W Niemczech jest ponad 300 gatunków chleba i ponad 6 tysięcy gatunków piwa. Niemcy to piwosze. Rekordy piwne padają na Oktoberfest, jedynie Czesi piją więcej piwa w przeliczeniu na głowę mieszkańca.
Kawa cieszy się znacznie większym uznaniem niż herbata.
Niemcy są krajem mającym największe zagęszczenie teatrów operowych.
Z Niemiec właśnie wywodzi się zwyczaj strojenia choinki.
Niemcy bardzo intensywnie świętują karnawał.
Ponad 20 mln mieszkańców Niemiec (ok. 25%) to emeryci i renciści.
Słowo "Niemcy" pochodzi ze słowiańskiego określenia "niemi", gdyż z przyczyn oczywistych Słowianie nie rozumieli co mówią do nich ludy germańskie.
|
|---|
USTRÓJ POLITYCZNY
Niemcy są republiką związkową składającą się z 16 krajów związkowych - landów (Länder) o znacznej autonomii. Każdy z krajów związkowych ma własną konstytucję, rząd i parlament, każdy prowadzi własną politykę wewnętrzną.
Konstytucja kraju, przyjęta w 1949 roku i od 1990 modyfikowana, by uwzględnić także landy wschodnioniemieckie, nazywana jest Ustawą Zasadniczą (Grundgesetz).
Głową państwa jest prezydent federalny (Bundespräsident), wybierany na pięcioletnią kadencję przez Zgromadzenie Narodowe (połączone izby Bundestagu i Bundesratu).
Bundestag, czyli parlament, składa się z dwóch izb. Do izby niższej, Bundestagu, wybieranych jest na cztery lata 603 deputowanych. Izba wyższa, Bundesrat, składa się z przedstawicieli parlamentów krajów związkowych. Każdy land ma do sześciu mandatów, w zależności od liczby ludności.
Bundestag na wniosek prezydenta dokonuje wyboru premiera rządu federalnego (Bundesregierung), zwanego w Niemczech kanclerzem (Bundeskanzler), którego kandydaturę typują partie, stając co cztery lata do wyborów. Kanclerzem zostaje przedstawiciel tej partii, która wygra wybory. On też prowadzi rozmowy koalicyjne i formuje rząd.
Niemcy są wielopartyjną demokracją. Uzyskanie 5% głosów uprawnia dane ugrupowanie do zajęcia miejsca w Bundestagu.
Władzą sądowniczą (die Judikative, czyli Justiz) są sądy, najwyższymi instancjami są:
Federalny Trybunał Konstytucyjny (Bundesverfassungsgericht),
Federalny Sąd Administracyjny (Bundesverwaltungsgericht),
Trybunał Federalny - Sąd Najwyższy (Bundesgerichtshof).
Przed II wojną światową Niemcy liczyły 69 mln mieszkańców. W wyniku działań wojennych poniosły duże straty demograficzne - zginęło ponad 6 mln osób, utraciły również ponad 24% dawnego terytorium. Zgodnie z układami konferencji w Poczdamie na zmniejszony obszar Niemiec napłynęło ok. 15 mln osób narodowości niemieckiej, przesiedlonych głównie z terenów Polski, Czechosłowacji i ZSRR. Od 1949 roku, po podziale Niemiec na NRD i RFN, nastąpiła znaczna migracja ludności z NRD (ok. 4 mln osób) do RFN, zahamowana w 1961 roku zamknięciem granicy.
Szybki rozwój RFN po 1955 roku spowodował wzrost zapotrzebowania na siłę roboczą. Od początku lat 60. nastąpiła duża imigracja do RFN robotników (gastarbeiterów), głównie z południowej Europy, a zwłaszcza Włoch, Jugosławii, Grecji i Turcji oraz z krajów środkowowschodniej Europy (m.in. z Polski). W latach 80. recesja gospodarcza w RFN wstrzymała napływ nowych imigrantów, jednak w wyniku łączenia rodzin i wysokiego przyrostu naturalnego wśród imigrantów liczba obywateli niemieckich obcego pochodzenia wzrosła w 1990 roku do 5,4 mln.
Od 1989 trwa przepływ ludności z terenu byłej NRD, nasila sie emigracja ludności pochodzenia niemieckiego z Polski, dawnego ZSRR. Liberalne prawo azylowe (do 1993) przyciągało ponadto imigrantów z południowo-wschodniej Europy (najwięcej z Rumunii) i krajów rozwijających się. Od początku lat 90. przybywało do Niemiec po kilkaset tysięcy azylantów rocznie.
Napływ cudzoziemców potęguje nastroje ksenofobiczne i sprzyja radykalnym ruchom politycznym żądającym usunięcia obcokrajowców.
Republika Federalna Niemiec liczy 82 443 000 mieszkańców (dane z 2005 roku)
pod względem liczby ludności zajmuje 2. miejsce w Europie i 14. na świecie
Niemcy stanowią ok. 91% ogółu ludności, poza tym jest ponad 2% Turków, powyżej 1% Słowian Południowych (głównie Serbów), ok. 1% Włochów, a także Grecy, Austriacy, Polacy i inni. We wschodniej Saksonii i południowo-wschodniej Brandenburgii żyje ok. 60 tys. Łużyczan, na północno-zachodnich terenach przygranicznych mieszkają Duńczycy i Holendrzy, niewielka Polonia tzw. starej emigracji (sprzed I wojny światowej) skupiona jest głównie w Zagłębiu Ruhry
w 2000 roku w Niemczech mieszkało 7,3 mln cudzoziemców, co stanowiło ok. 9% ogółu społeczeństwa
pomimo zaostrzenia przepisów regulujących prawo do uzyskania azylu, Niemcy pozostali krajem, do którego kieruje się najwięcej w Europie uchodźców i migrantów
niski przyrost naturalny, utrzymujący się się w obu państwach niemieckich od lat 60. (ujemny od lat 70. -0.12%), zahamował przyrost ludności niemieckiej, spowodował także proces starzenia się społeczeństwa:
16% ludności w wieku poniżej 15 lat,
17% w wieku 65 lat i powyżej.
przeciętna długość trwania życia mężczyzn wynosi 74 lata, kobiet - 81 lat.
większość ludności stanowią chrześcijanie, w tym:
ewangelicy (głównie luteranie) ok. 33%, głównie mieszkańcy północnych landów
katolicy - 33%, najliczniejsi w landach południowych
wśród imigrantów przeważają katolicy i muzułmanie.
bez określonej przynależności religijnej ok. 8% ludności.
średnia gęstość zaludnienia wynosi 232 mieszkańców na km²
najgęściej zaludnione obszary zachodnie, zwłaszcza Nadrenia Północna-Westfalia (500 osób na km²) z Zagłębiem Ruhry (ponad 1200 mieszkańców na km²), we wschodniej części Niemiec - Saksonia (w okręgu Chemnitz mieszka ponad 320 osób na km²)
najmniejsza gęstość zaludnienia w północnej części kraju, zwłaszcza na Pojezierzu Meklemburskim (miejscami ok. 50 mieszkańców na km²)
w miastach mieszka ok. 87% ludności, głównymi miastami są:
Berlin
Hamburg
Monachium
Kolonia
Frankfurt nad Menem
Essen
Dortmund
Stuttgart
Düsseldorf
Brema
Duisburg
Lipsk
Hanower
Drezno
Norymberga
największe zespoły miejskie tworzą 3 duże aglomeracje:
reńsko-ruhrską, obejmującą Zagłębie Ruhry, Kolonię i Bonn
berlińską
reńsko-meńską wokół Frankfurtu nad Menem.
liczba ludności czynnej zawodowo wynosi 39,7 mln, w tym zatrudnionych 35,8 mln.
stopień bezrobocia wynosi 9,9% (dane z 2001 roku), po zjednoczeniu Niemiec nastąpił szybki wzrost liczby bezrobotnych, zwłaszcza na terenach dawnej NRD (upadek nierentownych przedsiębiorstw). Pod koniec 1992 roku we wschodniej części Niemiec było 15% bezrobotnych, ok. 600 tysięcy osób dojeżdżało do pracy w zachodniej części Niemiec, ok. 2 mln pracowało w skróconym wymiarze godzin, korzystało z wcześniejszych emerytur lub było w trakcie zdobywania nowych kwalifikacji.
zatrudnienie w usługach wynosi 63,7%, w przemyśle, górnictwie i budownictwie 33,4%, w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 3,55% ogółu zatrudnionych.
