

Ćwiczenie 7

Dlaczego skrzaty wiejskie muszą mieć się na baczności przed tchórzami?

Ćwiczenie 8

Z wyrazu wydmowe wypisz:

a) podstawę słowotwórczą ......

b) formant -................................

Skrzaty zawsze trzymają w domu trzy albo cztery myszki, oswojone i tresowane jak psy*. Małe myszki są bardzo wdzięcznymi towarzyszami zabaw skrzacich dzieci. Myszki dają się lubić, a gdy dorosną, skrzaty wymieniają je na inne albo wypuszczają na wolność. (...).

*Myszka polna ma od 9 do 13,5cm długości. Jej ogon mierzy od 4 do 6 cm. Grzbiet ma brunatny, brzuszek biały, oczy i uszy duże. Co roku samiczka wydaje na świat od 2 do 8 małych, które otwierają oczy po dziesięciu dniach. Ciąża trwa od 17 do 18 dni. Żyje od 2 do 3 lat

Ćwiczenie 9

Pokreśl poprawne formy wyrazowe:

	a) mysz, b) myszka, c) myszą, d) myszeczka
Ćwiczenie 10

Wyraz myszka podziel na głoski, uzupełniając tabelę:

Głoski dźwięczne	Głoski bezdźwięczne

Zima była tak ciężka, że miłościwy Błystek, król Krasnoludków, przymarzł do swojego tronu. Siwa jego broda stała się srebrna od szronu, a w koronie zamiast pereł iskrzyły się krople zamarzniętej rosy. Drżało więc królisko, chuchając w ręce, które mu tak zgrabiały, że już i berła utrzymać w nich nie mógł. A wierni jego poddani otulali się, jak tylko mogli, w swoje czerwone opończe* i w wielkie kaptury.

Maria Konopnicka O Krasnoludkach i o sierotce Marysi *0bszerny płaszcz bez rękawów, z kapturem

Ćwiczenie 14

Na podstawie informacji zawartych w źródle 5. wymień atrybuty władzy królewskiej.

Ćwiczenie 15

W zdaniu Błystek przymarzł do swojego tronu podkreśl:

a) podmiot -jedną linią

b) orzeczenie - dwiema liniami

Krasnoludek m III, DB.~ dka, N. ~ dkiem; Im M. ~ dki, DB. ~ dków, w ludowych baśniach i wierzeniach: istota malutkiego wzrostu o dużej głowie, w czerwonym stroju, brodata; (...) krasnal, skrzat, gnom.

Słownik języka polskiego, tom I, Warszawa 1978, s. 1038

Ćwiczenie 16

Korzystając z informacji podanych w powyższym haśle słownikowym uzupełnij: Krasnoludek:

a) rodzaj gramatyczny -.................................................................................................

b) forma dopełniacza liczby pojedynczej -....................................................................

c) forma biernika liczby mnogiej -................................................................................

d) forma mianownika liczby mnogiej -

e) synonimy -........................................

Ćwiczenie 17

Napisz opowiadanie z elementami charakterystyki (7-10 zdań) pt. Spotkanie z niezwykłym ludzikiem. Bohaterem pracy uczyń skrzata.