GOSPODARKA
Niemcy są jednym z najsilniejszych gospodarczo krajów świata. PKB wyniósł w 2001 roku 2148 mld euro, kraj wytwarza ok. 6% produktu światowego brutto. Niemiecka gospodarka jest zatem trzecią co do wielkości na świecie (po USA i Japonii). PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi 26 035 euro i plasuje RFN na 11. miejscu w Unii Europejskiej. Mniej zadowalająco kształtuje się niemieckie zadłużenie, które osiągnęło w styczniu 2006 nowy rekordowy stan: 1,491 biliona euro = ok. 5,814 bilionów PLN, co odpowiada ok. 18 tys. euro = ok. 70 tys. PLN na głowę mieszkańca, do tego dochodzą przewidywane zobowiązania państwa względem przechodzących na emeryturę pracowników sfery budżetowej w randze urzędnika, które płacone są bezpośrednio z budżetu a nie przez ubezpieczenie emerytalne i do roku 2030 sumują się na kolejne 4 do 5 bilionów euro (źródło: niem. Bund der Steuerzahler). Od początku istnienia RFN wszystkie jej budżety były ujemne, a w ostatnich latach deficyty osiągają iście niewyobrażalne wymiary. Zadłużenie i związane z nim odsetki, rosnące koszty systemu opieki zdrowotnej i rentalnego, jak również ogromne bezrobocie (ok. 5 000 000 ludzi), stanowią poważny problem finansowy i tym samym gospodarczy dla tego kraju. Niemcy nie dotrzymują od lat, podpisanych w Maastricht, kryteriów konwergencji (dotyczących stabilności Euro). Dla ratowania finansów państwa przeprowadza się od lat cięcia w systemach ubezpieczeń społecznych, co jednak nie poprawiło dramatycznej sytuacji.
Cechą niemieckiej gospodarki jest duża koncentracja produkcji i kapitału. Główne koncerny niemieckie należą do największych na świecie: Daimler Benz (samochodowy), Volkswagen (samochodowy), Siemens (elektroniczny), Veba (wielobranżowy), BASF (chemiczny), Hoechst (chemiczny), Bayer (chemiczny). Sektor państwowy do początku lat 90. obejmował głównie łączność, transport kolejowy, większość transportu lotniczego, po 1992 roku został znacznie ograniczony, m.in. przez całkowitą prywatyzację linii lotniczych Lufthansa.
Niemcy są jednym z największych światowych inwestorów, głównie w krajach Unii Europejskiej, Ameryki Łacińskiej (zwłaszcza Brazylia i Meksyk) i środkowo-wschodniej Europy (m.in. w Polsce). Niemieckie inwestycje za granicą wyniosły 99 mld dolarów USA, w tym ponad połowa w Stanach Zjednoczonych.
KULTURA
Jak sami Niemcy chętnie przyznają, ich ojczyzna to kraj poety i filozofa - "Dichter und Denker". Poeta Bertold Brecht, zapewne w ciężkiej chwili, określił ją dosadniej jako - "Richter und Henker", kraj sędziego i kata. Własny żywot literacki Brechta zadaje kłam takiemu sądowi. To, co uderza u Niemców, to nie brak "ducha kultury", ale sposób, w jaki szczególnie niemieckie rozumienie jej roli w codziennym życiu krzyżuje się z "osobliwaościami" niemieckiej historii. Bogactwo kulturowe Niemiec jest jednym z najwspanialszych w Europie. Obejmuje osiągnięcia w dziedzinie sztuk plastycznych, architektury, literatury i muzyki.
SZTUKI PLASTYCZNE
Początki sztuk pięknych w Niemczech to wyroby celtyckie i rzymskie oraz ludowe motywy zdobnicze plemion zamieszkujących te tereny. Wraz z nastaniem chrześcijaństwa, artystyczne inspiracje średniowiecznych Niemiec zaczęły koncentrować się na tematyce religijnej. Malarstwo niemieckie okres szczególnego rozkwitu przeżywało w epoce renesansu. Szkoła naddunajska, utworzona przez malarzy z południa Niemiec, wzbogaciła ideał szkoły kolońskiej dając sztuce silniejszy akcent świecki. Płótna tych mistrzów charakteryzuje prymat architektury i krajobrazu nad postaciami ludzkimi. Lucas Cranach był szczególnie zafascynowany ideą łączenia piękna natrury z wysublimowaną tematyką religijną. Hans Holbein Młodszy zyskał rozgłos dzięki portretom, wykonywanych zarówno na dworze niemieckim, jak i angielskim. Średniowiecznych form trzymał się Matthias Grünewald tworząc dzieła zawierające duży ładunek symboliki religijnej. Szczególnie chętnie malował nastawy ołtarzowe, dyptyki i tryptyki. Albrecht Dürer, jeden z największych artystów niemieckiego renesansu, tworzył obrazy olejne, rysunki oraz drzeworyty; we wszystkich tych technikach jego prace cechuje mroczny nastrój i żywa linia. Dürer podjął próbę odnowienia nurtu sztuki niemieckiej i uniezależnienia jej od wpływaów włoskich.
Po okresie zastoju w budownictwie, jakim była wojna trzydziestoletnia, nastąpiła epoka baroku. Jego odważna i bogata ornamentyka ożywiła stateczną architekturę renesansową. Wyróżniającą się postacią tego okresu był Tillman Riemenschneider, snycerz wykonujący rzeźby dla kościołów i pałaców.
Chłodna prostota neoklasycyzmu przeszła w łagodniejszy romantyzm, prąd odwołujący się do narodowych tematów niemieckiego krajobrazu i legend; niektóre z nich wyróżniają się żartobliwaością i pstoralnym nastrojem, inne mistycyzmem i powagą. Intrygującym mistrzem tej drugiej tonacji był Caspar David Friedrich. Na swych znakomitych płótnach artysta ujmuje obsesyjny dla niego temat samotności i znikomości człowieka wobec wszechświata, Wiele jego dzieł to bezludne krajobrazy - lodowata toń oceanu, cmentarz smagany wiatrem. Jeśli nieco wytęży się wzrok, byc może uda się ujrzeć świat tak, jak go widział Max Liebermann, który rozpoczął jako wybitny impresjonista, by w latach 90. XIX wieku stać się przywódcą berlińskiej secesji; twórczość tę można zamknąć dwoma przymiotnikami - dekadentyzm i erotyzm. Kierunek ten przerodził się w Jugendstill (dosłownie "młody styl"), który na początku XX wieku przyjął się w Wiedniu, Berlinie i Budapeszcie.
Lata republiki weimarskiej były okresem niezwykłego bogactwa artystycznych mód i stylów. Symboliczny nurt secesji wydał ekspresjonizm, ruch o antynaturalistycznej estetyce, zniekształcającej kształty i kolory przedmiotów w celu utożsamienia ich z abstrakcyjnymi ideami. Istniało wiele miejskich grup artystycznych tworzących według zasad estetyki ekspresjonistycznej, Najwcześniej powstała Die Brücke (Most), założona w Dreźnie w 1905 roku z wyraźnym zamiarem wyrażanie się ze spotęgowaną intensywnością. Grupę Der Blaue Reiter (Błękitny Jeździec) założył w Monachium rozyjski emigrant Wassily Kandinsky, autor obrazu, którego tytuł nadał nazwę grupie. Oprócz Kandinsky'ego w jej skład wchodzili Franz Marc i Paul Klee. Dużą liczbę ekspresjonistycznych dzieł pozostawił po sobie Max Beckmann (chociaż sam wystrzegał się takiego zaklasyfikowania). W swojej twórczości pragnął oddać niepokoje zdehumanizowanej kultury. Mniej licznych kierunek realistyczny w ponurych dziełach, krytycznie nastawionych do rzeczywistości, takich jak plakaty Käthe Kollwitz, postulawał wprowadzenie reform społecznych.
Przybierający na sile nazizm skłonił większość artystów epoki weimarskiej do emigracji. Nieodpowiednia była albo ich rasa, alebo religia, albo ich dzieła, które, jako "dekadenckie i wywrotowe", nie mogły być wystawiane. Twórczość artystyczna okresu wojny była ekstremalnie ograniczona tematycznie i zabarwiona nazistowską ideologią. W sztukach plastycznych ówczesnych Niemiec dominowały tematy Blut und Boden ("krwi i ziemi"), obrazujące w przedstawieniach robotników, rolników i żołnierzy mityczny związek krwi ludu z niemiecką ziemią.
Sztuka powojenna nie zrodziła żadnego jednorodnego ruchu. Niektórzy z dawnych mistrzów ekspresjonizmu żyli i nadal tworzyli w latach 50. i 60., ale fragmentaryzm postmodernistycznej kultury rozbił sztukę na całą masę różnych stylów. Młodzi artyście czerpali z idiomu i ikonografii kultury niemieckiej przekształcając ten materiał zgodnie z duchem współczesnym. W pierwszych dekadach powojennych w Dusseldorfie działała abstrakcjonistyczna Grupa Zero. Pod koniec lat 70. w Berlinie wyłoniła sie neoekspresjonistyczna formacja o nazwie Junge Wilde (Młodzi Dzicy) posługująca się jaskrawymi kolorami oraz silnym pociągnięciem pędzla. Charyzmatyczną postacią grupy był Josef Beuys, stosowane przez niego niewyszukane zestawienia wzbudzały jednak liczne kontrowersje.
Sztuka w NRD posiada historię nie tak monotonną, jakby to wynikało ze stereotypowego wyobrażenia o tym kraju. Po początkowym okresie flirtowania z liberalizmem, rządząca Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności (SED) dokonała stalinizacji sztuki. Realizm socjalistyczny znalazł wyznawców wśród twórców takich jak Lea Grundig, Otto Nagel. Czołowymi postaciami nurtu byli także malarze: Hans Grundig, Rudolf Bergander i Eva Schulze-Kanbe oraz rzeźniarz Fritz Cremer. Symbolika socrealistyczna była jednoznaczna: NRD i partia miały być przedstwione jak najwspanialej, a wszelkie "elemanty burżuazyjne" musiały zostać wykluczone. Wschodnioniemieccy artyści, pomino tłumienia wolności sztuki, wyżywali się w różnych inowacjach i eksperymentach formalnych
ARCHITEKTURA I WZORNICTWO
W okresie średniowiecza mocno stylizowane wizerunki oraz kunsztowne rzeźby i witraże stanowiły wystrój katedr o spokojnych i mrocznych wnętrzach. Romanizm, obejmujący lata 1000-1300, wyrastał ze sztuki katolickiej i tym sposobem nawiązywał do architektury Starożytnego Rzymu. Wspaniałe katedry romańskie znajdują się w Spirze, Trewirze i Moguncji. Od roku 1300, styl romański zaczął ustępować stopniowo gotykowi. W okresie przejściowym, jakim był wiek XIV, powstała katedra w Kolonii. Światło wpadające do wnętrza katedr przez witraże rozjaśniało świątynie niebiańskim blaskiem.
W drugiej połowie XVI wieku reformacja ograniczyła nieskrępowane dotąd bogactwo form architektonicznych budynków sakralnych. Wysiłki renesansowych budowniczych skupiły się więc na budynkach świeckich, takich jak ratusz w Augsburgu czy zamek w Heidelbergu. Wczesny barok ujrzeć można zwiedzając np. ratusze w Lipsku oraz Bremie lub würzburską Residenz. Barok szybko przeszedł w wybujałą ornamentykę rokoko - pałac Amalienburg i Residenztheater przedstawiają typowy dla tego stylu nadmiar formy. Rewolucja francuska zniszczyła dworski styl życia, który stanowił o istnieniu baroku i rokoko, zastępując go ideałami "szlachetnej prostoty" (Einfalt). Przyniosło to odrodzenie czystej linii klasycznych form nawiązujących do architektury greckiej.
Dom handlowy Wertheima w Berlinie oraz hala wystawowa w Darmstadt to dwa architektoniczne dzieła secesyjne, kierunku o stylizowanej ornamentyce z początku XX wieku. Erich Mendelsohn wykorzystał estetykę ekspresjonizmu dla potrzeb architektury tworząc kształtne budowle, takie jak Wieża Einsteina w Poczdamie. Idee leżące u podstaw Neue Sachlichkeit (Nowa Rzeczywistość) zrewolucjonizowały sztukę wzornictwa. Jako pierwszy idee te zastosował Peter Behrens. Projektując przedmioty z uwzględnieniem nowych materiałów dostarczanych przez przemysł, koncentrował się na pozbawionej ozdób, geometrycznej harmonii dzieła. Walter Gropius zaprojektował kilka wspaniałych budynków o klarownej, funkcjonalnej formie, płaskich dachach i szerokich oknach - wszystko to umożliwiła nowoczesna technika budowlana. W 1919 roku Gropius założył Bauhaus, szkołę wzornictwa, która łączyła teoretyczną znajomość nowych zasad dotyczących efektywnego wzornictwa z praktyką masowej produkcji. W 1925 roku szkoła przeniosła się do Dessau, gdzie zaprojektowany przez Gropiusa budynek uczelni stał się symbolem nowoczesnego stylu.
Hitlerowi nowe budowle nie przypadły do gustu. Ministrem architektury mianował wydalonego ze szkoły Bauhausu Alberta Speera. Zamówione przez wodza gmachy w ciężkim neoklasycznym stylu miały przetrwać do końca "tysiącletniej Rzeszy". Wiele z nich wzniesiono z myślą o masowych wiecach - za przykład może służyć hala widowiskowa oraz stadion w Norymberdze.
Architektura NRD z pewnością nie przypomina w niczym Bauhausu - pseudoklasycystyczna, groteskowo i przesadnie zdobiona niczym tort weselny. Przytłaczająco monumentalne budowle przy Karl-Marx-Allee we wschodnim Berlinie reprezentują szczytowe osiągnięcia, jeśli można użyć tego określenia, realizmu socjalistycznego.
MUZYKA
Pierwsze zapisy muzyki niemieckiej to średniowieczne pieśni wędrownych minnesingerów (XII-XIV w.), którzy zaszczepili w Niemczech dworską poezję trubadurów francuskich. Pieśni te najczęściej sławiły miłość i były wyrazem uwielbienia damy serca, choć zdarzał się też tematyka religijna i polityczna. W XIV wieku stylistykę minnesingerow przejęli meistersingerzy, którzy od poprzedników różnili się tym, że prowadzili życie osiadłe i, jako osoby wywodzące się głównie ze stanu mieszczańskiego, wiązali się w stowarzyszenia przypominające cechy rzemieślnicze. Tak jak rzemieślnicy, uczyli się zawodu przechodząc przez kolejne stopnie wtajemniczenia, ostatnim był Meister - twórca nowej melodii. Ich instrumentalnym odpowiednikiem byli trębacze miejscy, których własne związki cechowe stały się zwiastunami orkiestr.
W kompozycji hymnów luterańskich wykorzystano stare formy pieśni ludowych, do których zastosowano nową technikę polifoniczną. W wieku XVI powstały formy kontaty oraz pasji - dzieła o tematyce religijnej. Formy te wykorzystywali w swojej twórczości Michael Praetorius i Johann Pachelbel (znany przede wszystkim ze swojego Kanonu). Najsłynniejszą postacię baroku jest Jan Sebastian Bach. Uznanie za życia zyskał jako organista - przez wiele lat był kantorem kościoła św. Tomasza w Lipsku. Jego talent kompozytorski doceniony został dopoiero w XIX wieku. Ważne miejsce w jego twórczości zajmuje muzyka religijna: pasje (wg św. Mateusza i św. Jana), oratoria (Wielkanocne, Bożonarodzeniowe), msze. Do najlepiej znanych utworów należą Koncerty brandenburskie, które zyskały sławę dzięki nowatorskiemu wykorzystaniu napięcia między brzmieniem orkiestry i instrumentów solowych. Jan Sebastian nie był jedynym z rodziny Bachów tworzącym w tym okresie. Talentem muzycznym obdarzonym było też kilku członków jego rodziny, z których najciekawszym kompozytorem był Karol Filip Emanual - syn Jana Sebastiana.
Pomnik Jana Sebastiana Bacha w Köthen
Drugim po wielkim kantorze lipskim kompozytorem barokowym jest Georg Friedrich Händel, który - mimo niemieckiego pochodzenia - większą część życia spędził w Anglii. Zasłynął przede wszystkim dzięki swym oratoriom (Mesjasz, Samson) i muzyce instrumentalnej (Muzyka na wodzie, Muzyka ogni sztucznych).
Wiek XIX był wiekiem muzyki niemieckiej. Dzieła Ludwika van Beethovena stworzyły pomost między klasycyzmem i romantyzmem. Jego wielka Dziewiąta symfonia oraz kunsztowne kwartety smyczkowe pochodzą z ostatniego okresu życia (lata 20. XIX w.). Pod wpływem niemieckiej literatury romantycznej, w szczególności liryki i pieśni, Robert Schumann skomponował muzykę do poezji Goethego, Byrona, Scotta oraz szczególnie przez niego ulubionego henryka Heinego. Ulotne dzieła Feliksa Mendelssohna-Bartholdy'ego najlepiej reprezentuje uwertura do Snu nocy letniej.
Drugie pokolenia kompozytorów romantycznych obejmuje Jana Brahmsa, protegowanego Schumanna, który wykazał sie talentem do opracowywania popularnych pieśni niemickich (Lieder). Ryszard Wagner był zarówno czynnym kompozytorem, jak i teoretykiem sztuki. Jego opery (Pierścień Nibelungów, Tannhäuser, Parsifal) należą do najlepiej znanych utworów tego gatunku. Ilustrują one także wagnerowską koncepcję syntetycznego dzieła sztuki, które polegać miała na połączeniu w integralny dramat muzyczny wielu dziedzin sztuki, która polegać miała na połączeniu w integralny dramat muzyczny wielu dziedzin sztuki. Swoją koncepcję oparł na nietzscheańskiej filozofii wywodzącej dramat z ducha muzyki. Fabuły opierały się w dużej mierze na germańskich mitach, co zostało skrupulatnie wykorzystane później przez zwolenników germańsko-aryjskiej supremacji. Gdy romantyzm chylił się ku upadkowi, głównym ośrodkiem muzycznym pod koniec XIX w. i na początku XX w. stał się Wiedeń.
Niepewna pod względem ekonomicznym republika weimarska oraz antyromantyczna atmosfera coraz częściej skłaniały do podejmowania skromniejszych i mniej kosztownych form muzycznych. Nowy kierunek muzyki użytkowej (Gebrauchsmusik) zrodził muzyję dla wykonawców-amatorów oraz muzykę filmową. Uczniowie Schönberga, Anton Webern i Alban Berg byli mistrzami atonalności. Opera Berga Woyzeck poprzez narastanie form opisywała nędzę i tragedię. Paul Hindemith przewodził grupie neoklasuków pozostających pod wpływem Neue Sachlichkeit oraz mistrzostwa formalnego wprowadzonego w centrum uwagi przez Werkbund i Bauhaus. Powrócili oni do starszych wariacyjnych form (takich jak sonata), najlepiej odpowiadających estetyce tego okresu. Carl Orff przeszedł do historii głównie dzięki swojej neoklasycznej Carmina Burana, przypomniany zbiór trzynastowiecznych liryków z podniosłą w nastroju muzyką. Dzieło to zostało później przełożone na język baletu, który zresztą cieszył się wielkim zainteresowaniem. W czasie drugiej wojny światowej popularnością cieszyły się satyryczne operetki i piosenki politycznej awangardy. Współpraca Kurta Weilla z Bertoldem Brechtem zrodziła tak wspaniałe dzieło tego gatunku jak Opera za trzy grosze.
| Głowa państwa | Prezydent Niemiec Joachim Gauck |
|---|---|
| Przewodniczący Bundestagu | Norbert Lammert |
| Szef rządu | Kanclerz federalna Angela Merkel |
| Wicekanclerz federalny | Philipp Rösler |
3. Najdłuższa rzeka Niemiec to …………………………………………………………
4. Największe jezioro, położone na granicy Niemiec, Austrii i Szwajcarii to ……………………………………………………………………………………………
5. Największa niemiecka wyspa leży na Morzu ………….. i nazywa się ………………
6. Największe miasto portowe Niemiec to:
a) Monachium b) Hamburg c) Kolonia
7. Centrum przemysłowe Niemiec to ……………………………………………………….
8. Niemcy podzielone są na 16 landów. Taki ustrój polityczny nazywany jest ……………………………………………………………………………………………….
9. Obecny kanclerz Niemiec to ……………………………………………………………
10. Ustawy w Niemczech uchwalane są przez:
a) parlament b) rząd c) kanclerza
12. Na czele rządu stoi ….....................................................................................................
13. Wymień trzy niemieckie partie polityczne ……………………......................................
14. W roku 1971 niemiecki polityk ……………………………………………….otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla.
15. Niemiecki naukowiec, który otrzymał w 1901 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki to..............................................................................................................................................
16. Robert Koch otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie …………………………………...
17. Thomas Mann, Günter Gras to:
a) niemieccy pisarze b) niemieccy fizycy c) niemieccy politycy
18. Kim oni byli/są/? Połącz!
1. Friedrich Schiller a) malarz 1..............
2. Johann Sebastian Bach b) poeta 2.............
3. Albrecht Dürer c) kompozytor 3.............
4. Heinrich Böll d) pisarz 4.............
5. Gerhard Schröder e) polityk 5………..
19. Jeden z najwybitniejszych poetów niemieckich Johann Wolfgang Goethe urodził się w mieście:
a) Bonn b) Straßburg c) Frankfurt nad Menem
20. Wybitny kompozytor niemiecki Ludwig van Beethoven utracił:
a) wzrok b) słuch c) czucie w palcach
21. Berliner Luftbrücke to:
a) lotnisko w Berlinie b) most w Berlinie c) „most powietrzny”, za pomocą którego zaopatrywano ludność Berlina Zachodniego od 24.06.1948 do 12.05.1949
22. W roku ……………………………. powstały dwa państwa niemieckie (RFN i NRD).
23. Mur Berliński dzielił Berlin od dnia ………….…………. do ……...............................
24. Niemcy obchodzą swe święto narodowe dnia …………... na pamiątkę .........................
25. Berlin leży nad rzeką …………………………………….
26. Graffiti na Murze Berlińskim przy ulicy Mühlenstraße nazwane zostało ……………………………………………………………………………………………….
27. Siedziba niemieckiego parlamentu to ..............................................................................
28. Ratusz Berliński nazywany jest „Czerwonym Ratuszem”, ponieważ .................................................................................................................................................
29. Melodię do hymnu niemieckiego skomponował ….……………………………………
30. Niemieckie marki samochodów to:
a) Volkswagen b) Mazda c) Honda d) Mercedes e) BMW f) Volvo
31. Największy festiwal filmowy w Niemczech, podczas którego przyznawane są Złote Niedźwiedzie nazywa się …………………………………………………………………...
32. Tokio Hotel to:
a) zespół muzyczny b) hotel w Berlinie c) akcja mająca na celu integrację Niemców i Japończyków
Niemcy - Kompendium wiedzy o Republice Federalnej Niemiec
Symbolami narodowymi Niemiec jest godło, flaga oraz hymn. Godło niemieckie stanowi czarny orzeł z rozpostartymi skrzydłami, który przedstawiany jest głównie na złotym lub żółtawym tle. Flaga Republiki Federalnej Niemiec jest trójkolorowa i stanowią ją ułożone poziomo pasy w kolorach: czarnym, czerwonym i żółtym. Hymnem Niemiec jest „Pieśń Niemców” (Das Lied der Deutschen) autorstwa Augusta Heinricha Hoffmanna von Fallerslebena obecnie śpiewana jest tylko tzrecia zwrotka hymnu.
Społeczeństwo niemieckie
Niemcy należą do najgęściej zaludnionych państw w Europie. Są przy tym najliczniejszym krajem Unii Europejskiej, zamieszkanym są przez ponad 82 mln mieszkańców, z czego blisko 42 mln stanowią kobiety. Cudzoziemcy stanowią blisko 9% mieszkańców Niemiec (niespełna 7,5 mln), a najliczniejszą grupą wśród nich są osoby pochodzenia tureckiego. Ponad 88% ludności Niemiec zamieszkuje w dużych miastach, liczących przynajmniej 100 tyś. mieszkańców.
Położenie geograficzne
Niemcy są państwem leżącym w środkowej części Europy, którego powierzchnia wynosi 357021 km2. Do najdłuższych i największych rzek przepływających przez terytorium Republiki należy zaliczyć Ren, Dunaj oraz Łaba. Niemcy posiadają również dostęp do Morza Bałtyckiego oraz Morza Północnego. Republika graniczy z dziewięcioma państwami: ze Szwajcarią, Austrią, Francją, Polską, Czechami, Danią, Belgią, Holandią i Luksemburgiem.
Landy niemieckie i ich stolice
Niemcy są federacją, w skład której wchodzi 16 landów - krajów związkowych, nazywanych również krajami federacji. Są to: Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Brandenburgia, Dolna Saksonia, Hesja, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Nadrenia Północna-Westfalia, Nadrenia-Palatynat, Saara, Saksonia, Saksonia-Anhalt, Szlezwik-Holsztyn oraz miasta wydzielone: Berlin, Brema (Bremen) i Hamburg. Każdy land posiada swoją stolicę.
O serwisie
infoNiemcy to niekomercyjny serwis, prezentujący informacje na temat Republiki Federalnej Niemiec. Znajdziesz tu najważniejsze informacje o historii, polityce oraz gospodarce Niemiec.
Niemieccy laureaci Nagrody Nobla
Z 80 dotychczasowych niemieckich laureatów Nagrody Nobla 68 zostało wyróżnionych za zasługi położone w dziedzinie nauk przyrodniczych lub medycyny. Pierwszą Nagrodę Nobla w ogóle przyznano w 1901 r. Wilhelmowi Conradowi Röntgenowi w dziedzinie fizyki. Kolejnymi niemieckimi laureatami nagrody byli Robert Koch, Max Planck, Albert Einstein, Werner Heisenberg i Otto Hahn. Christiane Nüsslein-Volhard i Harald zur Hausen (oboje w dziedzinie medycyny), Horst L. Störmer, Herbert Kroemer, Wolfgang Ketterle, Theodor Hänsch i Peter Grünberg (wszyscy w dziedzinie fizyki) oraz Gerhard Ertl (chemia) to najnowsi niemieccy laureaci Nagrody Nobla.
1901 Wilhelm Conrad Röntgen
(1845 – 1923), fizyka
Emil von Behring
(1854 – 1917), medycyna
1902 Hermann Emil Fischer
(1852 – 1919), chemia
C. M. Theodor Mommsen
(1817 – 1903), literatura
1905 Philipp Eduard Anton
von Lenard
(1862 – 1947), fizyka
Johann Friedrich Wilhelm
Adolf Ritter von Baeyer
(1835 – 1917), chemia
Robert Koch
(1843 – 1910), medycyna
1907 Eduard Buchner
(1860 – 1917), chemia
1908 Paul Ehrlich
(1854 – 1915), medycyna
Rudolf Christoph Eucken
(1846 – 1926), literatura
1909 Karl Ferdinand Braun
(1850 - 1918), fizyka
Wilhelm Ostwald
(1853 – 1932), chemia
1910 Otto Wallach
(1847 – 1931), chemia
Albrecht Kossel
(1853 – 1927), medycyna
Paul von Heyse
(1830 – 1914), literatura
1911 Wilhelm Wien
(1864 – 1928), fizyka
1912 Gerhart Hauptmann
(1862 – 1946), literatura
1914 Max von Laue
(1879 – 1960), fizyka
1915 Richard Martin Willstätter
(1872 – 1942), chemia
1918 Max Planck
(1858 – 1947), fizyka
Fritz Haber
(1858 – 1934), chemia
1919 Johannes Stark
(1874 – 1957), fizyka
1920 Walther Hermann Nernst
(1864 -1941), chemia
1921 Albert Einstein
(1879 – 1955), fizyka
1922 Otto Fritz Meyerhof
(1884 – 1951), medycyna
1925 James Franck
(1882 – 1964), fizyka
Gustav Ludwig Hertz
(1887 – 1975), fizyka
Richard Adolf Zsigmondy
(1865 – 1929), chemia
1926 Gustav Stresemann
(1878 – 1929), Pokojowa
Nagroda Nobla
1927 Heinrich Otto Wieland
(1877 – 1957), chemia
Ludwig Quidde
(1858 – 1941), Pokojowa
Nagroda Nobla
1928 Adolf Windaus
(1876 – 1959), chemia
1929 Thomas Mann
(1875 – 1955), literatura
1930 Hans Fischer
(1881 – 1945), chemia
1931 Carl Bosch
(1874 – 1940), chemia
Friedrich Bergius
(1884 – 1949), chemia
Otto Heinrich Warburg
(1883 – 1970), medycyna
1932 Werner Heisenberg
(1901 – 1976), fizyka
1935 Hans Spemann
(1869 – 1941), medycyna
Carl von Ossietzky
(1889 – 1938), Pokojowa
Nagroda Nobla
1936 Otto Loewi
(1873 - 1961), medycyna
1938 Richard Kuhn
(1900 – 1967), chemia
1939 Adolf Butenandt
(1903 – 1995), chemia
Gerhard Domagk
(1895 – 1964), medycyna
1944 Otto Hahn
(1879 – 1968), chemia
1950 Otto Paul Herrmann Diels
(1876 – 1954), chemia
Kurt Alder
(1902 – 1958), chemia
1953 Hermann Staudinger
(1881 – 1965), chemia
1954 Walther Bothe
(1891 – 1957), fizyka
1956 Werner Forßmann
(1904 – 1979), medycyna
1961 Rudolf Mößbauer
(ur. 1929), fizyka
1963 J. Hans D. Jensen
(1907 – 1973), fizyka
Karl Ziegler
(1898 – 1973), chemia
1964 Feodor Lynen
(1911 – 1979), medycyna
1967 Manfred Eigen
(ur. 1927), chemia
1971 Willy Brandt
(1913 – 1992), Pokojowa
Nagroda Nobla
1972 Heinrich Böll
(1917 – 1985), literatura
1973 Ernst Otto Fischer
(1918 – 2007), chemia
1979 Georg Wittig
(1897 – 1987), chemia
1984 Georges J. F. Köhler
(1946 – 1995), medycyna
1985 Klaus von Klitzing
(ur. 1943), fizyka
1986 Ernst Ruska
(1906 – 1988), fizyka
Gerd Binnig
(ur. 1947), fizyka
1987 Johannes Georg Bednorz
(ur. 1950), fizyka
1988 Johann Deisenhofer
(ur. 1943), chemia
Robert Huber
(ur. 1937), chemia
Hartmut Michel
(ur. 1948), chemia
1989 Wolfgang Paul
(1913 – 1993), fizyka
1991 Erwin Neher
(ur. 1944), medycyna
Bert Sakmann
(ur. 1942), medycyna
1994 Reinhard Selten
(ur. 1930), nauki
ekonomiczne
1995 Christiane Nüsslein-Volhard
(ur. 1942), medycyna
1998 Horst Ludwig Störmer
(ur. 1949), fizyka
1999 Günter Grass
(ur. 1927), literatura
2000 Herbert Kroemer
(ur. 1928), fizyka
2001 Wolfgang Ketterle
(ur. 1957), fizyka
2005 Theodor Hänsch
(ur. 1941), fizyka
2007 Peter Grünberg
(ur. 1939), fizyka
Gerhard Ertl
(ur. 1936), chemia
2008 Harald zur Hausen
(ur. 1936), medycyna
2009 Herta Müller
(ur. 1953), literatura
Godło, flaga, hymn
Godło: czarny orzeł na złotym tle
Flaga: Trzy poziome pasy (czarny, czerwony, żółty)
Hymn: Trzecia zwrotka Das Lied der Deutschen
Demografia Niemiec
Ludność ogółem: 82 miliony
Liczba kobiet: 42 miliony
Śr. długość życia kobiet: 82 lata
Śr. długość życia mężczyzn: 77 lat
Liczba katolików: 26 mln
Liczba protestantów: 26 mln
Muzułmanie: 3,3 mln
Geografia Niemiec
Powierzchnia: 357021 km2
Długość granic: 3757 km
Długość wybrzeża: 2389 km
Najwyższy szczyt: Zugspitze - 2963 m
Najdłuższa rzeka: Ren - 865 km
Największe miasto: Berlin
Graniczy z: 9 państwami
Republika Federalna Niemiec jest państwem o ustroju demokratycznym. Ustrój Niemiec można określić jako kanclerski, co jest specyficzną odmianą systemu parlamentarnego. Naczelnym aktem prawnym, regulującym ustrój Niemiec jest konstytucja Republiki Federalnej Niemiec z 1949 roku, zwana Ustawą Zasadniczą (Grundgesetz). Naczelnymi zasadami ustroju są:
■Federalizm - W skład republiki wchodzi 16 krajów federalnych (landów), które scedowały część swojej suwerenności na rzecz federacji.
■Demokratyzm - W myśl tej zasady to naród jest najwyższym suwerenem władzy (władza pochodzi od społeczeństwa). Społeczeństwo posiada zagwarantowane ustrojowo oraz chronione przez sądy prawa i wolności.
■Podział władzy - Zgodnie z monteskiuszowską teorią podziały władzy w Niemczech władza dzieli się na legislatywę, egzekutywę oraz władzę sądowniczą. Każda z tych władz ma za zadanie kontrolowanie innej. Wszystkie są od siebie niezależne i wobec siebie równoważne.
■Samorządność - Władza wybierana jest w powszechnych wyborach oraz istnieją formy demokracji bezpośredniej. Na szczeblu lokalnym władzę tworzą okręgi oraz gminy.
Historia państwa niemieckiego jest ciekawym przykładem nie tylko ewolucji ustrojowej, ale i zmian społecznych. Niemcy, jak żadne inne państwo, zaważyły na architekturze dzisiejszej Europy oraz wiata. Historia Niemiec obfituje w ważne wydarzenia, w których nie brakuje ważnych wynalazków technologicznych (jak np. przemysłowa technologia druku autorstwa Jana Gutenberga) oraz postępowych ruchów społecznych (np. reformacja). Samą dzieje Niemiec można podzielić na następujące okresy:
■Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego - I Rzesza Niemiecka (962-1806)
■Druga Rzesza Niemiecka (1871-1918)
■Republika Weimarska (1918-1933)
■Trzecia Rzesza - Hitlerowskie Niemcy (1933-1945)
■Okres podziału Niemiec na RFN i NRD (1945-1990)
■Zjednoczone Niemcy (od 1990 roku)
Powstanie państwowości niemieckiej wiąże się wielką wędrówką ludów, która wywołana została między innymi przez najazd Hunów na Europę w drugiej połowie IV wieku. Przez najbliższe dwa kolejne stulecia ziemie Germanii zostały podbite przez Franków i schrystianizowane. Ziemie Germanii weszły w skład cesarstwa rzymskiego utworzonego przez Karola Wielkiego. Na mocy traktatu w Verdun 843 nastąpił rozpad imperium Franków na trzy części - zachodnią, środkową i wschodnią. Ta ostatnia stała się zalążkiem późniejszego państwa niemieckiego, którego pierwszym władcą był Ludwik I Pobożny.
INFORMACJE PODSTAWOWE
Położenie: Niemcy leżą w Europie Środkowej, nad Morzem Bałtyckim i Morzem Północnym
Powierzchnia: 357 028 km2, w tym:
ląd: 349 223 km2
wody: 7 798 km2
Granice: 3 621 km, w tym z :
Austrią - 784 km, Belgią - 167 km, Czechami - 646 km, Danią - 68 km, Francją - 451 km, Luksemburgiem - 138 km, Holandią - 577 km, Polską - 456 km i Szwajcarią - 334 km.
Długość wybrzeża: 2 389 km
Najniżej położony punkt: Neuendorf bei Wilster -3,54 m
Najwyżej położony punkt: Zugspitze 2 963 m n.p.m.
Liczba ludności: 82 400 996 (VII 2007)
Skład etniczny: Niemcy - 91,5%, Turcy - 2,4% i inni (m.in. Grecy, Włosi, Polacy, Rosjanie)
Religie: protestantyzm (34%), katolicyzm (34%), islam (3,7%) i inne
Stolica: Berlin
Główne miasta: Hamburg, Monachium, Kolonia
Języki: niemiecki
Waluta: 1 euro = 100 eurocentów
Głowa państwa: prezydent federalny Joachim GauckJoachim Gauck Joachim Gauck Joachim Gauck Joachim Gauck
Szef rządu: kanclerz Niemiec Angela Dorothea Merkel od 22 listopada 2005
Komunikacja:
porty lotnicze - 550 (2007 r.),
linie kolejowe - 48 215 km (2006 r.),
drogi - 231 581 km, w tym 12 200 km dróg ekspresowych(2005 r.),
drogi wodne - 7 467 km (2006 r.)
PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY
Państwo składa się z 16 krajów związkowych (landów) - nie jest to podział administracyjny - w tym trzy miasta wydzielone:
Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Berlin - miasto wydzielone, Brandenburgia, Brema - miasto wydzielone, Hamburg - miasto wydzielone, Hesja, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Dolna Saksonia, Nadrenia Północna-Westfalia, Nadrenia-Palatynat, Saara, Saksonia, Saksonia-Anhalt, Szlezwik-Holsztyn, Turyngia.
USTRÓJ POLITYCZNY
Państwo niemieckie jest republiką federalną. Ustrój oparty jest na konstytucji z 23 maja 1949 roku, która była wielokrotnie nowelizowana.
W myśl ustawy zasadniczej państwo tworzy 16 krajów związkowych (landów), które mają charakter państw o ograniczonej suwerenności.
Każdy z krajów związkowych posiada własną konstytucję, ograniczone prawa utrzymywania stosunków międzynarodowych, własny rząd,parlament i sądownictwo. Każdy land posiada swoich przedstawicieli w Radzie Związku (Bundesrat), wybieranych proporcjonalnie do liczby mieszkańców kraju.
Władza ustawodawcza należy do Parlamentu Związkowego, składającego się z dwóch izb:
- Izba Związku (Bundestag) jest reprezentacją ogólnopaństwową. Zasiadają w niej deputowani wybierani w wyborach przeprowadzanych na terenie całej republiki. Bundestag dokonuje wyboru kanclerza na wniosek prezydenta, kontroluje prace rządu i uchwala ustawy.
- Rada Związkowa (Bundesrat) składa się z delegatów rządów poszczególnych krajów związkowych. Posiada ograniczone uprawnienia ustawodawcze i nie bierze udziału w pociąganiu rządu do odpowiedzialności politycznej.
Władzę wykonawczą reprezentuje prezydent i kanclerz federalny ze swoim rządem.
- Prezydent wybierany jest na kadencję pięcioletnią (z możliwością ponownego wyboru) przez Zgromadzenie Związkowe Bundesversammlung) składające się w połowie z członków Bundestagu i w drugiej połowie z członków wybranych przez przedstawicielstwa narodowe krajów związkowych. Prezydent reprezentuje państwo na zewnątrz, zawiera umowy z innymi państwami, wskazuje kandydata na urząd kanclerza i posiada prawo łaski. Nie odpowiada politycznie przed parlamentem.
- Kanclerz (Bundeskanzler) kieruje pracami rządu i określa jego skład. Rząd federalny składa się więc z kanclerza i ministrów związkowych.
Władza sądownicza opiera się na systemie sądowniczym, który obejmuje:
- Sądy zwykłe, zajmujące się sprawami kryminalnymi i cywilnymi,
- Sądy wyspecjalizowane zajmujące się sprawami administracyjnymi,
- Sądy konstytucyjne badają zgodność aktów prawnych z konstytucją.
PARTIE POLITYCZNE
Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (SPD), Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (CDU), bawarska Unia Chrześcijańsko-Społeczna (CSU),Wolna Partia Demokratyczna (FDP), Zieloni.
GOSPODARKA
Niemcy zajmują pierwsze miejsce w Europie pod względem wielkości produkcji przemysłowej. Wydobywa się węgiel kamienny i brunatny(Zagłębia: Ruhry, Saary, Dolnoreńskie, Saskie, Łużyckie), ropę naftową i gaz ziemny (Dolna Saksonia, nad rzeką Ems), rudy cynku i ołowiu (Rudawy, Reńskie Góry Łupkowe, Harz), sole potasowe (koło Hanoweru, nad rzeką Werra i w okolicach gór Harz), sól kamienną.
Silnie jest rozwinięty przemysł chemiczny, maszynowy, stoczniowy, optyczny (zakłady "Zeiss" w Jenie, "Pentacon" w Dreźnie), włókienniczy, elektroniczny, hutnictwo metali oraz przemysł samochodowy (zakłady Volkswagena, Opla, Forda, Mercedesa).
Rolnictwo opiera się głównie na uprawie zbóż, ziemniaków, buraków cukrowych, roślin oleistych,pastewnych, warzyw oraz chmielu, z którego wytwarza się ponad 5000 gatunków piwa. W dolinach Renu i Mozeli uprawia się winorośl. Wysoki poziom osiągnięto w hodowli bydła
i trzody chlewnej.
Struktura zatrudnienia (1999):
- usługi: 63,8%
- przemysł: 33,4%
- rolnictwo: 2,8%
Eksport - główni partnerzy: Francja (9,5%), USA (8,7%), Wielka Brytania (7,3%), Włochy (6,7%) - (2006).
Import - główni partnerzy: Holandia (11,8%), Francja (8,5%), Belgia (7,2%), Chiny (5,9&) - (2006).
WARUNKI NATURALNE
Występują cztery główne jednostki fizyczno-geograficzne, które układają się równoleżnikowo
i różnią się budową geologiczną i typami krajobrazu. Idąc z północy na południe, są to: Nizina Niemiecka, Średniogórze Niemieckie, Wyżyna Bawarska i Alpy.
Nizina Niemiecka jest najrozleglejszą krainą z pojezierzami Szlezwicko-Holsztyńskim
i Meklemburskim na północy i nizinami Munsterską,Kolońską i Lipską na południu. Przez Nizinę Niemiecką płyną największe rzeki kraju; Ren, Ems, Wezera, Łaba (uchodzące do Morza Północnego) oraz graniczne Odra i Nysa Łużycka (uchodzące do Morza Bałtyckiego). Do głównych rzek należą także: Dunaj, Men, Sala, Neckar. U wybrzeży Morza Północnego leżą wyspy Fryzyjskie, na Morzu Bałtyckim wyspa Rugia.
Średniogórze Niemieckie obejmuje stare góry i płaskowyże porozdzielane kotlinami
i zapadliskami tektonicznymi. Główne pasma górskie Średniogórza to Schwarzwald, Wyżyna Szwabska,Wyżyna Frankońska, Las Bawarski, Las Turyński, Las Czeski i Góry Harzu.
Na granicy ze Szwajcarią i Austrią ciągną się Alpy Bawarskie i Salzburskie z najwyższym szczytem kraju Zugspitze (2 963 m n.p.m.) oraz leży Jezioro Bodeńskie.
KLIMAT
Umiarkowany ciepły, przeważnie łagodny, pod wpływem powietrza morskiego, zwłaszcza w północno-zachodniej części kraju i na wybrzeżach.
Zimy są łagodne, z częstymi odwilżami, a lata ciepłe. Na południu i wschodzie, w miarę słabnięcia wpływów powietrza morskiego, klimat staje się bardziej kontynentalny z chłodniejszymi zimami i cieplejszymi latami. Na Wyżynie Bawarskiej zimy są dość chłodne, a wiosny wczesne. W dolinie Renu otoczonej górami występują ciepłe lata i stosunkowo suche zimy.
FAUNA I FLORA
Na znacznej części powierzchni (ok.29%) rosną lasy z przewagą lasów iglastych (świerkowych i sosnowych). W Alpach występuje piętrowy układ roślinności: do wysokości 1 500 m n.p.m. głównie lasy bukowo-jodłowe, powyżej (do 1 700 m n.p.m.) świerkowe, kosodrzewina (do 1 900 m n.p.m.) i hale wysokogórskie (do 2 500 m n.p.m.). Na Nizinie Niemieckiej występują lasy brzozowo-dębowe, torfowiska i wrzosowiska.
Świat zwierzęcy typowy jest dla kontynentu europejskiego. Niemcy stanowią miejsce docelowe wielu migrujących ptaków.
Flora i fauna są chronione w licznych rezerwatach przyrody i parkach narodowych.
PARKI NARODOWE W NIEMCZECH (14)
- Park Narodowy Las Bawarski (1970)
- Park Narodowy Berchtesgaden (1978)
- Park Narodowy Szlezwicko-Holsztyńskie Morze Wattowe (1985)
- Park Narodowy Dolno Saksońskie Morze Wattowe (1986)
- Park Narodowy Hamburskie Morze Wattowe (1990)
- Park Narodowy Szwajcaria Saksońska (1990)
- Park Narodowy Vorpommersche Boddenlandschaft (1990)
- Park Narodowy Jasmund (1990)
- Park Narodowy Müritz (1990)
- Park Narodowy Doliny Dolnej Odry (1995)
- Park Narodowy Hainich (1997)
- Park Narodowy Eifel (2004)
- Park Narodowy Kellerwald-Edersee (2004)
- Park Narodowy Harz (2006)
KULTURA I SZTUKA
Niemcy zapisali się w kulturze światowej wielkimi nazwiskami.
W muzyce byli to m.in.: Georg Friedrich Handel (1685-1759), Jan Sebastian Bach (1685-1750), Ludwig van Beethowen (1770-1827), Carl Maria von Weber (1786-1826), Robert Schumann (1810-1856) i Richard Wagner (1813-1883).
Niemiecką literaturę reprezentują m.in.: Johann Wolfgang Goethe (1749-1832), Fryderyk Schiller (1759-1805), bracia Grimm - twórcy znanych baśni - Wilhelm Karl (1786-1859) i Jacob Ludwig Karl (1785-1863), Ernst Theodor Amadeus Hoffmann (1776-1822), Teodor Mommsen (1817-1903) - Nagroda Nobla, 1902, Rudolf Eucken (1846-1926) - Nagroda Nobla 1908, Paul Heyse (1830-1914) - Nagroda Nobla 1910, dramaturg Gerhart Hauptmann (1862-1914) - Nagroda Nobla, 1912, Thomas Mann (1875-1955) - Nagroda Nobla, 1929, Nelly Sachs (1981-1970) - Nagroda Nobla 1966, Heinrich Boll (1917-1985) - Nagroda Nobla 1972 i Gunter Grass (ur. 1927) - Nagroda Nobla 1999.
W sztuce światową sławę zdobyli m.in.: Albrecht Durer (1471-1528), Lucas Cranach Starszy (1472-1553), Lucas Cronach Młodszy(1515-1586) i Hans Holbein Starszy (1465-1524).
Do historii światowej filozofii przeszli m.in.: Mistrz Eckhart (1260-1328), Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716), Immanuel Kant (1724-1804), Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831), Ludwik Feuerbach (1804-1872), Arthur Schopenhauer (1788-1860), Fryderyk Nietzsche (1844-1900), Karl Jaspers (1883-1969).
OBIEKTY WPISANE NA LISTĘ ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I PRZYRODNICZEGO UNESCO
- Katedra w Akwizgranie (K I, II, IV, VI /1978)
- Katedra w Spirze (K II /1981)
- Kościół pielgrzymkowy w Wies (K I, III /1983)
- Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl (K II, IV /1984)
- Katedra Mariacka i kościół Św. Michała w Hildesheim (K I, II, III /1985)
- Trewir - zabytki rzymskie, katedra Św. Piotra i kościół Mariacki (K I, III, IV, VI /1986)
- Lubeka - miasto hanzeatyckie (K IV /1987)
- Pałace i zespoły parkowe w Poczdamie i Berlinie (K I, II, IV /1990-1992-1999)
- Opactwo i klasztor Altenmünster w Lorsch (K III, IV /1991)
- Kopalnie w Rammelsberg i zespół zabytkowy w Goslar (K I, IV /1992)
- Bamberg (K II, IV / 1993)
- Opactwo Maulbronn (K II, IV /1993)
- Kolegiata, zamek i Stare Miasto w Quedlinburgu (K IV /1994)
- Huta żelaza w Völklingen (K II, IV /1994)
- Kopalnia skamielin w Messel (N I /1995)
- Zabytki upamiętniające pobyt Lutra w Eisleben i Wittenberdze (K IV, VI /1996)
- Katedra w Kolonii (K I, II, VI /1996)
- Budynki Bauhausu w Weimarze i Dessau (K I, II, IV /1996)
- Klasycystyczny Weimar (K III, VI /1998)
- Museumsinsel (Wyspa Muzeów) w Berlinie (K II, IV /1999)
- Zamek Wartburg (K III, VI /1999)
- Ogrody Dessau-Worlitz (K II, IV /2000)
- Wyspa klasztorna Reichenau (K III, IV, VI /2000)
- Kompleks przemysłowy kopalni Zollverein w Essen (K II, III /2001)
- Dolina górnego Renu (K II, IV, V /2002)
- Stare Miasta Stralsundu i Wismaru (K II, IV /2002)
- Park Mużakowski/Muskauer Park (K I, IV / 2004) - obiekt transgraniczny polsko-niemiecki
- Ratusz i posąg Rolanda na rynku w Bremie (K III, IV, VI/ 2004)
- Stare miasto w Ratyzbonie wraz z dzielnicą Stadtamhof (K II, III, IV /2006)
- Modernistyczne osiedla mieszkaniowe w Berlinie (K II, IV/2008)
- Granice Cesarstwa Rzymskiego (K I, II, III, IV, VI /2005, 2008) - obiekt transgraniczny z Wielką Brytanią
- Morze Wattowe (N VIII, IX, X/ 2009) - obiekt transgraniczny z Holandią
PRZYNALEŻNOŚĆ DO ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH
Azjatycki Bank Rozwoju, Europejska Agencja Kosmiczna, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Międzynarodowa Organizacja Pracy, , Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Międzynarodowy Trybunał Karny, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Organizacja Narodów Zjednoczonych, Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Rada Europy, Światowa Organizacja Handlu, Unia Europejska.
CIEKAWOSTKI
* Nagrodę Nobla przyznano dotąd 98 Niemcom.
* Trzy niemieckie landy graniczą z Polską: Meklemburgia-Pomorze Przednie, Saksonia
i Brandenburgia.
1902 Theodor Mommsen Niemcy niemiecki "jeden z największych pisarzy historycznych"
1910 Paul Heyse Niemcy niemiecki za "artyzm i idealizm, które demonstrował na przestrzeni całej swojej długiej i płodnej twórczo drogi jako poeta liryczny, dramaturg, powieściopisarz i autor znanych na całym świecie nowel"
1912 Gerhart Hauptmann Niemcy niemiecki "przede wszystkim w uznaniu jego płodnej, różnorodnej i wybitnej działalności w dziedzinie sztuki dramatycznej"
1929 Thomas Mann Niemcy niemiecki "przede wszystkim za wielką powieść "Buddenbrookowie", która stała się klasyką współczesnej literatury, i której popularność nieustannie rośnie"
1946 Hermann Hesse Niemcy (od 1923 obywatel Szwajcarii) niemiecki za "szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha"
1966 Nelly Sachs Niemcy (od 1952 obywatel Szwecji) niemiecki za "wybitne utwory liryczne i dramatyczne, analizujące los narodu żydowskiego"
1972 Heinrich Böll Niemcy Zachodnie niemiecki za "twórczość, w której szeroki ogląd rzeczywistości łączy się z wielką sztuką tworzenia charakterów, twórczość, która stała się ważnym wkładem w odrodzenie niemieckiej literatury"
1999 Günter Grass Niemcy niemiecki Otrzymał ją jako ten, którego "swawolne czarne bajeczki portretują zapomnianą twarz historii"
2009 Herta Müller Niemcy niemiecki jako ta, "która łącząc intensywność poezji i szczerość prozy przedstawia świat wykorzenionych"
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Piwo jest lepsze od chleba
Word I, GATUNKI, Dwieście gatunków chleba
Gatunki, Felieton, Felieton - jest rozpowszechnionym i zarazem bardzo cenionym przez odbiorców gatun
Polska jest prekursorem ochrony gatunkowej
Tragedia jest gatunkiem dramatu obejmującym utwory
Typowe gatunki publicystyczne
Gatunki dziennikarskie
Gatunki dziennikarskie licencjat PAT czesc 2
25 Pilot, Mechanizmy prowadzace do zroznicowania genetycznego miedzy populacjami w obrebie gatunku (
14 Charakteryzowanie gatunków zwierząt gospodarskich
075 Gatunki filmu fabularnego IIid 7158
Bachtin M Problem gatunków mowy
BRAK NAZWY, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
prasa gatunki informacyjne 82, szkolne, Język polski metodyka, To lubię, To lubię - scenariusze
Gatunki jako wyraz zmian świadomości estetycznej, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Kapu+Ťci+äski, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Gatunki literackie spis pojęć
więcej podobnych podstron